vidu ankaŭ la klarigojn
kom·/·o

kom·o

   1.
          {Interpunkci·a} {sign·o} (,) indik³·ant·a, ke oni dev·as apart·ig·i
          part·ojn de propozici²·o  propozici²·ojn unu de la ali·a,
          inter·met·ant·e tre mal·long·an paŭz·on: ankaŭ la parol·ad·o hav·as si·ajn
          kom·ojn, punkt·ojn, du-punkt·ojn, cit·il·ojn, punkt·o-kom·ojn,
          demand·o-sign·ojn, interjekci·ojn, strek·et·ojn! kom·on oni form·as per
          mal·grand·a paŭz·et·o ;  –
          perfekt·e kaj sen kom·o ; ha, li re·mal·kovr·is kom·ojn kaj punkt·ojn,
          sed ankoraŭ ne la majuskl⁹·on ; mi ebl·e ŝanĝ·as kom·on ie kaj tie ;
          kuraĝ·a ĵurnal·ist·o, kiu ne hezit³·is atak·i kom·ojn potenc·ajn, se li·a
          konscienc·o tio·n dikt·is ; kom·oj divid·as long·an fraz¹·on en
          super·vid·ebl·ajn propozici²·ojn kaj, tiel montr·ant·e tuj la
          struktur¹·on de la tut·o, facil·ig·as la leg·ad·on ;

   2.
          Tia sign·o uz·at·a kiel {onkomo} : la cifer·oj post la kom·o en 
          daŭr·as sen·fin·e ; la angl·an influ·on oni rimark·as en la uz·ad·o de
          punkt·oj anstataŭ decimal²·aj kom·oj kaj en inter·pozici¹·o de cit·il·oj
          kaj kom·oj .

   Rim.: Kom·on oni uz·as: 1°) post vort·oj de al·parol·o: Di·o, help·u mi·n!; 2°)
   antaŭ kaj post apozici²·o: Pariz·o, la urb·o de la lum·o, est·is mal·lum·a; 3°)
   por apart·ig·i sam+spec·ajn fraz¹-element¹·ojn ne lig·it·ajn per konjunkci·o:
   Petr·o, Paŭl·o kaj Karl⁽⁺⁾·o est·as amik·oj; 4°) post antaŭ·met·it·aj
   particip·--adverb·oj: Trov·int·e pom·on, mi ĝi·n manĝ·is; 5°) post adjektiv·aj
   predikativ⁽⁺⁾·oj antaŭ·met·it·aj: plen~plen·a de hom·oj, la salon·o hav·is sufok·an
   aer·on; 6°) antaŭ post·met·it·aj particip·--adjektiv·oj, kiam ili hav·as
   plur⁴·ajn komplement²·ojn; se ili est·as inter·met·it·aj, oni met·as ili·n inter
   du kom·ojn: la kastel·on, for·brul·ig·it·an de la turk·oj, oni re·konstru·is;
   7°) inter plur⁴·ajn fraz¹-element¹·ojn star·ant·ajn inter la subjekt·o kaj la
   predikat·o: fin·e, mi·a amik·o, ne sen grand·aj mal·facil·aĵ·oj, fin·is si·an
   task¹·on; 8°) inter kun·ord·it·aj propozici²·oj: mi vok·is li·n, sed li ne
   ven·is; 9°) por apart·ig·i sub·ord·it·ajn propozici²·ojn dis~de la
   ĉef·propozici²·o: mi vid·is, ke li ven·as; mi·n ĝen·as la bru·o, kiu·n vi far·as;
   10°) en la matematik¹·o, por apart·ig·i la entjer⁽⁺⁾·ojn dis~de la decimal²·aj
   frakci¹·oj: 3,14 (tri kom·o unu kvar).

punkt·o-kom·o

          {Interpunkci·a} {sign·o} (;) indik³·ant·a iom pli long·an paŭz·on ol
          kom·o inter part·oj de fraz¹·o: vi lud·as; mi vi·n pet·as, bat·u fort·e;
          ⫽ Mi tim·as, ke vi far·as kun mi ŝerc·ojn ; [parol·ant·e] la
          punkt·o-kom·on oni form·as per paŭz·et·o, kiu est·as iom pli mal·long·a
          ol tiu de la punkt·o, krom·e, la voĉ·o ne mal·lev·iĝ·as, kiel ĉe la
          punkt·o, sed ĝi indik³·as, ke la tut·a fraz¹·o ankoraŭ ne fin·iĝ·is ; ĉe
          mi·a brit⁹·a klav·ar·o la punkt·o-kom·o est·as sub mi·a dekstr·a et~fingr·o,
          do mi ne dev·as mov·i la man·on .

          Rim.: Ceter·e la uz·o de punkt·o-kom·o ne est·as strikt⁽⁺⁾·e fiks¹·ebl·a. Ĝi
          de·pend·as de la okaz·a neces·o evident¹·ig·i pli klar·e la konstru·on de
          la fraz¹·o; kaj  de individu¹·aj kutim·oj.

   [artikol-versi⁹·o: 1.34 2023/12/03 09:58:54 ]
     __________________________________________________________________