kondamn⭑·/·i

kondamn⭑·i

   (tr)

   1.

        a)
                Per⭑ juĝ⭑·o pruv⭑·i pun⭑·ind·a kaj⭑ difin⭑·i la⭑ merit⭑·it·an pun⭑·on:
                kondamn⭑·i al⭑ mort⭑·o, al⭑ {mon⭑-pun⭑·o} , al⭑ la⭑ {juĝ⭑·o-kost⭑·oj} ; unu⭑
                atest⭑·ant·o ne⭑ sufiĉ⭑·as, por⭑ kondamn⭑·i hom⭑·on al⭑ mort⭑·o ; ili
                kondamn⭑·u li·n al⭑ {pun⭑-pag⭑·o} de⭑ cent⭑ arĝent⭑·aj mon⭑·er·oj ; mi
                kondamn⭑·is kelk⭑·ajn kulp⭑·ajn [sakrilegi⁽⁺⁾·ul·ojn] al⭑ la⭑ sufok⭑·o,
                mult⭑·ajn en⭑ la⭑ min⭑·ej·ojn (al⭑ {pun⭑-labor⭑·o} en⭑ min⭑·ej·oj), ĉiu·jn
                al⭑ la⭑ baston⭑·ad·o . {verdikt¹·i} .

                Rim.: La⭑ subjekt⭑·o de⭑ la⭑ verb⭑·o oft⭑·e indik³·as juĝ⭑·ant·on,
                tribunal¹·on aŭ⭑ leĝ⭑·on, sed⭑ pov⭑·as montr⭑·i ankaŭ⭑ la⭑ verdikt¹·on (
                mi ne⭑ opini⭑·as, ke⭑ li hav⭑·as la⭑ rajt⭑·on el·parol⭑·i verdikt¹·on,
                kiu kondamn⭑·as mil⭑·ojn da⭑ mal·feliĉ⭑·aj est⭑·aĵ·oj ) aŭ⭑ (metafor¹·e
                kaj⭑ mal·oft⭑·e) la⭑ fakt¹·ojn, kiu·j pruv⭑·as la⭑ kulp⭑·on ( vi·n
                kondamn⭑·as vi⭑·a buŝ⭑·o (vi⭑·aj dir⭑·oj), ne⭑ mi ).

        b)
                Deklar¹·i pun⭑·ind·a: kondamn⭑·i mal·bon⭑·an libr⭑·on; la⭑ kodeks⁹·o
                kondamn⭑·as la⭑ mal·ver⭑·an atest⭑·on; est⭑·as ag⭑·oj, kiu·jn la⭑ moral¹·o
                kondamn⭑·as, sed⭑ kiu·jn ne⭑ kondamn⭑·as la⭑ leĝ⭑·o.

        c)
                Nepr⭑·e {dev⭑·ig·i} (iu·n); ne·fleks⭑·ebl·e {destin¹·i} (io·n): mi
                est⭑·as kondamn⭑·it·a long⭑·an temp⭑·on vag⭑·ad·i en⭑ la⭑ nokt⭑·o; mi
                est⭑·is kondamn⭑·it·a de⭑ la⭑ mal·san⭑·o rest⭑·i du⭑ semajn⭑·ojn en⭑ la⭑
                lit⭑·o; ĉiu·j ni⭑·aj tiu+cel⭑·aj projekt⭑·oj est⭑·as kondamn⭑·it·aj al⭑
                mal·sukces⭑·o; vi⭑·aj kalkul⭑·oj est⭑·as kondamn⭑·it·aj al⭑ mal·ĝust⭑·ec·o
                (ne·evit⭑·ebl·e, nepr⭑·e mal·ĝust⭑·aj).

   2.
          Deklar¹·i iu·n mal·prav⭑·a, io·n riproĉ⭑·ind·a: ne⭑ aŭskult⭑·int·e, ne⭑
          kondamn⭑·u ; ne⭑ kondamn⭑·u ali⭑·an, oni vi·n ne⭑ kondamn⭑·os ; kondamn⭑·i
          projekt⭑·on, parol⭑·on malic⭑·an; tiu doktrin¹·o est⭑·as kondamn⭑·it·a de⭑ la⭑
          fakt¹·oj, de⭑ si⭑·aj konsekvenc⭑·oj. {mal·laŭd⭑·i}

si·n kondamn⭑·i

          Iĝ⭑·i kondamn⭑·it·a de⭑ si mem⭑, aŭ⭑ de⭑ ali⭑·aj pro⭑ pruv⭑·o don⭑·it·a de⭑ si
          mem⭑: la⭑ super⭑·a organ¹·o de⭑ UEA ne⭑ kondamn⭑·is [la⭑ naŭz⭑·ajn nigr⭑·ig·ojn
          de⭑ mi⭑·a nom⭑·o] ‐ kaj⭑ kun⭑ tia pli·mult⭑·o evident¹·e ne⭑ pov⭑·is kondamn⭑·i
          sen⭑ kondamn⭑·i si·n mem⭑ ; la⭑ vir⭑·o kondamn⭑·as si·n, ke⭑ li las⭑·is ŝi·n
          mort⭑·i ; vi kondamn⭑·as vi·n mem⭑ per⭑ tiu konfes⭑·o; demokrati⁸·o, kiu ne⭑
          kritik⭑·as si·n mem⭑, kondamn⭑·as si·n al⭑ paraliz⭑·o ; [sufer⭑·ant·o, kiu]
          est⭑·is cert⭑·a, ke⭑ li trov⭑·os en⭑ mort⭑·o forges⭑·on kaj⭑ ripoz⭑·on, kaj⭑ kiu
          tamen⭑ si·n kondamn⭑·is al⭑ viv⭑·o pro⭑ dev⭑·o kaj⭑ pro⭑ el·pag⭑·o .

kondamn⭑·o

          Ag⭑·o kondamn⭑·i:

        1.a:
                kondamn⭑·o al⭑ mort⭑·o; li ricev⭑·is kondamn⭑·on pro⭑
                trafik⁴·--akcident²·o kun⭑ vunditoj ;

        1.b:
                malgraŭ⭑ la⭑ pap⭑·a kondamn⭑·o de⭑ 1759, la⭑ pres⭑·ad·o de⭑ la⭑
                enciklopedi²·o ating⭑·is la⭑ fin⭑·on en⭑ 1772 ;

        1.c:
                [la⭑ fakt¹·o, ke⭑ la⭑ indiĝen⁴·oj dev⭑·as asimil²·i la⭑ naci⭑·an
                kultur¹·on] est⭑·as indik³·il·o de⭑ la⭑ kondamn⭑·o al⭑ mal·aper⭑·o kiu·n
                la⭑ modern¹·ec·o dekret¹·is kontraŭ⭑ la⭑ indiĝen⁴·aj kultur¹·oj ;

        2:
                mi pren⭑·is krajon⭑·on en⭑ la⭑ man⭑·on por⭑ not⭑·i mult⭑·ajn punkt⭑·ojn
                de⭑ kritik⭑·o kaj⭑ kondamn⭑·o .

kondamn⭑·a

          Rilat⭑·a al⭑ kondamn⭑·o; kondamn⭑·ant·a: tiu kondamn⭑·a verdikt¹·o, kiu
          pend⭑·as super⭑ li, anstataŭ⭑ ŝi·n mal·inklin⭑·ig·i de⭑ li, pro⭑ la⭑ nur⭑·a
          kompat⭑·o far⭑·as li·n al⭑ ŝi ankoraŭ⭑ pli⭑ kar⭑·a ; la⭑ ŝtat⭑·o far⭑·is
          akuz³·ojn tiom⭑ kondamn⭑·ajn, ke⭑ nenia defend⭑·o iel⭑ ajn⭑ pov⭑·us respond⭑·i
          ; mi aŭd⭑·is mi⭑·an kondamn⭑·an [verdikt¹·on], ne⭑ suspekt⭑·ant·e, ke⭑ mi
          posed⭑·as preskaŭ⭑ ne·refut¹·ebl·an pruv⭑·on .

kondamn⭑·iĝ·i

          Iĝ⭑·i kondamn⭑·it·a.

kondamn⭑·ind·a

          Ind⭑·a je⭑ kondamn⭑·o: al⭑ mort⭑·o est⭑·as kondamn⭑·ind·a ĉi⭑ tiu hom⭑·o, ĉar⭑ li
          profet⭑·is kontraŭ⭑ ĉi⭑ tiu urb⭑·o ; la⭑ ambasador¹·o de⭑ la⭑ plej⭑ potenc⭑·a
          reĝ⭑·o Assar hav⭑·as afer⭑·ojn kun⭑ Fenici⁽⁺⁾·an·oj, kaj⭑, tio est⭑·as ankoraŭ⭑
          pli⭑ kondamn⭑·ind·a, vizit⭑·as ili·n sol⭑·a .

kondamn⭑·it·o

          Iu, kiu·n oni kondamn⭑·is: se⭑ ia⭑ tim⭑·o kapt⭑·is la⭑ kor⭑·ojn (de⭑ la⭑
          spekt⁹·ant·oj en⭑ la⭑ aren⭑·o), ĝi est⭑·is nur⭑ la⭑ tim⭑·o, ĉu⭑ la⭑ turment⭑·oj
          egal⭑·os la⭑ krim⭑·ojn de⭑ tiu·j mal·human¹·aj kondamn⭑·it·oj ; la⭑ vort⭑·o
          juĝ⭑·ist·ar·o est⭑·is vort⭑·o, kiu·n la⭑ eks·kondamn⭑·it·o (person⭑·o kondamn⭑·it·a
          kaj⭑ post⭑·e mal·kondamn⭑·it·a aŭ⭑ plen⭑·um·int·a si⭑·an pun⭑·on) ne⭑ pov⭑·is aŭd⭑·i
          sen⭑ impres⭑·o de⭑ tim⭑·ad·o ; kiam⭑ mi pens⭑·as, ke⭑ [...] tiu krim⭑·ul·o
          est⭑·as honor⭑·it·a de⭑ la⭑ tut⭑·a societ⭑·o, mi trov⭑·as, ke⭑ la⭑
          kondamn⭑·it·ej·oj est⭑·as loĝ⭑·at·aj de⭑ honest⭑·aj hom⭑·oj .

mal·kondamn⭑·i

          Juĝ⭑·e deklar¹·i iu·n sen·kulp⭑·a: tial⭑ ke⭑ la⭑ jun⭑·ul·o est⭑·is kondamn⭑·it·a
          laŭ⭑ regul⭑·a juĝ⭑·o, nur⭑ du⭑·a juĝ⭑·o pov⭑·is li·n mal·kondamn⭑·i ; Koz⁽⁺⁾·um·i kaj⭑
          Perlamot⭑·o est⭑·os mal·kondamn⭑·it·aj antaŭ⭑ tribunal¹·o, sed⭑ la⭑ popol⭑·o
          opini⭑·os ili·n kulp⭑·aj; se⭑ li pov⭑·as prezent⭑·i kiel⭑ pruv⭑·on de⭑ si⭑·a
          sen·kulp⭑·ec·o nur⭑ tiu·jn iom⭑ abstrakt¹·ajn konsider⭑·ojn, [...] nenio
          est⭑·as pli⭑ ne·cert⭑·a ol⭑ li⭑·a mal·kondamn⭑·o .

mem·kondamn⭑·it·a

          {Si·n kondamn⭑·int·a} : tia hom⭑·o per·vers⭑·iĝ·is kaj⭑ pek⭑·as, est⭑·ant·e
          mem·kondamn⭑·it·a .

mort⭑-kondamn⭑·i, mort⭑·o-kondamn⭑·i

   (tr)

          Kondamn⭑·i al⭑ mort⭑·o: se⭑ la⭑ enket¹·o pruv⭑·as, ke⭑ la⭑ gard⭑·ist·o est⭑·is
          mort⭑·ig·it·a, [la⭑ akuz³·it·o] est⭑·os mort⭑-kondamn⭑·it·a kaj⭑ fatal¹·e
          ekzekut⭑·it·a ; tut⭑·e ne⭑ kompren⭑·int·e kiel⭑ prav⭑·a Sokrat⁽⁺⁾·o est⭑·as, la⭑
          juĝ⭑·ist·oj mort⭑-kondamn⭑·is li·n ; oni ne⭑ pov⭑·as rigor³·e kaj⭑ drakon⁽⁺⁾·e
          mort⭑-kondamn⭑·i ĉiu·n nov⭑·an vort⭑·on ; pro⭑ la⭑ mort⭑-kondamn⭑·o de⭑ la⭑
          kvar⭑×cent⭑ sklav⭑·oj de⭑ la⭑ prefekt¹·o Pedanius Secundus, preskaŭ⭑
          eksplod⭑·is ribel⭑·o kaj⭑ civil¹·a milit⭑·o .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.42 2023/12/26 09:25:20 ]
     __________________________________________________________________