vidu ankaŭ la klarigojn
lev⭑·/·i
lev⭑·i
(tr)
1.
Mov⭑·i de⭑ mal·supr⭑·e supr⭑·en; pli⭑ {alt⭑·ig·i} : lev⭑·i pez⭑·an ŝarĝ⭑·on,
kruĉ⭑·on, la⭑ baston⭑·on kontraŭ⭑ iu; lev⭑·i flag⭑·on ĝis⭑ la⭑ supr⭑·o de⭑ la⭑
mast⭑·o; lev⭑·i la⭑ rul⭑-kurten⭑·on de⭑ fenestr⭑·o; la⭑ Etern⭑·ul·o vol⭑·is lev⭑·i
en⭑ vent⭑·eg·o en⭑ ĉiel⭑·on ; la⭑ vent⭑·o lev⭑·as la⭑ ond⭑·ojn,
polv⭑·on; lev⭑·i la⭑ brak⭑·on, pied⭑·on, kap⭑·on; lev⭑·i la⭑ palpebr⭑·ojn ;
ŝultr⭑·ojn, la⭑ okul⭑·ojn de⭑ sur⭑ la⭑ paĝ⭑·o; li lev⭑·is la⭑ mantel⭑·on de⭑
, kiu de·fal⭑·is de⭑ li ; la⭑ profet⭑·o lev⭑·is la⭑ kadavr¹·on […]
kaj⭑ met⭑·is ĝi·n sur⭑ la⭑ azen⭑·on ; si·n lev⭑·i sur⭑ la⭑ ŝtup⭑·ar·o, en⭑ la⭑
aer⭑·on; or⭑-kovr⭑·it·aj kupol⭑·oj si·n lev⭑·ad·is super⭑ la⭑ tegment⭑·oj ; la⭑
sun⭑·o, tag⭑·o, lun⭑·o si·n lev⭑·as; el·lev⭑·i akv⭑·on el⭑ la⭑ put⭑·o.
2.
Met⭑·i star⭑·e tio·n, kio est⭑·is kuŝ⭑·ant·a, klin⭑·it·a ktp: lev⭑·i mal·san⭑·ul·on
de⭑ li⭑·a seĝ⭑·o, fal⭑·int·an infan⭑·on; lev⭑·i standard⭑·on ; si·n lev⭑·i de⭑, el⭑
si⭑·a lit⭑·o (el·lit⭑·iĝ·i); mar⭑·o lev⭑·as si⭑·ajn ond⭑·ojn ; Mi lev⭑·os lev⭑·i
(ribel⭑·ig·os) kontraŭ⭑ vi·n mult⭑·e da⭑ naci⭑·oj .
3.
Iniciat⭑·i: se⭑ la⭑ demand⭑·o est⭑·us lev⭑·it·a antaŭ⭑ […] ; kelk⭑·aj
politik¹·ist·oj lev⭑·is tiu·n ĉi⭑ demand⭑·on ; malgraŭ⭑ la⭑ ironi¹·a ton⭑·o de⭑
la⭑ ĝis⭑~nun⭑·aj vort⭑·oj, mi agnosk⁽⁺⁾·as, ke⭑ la⭑ afer⭑·o voĉ⭑·e lev⭑·it·a neniel⭑
bagatel⭑·as .
4.
Pli⭑·ig·i, pli·alt⭑·ig·i la⭑ grad⭑·on de⭑ io: lev⭑·i (pli·laŭt⭑·ig·i) si⭑·an voĉ⭑·on
; politik¹·ist·oj, kiu·j far⭑·us eĉ⭑ io·n pli⭑ terur⭑·an por⭑ lev⭑·i si⭑·an
popular²·ec·on .
5.
Met⭑·i en⭑ pli⭑ alt⭑·an stat⭑·on; spirit⭑·e, moral¹·e pli·alt⭑·ig·i: ni cel⭑·as
lev⭑·i la⭑ moral¹·an kaj⭑ fart⭑·an stat⭑·on de⭑ la⭑ popol⭑·o; tio, kio propr⭑·e
lev⭑·is la⭑ hom⭑·ar·on alt⭑·e super⭑ ĉiu·j ali⭑·aj best⭑·oj ; lev⭑·i la⭑ benk⭑·et·on
de⭑ bot⭑·ist·o al⭑ la⭑ ind⭑·o de⭑ instru⭑·a seĝ⭑·o de⭑ filozof¹·o ; lev⭑·i io·n ĝis⭑
princip⭑·o; sam⭑·a sent⭑·o (alt⭑·en) lev⭑·is ĉiu·jn kor⭑·ojn; plej⭑ tim⭑·u la⭑
hom⭑·o, se⭑ di⭑·oj li·n lev⭑·is !
lev⭑·o
Ag⭑·o lev⭑·i, rezult²·o de⭑ tiu ag⭑·o: per⭑ lev⭑·o de⭑ la⭑ man⭑·o Vi promes⭑·is
don⭑·i [la⭑ land⭑·on] al⭑ ili ; la⭑ lev⭑·o de⭑ la⭑ apostol¹·oj al⭑ sacerdot⁴·a
rang⭑·o ; lev⭑·o de⭑ voĉ⭑·o ; knab⭑·in·o […] flirt⭑·as per⭑ lev⭑·o de⭑ si⭑·a
grand⭑·a, brod⭑·it·a ŝal⭑·o ; vi, kun⭑ subit⭑·a, spasm²·a pug⁽⁺⁾·o-lev⭑·o
ek·rigid⭑·iĝ·as en⭑ ekstaz¹·a pont⭑·' ; kun⭑ koler⭑·a ŝultr⭑·o-lev⭑·o li for·ĵet⭑·is
la⭑ ide⭑·on .
Ne⭑ konfuz⭑·u kun⭑ {lev⭑·o} (bulgar⁸·a mon⭑-unu⭑·o).
lev⭑·iĝ·i
1.
Mov⭑·iĝ·i supr⭑·en; alt⭑·iĝ·i: agl⭑·o, aeroplan³·o, fum⭑·o lev⭑·iĝ·as alt⭑·en;
lev⭑·iĝ·i en⭑ la⭑ ĉiel⭑·on ; lev⭑·iĝ·i al⭑ la⭑ ĉiel⭑·o ; lev⭑·iĝ·is la⭑ terur⭑·a
vent⭑·o de⭑ l'⭑ dezert⭑·o ; sun⭑·o, tag⭑·o, maten⭑-ruĝ⭑·o lev⭑·iĝ·as ; la⭑ koler⭑·o
lev⭑·iĝ·is al⭑ li⭑·a kap⭑·o ; lum⭑·o lev⭑·iĝ·ant·a; bird⭑·o for·lev⭑·iĝ·as
(for·flug⭑·as); kiam⭑ la⭑ ros⭑·o for·lev⭑·iĝ·is; de⭑ la⭑ sun⭑-lev⭑·iĝ·ej·o ĝis⭑ la⭑
sun⭑-sub·ir⭑·ej·o Mi⭑·a nom⭑·o est⭑·os grand⭑·a inter⭑ la⭑ naci⭑·oj .
2.
Rekt⭑·e ek·star⭑·i: lev⭑·iĝ·i de⭑ la⭑ seĝ⭑·o ; li maten⭑·e lev⭑·iĝ·is ;
mont⭑·ar-ĉen⭑·o abrupt²·e lev⭑·iĝ·as; grand⭑·a naci⭑·o lev⭑·iĝ·os (al·ven⭑·os) de⭑ la⭑
rand⭑·oj de⭑ la⭑ ter⭑·o ; gigant¹·e nun⭑ antaŭ⭑ mi lev⭑·iĝ·as vi⭑·a bild¹·o ; la⭑
urb⭑·o rapid⭑·e re·lev⭑·iĝ·is el⭑ ruin⭑·oj.
3.
Komenc⭑·iĝ·i: lev⭑·iĝ·is akr⭑·a vent⭑·o ; lev⭑·iĝ·is murmur⭑·o, kri⭑·o; subit⭑·a
bru⭑·o lev⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ dom⭑·o ; mal·feliĉ⭑·o kaj⭑ pek⭑·o lev⭑·iĝ·as sen⭑ vek⭑·o .
4.
Pli⭑·iĝ·i je⭑ ia⭑ grad⭑·o: li⭑·a voĉ⭑·o lev⭑·iĝ·is pro⭑ koler⭑·o.
5.
Spirit⭑·e, moral¹·e pli·alt⭑·iĝ·i: li⭑·aj pens⭑·oj lev⭑·iĝ·is (nobl⭑·iĝ·is) per⭑ la⭑
medit⭑·ad·o; la⭑ hom⭑·ar·o lev⭑·iĝ·is super⭑ la⭑ best⭑·oj; lev⭑·iĝ·i super⭑ la⭑
kverel⁴·oj de⭑ l'⭑ ĉiu+tag⭑·a viv⭑·o; lev⭑·iĝ·i ĝis⭑ tia situaci⭑·o, ke⭑ .
6.
{Agres⁹·i} , {atak⭑·i} : la⭑ Etern⭑·ul·o, vi⭑·a Di⭑·o, far⭑·os, ke⭑ vi⭑·aj
mal·amik⭑·oj, kiu·j lev⭑·iĝ·os kontraŭ⭑ vi·n, est⭑·os frap⭑·it·aj antaŭ⭑ vi ;
kaj⭑ kiam⭑ ili est⭑·is sur⭑ la⭑ kamp⭑·o, lev⭑·iĝ·is kontraŭ⭑ si⭑·an
frat⭑·on kaj⭑ mort⭑·ig·is li·n .
7.
{Ribel⭑·i} : lev⭑·iĝ·u, prolet⁸·ar·' de⭑ l'⭑ ter⭑·o, lev⭑·iĝ·u, sklav⭑·oj de⭑
mal·sat⭑·'! .
lev⭑·iĝ·o
Ag⭑·o lev⭑·iĝ·i, rezult²·o de⭑ tiu ag⭑·o: se⭑ la⭑ nub⭑·o ne⭑ lev⭑·iĝ·is, ili ne⭑
ek·marŝ⭑·is ĝis⭑ la⭑ tag⭑·o de⭑ ĝi⭑·a lev⭑·iĝ·o ; ok⭑ ŝtup⭑·oj por⭑ lev⭑·iĝ·o ; nun⭑
est⭑·as la⭑ hor⭑·o por⭑ lev⭑·iĝ·o el⭑ dorm⭑·o (vek⭑·iĝ·o kaj⭑ star⭑·iĝ·o) .
lev⭑·il·o
1.
Rigid⭑·a stang⭑·o mov⭑·ebl·a sur⭑ iu apog⭑-punkt⭑·o kaj⭑ uz⭑·at·a por⭑ lev⭑·i pez⭑·an
objekt⭑·on: port⭑·ist·oj, ĉiu kun⭑ lev⭑·il·o kaj⭑ du⭑ sitel⭑·oj ; ho⭑, mem·am⭑·o!
vi est⭑·as la⭑ lev⭑·il·o, per⭑ kiu Arĥimed⁽⁺⁾·o vol⭑·is lev⭑·i la⭑ ter⭑-glob⭑·on !
2.
Ĉiu+spec⭑·a aparat¹·o por⭑ lev⭑·i; lev⭑-aparat¹·o, lev⭑-maŝin⭑·o: kvin⭑+aks⭑·a
vetur⭑·il·o kaj⭑ hidraŭlik⁽⁺⁾·aj lev⭑·il·oj, per⭑ kiu·j ebl⭑·as preciz⭑·e kaj⭑
sen·sku⭑·e met⭑·i la⭑ dom⭑·on sur⭑ prepar⭑·it·an gruz³·o-baz¹·on . {gru⭑·o^2}
mal·lev⭑·i
(tr)
1.
Mov⭑·i mal·supr⭑·en, {mal·al·tig⁸·i} : ĉiu el⭑ ili mal·lev⭑·is si⭑·an sak⭑·on sur⭑
la⭑ ter⭑·on, kaj⭑ ĉiu mal·ferm⭑·is si⭑·an sak⭑·on ; mal·lev⭑·i la⭑ okul⭑·ojn ;
mal·lev⭑·i la⭑ palpebr⭑·ojn ; oni mal·lev⭑·is la⭑ vel⭑·ojn ; ŝi⭑·a brust⭑·o si·n
lev⭑·ad·is kaj⭑ mal·lev⭑·ad·is ; la⭑ sun⭑·o si·n […] mal·lev⭑·is ; melankoli³·e
ŝi mal·lev⭑·is la⭑ kap⭑·on .
2.
Mal·for·tig⁸·i, damp⁽⁺⁾·i, mal·intens⁴·ig·i: mal·lev⭑·i la⭑ voĉ⭑·on; ili cel⭑·us
mal·lev⭑·i kaj⭑ nul⭑·ig·i la⭑ pov⭑·on de⭑ l'⭑ faraon⁽⁺⁾·o ;
3.
Spirit⭑·e, moral¹·e met⭑·i en⭑ mal·pli⭑ alt⭑·an, nobl⭑·an aŭ⭑ prosper⭑·an
stat⭑·on: vic⭑·o da⭑ mal·bon⭑~ŝanc¹·oj mal·lev⭑·is li·n ĝis⭑ plej⭑ mizer⭑·a
situaci⭑·o; li bezon⭑·as mal·lev⭑·i ali⭑·ajn por⭑ lev⭑·i la⭑ pri·ese⁽⁺⁾·it·on .
{de·prem⭑·i^2} , {deprim⁽⁺⁾·i} , {mal·al·tig⁸·i} , {aflikt³·i} , {kondamn⭑·i} ,
{mal·laŭd⭑·i} , {desper⁽⁺⁾·a^1} , {stigmat⁽⁺⁾·o}
mal·lev⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
Mov⭑·iĝ·i mal·supr⭑·en, mal·alt⭑·iĝ·i: en⭑ la⭑ pes⭑·il·o mal·lev⭑·iĝ·os la⭑ kalik⭑·o ;
kiam⭑ ni aŭd⭑·is pri⭑ ili, mal·lev⭑·iĝ·is ni⭑·aj man⭑·oj (pro⭑ mal·esper⭑·o); la⭑
rab⭑·o-bird⭑·oj mal·lev⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑ kadavr¹·ojn ; la⭑ krepusk⭑·o mal·lev⭑·iĝ·is
super⭑ ni; la⭑ rempar⭑·o krut⭑·e mal·lev⭑·iĝ·as ; la⭑ Etern⭑·ul·o mal·lev⭑·iĝ·is (
{mal·supr⭑·en~ir⭑·is} ), por⭑ vid⭑·i la⭑ urb⭑·on kaj⭑ la⭑ tur⭑·on, kiu·jn
konstru⭑·is la⭑ hom⭑·id·oj .
2.
Mal·intens⁴·iĝ·i, sent⭑·ebl·e mal·fort⭑·iĝ·i: simil⭑·e al⭑ vent⭑·eg·o, bru⭑·is kaj⭑
per⭑ sen·fin⭑·aj gam⭑·oj lev⭑·iĝ·ad·is kaj⭑ mal·lev⭑·iĝ·ad·is la⭑ mister⭑·aj
murmur⭑·oj de⭑ la⭑ grand⭑·a urb⭑·o .
3.
Spirit⭑·e, moral¹·e mal·alt⭑·iĝ·i, perd⭑·i si⭑·an prestiĝ⁹·on aŭ⭑ alt⭑·an
situaci⭑·on: la⭑ mal·lev⭑·iĝ·ant·a potenc⭑·o de⭑ la⭑ imperi⭑·o; de⭑ unu⭑ hor⭑·o al⭑
ali⭑·a, de⭑ unu⭑ tag⭑·o al⭑ ali⭑·a li⭑·a anim⭑·o lev⭑·iĝ·is kaj⭑ mal·lev⭑·iĝ·is, kiel⭑
la⭑ akv⭑·oj de⭑ Nil⁽⁺⁾·o dum⭑ unu⭑ tut⭑·a jar⭑·o ; la⭑ mal·lev⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ pastr⭑·ar·o
[…] la⭑ mizer⭑·o de⭑ la⭑ popol⭑·o est⭑·as la⭑ kaŭz⭑·o de⭑ la⭑ mal·feliĉ⭑·o de⭑ l'⭑
ŝtat⭑·o .
mal·lev⭑·iĝ·o
Ag⭑·o mal·lev⭑·iĝ·i, rezult²·o de⭑ tiu ag⭑·o: ĉie sub⭑ la⭑ pland⭑·oj oni sent⭑·is
mal·fort⭑·an lev⭑·iĝ·on kaj⭑ mal·lev⭑·iĝ·on de⭑ la⭑ plank⭑·o, kiu memor⭑·ig·is, ke⭑
la⭑ tut⭑·a urb⭑·o naĝ⭑·as sur⭑ la⭑ akv⭑·o ; li mort⭑·is en⭑ la⭑ moment⭑·o de⭑ la⭑
mal·lev⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ sun⭑·o ( {sun⭑-sub·ir⭑·o} ) .
re·lev⭑·i
(tr)
1.
Re⭑·e lev⭑·i en⭑ antaŭ⭑·an star⭑·an aŭ⭑ supr⭑·an stat⭑·on: en⭑ la⭑ sam⭑·a jar⭑·o la⭑
Klub⭑·o Esperant⭑·ist·a en⭑ (Sved⁸-land⭑·o) re·lev⭑·is la⭑ fal⭑·int·an
standard⭑·on kaj⭑ komenc⭑·is la⭑ el·don⭑·ad·on de⭑ la⭑ gazet⭑·o „Lingv⭑·o
Inter·naci⭑·a“ ; mal·labor⭑·em·ul·o met⭑·as si⭑·an man⭑·on en⭑ la⭑ pot⭑·on, kaj⭑ eĉ⭑
al⭑ si⭑·a buŝ⭑·o li ĝi·n ne⭑ re·lev⭑·as .
2.
Lev⭑·i el⭑ la⭑ tomb⭑·o, re·viv⭑·ig·i: Lazar⁽⁺⁾·o, kiu·n Jesu³·o re·lev⭑·is el⭑ inter⭑
la⭑ mort⭑·int·oj .
re·lev⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
Re⭑·e lev⭑·iĝ·i en⭑ antaŭ⭑·an star⭑·an aŭ⭑ supr⭑·an stat⭑·on: li re·lev⭑·iĝ·is kaj⭑
ir⭑·is en⭑ la⭑ dom⭑·o tie·n kaj⭑ re⭑·en ; fal⭑·is kaj⭑ ne⭑ re·lev⭑·iĝ·os la⭑
virg⭑·ul·in·o de⭑ .
2.
Lev⭑·iĝ·i el⭑ la⭑ tomb⭑·o, {re·viv⭑·iĝ·i} : sed⭑ nun⭑ Krist⭑·o re·lev⭑·iĝ·is el⭑ la⭑
mort⭑·int·oj, la⭑ unu⭑·a~aĵ·o de⭑ la⭑ dorm⭑·ant·oj ; tiam⭑ dir⭑·is Mart⭑·a al⭑
Jesu³·o: sinjor⭑·o, se⭑ vi est⭑·us ĉi⭑ tie, mi⭑·a frat⭑·o ne⭑ est⭑·us mort⭑·int·a
[…], Jesu³·o dir⭑·is al⭑ ŝi: vi⭑·a frat⭑·o re·lev⭑·iĝ·os .
re·lev⭑·iĝ·o
Ag⭑·o re·lev⭑·iĝ·i:
a)
zorg⭑·u pri⭑ la⭑ re·lev⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ pastr⭑·ar·o,
pri⭑ la⭑ pli·bon⭑·ig·o de⭑ la⭑ sort⭑·o de⭑ l'⭑ kamp⭑·ar·an·oj .
b)
kaj⭑ ven⭑·is al⭑ li saduke⁽⁺⁾·oj, kiu·j dir⭑·as, ke⭑ ne⭑ est⭑·as re·lev⭑·iĝ·o
; la⭑ super·hom⭑·a esper⭑·o pri⭑ la⭑ re·lev⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ mort⭑·int·oj,
esper⭑·o sen·erar⭑·a, dev⭑·as lum⭑·ig·i ni⭑·an hodiaŭ⭑·an viv⭑·on ; Jesu³·o
dir⭑·is al⭑ ŝi: mi est⭑·as la⭑ re·lev⭑·iĝ·o kaj⭑ la⭑ viv⭑·o ; la⭑ kirk⁽⁺⁾·o
de⭑ la⭑ Sankt⭑·a Re·lev⭑·iĝ·o .
sun⭑+lev⭑·iĝ·o
{Maten⭑·a} aper⭑·o de⭑ la⭑ sun⭑·o: orient⭑·e, sur⭑ la⭑ flank⭑·o de⭑ sun⭑+lev⭑·iĝ·o .
de⭑ la⭑ sun⭑+lev⭑·iĝ·o ĝis⭑ la⭑ sun⭑-sub·ir⭑·o ; de⭑ la⭑ sun⭑-lev⭑·iĝ·ej·o ĝis⭑ la⭑
sun⭑-sub·ir⭑·ej·o ; jam⭑ antaŭ⭑ la⭑ sun⭑+lev⭑·iĝ·o la⭑ du⭑·on-patr⭑·in·o vek⭑·is la⭑
infan⭑·ojn . {sun⭑-sub·ir⭑·o}
popol⭑+lev⭑·iĝ·o
{Popol⭑-ribel⭑·o} : la⭑ amas⭑·a popol⭑+lev⭑·iĝ·o met⭑·is fin⭑·on unu⭑·e al⭑ la⭑
abomen⭑·at·a financ¹-ministr¹·o, post⭑·e al⭑ la⭑ tut⭑·a reg⭑·ist·ar·o ; dum⭑ pli⭑
ol⭑ 30 jar⭑·oj la⭑ popol⭑+lev⭑·iĝ·on oni dev⭑·is nom⭑·i oficial⭑·e
{kontraŭ·revoluci¹·o} .
puŝ⭑-lev⭑·o
Korp⭑·a ekzerc⭑·o, dum⭑ kiu oni apog⭑·as si·n horizontal⭑·e sur⭑ man⭑·oj kaj⭑
pied⭑·oj kaj⭑ lev⭑·as la⭑ korp⭑-antaŭ⭑·on per⭑ streĉ⭑·o de⭑ la⭑ brak⭑·oj:
mal·jun⭑·aj jud³·oj ricev⭑·as ordon⭑·on far⭑·i puŝ⭑+lev⭑·ajn ekzerc⭑·ojn .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.139 2024/01/15 16:14:09 ]
__________________________________________________________________