vidu ankaŭ la klarigojn
laŭ⭑
I.
laŭ⭑
Prepozici⭑·o montr⭑·ant·a:
1.
Sekv⭑·at·an lini⭑·on, itiner⁽⁺⁾·on aŭ⭑ direkt⭑·on; long⭑+form⭑·an
objekt⭑·on, kies⭑ rand⭑·on oni sekv⭑·as dum⭑ mov⭑·o: ili el·mov⭑·iĝ·is
de⭑ la⭑ mont⭑·o laŭ⭑ la⭑ voj⭑·o al⭑ la⭑ Ruĝ⭑·a Mar⭑·o ;
ir⭑·is apart⭑·e laŭ⭑ unu⭑ direkt⭑·o, kaj⭑ ir⭑·is apart⭑·e laŭ⭑
ali⭑·a direkt⭑·o ; li dis·tranĉ⭑·is [la⭑ best⭑·ojn] laŭ⭑ la⭑ mez⭑·o ;
tuj⭑ fal⭑·is laŭ⭑ si⭑·a tut⭑·a long⭑·ec·o sur⭑ la⭑ ter⭑·on ;
hieraŭ⭑ mi vid⭑·is dek⭑ unu⭑ cign⭑·ojn kun⭑ or⭑·aj kron⭑·oj sur⭑ la⭑
kap⭑·o, naĝ⭑·ant·ajn mal·supr⭑·en laŭ⭑ la⭑ torent¹·o ; ŝi mal·lev⭑·iĝ·is
laŭ⭑ la⭑ trunk⭑·o ; li ven⭑·as laŭ⭑ la⭑ ŝtup⭑·ar·o mal·laŭt⭑·e, ĉar⭑ li
hav⭑·as sur⭑ la⭑ pied⭑·oj nur⭑ ŝtrump⭑·ojn ; la⭑ verd⭑·a foli⭑·o naĝ⭑·is
plu⭑·en, laŭ⭑ la⭑ flu⭑·o de⭑ la⭑ river⭑·o ; oni ne⭑ pov⭑·as si·n mov⭑·i
laŭ⭑ ĉiu vent⭑·o apart⭑·e (neces⭑·as hav⭑·i firm⭑·an direkt⭑·on en⭑ la⭑
viv⭑·o) ; li am⭑·is promen⭑·i laŭ⭑ la⭑ tomb⭑·ej·o . {tra⭑^1}
Rim.: Trov⭑·iĝ·as ekzempl⭑·oj, en⭑ kiu·j la⭑ prepozici⭑·o en·konduk⭑·as
ne⭑ nom⭑·on de⭑ lini⭑·o, sed⭑ de⭑ ia⭑ surfac⁸·o, sur⭑ kiu okaz⭑·as la⭑
koncern⭑·a mov⭑·o, kiel⭑ en⭑: nub⭑·oj nigr⭑·aj, pel⭑·at·aj de⭑ vent⭑·o,
rapid⭑·e kur⭑·is laŭ⭑ la⭑ mal·afabl⭑·a ĉiel⭑·o; laŭ⭑ li⭑·a ruĝ⭑·a vizaĝ⭑·o
flu⭑·is ŝvit⭑·o ; [flug⭑·ant·a cikoni⭑·o kun·puŝ⭑·iĝ·is kun⭑ ŝip⭑·o],
glit⭑·is mal·supr⭑·en laŭ⭑ la⭑ vel⭑·o kaj⭑ bum⁽⁺⁾! ĝi trov⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑
ferdek⭑·o . En⭑ est⭑·as avert⭑·o, ke⭑ tia uz⭑·ad·o est⭑·as
ne·konsil⭑·ind·a, kaj⭑ ke⭑ oni prefer⭑·e uz⭑·u _sur⭑_. Ŝajn⭑·as tamen⭑,
ke⭑ _laŭ⭑_ al·don⭑·as interes⭑·an nuanc⭑·on, ke⭑ la⭑ mov⭑·o sekv⭑·as
lini⭑·an trajektori⁽⁺⁾·on inkluzivatan en⭑ la⭑ koncern⭑·a surfac⁸·o.
2.
Obe⭑·at·an ordon⭑·on, konsil⭑·on, sent⭑·on, dezir⭑·on, leĝ⭑·on,
kutim⭑·on...: mi rest⭑·as tie ĉi⭑ laŭ⭑ la⭑ ordon⭑·o de⭑ mi⭑·a estr⭑·o ;
en⭑ [tiu·j leĝ⭑·oj] neniu hav⭑·as la⭑ rajt⭑·on far⭑·i arbitr⭑·e laŭ⭑
person⭑·a bon⭑~trov⭑·o ia·n ŝanĝ⭑·on aŭ⭑ al·don⭑·on ; ĝi est⭑·u laŭ⭑ vi⭑·aj
vort⭑·oj ; li pag⭑·u [la⭑ mon⭑-pun⭑·on] laŭ⭑ decid⭑·o de⭑ juĝ⭑·ant·oj ;
laŭ⭑ ili⭑·aj leĝ⭑·oj ne⭑ kondut⭑·u ; laŭ⭑ sign⭑·o de⭑ ,
ir⭑·is en⭑ la⭑ fund⭑·on de⭑ la⭑ kavern⭑·o ; laŭ⭑ la⭑ konsil⭑·o
de⭑ l'⭑ patr⭑·o [li] komenc⭑·is not⭑·i la⭑ impres⭑·ojn ; de⭑ kie vi
sci⭑·as, ke⭑ ĉio ĉi⭑ ne⭑ est⭑·as far⭑·at·a laŭ⭑ la⭑ vol⭑·o de⭑ l'⭑ faraon⁽⁺⁾·o
? laŭ⭑ li⭑·a postul⭑·o, unu⭑ el⭑ la⭑ egipt⁽⁺⁾·aj oficir⭑·oj el·tir⭑·is si⭑·an
bronz⭑·an glav⭑·on ; Patroklo [est⭑·u] brul⭑·ig·it·a, laŭ⭑ la⭑ grek⁸·a
mor⭑·o ; laŭ⭑ ni⭑·aj sankt⭑·aj leĝ⭑·oj, mi⭑·a dekret¹·o ne⭑ sufiĉ⭑·as por⭑
mal·ferm⭑·i al⭑ ni la⭑ kel⭑·ojn de⭑ Labirint¹·o ; li vol⭑·as ag⭑·i laŭ⭑
si⭑·a kap⭑·o (laŭ⭑ la⭑ propr⭑·a dezir⭑·o); ni vag⭑·ad·is tie ĉi⭑ kaj⭑ tie
laŭ⭑ ni⭑·a plaĉ⭑·o kaj⭑ bon⭑~trov⭑·o; mi ag⭑·is laŭ⭑ mi⭑·a konscienc⭑·o.
3.
Cirkonstanc⭑·on, de⭑ kiu de·pend⭑·as la⭑ manier⭑·o plen⭑·um·i la⭑ ag⭑·on
aŭ⭑ la⭑ karakter⭑·o de⭑ la⭑ objekt⭑·o: bird⭑·o kant⭑·as laŭ⭑ si⭑·a bek⭑·o ;
Ni kre⭑·u hom⭑·on laŭ⭑ Ni⭑·a bild¹·o, simil⭑·an al⭑ Ni ; star⭑·ig·u la⭑
tabernakl⁽⁺⁾·on laŭ⭑ ĝi⭑·a model⭑·o, kiu est⭑·is montr⭑·it·a al⭑ vi ; li
don⭑·is al⭑ la⭑ urb⭑·o nom⭑·on laŭ⭑ la⭑ nom⭑·o de⭑ si⭑·a fil⭑·o ; ili
sid⭑·iĝ·is antaŭ⭑ li, pli⭑ mal·jun⭑·a laŭ⭑ si⭑·a mal·jun⭑·ec·o kaj⭑ pli⭑
jun⭑·a laŭ⭑ si⭑·a jun⭑·ec·o (laŭ⭑ ord⭑·o de·pend⭑·ant·a de⭑ ili⭑·aj aĝ⭑·oj) ;
jen⭑ est⭑·as la⭑ nom⭑·oj de⭑ la⭑ fil⭑·oj de⭑ Lev⭑·i laŭ⭑ nask⭑·iĝ·o
(cit⭑·it·aj laŭ⭑ ord⭑·o de⭑ nask⭑·iĝ·o) ; arĝent⭑·a kalik⭑·o de⭑ sep⭑×dek⭑
sikl⁽⁺⁾·oj, (difin⭑·it·aj) laŭ⭑ la⭑ sankt⭑·a sikl⁽⁺⁾·o ; la⭑ muŝ⭑·o port⭑·is
si⭑·an krep⭑·an vest⭑·on laŭ⭑ la⭑ sam⭑·a fason⭑·o, kiel⭑ nun⭑ ; kelk⭑·aj
hom⭑·oj, vest⭑·it·aj laŭ⭑ la⭑ tiu+epok⭑·a mod⭑·o, preter·ir⭑·is preter⭑ li
; ŝat⭑·u amik⭑·on laŭ⭑ la⭑ dat⭑·o de⭑ akir⭑·o ; ni⭑·aj templ¹·oj est⭑·is
konstru⭑·at·aj laŭ⭑ plan⭑·o, kiu·n desegn⭑·is la⭑ di⭑·oj mem⭑ ; ni
montr⭑·as la⭑ ĉef⭑·ajn direkt⭑·ojn, laŭ⭑ kiu·j oni konstru⭑·as
templ¹·ojn kaj⭑ fos⭑·as kanal¹·ojn ; ĉiu pov⭑·as ag⭑·ad·i apart⭑·e, en⭑
si⭑·a sfer¹·o, laŭ⭑ si⭑·aj fort⭑·oj ; kvankam⭑ ili don⭑·is al⭑ vi
klar⭑·ig·ojn laŭ⭑ si⭑·a pov⭑·o, vi ne⭑ kontent⭑·iĝ·is ; administr⭑·u ni·n
vi⭑·aj ĉef⭑·oj konscienc⭑·e just⭑·e, ne⭑ laŭ⭑ si⭑·a mal·bon⭑·a vol⭑·o ;
danc⭑·i laŭ⭑ muzik⭑·o, laŭ⭑ muzik⭑·il·o; danc⭑·i laŭ⭑ ies⭑ fajf⭑·il·o
(blind⭑·e ag⭑·i laŭ⭑ ies⭑ vol⭑·o) ;
4.
Font⭑·on de⭑ konstat⭑·o, pri·taks⭑·o, opini⭑·o, rakont⭑·o, kon⭑·o...: mi
taks⭑·as ĉiu·n hom⭑·on nur⭑ laŭ⭑ li⭑·a person⭑·a valor⭑·o kaj⭑ ag⭑·oj, sed⭑
ne⭑ laŭ⭑ li⭑·a de·ven⭑·o ; la⭑ hom⭑·ar·an·ism·o laŭ⭑ la⭑ opini⭑·o de⭑ s-ro
D. est⭑·as kontraŭ·religi⭑·a ; la⭑ pli⭑ jun⭑·a fi·lin⭑·o [...] est⭑·is
la⭑ plen⭑·a portret⭑·o de⭑ si⭑·a patr⭑·o laŭ⭑ si⭑·a bon⭑·ec·o kaj⭑
honest⭑·ec·o (konsider⭑·ant·e ŝi⭑·an bon⭑·ec·on kaj⭑ honest⭑·ec·on, oni
opini⭑·is, ke⭑ ŝi est⭑·as li⭑·a plen⭑·a portret⭑·o) ; laŭ⭑ la⭑ projekt⭑·o
de⭑ la⭑ inĝenier⭑·oj tiu ĉi⭑ fer⭑-voj⭑·o est⭑·as konstru⭑·ot·a en⭑ la⭑
daŭr⭑·o de⭑ du⭑ jar⭑·oj ; vid⭑·is laŭ⭑ la⭑ vizaĝ⭑·o de⭑
, ke⭑ li ne⭑ est⭑·as rilat⭑·e al⭑ li tia, kia li est⭑·is hieraŭ⭑ ;
laŭ⭑ ni⭑·aj legend⭑·oj, Adam⁽⁺⁾·o for·las⭑·is la⭑ paradiz⭑·on por⭑ ;
la⭑ glor⭑·a [...] kun·port⭑·is dokument⭑·ojn, laŭ⭑ kiu·j
[...] est⭑·as nom⭑·it·a ambasador¹·o ; laŭ⭑ mi⭑·aj sci⭑·oj,
[ĉiu·j] aŭd⭑·is io·n pri⭑ la⭑ traktat¹·o kaj⭑ indign⭑·as ; ili est⭑·is
[ne⭑ tiel⭑ mult⭑·e~nombr⭑·aj], kiel⭑ est⭑·is neces⭑·e laŭ⭑ la⭑ kalkul⭑·oj
de⭑ l'⭑ faraon⁽⁺⁾·o ; pot⭑·on taks⭑·u laŭ⭑ son⭑·o, sinjor⭑·on laŭ⭑ ton⭑·o ;
laŭ⭑ la⭑ frukt⭑·o oni arb⭑·on ek·kon⭑·as .
mal·laŭ⭑
{Kontraŭ⭑^5} , mal·konform⭑·e al⭑: li, mal·laŭ⭑ si⭑·a kutim⭑·o, tre⭑
mult⭑·e trink⭑·is .
II.
Vort⭑·er·o sam⭑+signif⭑·a:
laŭ⭑·a
Konform⭑·a (al⭑); kuŝ⭑·ant·a (laŭ⭑): ne⭑ forges⭑·u antaŭ⭑·e sub⭑·e de⭑
[la⭑ rost⭑·o-krad⭑·o] en·met⭑·i la⭑ laŭ⭑·an uj⭑·on por⭑ kapt⭑·i la⭑ gras⭑·an
akv⭑·on ; [mi⭑·a lingv⭑·a sent⭑·o] far⭑·as la⭑ uz⭑·on de⭑ _la⭑_ antaŭ⭑
„ad-substantivoj“ pli⭑ laŭ⭑·a al⭑ la⭑ normal¹·aj artikol⭑+reg⭑·ul·oj .
laŭ⭑·i
(tr)
Kuŝ⭑·i, star⭑·i, est⭑·i laŭ⭑: long⭑·a kapel⭑·o […] laŭ⭑·is unu⭑+flank⭑·e la⭑
grand⭑·an mur⭑·on .
laŭ·ig⭑·i
(tr)
Ig⭑·i laŭ⭑·a, adapt³·i, konform⭑·ig·i: laŭ·ig⭑·i la⭑ parol⭑·on al⭑ la⭑
pens⭑·o ; mi ne⭑ plen⭑·e kompren⭑·as, kiel⭑ oni laŭ·ig⭑·as la⭑ tekst⭑·on
al⭑ la⭑ melodi¹·o de⭑ ; ĉio·n kio·n mi renkont⭑·as, mi
divid⭑·as en⭑ pren⭑·end·aĵ·on kaj⭑ las⭑·end·aĵ·on, kaj⭑ laŭ⭑ la⭑
pren⭑·end·aĵ·oj mi⭑·an kondut⭑·on mi laŭ·ig⭑·as .
laŭ⭑ tio ĉu⭑
(de·pend⭑·ig·a konjunkci⭑·o)
De·pend⭑·e de⭑ tio, kiel⭑...; konform⭑·e al⭑ tio, kiel⭑...: laŭ⭑
tio, ĉu⭑ mi am⭑·as ir⭑·i sur⭑ la⭑ strat⭑·oj de⭑ la⭑ urb⭑·o aŭ⭑ ĉu⭑ mi
am⭑·as ir⭑·i el⭑ ekster⭑·e en⭑ la⭑ urb⭑·on ; laŭ⭑ tio, ĉu⭑ ĝi star⭑·as
sur⭑ tiu aŭ⭑ ali⭑·a lini⭑·o, ĝi ŝanĝ⭑·as si⭑·an signif⭑·on kiel⭑
substantiv⭑·o, verb⭑·o, adjektiv⭑·o .
III.
Prefiks⭑·o sam⭑+signif⭑·a:
1.
Uz⭑·at·a kun⭑ verb⭑·o: {laŭ·ir⭑·i} , {laŭ·kur⭑·i} , {laŭ·lini⭑·ig·i} .
2.
Kun·deriv⁴·at·e kun⭑ substantiv⭑·o al⭑ adjektiv⭑·o aŭ⭑ adverb⭑·o:
{laŭ·cel⭑·a} , {laŭ·dir⭑·e} , {laŭ+ebl⭑·e} , {laŭ·leĝ⭑·a} ,
{laŭ·mezur⭑·a} , {laŭ·pez⭑·e} , {laŭ·vic⭑·e} , {laŭ·vol⭑·e} .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.30 2024/01/15 16:14:08 ]
__________________________________________________________________