vidu ankaŭ la klarigojn
leg·/·i

leg·i

   (tr)

   1.
          Sekv·i per okul·oj skrib·it·an tekst·on kaj ĝi·n dir·i voĉ·e  mens³·e:
          leg·i leter·on, libr·on, manuskript¹·on, hieroglif²·ojn; infan·o
          lern·ant·a leg·i; sci·ant·aj skrib·i kaj leg·i ; la instru·it·ul·o el·ir·is,
          por trink·i kaf·on kaj leg·i gazet·ojn ; ni leg·as en gazet·oj, ke...;
          la last·an verk·on mi leg·is kun grand·a interes·o; mi trov·as ĝi·n
          bon·eg·a ; tiu·n kontrakt·on mi leg·is mem en arĥiv³·oj de famili·o
           ; de leg·ad·o sen atent·o ne riĉ·iĝ·as la prudent·o ;
          apart·a ekzerc·it·ec·o est·as neces·a, por leg·i la amerik⁸·ajn adres·ojn
          ; leg·i per la fingr·oj (pri blind·ul·oj).

   2.
          Trov·i senc·on de io laŭ ĝi·a ekster·a aspekt¹·o.

        a)
                Diven·i ies pens·on laŭ la ŝajn·o: en li·a fizionomi¹·o oni
                leg·is serioz·ec·on ; leg·i la kuraĝ·on sur ies vizaĝ·o.
                {deĉifr·i} , {konjekt·i} , {perfid·i} .

        b)
                Trov·i en ia·j aper·aĵ·oj antaŭ·sign·ojn: mi leg·is el la ost·oj,
                ke ĉio glat·os .

   3.
          Kopi·i datum⁽⁺⁾·on el mal·pli alt·a (periferi⁽⁺⁾·a) nivel·o de la
          memor-hierarki³·o al pli alt·a (pli proksim·en al la ĉef·procesor⁽⁺⁾·o):
          leg·i dosier⁽⁺⁾·uj·on el periferi⁽⁺⁾·a memor·o en la ĉef·memor·on; leg·i la
          valor·on de nombr·il·o en la aritmetik¹·il·on. {ŝarg·i} {skrib·i}

   4.
          Ig·i komput⁹·il·on prezent·i intern·an datum⁽⁺⁾·on en form·o facil·e
          percept¹·ebl·a de hom·o (hom·e leg·ebl·a): mi ne sukces·is leg·i vi·an
          son-dosier⁽⁺⁾·on; la nun·a Kindlo ne pov·as leg·i  -dosier⁽⁺⁾·on, 
          ne per la konvert·o-serv·o ; ĉiu·j poŝ-leg·il·oj pov·as leg·i 
          -dosier⁽⁺⁾·ojn, sed foj+foj·e kun mank·oj .

leg·o

   1.
          Tio kio est·as legat²·a: li dev·as tuj post leg·o de la skrib·o […] la
          al·por·tint·ojn de l’ dir·it·a skrib·o mort·ig·i plej rapid·e ; nur post
          leg·o de la verk·o en Esperant·o, mi vag·is ret·en trov·i angl·an
          original¹·on ; registr·i la leg·ojn de la sent·il·oj.

   2.
          Interpret¹·o de tekst·a fragment·o en manuskript¹·o  {redakci·o} : en
          la unu·a leg·o ( {versi⁹·o^2} , {el·don·o} ) est·is inter·konsent·it·a de
          ĉiu·j la larĝ·a pli·mult·o de la artikol·ar·o ; ĉi tie la papirus²·o
          liver·as pli bon·an leg·on .

leg·aĵ·o

          Io por leg·i: leter·o, libr·o, gazet·o ktp.: leg·aĵ·o en ĵurnal·o
          atent·ig·is li·n ; ne sol·e la infan·oj leg·as kun plezur·o la 
          'ajn fabel·ojn, ankaŭ la matur·aj hom·oj ŝat·as ili·n […] kiel
          simpl·an, facil·an leg·aĵ·on ; la anonc·o promes·as plur⁴+tavol·an
          leg·aĵ·on, kiu·n oni pov·as mal·ĉifr³·i divers+manier·e ; specimen¹·aj
          leg·aĵ·oj kaj el·tir·aĵ·oj el la literatur·o .

leg·il·o

   1.
          Aparat¹·o por en·ig·i datum⁽⁺⁾·ojn en komput⁹·il·on: strek+kod⁹·a leg·il·o;
          leg·il·o de tru-kart·oj; skan⁹·il·o est·as spec·o de leg·il·o; prov·u
           […] sufiĉ·as hav·i ĝi·n en la KD-leg·il·o, kiam la
          komput⁹·il·o start⁸·as ;  -leg·il·o .

   2.
          Rimed·o por prezent·i al hom·o komput⁹·il·ajn  elektronik⁸·ajn
          inform¹·on: nov·aĵ-leg·il·o; tiu servil⁽⁺⁾·o dispon·ig·as la mesaĝ⁹·ojn al la
          ret-poŝ-tol·eg·il·o de la adres·it·o ; la en·e munt⁴·it·a TTT-leg·il·o ne
          ĉiam taŭg·as por mal·ferm·i ret-paĝ·on ; la firma⁽⁺⁾·o fond·iĝ·is en la
          jar·o 2000 kaj komenc·is dis·vast·ig·i si·an libr·o-leg·il·on  ; la poŝ-leg·il·o  ; esplor·ist·oj dis·don·is al
          infan·oj kun mal·alt·aj lern·o-ating·oj la ret+libr·an leg·il·on 
          ; linuks⁽⁺⁾·ul·oj ver+ŝajn·e jam posed·as  ,   ali·an
           -leg·il·on . {el·ig·il·o}

antaŭ·leg·i

   (tr)

          {Voĉ-leg·i} , por ke aŭd·u ĉe·est·ant·o: antaŭ·leg·u ĉi tiu·n instru·on
          antaŭ la tut·a  , antaŭ ili·aj orel·oj ; [la nov·ajn
          libr·ojn] mi antaŭ·leg·os al vi ; ŝi aŭd·is, kiel ŝi·a mastr·o laŭt·e
          antaŭ·leg·as, kaj ŝi pov·is sen·ĝen·e li·n aŭskult·i .

tra·leg·i

   (tr)

          Leg·i de la komenc·o ĝis la fin·o: ĉiu, antaŭ ol komenc·i la leg·ad·on
          de la esperant·a literatur·o, tra·leg·u atent·e la Fundament·an
          Krestomati²·on ; kiam la reĝ·o de  tra·leg·is la leter·on, li
          dis·ŝir·is si·ajn vest·ojn ; ili ne pov·is tra·leg·i la sur·skrib·on, nek
          klar·ig·i al la reĝ·o ĝi·an signif·on ; jen mi tra·leg·os al vi
          leter·on, kiu·n mi ricev·is ; mi tre dank·as ili·n kaj tut·e apart·e la
          plej akr·e~vid·an erar+ĉas·ist·on, s-ron  , kiu
          tra·leg·is la tut·an tekst·on .

fin-leg·i

   (tr)

          Leg·i ĝis la fin·o, fin·i la leg·ad·on: la 13-jar·a fi·lin·o dev·ig·it·e
          fin-leg·is ĝi·n, la 10-jar·a rezign³·is post paĝ·o 5 ; post la ek·leg·o
          oni pens·as: „ho, kiom interes·a tem·o!“, sed jam mez·e oni ver+ŝajn·e
          tra·foli·um·as la rest·on, sen esper·i fin-leg·i ; fin+leg·e oni
          post·las·iĝ·as plur⁴+facet·e en·pens·iĝ·int·a .

laŭt~leg·i

   (tr)

   1.
          Laŭt·e {voĉ-leg·i} : kaj li pren·is la libr·on de la inter·lig·o kaj
          laŭt~leg·is ĝi·n al la popol·o .

          Rim.: Ĉi tiu uz·o est·as unik³·a en Bibli¹·o, dumvoĉ-leg·iest·as oft·a
          kaj kutim·a ĉe Zamenhof. Se oni vol·as indik³·i laŭt·ec·on, pli
          bon+stil·a est·uslaŭt·e voĉ-leg·i“.

   2.
          {Voĉ-leg·i} : trejn⁸·u vi·n pri laŭt~leg·ad·o de numeral⁽⁺⁾·oj ; la libr·et·o
          taŭg·as por sufiĉ·e jun·aj infan·oj por laŭt~leg·i kaj por iom pli
          ·aj, kiu·j jam bon·e mem·star·e leg·as .

          Rim.: Tiu uz·o est·as evit·ind·a, ĉar voĉ-leg·ad·o pov·as est·i laŭt·a 
          mal·laŭt·alaŭt·ec·o ne est·as traf·a karakteriz¹·il·o. Tial Zamenhof
          klar·e prefer·as la vort·onvoĉ-leg·i“.

prov-leg·i

   (tr)

          Leg·i, por kontrol·i la taŭg·ec·on kaj la kvalit¹·on de la tekst·o: se
          perfekt·a rezult²·o est·as bezon·at·a, neces·as prov-leg·i la tut·an
          tekst·on ; la libr·et·o bon·e aspekt¹·as, en·hav·as mult·ajn util·ajn
          ilustr¹·aĵ·ojn […], est·as klar·e pres·it·a kaj zorg·e prov-leg·it·a ; ĉu
          ne sufiĉ·e da temp·o por prov+leg·ig·i antaŭ la el·don·ad·o ; du-dek·o da
          prov-leg·ant·oj est·is atent·eg·e kontrol·int·aj la tekst·on, kaj ĉiu
          liter·o kaj kom·o en ĝi est·is perfekt·e lok·it·aj .

tut~leg·i

          {Tra·leg·i} , {fin-leg·i} : ŝi nur sukces·is tut~leg·i ĝi·n dum long·aj
          45 minut·oj .

voĉ-leg·i

   (tr)

          Leg·i {voĉ·e} , el·parol·ant·e la legat²·an: ŝi en·verŝ·is la te·on, mem
          prezent·is al li tas·on da ĝi kaj post·e pren·is libr·on kaj laŭt·e
          voĉ-leg·is ; la vort·oj el·salt·as de sur la paĝ·oj, tiel ke oni pov·as
          ĝoj·e ne nur leg·i sed ankaŭ voĉ-leg·i ili·n ; kaj oni voĉ-leg·is antaŭ
          ili ĉiu·jn vort·ojn de la libr·o de inter·lig·o, kiu est·is trov·it·a en
          la dom·o de la Etern·ul·o .

leg·o-pov·a, legi+pov·a

          Kapabl·a leg·i: oni ne uz·u la vort·onalfabet·ig·ad·oen la ĝeneral¹·a
          senc·o de leg·o-pov·ig·o, ĉar mult·aj popol·oj est·as leg·o-pov·aj sen
          alfabet·a skrib-sistem·o kaj ne dezir·asalfabet·ig·on“! ; ŝi est·as
          kaj saĝ·a kaj ĉarm·a, kaj krom·e iom leg·o-pov·a ; „Semajn·a Resum⁽⁺⁾·oel·star·ig·as, keleg·ad·o kaj skrib·ad·o est·as ne·mal·hav·ebl·aj por
          inklud⁽⁺⁾·o de individu¹·o en la legi+pov·an soci³·on“ .

leg·o-pov·o, legi-pov·o

          Kapabl·o leg·i: li mult·e kuraĝ·ig·is leg·o-pov·on […] ; en indiĝen⁴·aj
          komun·um·oj de meksik⁸·o, du+lingv·aj instru·ist·oj not·as, ke lern·ant·oj
          kiu·j komenc·as la element¹·an lern-ej·ad·on en la ge·patr·a lingv·o
          akir·as legi-pov·on pli rapid·e .

leg·o-pov·ig·o

          Ag·o instru·i al iu leg·i (kaj, kutim·e, ankaŭ skrib·i): [...]
          postul·is ke oni mobiliz¹·u por leg·o-pov·ig·o [...] .

ne·leg·o-pov·a, ne·legi+pov·a

          Kiu ne pov·as leg·i, ne kon·as liter·ojn; {analfabet⁽⁺⁾·a} : la
          ne·leg·o-pov·a popol·o […] blind·e obe·is al lok·aj ofic·ist·oj kaj
          bien-posed·ant·oj ; bezon·as ili ne komfort·ig·an brak·on, sed plat·on
          da manĝ·aĵ·o kaj akv-imun⁴·ajn ŝu·ojn tiel ke ili pov·as frekvent⁽⁺⁾·i
          lern·ej·on; mult·aj est·as ne·legi+pov·aj kaj ankaŭ si·ajn infan·ojn ne
          pov·os send·i al lern·ej·o .

   [artikol-versi⁹·o: 1.154 2024/01/15 16:14:09 ]
     __________________________________________________________________