kulmin⁽⁺⁾·/·o

kulmin⁽⁺⁾·o

   1.
          {Moment⭑·o} kiam⭑ astr¹·o tra·pas⭑·as la⭑ meridian²·on de⭑ observ⭑·ant·o.
          {zenit⭑·o^1}

   2.
          La⭑ plej⭑ alt⭑·a {grad⭑·o} , kiu·n io pov⭑·as ating⭑·i en⭑ si⭑·a evolu²·o; la⭑
          temp⭑·o inter⭑ progres⭑·o kaj⭑ mal·progres⭑·o de⭑ iu evolu²·o: pli⭑ ol⭑ iam⭑
          ajn⭑ antaŭ⭑·e Bob sent⭑·is si·n port⭑·it·a al⭑ kulmin⁽⁺⁾·o de⭑ feliĉ⭑·o ; la⭑
          buĉ⭑·ad·o nun⭑ ating⭑·is si⭑·an kulmin⁽⁺⁾·on, la⭑ sang⭑·o flu⭑·is en⭑ river⭑·et·oj ;
          tiu kriz⭑·o ating⭑·is si⭑·an kulmin⁽⁺⁾·on en⭑ 1954, kiam⭑ TEJO alarm¹·is kaj⭑
          klopod⭑·is sekur⁴·ig·i al⭑ si sub·ten⭑·on flank⭑·e de⭑ la⭑ ĝeneral¹·a Mov⭑·ad·o ;
          la⭑ kulmin⁽⁺⁾·o de⭑ tiu evolu²·o est⭑·is reg⭑·ist·ar·a dekret¹·o, kiu deklar¹·is
          la⭑ rus⭑·an lingv⭑·on dev⭑·ig·a fak⭑·o ; ili trov⭑·iĝ·as en⭑ ŝtop⭑·iĝ·o simil⭑·a al⭑
          tiu de⭑ grand⭑+urb⭑·aj trafik⁴·--kulmin⁽⁺⁾·oj maten⭑·aj kaj⭑ vesper⭑·aj ; vi⭑·a
          fi·ec⭑·o ating⭑·is si⭑·an kulmin⁽⁺⁾·on ; nun⭑ sekv⭑·os la⭑ kulmin⁽⁺⁾·o, – tiu·j
          hom⭑·oj bon⭑·e kon⭑·is la⭑ esenc⭑·on de⭑ la⭑ tondr⭑·o ! kiam⭑ ni ating⭑·is la⭑
          kulmin⁽⁺⁾·on de⭑ la⭑ ceremoni¹·o, li komenc⭑·is el·ig⭑·i orel⭑+ŝir⭑·ajn kri⭑·ojn ;
          [oni] sci⭑+vol⭑·em·e rigard⭑·is ili·n, atend⭑·ant·e la⭑ kulmin⁽⁺⁾·on de⭑ la⭑
          histori⭑·o sed⭑ nenio okaz⭑·is, kaj⭑ iom⭑ post⭑ iom⭑ silent⭑·iĝ·is la⭑
          klaĉ⁴·ad·o – ili est⭑·as nud⭑·ist·oj, sed⭑ ceter⭑·e ili ŝajn⭑·as normal¹·aj .
          {akme⁽⁺⁾·o^2} , {apoge¹·o^2} , {flor⭑·o} , {flor⭑·ad·o^2} , {zenit⭑·o^2}
          {paroksism¹·o}

   3.
          La⭑ {supr⭑·o} , plej⭑ supr⭑·a {ekstrem⭑·o} de⭑ star⭑·ant·a objekt⭑·o: la⭑ voj⭑·o
          ir⭑·as supr⭑·en ĝis⭑ la⭑ kulmin⁽⁺⁾·o de⭑  , kaj⭑ post⭑·e mal·supr⭑·en
          laŭ⭑ fort⭑·a dekliv⭑·o ; li plu⭑ stir⁹·is direkt⭑·e al⭑ la⭑ mont⭑-kulmin⁽⁺⁾·o .
          {krest¹·o} , {pint⭑·o} , {vert⭑·o}

   Rim.: Fru⭑·aj vort⭑·ar·oj ankoraŭ⭑ propon⭑·is la⭑ form⭑·on „kulminacio“,
   „kulminacii“ (, ) por⭑ la⭑ astronomi¹·a senc⭑·o, sed⭑ al·don⭑·e jam⭑ propon⭑·as la⭑
   pli⭑ mal·long⭑·an form⭑·on „kulmin⁽⁺⁾·a“. En⭑ Esperant⭑·o oni trov⭑·as precip⭑·e la⭑
   figur⭑·an senc⭑·on en⭑ la⭑ literatur⭑·o. Franc⭑·aj aŭtor⭑·oj foj⭑·e uz⭑·as la⭑ vort⭑·on
   anstataŭ⭑ simpl⭑·a „supr⭑·o“, „pint⭑·o“, kiu·n kaj⭑ PIV-oj registr⭑·is kiel⭑
   precip⭑·an senc⭑·on, sed⭑ oni pov⭑·us konsider⭑·i tio·n franc⭑·ism·o.

kulmin⁽⁺⁾·i

   (ntr)

   1.
          Est⭑·i ĉe⭑ si⭑·a kulmin⁽⁺⁾·o: en⭑ tiu moment⭑·o kulmin⁽⁺⁾·is ĉies⭑ mal·trankvil⭑·o.

   2.
          Pas⭑·i tra⭑ la⭑ meridian²·o de⭑ la⭑ observ⭑·ant·o.

kulmin⁽⁺⁾·a

          Kulmin⁽⁺⁾·ant·a: tiu parol⭑·ad·o est⭑·is la⭑ kulmin⁽⁺⁾·a punkt⭑·o de⭑ la⭑ kongres⭑·o.

kulmin⁽⁺⁾·ig·i

   (tr)

          Konduk⭑·i al⭑ kulmin⁽⁺⁾·o, al⭑ plej⭑ grand⭑·a ampleks⭑·o, plej⭑ grand⭑·a
          fort⭑·o...: mi for·pel⭑·as la⭑ […] pens⭑·on, kiu kulmin⁽⁺⁾·ig·us mi⭑·an sufer⭑·on
          .

mal·kulmin⁽⁺⁾·o

          Plej⭑ mal·alt⭑·a lok⭑·o, plej⭑ mal·favor⭑·a situaci⭑·o: admir⭑·it·a, pri·mok⭑·it·a,
          persekut⭑·it·a […]  hav⭑·is kulmin⁽⁺⁾·ojn kaj⭑ mal·kulmin⁽⁺⁾·ojn .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.32 2023/12/03 09:59:03 ]
     __________________________________________________________________