komun⭑·/·a

komun⭑·a

   1.
          Sam⭑+temp⭑·e uz⭑·at·a de⭑ plur⁴·aj, aparten⭑·ant·a al⭑ plur⁴·aj, en⭑ kiu plur⁴·aj
          part⭑·o-pren⭑·as: komun⭑·a amik⭑·o, ĉambr⭑·o, neces⭑·ej·o, leter⭑·o, ter⭑·o;
          komun⭑·a kun·ven⭑·o, labor⭑·o, vesper⭑-manĝ⭑·o; komun⭑·a cel⭑·o ; komun⭑·a
          fundament⭑·o ; en·konduk⭑·o de⭑ komun⭑·a lingv⭑·o ; komun⭑·a rid⭑·a kri⭑·o ;
          profit⭑·oj, kiu·j est⭑·os ating⭑·at·aj per⭑ komun⭑·a labor⭑·ad·o ; uz⭑·i la⭑
          komun⭑·an prepozici⭑·on „je⭑“ ; mal·feliĉ⭑·o komun⭑·a est⭑·as mal·pli⭑
          prem⭑·ant·a (vd {kompani¹·o} ) ; pli⭑ bon⭑·e est⭑·as loĝ⭑·i sur⭑ angul⭑·o de⭑
          tegment⭑·o ol⭑ kun⭑ mal·pac⭑·em·a edz⭑·in·o en⭑ komun⭑·a dom⭑·o ; tiu ĉi⭑ manier⭑·o
          de⭑ skrib⭑·ad·o est⭑·as nur⭑ mi⭑·a person⭑·a kutim⭑·o kaj⭑ hav⭑·as nenio·n
          komun⭑·an kun⭑ la⭑ gramatik⭑·o de⭑ ni⭑·a lingv⭑·o ; scienc⭑·aj kongres⭑·oj
          hav⭑·as nenio·n komun⭑·an kun⭑ la⭑ politik¹·o; ni vol⭑·as hav⭑·i nenio·n
          komun⭑·an kun⭑ tiu hom⭑·o; punkt⭑·o komun⭑·a al⭑ du⭑ rekt⭑·aj lini⭑·oj; komun⭑·a
          silab⭑·o (laŭ·vol⭑·e long⭑·a aŭ⭑ mal·long⭑·a).

   2.
          Rilat⭑·a al⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o de⭑ hom⭑·oj: komun⭑·a ide⭑·o, opini⭑·o (divid⭑·at·a
          de⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o); komun⭑·a lingv⭑·o (lingv⭑·o de⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o,
          kontrast¹·e al⭑ tiu de⭑ fak⭑·ul·oj); komun⭑·a leĝ⭑·o (al⭑ kiu ĉiu·j est⭑·as
          sub·met⭑·it·aj); la⭑ komun⭑·a saĝ⭑·o (kapabl⭑·o disting⭑·i ver⭑·on de⭑ mal·ver⭑·o,
          almenaŭ⭑ tiom⭑, kiom⭑ pov⭑·as ĉiu ajn⭑ normal¹·a hom⭑·o); la⭑ komun⭑·a
          (publik⭑·a) atent⭑·o; fakt¹·o, laŭ⭑ la⭑ komun⭑·a dir⭑-manier⭑·o, est⭑·as fakt¹·o ;
          en·konduk⭑·it·a en⭑ komun⭑·an uz⭑·ad·on ; la⭑ kaŭz⭑·oj de⭑ la⭑ kronik⭑·a katar⭑·o
          est⭑·as: [...] komun⭑·aj mal·util⭑·aĵ·oj de⭑ divers⭑·aj spec⭑·oj [kiel⭑]
          mal·bon⭑·a aer⭑·o (observ⭑·ebl·aj ĉe⭑ plej⭑~mult⭑·o de⭑ pacient¹·oj) . {banal²·a}
          , {ĝeneral¹·a} , {ordinar⭑·a} , {soci³·a} , {trivial⭑·a} , {vulgar¹·a} .

          Rim.: De⭑ la⭑ ide⭑·o „divid⭑·at·a de⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o“, „observ⭑·ebl·a ĉe⭑ la⭑
          plej⭑~mult⭑·o“, la⭑ senc⭑·o facil⭑·e glit⭑·as al⭑ „kutim⭑·a“, „ordinar⭑·a“, sed⭑
          se⭑ mank⭑·as rekt⭑·a apog⭑·o de⭑ iu plej⭑~mult⭑·o, oni prefer⭑·e uz⭑·u ali⭑·an
          vort⭑·on. Ekz-·e est⭑·as konsil⭑·ind·e ne⭑ dir⭑·i komun⭑·a delikt⁽⁺⁾·o (prefer⭑·e:
          oft⭑·a, kutim⭑·a), komun⭑·a vort⭑·o (prefer⭑·e: komun⭑·e uz⭑·at·a, komun⭑·e
          dir⭑·at·a, komun⭑+uz⭑·a), komun⭑·a ĝentil⭑·aĵ·o (prefer⭑·e: banal²·a, kutim⭑·a),
          regul⭑·ig·o de⭑ la⭑ komun⭑·aj kondiĉ⭑·oj de⭑ la⭑ viv⭑·o (prefer⭑·e: kutim⭑·aj,
          ĝeneral¹·aj), komun⭑·a kresk⭑·aĵ·o, famili⭑·a nom⭑·o (prefer⭑·e: oft⭑·e
          trov⭑·ebl·a, oft⭑·a, abund³·a)...

komun⭑·o

   1.
          {Komun⭑·ec·o} : ni kun·ven⭑·as por⭑ hor⭑·o de⭑ silent⭑·o en⭑ komun⭑·o antaŭ⭑ Di⭑·o
          .

   2.
          {Komun⭑·um·o ^2} : ĉu⭑ mi dev⭑·as ankaŭ⭑ la⭑ dom⭑·on for·don⭑·i al⭑ la⭑ komun⭑·o?
          .

komun⭑·e

   En⭑ manier⭑·o komun⭑·a:

   1:
          am⭑·o kaj⭑ pun⭑·o loĝ⭑·as komun⭑·e ; se⭑ krom⭑ la⭑ nask⭑·iĝ-urb⭑·o mi io·n ajn⭑
          komun⭑·e kun⭑ vi posed⭑·as, cert⭑·e, ne⭑ est⭑·as la⭑ talent⭑·' ; nenia ofer⭑·o
          est⭑·us tro⭑ grand⭑·a, se⭑ ni pov⭑·us per⭑ ĝi akir⭑·i al⭑ ni lingv⭑·on
          komun⭑·e~hom⭑·an (komun⭑·a al⭑ la⭑ tut⭑·a hom⭑·ar·o) . {kun⭑·e}

   2:
          la⭑ vort⭑·ar·o de⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a [...] dev⭑·as konsist⭑·i nepr⭑·e el⭑
          vort⭑·oj roman¹·a-german⭑·aj en⭑ ili⭑·a plej⭑ komun⭑·e uz⭑·at·a form⭑·o ; la⭑ art⭑·o
          de⭑ verk⭑·ad·o [postul⭑·as] sufiĉ⭑·e ampleks⭑·an sci⭑·ad·on komun⭑·e scienc⭑·an
          kaj⭑ special⭑·e teknik³·an . {ĝeneral¹·e} , {ordinar⭑·e} , {oft⭑·e}

komun⭑·aĵ·o

   1.
          Io komun⭑·a al⭑ plur⁴·aj person⭑·oj: kia·n komun⭑·aĵ·on hav⭑·as lum⭑·o kun⭑
          mal·lum⭑·o ? ek⭑~de⭑ la⭑ mez⭑-epok⭑·o ekzist⭑·is apud⭑ ĉiu vilaĝ⭑·o komun⭑·a
          paŝt⭑·ej·o, sur⭑ kiu la⭑ vilaĝ⭑·an·oj rajt⭑·is paŝt⭑·i si⭑·an brut⭑·ar·on […] dum⭑
          la⭑ 19a jar⭑-cent⭑·o tiu·j komun⭑·aĵ·oj iom⭑ post⭑ iom⭑ mal·aper⭑·is ; ĉu⭑ iam⭑·aj
          ek·kon⭑·oj ĝis⭑ nun⭑ efektiv⭑·iĝ·is en⭑ progres⭑·oj, ĉu⭑ ili daŭr⭑·e rest⭑·as
          komun⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ soci³·o aŭ⭑ de·nov⭑·e perd⭑·iĝ·as ?

   2.
          (de⭑ {ar⭑·oj} ) Ar⭑·o de⭑ la⭑ element¹·oj, kiu·j komun⭑·e aparten⭑·as al⭑ ĉiu·j
          ar⭑·oj: la⭑ komun⭑·aĵ·o de⭑  kaj⭑  est⭑·as  ; la⭑
          komun⭑·aĵ·on de⭑  kaj⭑  oni sign⭑·as per⭑  (leg⭑·u: e kaj⭑ fo);
          la⭑ komun⭑·aĵ·o de⭑ ar⭑·o el⭑ sub·ar⭑·oj (la⭑ komun⭑·aĵ·o de⭑ ĉiu·j sub·ar⭑·oj en⭑ la⭑
          ar⭑·o); la⭑ normal¹·a kern⭑·o de⭑ sub·grup⭑·o […] est⭑·as la⭑ komun⭑·aĵ·o de⭑ la⭑
          konjugaci⭑·oj de⭑ la⭑ don⭑·it·a sub·grup⭑·o .

          Rim.: Kvankam⭑ aper⭑·is neniu pli⭑ bon⭑·a termin⭑·o por⭑ ĉi⭑ tiu noci⁽⁺⁾·o, la⭑
          nun⭑·a form⭑·o est⭑·as problem¹·a. Unu⭑·e est⭑·as facil⭑·e miks⭑·i ĝi·n kun⭑ la⭑
          parenc⭑·a „ {kun·aĵ⭑·o} “, kaj⭑ du⭑·e ne⭑ tre⭑ klar⭑·as, kiel⭑ nom⭑·i la⭑
          operaci¹·on, kiu al⭑ du⭑ ar⭑·oj asoci¹·as ili⭑·an komun⭑·aĵ·on. Plur⁴·aj naci⭑·aj
          lingv⭑·oj uz⭑·as ĉi⭑-cel⭑·e ag⭑·--substantiv⭑·on, kiu serv⭑·as ankaŭ⭑ por⭑ nom⭑·i
          la⭑ operaci¹·an rezult²·on.

komun⭑·ec·o

          Ec⭑·o de⭑ io komun⭑·a: komun⭑·ec·o de⭑ lingv⭑·o kre⭑·as komun⭑·ec·on de⭑ kultur¹·o
          kaj⭑ de⭑ sent⭑·oj; komun⭑·ec·o de⭑ la⭑ bien⭑·oj; viv⭑·i en⭑ mal·vast⭑·a komun⭑·ec·o
          ; en⭑ tiu moment⭑·o, la⭑ komun⭑·ec·o (ŝablon⁽⁺⁾·ec·o) de⭑ ili⭑·aj kondolenc⭑·oj
          mi·n dolor⭑·us .

komun⭑·ism·o

          Soci³+politik¹·a {doktrin¹·o} , kiu cel⭑·as anstataŭ⭑·i kapital¹·ism·on,
          detru⭑·i la⭑ privat⭑·ajn {propriet⁽⁺⁾·on} kaj⭑ iniciat⭑·on, baz¹·i la⭑
          ekonomi¹·an viv⭑·on sur⭑ komun⭑·ec·o de⭑ la⭑ hav⭑·o: laŭ⭑ mi⭑·a sci⭑·o komun⭑·ism·o
          est⭑·as de·pra⭑-temp⭑·a rev⭑·o de⭑ la⭑ hom⭑·ar·o pri⭑ la⭑ just⭑·a komun⭑·um·o, kie
          inter⭑ la⭑ hom⭑·oj reg⭑·as frat⭑·ec·o kaj⭑ just⭑·ec·o kaj⭑ inter⭑ la⭑ popol⭑·oj
          konkord³·o kaj⭑ pac⭑·o ; oni kompren⭑·is en⭑ Jugoslavi⁽⁺⁾·o, ke⭑ komun⭑·ism·o
          diferenc⭑·as de⭑ okcident⭑·a privat⭑·a kapital¹·ism·o kaj⭑ far⭑·iĝ·is efektiv⭑·e
          ŝtat⭑·a kapital¹·ism·o ; en⭑ la⭑ centr⭑·o de⭑ Tiran⁽⁺⁾·o, kie iam⭑ star⭑·is
          Stalin⁽⁺⁾·--monument⭑·o, oni konstru⭑·os re·memor⭑·ig·il·on pri⭑ la⭑ viktim³·oj de⭑
          komun⭑·ism·o . {anarĥi³·ism·o} , {bolŝevism⁽⁺⁾·o} , {social²·ism·o} .
          {social²·a kredit¹·o}

komun⭑·ist·o

          Adept¹·o de⭑ komun⭑·ism·o: vid⭑·int·e la⭑ nov⭑·ajn slogan⁽⁺⁾·ojn sur⭑ mur⭑·oj, mi
          ek·kompren⭑·is, ke⭑ ili est⭑·as komun⭑·ist·oj ; en⭑ Japani⁽⁺⁾·o social²·ist·oj
          kaj⭑ komun⭑·ist·oj daŭr⭑·e perd⭑·is influ⭑·on pro⭑ la⭑ antaŭ·en·ir⭑·o de⭑
          kapital¹·ism·o ; ankaŭ⭑ mult⭑·aj german⭑·oj est⭑·is sen·kulp⭑·aj viktim³·oj dum⭑
          la⭑ nazi⁽⁺⁾·ism·a epok⭑·o, kiel⭑ la⭑ komun⭑·ist·o  , la⭑ mens³·e
          handikap⁽⁺⁾·it·a  , la⭑ teolog¹·o  .

komun⭑·um·o

   1.
          Mal·grand⭑·a administr⭑·a distrikt⭑·o, kies⭑ centr⭑·o est⭑·as urb⭑·o aŭ⭑
          vilaĝ⭑·o: kamp⭑·ar·a, preĝ⭑·ej·a komun⭑·um·o . {municip⁽⁺⁾·o.}

   2.
          Ĉiu+spec⭑·a societ⭑·o baz¹·it·a sur⭑ komun⭑·ec·o de⭑ viv⭑·o kaj⭑ interes⭑·oj:
          komun⭑·um·o de⭑ Izrael ; komun⭑·um·o de⭑ liber⭑~kred⭑·ant·oj ; la⭑ hom⭑·a
          komun⭑·um·o; la⭑ Pariz⭑·a Komun⭑·um·o; religi⭑·a komun⭑·um·o.

   3.
          Inter·naci⭑·a grup⭑·iĝ·o de⭑ ŝtat⭑·oj kun⭑ komun⭑·aj interes⭑·oj: Eŭrop⭑·a
          Komun⭑·um·o (nom⭑·o de⭑ la⭑ Eŭrop⭑·a Ekonomi¹·a Komun⭑·um·o ek⭑~de⭑ ĝi⭑·a fand⭑·iĝ·o
          en⭑ la⭑ Eŭrop⭑·an Uni⁹·on) .

   Rim.: Pro⭑ la⭑ evolu²·o tiu vort⭑·o prezent⭑·as hodiaŭ⭑ tri⭑ ĉef⭑·ajn signif⭑·ojn.

komun⭑·um·a

          Rilat⭑·a al⭑ komun⭑·um·o: komun⭑·um·aj afer⭑·oj, paŝt⭑·ej·oj; komun⭑·um·a
          lern⭑·ej·o; al·iĝ⭑·i al⭑ tiu liber⭑+kred⭑·a komun⭑·um·o tut⭑·e oficial⭑·e kaj⭑
          hered⭑·ig·ebl·e kaj⭑ akcept⭑·i […] ĝi⭑·ajn komun⭑·um·ajn aranĝ⭑·ojn, ĝi⭑·ajn
          ne·dev⭑·ig·ajn neŭtral²·e-hom⭑·ajn fest⭑·ojn kaj⭑ mor⭑·ojn .

en·komun⭑·e

          {En·tut⭑·e} : est⭑·as sufiĉ⭑·e, se⭑ ni nur⭑ en·komun⭑·e vid⭑·os, kio ĉio est⭑·is
          far⭑·it·a en⭑ tiu ĉi⭑ rilat⭑·o, kaj⭑ kia·jn rimed⭑·ojn oni ĉiu+foj⭑·e vol⭑·is
          uz⭑·i, por⭑ ĉiu·jn hom⭑·ojn lingv⭑·e unu⭑·ig·i .

komunona

          {kun·mezur⭑·ebl·a.}

          Rim.: Ĉi⭑ tiu kun·met⭑·aĵ·o est⭑·as analiz¹·end·a kiel⭑ „hav⭑·ant·a komun⭑·an
          onon“, do⭑ tem⭑·as nek⭑ pri⭑ sufiks⭑·a uz⭑·o de⭑ „-on“, nek⭑ pri⭑ fak⭑·a uz⭑·o
          de⭑ {ono ^1} aŭ⭑ {ono ^4} . Ja⭑  kaj⭑  est⭑·as komunonaj, sed⭑
          neniu risk⭑·us dir⭑·i, ke⭑  est⭑·as ono, kvankam⭑ ĝi ja⭑ est⭑·as la⭑
          komun⭑·a „part⭑·o“ (faktor²·o) de⭑ tiu·j nombr⭑·oj.

komun⭑+lingv⭑·a

          Uz⭑·at·a en⭑ la⭑ komun⭑·a lingv⭑·o, kontrast¹·e al⭑ la⭑ nomenklatur⁽⁺⁾·aj
          termin⭑·oj uz⭑·at·aj en⭑ fak⭑·a ĵargon¹·o: „Komun⭑+lingv⭑·a nom⭑·ar·o de⭑ Eŭrop⭑·aj
          bird⭑·oj“ ; Ali⭑·a spec⭑·o de⭑ sinonim¹·ec·o trov⭑·iĝ·as ĉe⭑ vort⭑·o-par⭑·oj kiel⭑
          „kap⭑-dolor⭑·o“ kaj⭑ „cefalalgio“, kie unu⭑ membr⭑·o de⭑ la⭑ par⭑·o
          aparten⭑·as al⭑ la⭑ komun⭑+lingv⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ leksik⁽⁺⁾·o, dum⭑ la⭑ ali⭑·a
          est⭑·as teknik³·a termin⭑·o ; La⭑ oft⭑·a speci⁽⁺⁾·o „Melopsittacus undulatus“
          nom⭑·iĝ·as zoologi⭑·e „melopsitak⁽⁺⁾·o“; komun⭑+lingv⭑·e oni pov⭑·as parol⭑·i pri⭑
          „ond⭑·o-papag⭑·et·o“ ; est⭑·as konsil⭑·ind·e klar⭑·e diferenc⭑·ig·i inter⭑ la⭑
          signif⭑·oj semiotik⁽⁺⁾·a, stilistik⁽⁺⁾·a kaj⭑ komun⭑+lingv⭑·a de⭑ la⭑ vort⭑·o
          simbol¹·o! .

komun⭑+uz⭑·a

          Uz⭑·at·a de⭑ la⭑ plej⭑~mult⭑·o, komun⭑·e uz⭑·at·a: komun⭑+uz⭑·aj fraz¹·oj (de⭑ la⭑
          komun⭑·a, ne·fak⭑·a lingv⭑·o) .

Eŭrop⭑·a Ekonomi¹·a Komun⭑·um·o (EEK)

          Ekonomi¹·a inter·lig⭑·o de⭑ eŭrop⭑·aj ŝtat⭑·oj fond⭑·it·a en⭑ 1957, iĝ⭑·int·a
          part⭑·o de⭑ la⭑ post⭑·a Eŭrop⭑·a Uni⁹·o: La⭑ Eŭrop⭑·a Ekonomi¹·a Komun⭑·um·o […]
          est⭑·is kre⭑·it·a fin⭑·e de⭑ la⭑ 1950-aj⁽⁺⁾ jar⭑·oj far⭑·e de⭑ ses⭑
          okcident⭑·--eŭrop⭑·aj land⭑·oj .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.139 2024/02/02 06:27:45 ]
     __________________________________________________________________