vidu ankaŭ la klarigojn
konserv·/·i

konserv·i

   (tr)

   1.
          Zorg·i, ke io ne difekt·iĝ·u  ne perd·iĝ·u; mal·ebl·ig·i pere·on de io:
          [ili] sukces·is konserv·i de putr·iĝ·o la kadavr¹·on ; ne·pov·ant·aj
          konserv·i si·an anim·on viv·a ; [li] don·os […] ŝaf·on […], por
          konserv·i ; ebl·e ni trov·os herb·on, por ke ni pov·u konserv·i la
          viv·on al la ĉeval·oj ; jen li est·as trans·don·at·a en vi·an man·on,
          nur li·an viv·on konserv·u ; konserv·u honest·ec·on ; Mari·a konserv·is
          ĉiu·jn tiu·jn dir·ojn kaj pri·pens·is ili·n en si·a kor·o ; pen·ant·e
          konserv·i la unu·ec·on ; konserv·u vi·n ĉast·a ; la mal·grand·a knab·in·o
          pren·is de si·a brust·o sambuk·an flor·aĵ·on kaj don·is al li por
          konserv·i ; konserv·u mi·n en vi·aj pens·oj ; est·as rimark·ind·e, kiel
          bon·e vi pov·o-sci·as konserv·i ĉiu·jn vi·ajn dent·ojn ; oni kun·kun·met·is
          la paper·on en pak·et·on kaj konserv·is ĝi·n en libr·o-ŝrank·o ;
          konserv·u bon·e la don·it·an sem·on, konserv·u ĝi·n ĝis la temp·o de
          matur·ec·o ! konserv·i la ekvilibr²·on ; konserv·i la pac·on ; promes·u
          konserv·i la sekret·on ; park·o bel·a kaj zorg·e konserv·at·a, sed sen
          promen·ant·oj ; konserv·i [dokument·on] en la arĥiv³·o ; mal·proksim·a
          antikv·ec·o […], pri kiu nenia histori·o konserv·is al ni  la plej
          mal·grand·an dokument·on ; [ili] konserv·as en si·aj glaci·ej·oj
          grand·ajn proviz·ojn da viv·aj fiŝ·oj . {protekt¹·i^2} , {gard·i^2.b} ,
          {ŝirm·i^2} {detru·i}

   2.
          Ne perd·i; daŭr·ig·i posed·i; hav·i ankoraŭ: konserv·as  karb·o la
          struktur¹·on de l' arb·o ; neniam lac·iĝ·ant·e kaj ĉiam konserv·ant·e
          gaj·an humor·on ; kiu kapt·as tro vast·e, mal·mult·e konserv·as ; li·a
          patr·o konserv·is en la memor·o la afer·on ; konserv·ant·a la
          fidel·ec·on ; mi konserv·os al li mi·an favor·on ; ĉu vi […]
          konserv·os la koler·on por ĉiam ? konserv·u klar·ec·on de la kap·o kaj
          prudent·on ; li pov·o-sci·as konserv·i la ide·ojn kaj sent·ojn, ĝis ili
          klar·e kaj preciz·e ricev·as la form·on de vort·oj ; la ĝarden·o […]
          konserv·is si·an […] tut·an bel·eg·ec·on ; ni konserv·u ni·ajn ŝerc·ojn
          por ni sol·aj ; ĉiu el ni konserv·os si·an hav·on ; tiu·j jun·aj
          arb·et·oj […] konserv·is si·ajn branĉ·ojn ; ĉiu spegul+pec·et·o
          konserv·is la sam·an kvalit¹·on, kiu·n hav·is la tut·a spegul·o ; ĝi
          est·as mal·bel·a histori·o, mi ne vol·as konserv·i ĝi·n por mi, kur·ig·u
          ĝi·n plu·en ; fin·iĝ·o  prefiks·o  sufiks·o, est·as tut·e mem·star·a
          vort·o, kiu ĉiam konserv·as egal·an signif·on . {re·ten·i^1} ,
          {ŝpar·i^1} {for·don·i} , {rezign³·i}

   3.
          En {dialog¹·o} kun aplik³-program¹·o, {skrib·i} ŝanĝ·it·an dat·um·ar·on en
          ĝi·an dosier⁽⁺⁾·on: neces·as unu·e konserv·i tiu·n tekst·on kiel dosier⁽⁺⁾·on,
          kaj post·e import¹·i ĝi·n ; se oni ne uz·as la disk¹·on, oni dev·as
          trov·i ali·an manier·on konserv·i si·an labor·on ; oni konsil·as
          konserv·i la dokument·on en la dosier⁽⁺⁾·o-form·o  . {sav·i^2} ,
          {persist·i^2}

   {gard·i}
   Rim.: _Konserv·i_ est·as {ŝirm·i} kontraŭ la natur·aj detru-fort·oj (mort·o,
   ruin·o, forges·o); {gard·i} est·as ŝirm·i kontraŭ ĉiu+spec·aj danĝer·oj. Krom·e
   oni _konserv·as_ io·n, oni _gard·as_ io·n  iu·n.

konserv·iĝ·i

   (ntr)

          Est·i konserv·at·a  konserv·it·a, {rest·i} : pren·u ĉi tiu·jn
          dokument·ojn […] kaj met·u ili·n en argil·an vaz·on, por ke ili
          konserv·iĝ·u dum long·a temp·o ; el la du plej antikv·aj kaj plej
          long·aj fabel·oj, kiu·j konserv·iĝ·is ĉe la cikoni·oj, unu est·as
          kon·at·a de ni ĉiu·j ; en la centr·o de la ĉef·urb·o konserv·iĝ·is
          kelk·aj preĝ·ej·oj .

konserv·o, konserv·ad·o

          Ag·o konserv·i: arkitekt³·oj zorg·is pri la konserv·o de urb·a aspekt¹·o
          per respekt·ad·o de la histori·aj hered·aĵ·oj ; reg·ist·ar·a instanc²·o
          respond·ec·a pri konserv·ad·o kaj ripar¹·ad·o de la kanal¹·oj kaj river·oj
          ; konserv·o de la plur⁴+lingv·a reĝim³·o re·gant·a en la Eŭrop·a
          Parlament¹·o est·as ebl·e  admir·ind·a ; la Komision⁴·o por Konserv·o
          de Eŭrop·aj Jud³·aj Tomb·ej·oj en London·o ; Komitat·o por Konserv·ad·o
          de la Uson⁹·a Hered·aĵ·o en Ekster·land·o .

konserv·aĵ·o

          Io, ĝeneral¹·e manĝ·aĵ·o, kio·n oni konserv·is: oni far·is konserv·aĵ·ojn
          el fiŝ·oj kaj viand·o ; entrepren·oj komenc·is [produkt·ad·on] de
          konserv·aĵ·oj, nutr·aĵ·oj, ktp .

konserv·ism·o

          {Konservativ³·ism·o} : nobel·oj kaj religi·ul·oj, kiu·j nun est·as ĉie
          plej fort·aj bastion·oj de ĉia·j politik¹·aj kaj soci³·aj konserv·ism·oj,
          est·is tiam tip¹·aj revoluci¹·ul·oj ; reg·ist·ar·o est·as sinonim¹·o destar·ig·it·a ord·o“, konserv·ism·o, ten·ad·o de la ekzist·ant·aj
          instituci·oj .

konserv·ism·a

          {Konservativ³·a} : la Kimr⁽⁺⁾·a Konserv·ism·a Parti·o ; fidel·a al si·a
          bild¹·o konserv·ism·a […] la nov·a pap·o Benedikt⁽⁺⁾·o la 16a, kun
          korv-arm·o sed firm·e re·memor·is la tradici¹·ajn princip·ojn de
          katolik¹·ism·o .

konserv·ist·o

   1.
          Hom·o, kies profesi·o est·as konserv·i grav·ajn afer·ojn (libr·ojn,
          arĥiv³·aĵ·ojn kc): konserv·ist·o de la universitat·a bibliotek¹·o ;
           , tiam konserv·ist·o de la kolekt·oj de la Vien⁽⁺⁾·a
          Societ·o de Muzik-ŝat·ant·oj, mal·kovr·is la man+skrib·aĵ·on de
           en 1933 . {kurator·o}

   2.
          Konserv·ism·an·o, {konservativ³·ul·o} , konserv·em·ul·o.

konserv·ej·o

          Lok·o, kie oni konserv·as divers·ajn afer·ojn: mal·grand·a kvadrat¹·a
          kort·o […] ĉirkaŭ·it·a de […] lign·aj stal·oj kaj konserv·ej·oj ; la
          part·o loĝ·at·a en·hav·as […] la proviz·ej·on  konserv·ej·on de la
          manĝ·aĵ·o ; oni supr·en~pump·as akv·on en mal·ferm·ajn konserv·ej·ojn ; la
          sak·oj met·it·aj  en la ter·on  ĉe dom·o est·os trans·port·it·aj al
          la provizor¹·aj konserv·ej·oj […], post·e […] al definitiv¹·a
          konserv·ej·o ; ni·aj cerb·oj est·as ne·fid·ind·a konserv·ej·o de ni·aj
          observ·ad·oj ; {arkiv³·o} , {dok⁴·o} , {depon³·ej·o^1} , {stok⁹·ej·o}

konserv·em·a

          Ne ŝat·ant·a ŝanĝ·ojn; evit·ant·a risk·ojn: la konserv·em·a Eŭrop·a
          Popol·a Parti·o propon·is adapt³·i formul¹·on el la pol·a konstituci²·o ;
          per si·a konserv·em·a rol¹·o ĝi nepr·e sub·ten·as mal·progres·em·ajn
          fort·ojn kaj daŭr·e rest·as la plej radikal¹·a fort·o de la dekstr·o ;
          laŭ la plej konserv·em·a taks·o, nun en la tut·a land·o est·as
          plant·at·aj 230 milion·oj da mu⁽⁺⁾·oj da ordinar·a hibrid⁽⁺⁾·a riz·o .

konserv·uj·o

          Skatol·o, kest·o, en kiu oni konserv·as io·n: konserv·i nutr·aĵ·ojn,
          sterilizante ili·n kaj vaku⁹·ig·ant·e la konserv·uj·ojn per varm·eg·ig·o ;
          lad-skatol·o [est·as] ankaŭ nom·at·a lad·a konserv·uj·o ; ŝtel·ant·oj
          el·pren·is hejt-ole·on el la ekster·dom·a hejt-ole·uj·o-konserv·uj·o ;
          urn·oj est·is uz·at·aj kiel konserv·uj·o por la cindr·o de mort·int·oj .
          {kolekt·uj·o}

mem·konserv·o

          Konserv·o de si mem, el·ten·ad·o, sin⁸-defend·o: instinkt¹·o de
          mem·konserv·o ; soci³·o hav·as akcept·ebl·an rajt·on je mem·konserv·o, kiu
          super·as la princip·on pri toler·em·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.121 2023/12/03 09:58:56 ]
     __________________________________________________________________