vidu ankaŭ la klarigojn
krud⭑·/·a
krud⭑·a
1.
Tia, kia la⭑ natur⭑·o ĝi·n produkt⭑·is, konserv⭑·ant·a si⭑·an {primitiv²·a} n
stat⭑·on.
a)
Ne⭑ {pri·labor⭑·i} ta⁽⁺⁾, ne·prepar⭑·it·a, ne·kultur¹·it·a: ten⭑·ej·oj de⭑
krud⭑·aj material⭑·oj ; en⭑ unu⭑ part⭑·o pend⭑·is fel⭑·oj kaj⭑ haŭt⭑·oj,
krud⭑·aj kaj⭑ tan⭑·it·aj ; person⭑·o, en·volv⭑·it·a en⭑ blank⭑·a krud⭑·a
pelt⭑·o ; la⭑ krud⭑·a karn¹·o (de⭑ mal·san⭑·ul·o) est⭑·as mal·pur⭑·a: ĝi
est⭑·as lepr⭑·o ; [la⭑ odor⭑·o de⭑ flor⭑·oj] est⭑·is pli⭑ kaj⭑ pli⭑
sent⭑·ebl·a inter⭑ la⭑ krud⭑·aj odor⭑·oj de⭑ la⭑ ter⭑·o kaj⭑ akv⭑·o ; nud⭑·a
kaj⭑ krud⭑·a, sen⭑ groŝ⭑·o en⭑ poŝ⭑·o.
b)
Ne⭑ {kuir⭑·i} ta⁽⁺⁾: krud⭑·a frukt⭑·o; si·n nutr⭑·ad·i je⭑ kamp⭑·aj herb⭑·oj
kaj⭑ krud⭑·a viand⭑·o ; ne⭑ manĝ⭑·u ĝi·n du⭑·on-krud⭑·an, nek⭑ kuir⭑·it·an
en⭑ akv⭑·o, sed⭑ nur⭑ rost⭑·it·an sur⭑ fajr⭑·o .
{sovaĝ⭑·a^1}
2.
{Mal·mild²·a} , {abrupt²·a} .
a)
Fort⭑·e kaj⭑ mal·agrabl⭑·e impres⭑·ant·a la⭑ sent⭑·um·ojn pro⭑ ne⭑
{perfekt⭑·a} laboriteco aŭ⭑ pro⭑ ne⭑ sufiĉ⭑·a harmoni¹·o; ne⭑
{harmoni¹·a} , mal {delikat⭑·a} : la⭑ vir⭑·in·o en⭑ la⭑ funebr⭑·a
vest⭑·o kapt⭑·is tiu·n krud⭑·an man⭑·on kaj⭑ prem⭑·is ĝi·n fort⭑·e ; vi⭑·a
desegn⭑·o est⭑·as preskaŭ⭑ tut⭑·e kovr⭑·it·a per⭑ tro⭑ krud⭑·aj strek⭑·oj
de⭑ krajon⭑·o ; tiam⭑·a portret⭑·o, iom⭑ krud⭑·a kaj⭑ mal·dolĉ⭑·a,
montr⭑·as la⭑ mal·ĝoj⭑·on de⭑ l'⭑ gimnazi²·an·o ; krud⭑·a silk⭑·o po⭑ 6
ŝiling¹·oj ; Vi tiam⭑ port⭑·is lan⭑-fulard⁽⁺⁾·on / Sur⭑ krud⭑·a bluz¹·o ;
strang⭑·a kok⭑·o-kri⭑·o […] krud⭑·a, mank⭑·is delikat⭑·ec·o .
b)
{Dolor⭑·ig·e} impres⭑·ant·a la⭑ sent⭑·um·ojn pro⭑ brut⭑·a for·teg⭑·o aŭ⭑
sovaĝ⭑·a intens⁴·ec·o; pen⭑·e {toler⭑·ebl·a} , mal·mild²·eg·a: krud⭑·a
vintr⭑·a tag⭑·o ; krud⭑·a vent⭑·o tranĉ⭑·is al⭑ ĉiu la⭑ vizaĝ⭑·on ;
krud⭑·aj, mal·sek⭑·aj aŭtun⭑·aj nebul⭑·oj ; ĉi⭑ tie intern⭑·e ĉio
est⭑·is mal·agrabl⭑·a, krud⭑·a kaj⭑ ŝim⭑·a ; ili viv⭑·as […] kontraŭ⭑
tiu·j krud⭑·aj fort⭑·oj de⭑ la⭑ natur⭑·o, kiu·j ili·n ĉiu·jn egal⭑·e
atak⭑·as ; la⭑ krud⭑·a tumult⭑·o de⭑ la⭑ batal⭑·o .
{sovaĝ⭑·a^2}
3.
Ne⭑ mild²·ig·it·a de⭑ {civiliz⭑·it·a} kultur¹·o; brut⭑·e instinkt¹·a;
{mal·kler⭑·a} , mal·ĝentil⭑·eg·a, {vulgar} anim⭑·a: li [...] dis·ŝir⭑·is
si⭑·ajn vest⭑·ojn kaj⭑ danc⭑·is nud⭑·e antaŭ⭑ la⭑ krud⭑·aj sovaĝ⭑·aj soldat⭑·oj ;
delikat⭑·a best⭑·o inter⭑ la⭑ krud⭑·aj soldat⭑·oj ! frat⭑·o, krud⭑·a kaj⭑
sovaĝ⭑·a […] jam⭑ en⭑ la⭑ infan⭑·aj lud⭑·oj ne⭑ las⭑·is al⭑ ni pac⭑·on kaj⭑
konsent⭑·on ; krud⭑·a best⭑·a ( {brutal⁽⁺⁾·a} ) fort⭑·o, por⭑ kiu ekzist⭑·as
nur⭑ la⭑ demand⭑·o „kiu kie super⭑ kiu […] dev⭑·as reg⭑·i“ . {barbar¹·a} ,
{sen·kultur¹·a}
krud⭑·aĵ·o
1.
Io krud⭑·a: [ili] trov⭑·is pli⭑ kaj⭑ pli⭑ da⭑ krud⭑·aĵ·o-recept¹·oj, eĉ⭑ por⭑
pic⁹·o, sup⭑·o kaj⭑ tort⭑·o ; ĉiu·jn mal·saĝ⭑·aĵ·ojn kaj⭑ krud⭑·aĵ·ojn de⭑ la⭑
popol⭑·o li bat⭑·ad·is ; krud⭑·aĵ·oj met⭑·it·aj en⭑ la⭑ buŝ⭑·ojn de⭑ la⭑ person⭑·oj
kaj⭑ scen⭑·oj, kiu·j mal·facil⭑·ig·us la⭑ ĝu⭑·ad·on de⭑ tiu verk⭑·o .
2.
{Krud⭑~material⭑·o} : la⭑ produkt⭑·ad·o de⭑ var⁴·oj […] est⭑·is praktik⭑·at·a
kun⭑ grand⭑·a konsum⭑·o de⭑ krud⭑·aĵ·oj .
krud⭑·ul·o
Krud⭑·a hom⭑·o: ke⭑ tio pov⭑·us est⭑·i nobl⭑·a, intenc⭑·e far⭑·it·a sin⁸-ofer⭑·o,
neniel⭑ ven⭑·is en⭑ la⭑ kap⭑·on de⭑ la⭑ krud⭑·ul·o ; est⭑·is krud⭑·ul·o
ne·eduk⭑·it·a, kaj⭑ li oft⭑·e pri·trakt⭑·is tem⭑·ojn tut⭑·e erar⭑·e ; ĉu⭑ oni
nom⭑·as krud⭑·ul·oj la⭑ labor⭑·ist·ojn aŭ⭑ ne⭑, tio indiferent⭑·u al⭑ ili. ;
plej⭑ kuir⭑·it·a kamp⭑·ul·o ĉiam⭑ rest⭑·os krud⭑·ul·o ; se⭑ vi krud⭑·ul·on iom⭑
kares⭑·os, li al⭑ si ĉio·n permes⭑·os . {mal·delikat⭑·ul·o}
mal·krud⭑·a
Pri·labor⭑·it·a, kuir⭑·it·a, {delikat⭑·a} ...: [tiu ŝtat⭑·o] praktik⭑·as al⭑
la⭑ Eŭrop⭑·a Uni⁹·o la⭑ kiom⭑ ebl⭑·e plej⭑ mal·krud⭑·an influ⭑·on . {fajn⁽⁺⁾·a} ,
{sublim⁽⁺⁾·a}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.32 2023/12/03 09:59:02 ]
__________________________________________________________________