vidu ankaŭ la klarigojn
korp⭑·/·o
korp⭑·o
1.
Ĉe⭑ hom⭑·oj kaj⭑ best⭑·oj, ar⭑·o de⭑ la⭑ materi¹·aj part⭑·oj, kiu·j konsist⭑·ig·as
la⭑ organ¹·ar·on: ĉi⭑ tio est⭑·os san⭑·ig·a por⭑ vi⭑·a korp⭑·o ; la⭑ korp⭑·o est⭑·as
mort⭑·a, la⭑ anim⭑·o est⭑·as sen·mort⭑·a; fortik⭑·a, mal·san⭑·a korp⭑·o; [ŝi]
komenc⭑·is trem⭑·i per⭑ la⭑ tut⭑·a korp⭑·o ; komenc⭑·iĝ·as ĝi⭑·a putr⭑·ad·o, kiam⭑
la⭑ viv⭑·o for·las⭑·is la⭑ korp⭑·on . la⭑ korp⭑·o de⭑ jes⭑·u-Krist⭑·o
(eŭkaristi²·o); {karn¹·o} , {kadavr¹·o} , {organism¹·o} .
2.
La⭑ tut⭑·a {person⭑·o} : la⭑ korp⭑·o-gard⭑·ist·oj (gard⭑·ant·aj la⭑ person⭑·on de⭑
regn⭑·estr·o); ili viv⭑·as per⭑ unu⭑ anim⭑·o en⭑ du⭑ korp⭑·oj ; li ĉe·est⭑·is
per⭑ propr⭑·a korp⭑·o (person⭑·e).
3.
Ĉiu ar⭑·o da⭑ materi¹·aj er⭑·oj; materi¹·a {objekt⭑·o} : ĉiu·j korp⭑·oj hav⭑·as
dimensi⁴·on kaj⭑ pez⭑·on; organik⁹·a, ne·organik⁹·a korp⭑·o; solid²·a, fluid⭑·a,
gas⭑·a, simpl⭑·a, kompon¹·it·a korp⭑·o; komet¹·o est⭑·as mal·grand⭑·a astr¹·a
korp⭑·o, aŭ⭑ astr¹·et·o, kun⭑ „vost⭑·o“ de⭑ el·flu⭑·ant·a gas⭑·o ; kristal⭑·o
ĝeneral¹·e signif⭑·as er⭑·on de⭑ korp⭑·o, kiu en⭑ solid²·a stat⭑·o aper⭑·as sub⭑
la⭑ form⭑·o de⭑ regul⭑·a aŭ⭑ simetri¹·a poliedr⁽⁺⁾·o . {materi¹·o} , {ŝtof⭑·o} ,
{substanc²·o} , {element¹·o} .
4.
Tia {unu⭑+hav⭑·a} {ring⭑·o} , ke⭑ krom⭑ la⭑ {neŭtr²·a element¹·o}
de⭑ ĉiu·j ali⭑·aj element¹·oj est⭑·as {neŭtr²·ig·ebl·aj} rilat⭑·e al⭑ :
la⭑ korp⭑·o de⭑ racional⁽⁺⁾·aj nombr⭑·oj; vektor⁽⁺⁾·a spac⭑·o super⭑ korp⭑·o
est⭑·as ar⭑·o kun⭑ du⭑ operaci¹·oj: unu⭑ intern⭑·a operaci¹·o kaj⭑ unu⭑
ekster⭑·a operaci¹·o . {algebr¹·a struktur¹·o;} {frakci¹-korp⭑·o} , {galez⁽⁺⁾·a
korp⭑·o} , {galez⁽⁺⁾·a super·korp⭑·o} , {invariant⁽⁺⁾·o-korp⭑·o} , {radik⭑·a
korp⭑·o} , {sub·korp⭑·o} , {super·korp⭑·o} .
Rim.: Laŭ⭑ kelk⭑·aj la⭑ komut⁽⁺⁾·ec·o de⭑ operaci¹·o est⭑·as dev⭑·ig·a en⭑ la⭑
difin⭑·o de⭑ korp⭑·o. Ali⭑·aj prefer⭑·as nom⭑·i „kamp⭑·oj“ la⭑ {komut⁽⁺⁾·ec·ajn}
korp⭑·ojn.
5.
{solid²·o}
korp⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ korp⭑·o: korp⭑·a pun⭑·o ; korp⭑·a re·nask⭑·iĝ·o ; bru⭑·o mister⭑·a kaj⭑
percept¹·ebl·a por⭑ nenia korp⭑·a orel⭑·o ; la⭑ etern⭑·e viv⭑·ant·a li⭑·a anim⭑·o
pli⭑ kaj⭑ pli⭑ oft⭑·e est⭑·is lac⭑·a de⭑ la⭑ ter⭑·aj afer⭑·oj kaj⭑ de⭑ si⭑·a korp⭑·a
ŝel⭑·o ; fajf⭑·is ŝton⭑·oj kaj⭑ sag⭑·oj, kaj⭑ la⭑ tribunal¹·oj est⭑·is
super·ŝut⭑·it·aj per⭑ plend⭑·oj pri⭑ korp⭑·aj vund⭑·oj .
en·korp⭑·ig·i
Far⭑·i, ke⭑ io hav⭑·u korp⭑·on; prezent⭑·i io·n abstrakt¹·an sub⭑ korp⭑·a,
konkret²·a form⭑·o: skulpt⭑·ist·o en·korp⭑·ig·as si⭑·ajn rev⭑·ojn; lingv⭑·o
inter·naci⭑·a en·korp⭑·ig·as en⭑ si hom⭑-frat⭑·ig·an ide⭑·on ; li sol⭑·a
en·korp⭑·ig·as la⭑ tut⭑·an aktiv⭑·ec·on de⭑ l'⭑ grup⭑·o; ePub-libr⭑·oj kun⭑
en·korp⭑·ig·it·aj unikod⁽⁺⁾·aj tip¹·ar·oj .
en·korp⭑·iĝ·o
Aper⭑·o en⭑ iu korp⭑·o aŭ⭑ en⭑ iu ekster⭑·a form⭑·o: tiu·j fremd⭑·aj esprim⭑·oj
en·korp⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ lingv⭑·o; oni rigard⭑·is li·n kiel⭑ ter⭑·an en·korp⭑·iĝ·on
de⭑ la⭑ plej⭑ alt⭑·a di⭑·ec·o ; papili⭑·o kaj⭑ lotus⁸·o en⭑ la⭑ ĉin⁹·a folklor⁹·o
est⭑·as en·korp⭑·iĝ·o de⭑ am⭑·o . {en·karn¹·iĝ·o} , {konkret²·iĝ·i} ,
{person⭑·ig·i}
sen·korp⭑·a
Ne⭑ hav⭑·ant·a korp⭑·on: pal⭑·aj sen·korp⭑·aj fantom⭑·oj ; aer’ sen·korp⭑·a ;
sen·korp⭑·a anĝel⭑·o .
tut⭑+korp⭑·a
Koncern⭑·ant·a la⭑ tut⭑·an korp⭑·on: li trem⭑·is tut⭑+korp⭑·e ; unu⭑·aj
tut⭑+korp⭑·aj skan⁹·il·oj [...] est⭑·as util⭑·ig·at·aj en⭑ flug⭑-haven⭑·oj por⭑
mal·kovr⭑·i suspekt⭑·ind·ajn objekt⭑·ojn, kiu·j est⭑·as trans·port⭑·at·aj de⭑
pasaĝer⭑·oj .
sub·korp⭑·o
1.
Mal·supr⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ korp⭑·o: mank⭑·is la⭑ krur⭑·oj kaj⭑ la⭑ sub·korp⭑·o .
2.
(de⭑ {korp⭑·o} ) Ĉiu unu⭑+hav⭑·a {sub·ring⭑·o} de⭑ ĝi, kiu sub·ring⭑·o
est⭑·as ankaŭ⭑ korp⭑·o: ĉiu arkimed⁽⁺⁾·a korp⭑·o est⭑·as izomorfi⁽⁺⁾·a (kiel⭑
ord⭑·ig·it·a korp⭑·o) al⭑ sub·korp⭑·o de⭑ la⭑ reel⁽⁺⁾·aj nombr⭑·oj ; la⭑ ar⭑·o de⭑
hiperreeloj est⭑·as ord⭑·ig·it·a korp⭑·o, kiu en·hav⭑·as reel⁽⁺⁾·ojn kiel⭑
sub·korp⭑·o ;
super·korp⭑·o, super⭑·a korp⭑·o
(de⭑ {korp⭑·o} ) Tia korp⭑·o, ke⭑ est⭑·as {sub·korp⭑·o} de⭑ ĝi.
Rim.: La⭑ naci⭑·aj lingv⭑·oj kon⭑·as por⭑ ĉi⭑ tiu noci⁽⁺⁾·o sinonim¹·on
signif⭑·ant·an „vast⭑·ig·aĵ·o“. Efektiv⭑·e, la⭑ super·korp⭑·o oft⭑·e rezult²·as
el⭑ konsci⭑·a klopod⭑·o konstru⭑·i io·n pli⭑ vast⭑·an ol⭑ la⭑ baz¹·a korp⭑·o.
Tial⭑ trov⭑·iĝ·as en⭑ la⭑ termin⭑·o „korp⭑·o-plu·ig⭑·aĵ·o“ (ceter⭑·e kun⭑ iom⭑ pli⭑
abstrakt¹·a difin⭑·o, nom⭑·e: par⭑·o de⭑ korp⭑·oj). La⭑ temp⭑·a nuanc⭑·o
en·ten⭑·at·a en⭑ „plu·ig⭑·i“ ig⭑·as tamen⭑ la⭑ termin⭑·on iom⭑ mis·traf⭑·a.
frakci¹-korp⭑·o
(de⭑ {komut⁽⁺⁾·ec·a} {integr⁽⁺⁾·a} {ring⭑·o} ) {Korp⭑·o} , konstru⭑·it·a
super⭑ laŭ⭑ manier⭑·o simil⭑·a al⭑ la⭑ manier⭑·o konstru⭑·i la⭑ korp⭑·on de⭑
racional⁽⁺⁾·oj super⭑ la⭑ ring⭑·o de⭑ entjer⁽⁺⁾·oj, t.e. uz⭑·ant·e {frakci¹·ojn} :
la⭑ frakci¹-korp⭑·on de⭑ la⭑ polinom⁽⁺⁾-ring⭑·o oni kutim⭑·e sign⭑·as per⭑
.
galez⁽⁺⁾·a korp⭑·o
Fini⁽⁺⁾·a {korp⭑·o} : la⭑ kardinal²·o de⭑ galez⁽⁺⁾·a korp⭑·o est⭑·as potenc⭑·o de⭑
prim⁽⁺⁾·o. {Galez⁽⁺⁾·o} .
galez⁽⁺⁾·a super·korp⭑·o
(de⭑ {korp⭑·o} ) Tia {super·korp⭑·o} de⭑ , ke⭑ ĝi hav⭑·as
fini⁽⁺⁾·an {grad⭑·on} kaj⭑ ke⭑ la⭑ {invariant⁽⁺⁾·o-korp⭑·o} de⭑ la⭑ {galez⁽⁺⁾·a grup⭑·o}
egal⭑·as al⭑ . {Galez⁽⁺⁾·o} .
invariant⁽⁺⁾·o-korp⭑·o
(de⭑ grup⭑·o de⭑ {aŭtomorfi⁽⁺⁾·oj} super⭑ {korp⭑·o} ) La⭑ sub·korp⭑·o de⭑
, en·hav⭑·ant·a la⭑ {invariant⁽⁺⁾·ojn} komun⭑·ajn al⭑ ĉiu·j aŭtomorfi⁽⁺⁾·oj.
radik⭑·a korp⭑·o
(de⭑ {polinom⁽⁺⁾·o} super⭑ {korp⭑·o} ) La⭑ plej⭑ mal·grand⭑·a
super·korp⭑·o de⭑ , en·hav⭑·ant·a ĉiu·jn {radik⭑·ojn} de⭑ : la⭑
radik⭑·a korp⭑·o de⭑ la⭑ reel⁽⁺⁾·a polinom⁽⁺⁾·o est⭑·as la⭑ korp⭑·o de⭑
kompleks⁽⁺⁾·oj.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.139 2023/12/03 09:58:59 ]
__________________________________________________________________