krim⭑·/·o

krim⭑·o

          Ag⭑·o, per⭑ kiu moral¹·a aŭ⭑ civil¹·a leĝ⭑·o est⭑·as plej⭑ grav⭑·e mal·observ⭑·at·a
          (mort⭑·ig·o, seks⭑-per·fort⭑·o ktp): mal·riĉ⭑·ec·o ne⭑ est⭑·as krim⭑·o ; pardon⭑·u
          […] la⭑ krim⭑·on de⭑ vi⭑·a sklav⭑-in⭑·o ; mi ne⭑ hav⭑·as mal·bon⭑·on nek⭑ krim⭑·on
          en⭑ mi⭑·a man⭑·o ; akuz³·ant·e li·n pri⭑ krim⭑·o ; kresk⭑·is krim⭑·oj rilat⭑·aj al⭑
          drog⭑·oj ; la⭑ plej⭑ mult⭑·aj krim⭑·oj kontraŭ⭑ vir⭑·in·aj hom⭑·oj okaz⭑·as en⭑·e
          de⭑ la⭑ famili⭑·oj ; pri⭑ la⭑ krim⭑·oj de⭑ nun⭑·aj arme¹·oj kulp⭑·as nur⭑ nun⭑·aj
          gvid⭑·ant·oj, ordon⭑·ant·oj kaj⭑ plen⭑·um·ant·oj .

   {delikt⁽⁺⁾·o} , {kulp⭑·o} , {pek⭑·o}

krim⭑·a

   1.
          Kulp⭑·a je⭑ krim⭑·o: krim⭑·a hom⭑·o; ne⭑ indulg⭑·u ĉiu·jn krim⭑·ajn
          mal·bon⭑~far⭑·ant·ojn ; vi ne⭑ pere⭑·u pro⭑ la⭑ krim⭑·ec·o de⭑ la⭑ urb⭑·o ; krim⭑·aj
          ideal¹·oj ; komenc⭑·o de⭑ viv⭑·o krim⭑·a ; kruel⭑·a mi nun⭑ est⭑·os, sed⭑ ne⭑
          krim⭑·a ; ĵurnal⭑·ist·oj dev⭑·is pag⭑·i tia·n ag⭑·ad·on per⭑ si⭑·a viv⭑·o: krim⭑·aj
          mafi⁽⁺⁾·oj ne⭑ pardon⭑·as la⭑ sen·mask⭑·ig·on .

   2.
          Konsist⭑·ig·ant·a krim⭑·on: krim⭑·a far⭑·o; en⭑ la⭑ kor⭑·o vi far⭑·as krim⭑·aĵ·ojn
          ; ĉiu detal⭑·o de⭑ la⭑ krim⭑·a far⭑·o .

   3.
          Rilat⭑·a al⭑ krim⭑·o: krim⭑·a rakont⭑·o ; krim⭑·a kodeks⁹·o; la⭑ skandal²·on
          est⭑·ig·is jur⭑·ist·o, interpret¹·ant·e tro⭑ liber⭑·e la⭑ krim⭑·an kod⁹·on .
          {kriminal⭑·a}

krim⭑·i

   (ntr)

          Plen⭑·um·i krim⭑·on: kiu ne⭑ krim⭑·as, tiu ne⭑ tim⭑·as ; tajlor⭑·o krim⭑·is,
          bot⭑·ist·o pend⭑·as (sen·kulp⭑·ul·o pag⭑·as pro⭑ kulp⭑·ul·o. {pag⭑·i} ) ; la⭑
          ombr⭑·oj de⭑ la⭑ krim⭑·ul·oj, eĉ⭑ en⭑ la⭑ post·mort⭑·a viv⭑·o krim⭑·as ; laŭ⭑
          litov⁽⁺⁾·a leĝ⭑·o tiu·j, kiu·j vend⭑·as si⭑·an organ¹·ojn, ne⭑ krim⭑·as .

krim⭑·et·o

          Kontraŭ·leĝ⭑·a pun⭑·ind·a ag⭑·o, mal·pli⭑ grav⭑·a ol⭑ krim⭑·o: la⭑ aĉet⭑·o, posed⭑·o
          kaj⭑ konsum⭑·o de⭑ kanab⭑·o en⭑ publik⭑·a lok⭑·o est⭑·as krim⭑·et·o mon⭑-pun⭑·ebl·a ;
          [mi] decid⭑·is far⭑·i […] stud¹·on de⭑ la⭑ daŭr⭑·oj kaj⭑ mov⭑·oj antaŭ⭑ ol⭑
          ek·paŝ⭑·i sur⭑ karier³·on de⭑ krim⭑·et·o . {delikt⁽⁺⁾·o}

krim⭑·eg·o

          Sever⭑·a krim⭑·o, sever⭑·a pun⭑·ebl·a: la⭑ sen·precedenc⁽⁺⁾·aj krim⭑·eg·oj en⭑
          Norvegi⁽⁺⁾·o […] ŝok⁹·is ankaŭ⭑ alban⁸·ojn ; li neniel⭑ pent⭑·is pro⭑ la⭑
          krim⭑·eg·o, kiu·n li post⭑·e karakteriz¹·as „mal·agrabl⭑·a, sed⭑ neces⭑·a“ .

krim⭑·ul·o

          Hom⭑·o kiu far⭑·is krim⭑·on: oni fal⭑·as de⭑ krim⭑·ul·oj ; sav⭑·u mi·n de⭑ la⭑
          krim⭑·ul·oj ; liber⭑·ig·u mi·n el⭑ la⭑ man⭑·o […] de⭑ krim⭑·ul·o kaj⭑ prem⭑·ant·o ;
          la⭑ krim⭑·ul·oj uz⭑·as ĉiu·n okaz⭑·on, por⭑ liber⭑·ig·i si·n de⭑ la⭑ hom⭑·oj
          danĝer⭑·aj por⭑ ili per⭑ help⭑·o de⭑ venen⭑·o aŭ⭑ ponard⭑·o . {murd⁴·ist·o} ,
          {rab⭑·ist·o} , {ŝtel⭑·ist·o} , {tromp⭑·ist·o}

krim⭑·ul·ar·o

          Grup⭑·o de⭑ krim⭑·ul·oj kun⭑·e ag⭑·ant·aj; tut⭑·o de⭑ la⭑ krim⭑·ul·oj: bon⭑·e, bon⭑·e,
          la⭑ krim⭑·ul·ar·o dorm⭑·as, en⭑ tiu ĉi⭑ sovaĝ⭑·a lok⭑·o neniu sub·aŭskult⭑·as ;
          laŭ⭑ la⭑ Ofic⭑·ej·o de⭑  en⭑ Bejrut⁽⁺⁾·o, la⭑ trafik⁴·o de⭑ siri⁸·aj
          antikv⭑·aĵ·oj tra·ir⭑·ant·a Liban⁸·on est⭑·as en⭑ la⭑ man⭑·oj de⭑ la⭑ organiz¹·it·a
          krim⭑·ul·ar·o . {band⭑·aĉ·o} , {klik⁽⁺⁾·o^1} , {mafi⁽⁺⁾·o}

honor⭑-krim⭑·o, krim⭑·o pro⭑ honor⭑·o

          Venĝ⭑·a krim⭑·o, ordinar⭑·e murd⁴·o (honor⭑-murd⁴·o), pro⭑ ag⭑·o rigard⭑·at·a kiel⭑
          ofend⭑·a al⭑ la⭑ honor⭑·o de⭑ famili⭑·o, pli·oft⭑·e kontraŭ⭑ vir⭑·in·o kiu
          am⭑+lig⭑·iĝ·is sen⭑ permes⭑·o: viktim³·o de⭑ honor⭑-krim⭑·o, la⭑ mirakl¹·e sav⭑·it·a
           atest⭑·as en⭑ la⭑ nom⭑·o de⭑ mil⭑·oj da⭑ simil⭑·aj kaz⭑·oj ; mi vol⭑·is
          far⭑·i film⁸·on pri⭑ la⭑ krim⭑·oj pro⭑ honor⭑·o kaj⭑ mi pens⭑·is kun·ig⭑·i du⭑ aŭ⭑
          tri⭑ histori⭑·ojn kiel⭑ tiu de⭑  .

milit⭑-krim⭑·o

          Ag⭑·o kontraŭ⭑·a al⭑ milit⭑-jur⭑·o: kvin⭑ super·viv⭑·ant·aj gvid⭑·ant·oj est⭑·as
          juĝ⭑·ot·aj pro⭑ milit⭑-krim⭑·oj ; la⭑ zagreb⁽⁺⁾·a deklaraci³·o antaŭ·vid⭑·as por⭑
          la⭑ balkan⁽⁺⁾·aj land⭑·oj kun·labor⭑·on kun⭑ la⭑ Hag⁽⁺⁾·a Tribunal¹·o pri⭑
          milit⭑-krim⭑·oj .

pens⭑·o-krim⭑·o

          Ide⭑·o, kiu·n oni rigard⭑·as kvazaŭ⭑ krim⭑·a, skandal²·eg·a: tuj⭑ kiam⭑ oni
          hav⭑·us la⭑ pens⭑·o-polic⭑·on sekv⭑·us la⭑ pens⭑·o-krim⭑·oj . {herez⭑·o^1}

krim⭑·o-scienc⭑·ist·o, krim⭑+fak⭑·ul·o

          Fak⭑·ul·o pri⭑ krim⭑-scienc⭑·o: la⭑ enket¹·ist·oj, aŭstr⁽⁺⁾·aj krim⭑+fak⭑·ul·oj kun⭑
          german⭑·aj kaj⭑ uson⁹·aj koleg⭑·oj, konklud⭑·is, ke⭑ li sol⭑·a respond⭑·ec·as ;
          ekzist⭑·as sep⭑×dek⭑ kvin⭑ parfum⭑·oj, kiu·jn krim⭑+fak⭑·ul·o ĉe⭑ neces⭑·o dev⭑·as
          disting⭑·i unu⭑ de⭑ la⭑ ali⭑·aj . {kriminolog⁽⁺⁾·o}

krim⭑·o-scienc⭑·o, krim⭑-scienc⭑·o

          Stud¹·ad·o de⭑ krim⭑·oj, krim⭑·ant·oj, ili⭑·aj rilat⭑·oj al⭑ soci³·o, medi³·o,
          leĝ⭑·ar·o: kio ajn⭑ pens⭑·as tiu·j apostol¹·oj de⭑ la⭑ krim⭑·o-scienc⭑·a
          analiz¹·o, [ili⭑·aj] karakteriz¹·oj ne⭑ ŝajn⭑·as tre⭑ apart⭑·aj, ili
          respond⭑·as, iel⭑ ajn⭑, al⭑ tiu·j de⭑ la⭑ „generaci⭑·o de⭑ la⭑ sub·urb⭑·aj
          kvartal⭑·oj“ al⭑ kiu ili aparten⭑·as . {kriminologi⁽⁺⁾·o}

   Rim.: En⭑ mult⭑·aj land⭑·oj oni disting⭑·as la⭑ _inter·fak⭑·an_ krim⭑-scienc⭑·on, kiu
   esplor⭑·as krim⭑·an kondut⭑·on, kaŭz⭑·ojn ebl⭑·ec·ojn de⭑ prevent⁽⁺⁾·o ktp. aplik³·ant·e
   precip⭑·e soci³·ajn scienc⭑·ojn kaj⭑ jur⭑·on kaj⭑ la⭑ _mult⭑+fak⭑·ajn_ „forensajn“
   metod¹·ojn, kiu·j aplik³·as precip⭑·e natur⭑-scienc⭑·on por⭑ esplor⭑·i la⭑
   cirkonstanc⭑·ar·on de⭑ konkret²·aj krim⭑·oj por⭑ pruv⭑·i ies⭑ kulp⭑·on: daktil⭑-osk⁽⁺⁾-opi¹·o
   est⭑·as la⭑ teknik³·o por⭑ vid⭑·ebl·ig·ad·o, klasifik³·ad·o kaj⭑ ident¹·ig·ad·o de⭑
   fingr⭑·o-spur⁸·oj, […] uz⭑·at·a kiel⭑ part⭑·o de⭑ la⭑ forensa esplor⭑·o [kaj⭑] metod¹·o
   por⭑ ident¹·ig·ad·o . En⭑ Esperant⭑·o oni ĝis⭑ nun⭑ ne⭑ ver⭑·e adopt¹·is tiu·n vort⭑·on
   kaj⭑ prov⭑·as el·turn⭑·iĝ·i per⭑ help⭑-vort⭑·oj kiel⭑ {krim⭑+fak⭑·ul·o} , {krim⭑-medicin¹·o,
   jur⭑-medicin¹·o} , kvankam⭑ tiu·j ne⭑ pov⭑·as esprim⭑·i la⭑ fakt¹·on, ke⭑ aplik³·iĝ·as
   sci⭑·oj ankaŭ⭑ de⭑ ĥemi⭑·o, fizik⭑·o, genetik⁽⁺⁾·o, venen⭑·o-scienc⭑·o, psikologi²·o,
   komputik⁽⁺⁾·o ktp. por⭑ krim⭑-esplor⭑·ad·o.

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.48 2023/12/03 09:59:01 ]
     __________________________________________________________________