vidu ankaŭ la klarigojn
lev·/·i

lev·i

   (tr)

   1.
          Mov·i de mal·supr·e supr·en; pli {alt·ig·i} : lev·i pez·an ŝarĝ·on,
          kruĉ·on, la baston·on kontraŭ iu; lev·i flag·on ĝis la supr·o de la
          mast·o; lev·i la rul-kurten·on de fenestr·o; la Etern·ul·o vol·is lev·i
           en vent·eg·o en ĉiel·on ; la vent·o lev·as la ond·ojn,
          polv·on; lev·i la brak·on, pied·on, kap·on; lev·i la palpebr·ojn ;
          ŝultr·ojn, la okul·ojn de sur la paĝ·o; li lev·is la mantel·on de
           , kiu de·fal·is de li ; la profet·o lev·is la kadavr¹·on […]
          kaj met·is ĝi·n sur la azen·on ; si·n lev·i sur la ŝtup·ar·o, en la
          aer·on; or-kovr·it·aj kupol·oj si·n lev·ad·is super la tegment·oj ; la
          sun·o, tag·o, lun·o si·n lev·as; el·lev·i akv·on el la put·o.

   2.
          Met·i star·e tio·n, kio est·is kuŝ·ant·a, klin·it·a ktp: lev·i mal·san·ul·on
          de li·a seĝ·o, fal·int·an infan·on; lev·i standard·on ; si·n lev·i de, el
          si·a lit·o (el·lit·iĝ·i); mar·o lev·as si·ajn ond·ojn ; Mi lev·os lev·i
          (ribel·ig·os) kontraŭ vi·n mult·e da naci·oj .

   3.
          Iniciat·i: se la demand·o est·us lev·it·a antaŭ […] ; kelk·aj
          politik¹·ist·oj lev·is tiu·n ĉi demand·on ; malgraŭ la ironi¹·a ton·o de
          la ĝis~nun·aj vort·oj, mi agnosk⁽⁺⁾·as, ke la afer·o voĉ·e lev·it·a neniel
          bagatel·as .

   4.
          Pli·ig·i, pli·alt·ig·i la grad·on de io: lev·i (pli·laŭt·ig·i) si·an voĉ·on
          ; politik¹·ist·oj, kiu·j far·us  io·n pli terur·an por lev·i si·an
          popular²·ec·on .

   5.
          Met·i en pli alt·an stat·on; spirit·e, moral¹·e pli·alt·ig·i: ni cel·as
          lev·i la moral¹·an kaj fart·an stat·on de la popol·o; tio, kio propr·e
          lev·is la hom·ar·on alt·e super ĉiu·j ali·aj best·oj ; lev·i la benk·et·on
          de bot·ist·o al la ind·o de instru·a seĝ·o de filozof¹·o ; lev·i io·n ĝis
          princip·o; sam·a sent·o (alt·en) lev·is ĉiu·jn kor·ojn; plej tim·u la
          hom·o, se di·oj li·n lev·is !

lev·o

          Ag·o lev·i, rezult²·o de tiu ag·o: per lev·o de la man·o Vi promes·is
          don·i [la land·on] al ili ; la lev·o de la apostol¹·oj al sacerdot⁴·a
          rang·o ; lev·o de voĉ·o ; knab·in·o […] flirt·as per lev·o de si·a
          grand·a, brod·it·a ŝal·o ; vi, kun subit·a, spasm²·a pug⁽⁺⁾·o-lev·o
          ek·rigid·iĝ·as en ekstaz¹·a pont·' ; kun koler·a ŝultr·o-lev·o li for·ĵet·is
          la ide·on .

   Ne konfuz·u kun {lev·o} (bulgar⁸·a mon-unu·o).

lev·iĝ·i

   1.
          Mov·iĝ·i supr·en; alt·iĝ·i: agl·o, aeroplan³·o, fum·o lev·iĝ·as alt·en;
          lev·iĝ·i en la ĉiel·on ; lev·iĝ·i al la ĉiel·o ; lev·iĝ·is la terur·a
          vent·o de l' dezert·o ; sun·o, tag·o, maten-ruĝ·o lev·iĝ·as ; la koler·o
          lev·iĝ·is al li·a kap·o ; lum·o lev·iĝ·ant·a; bird·o for·lev·iĝ·as
          (for·flug·as); kiam la ros·o for·lev·iĝ·is; de la sun-lev·iĝ·ej·o ĝis la
          sun-sub·ir·ej·o Mi·a nom·o est·os grand·a inter la naci·oj .

   2.
          Rekt·e ek·star·i: lev·iĝ·i de la seĝ·o ; li maten·e lev·iĝ·is ;
          mont·ar-ĉen·o abrupt²·e lev·iĝ·as; grand·a naci·o lev·iĝ·os (al·ven·os) de la
          rand·oj de la ter·o ; gigant¹·e nun antaŭ mi lev·iĝ·as vi·a bild¹·o ; la
          urb·o rapid·e re·lev·iĝ·is el ruin·oj.

   3.
          Komenc·iĝ·i: lev·iĝ·is akr·a vent·o ; lev·iĝ·is murmur·o, kri·o; subit·a
          bru·o lev·iĝ·is en la dom·o ; mal·feliĉ·o kaj pek·o lev·iĝ·as sen vek·o .

   4.
          Pli·iĝ·i je ia grad·o: li·a voĉ·o lev·iĝ·is pro koler·o.

   5.
          Spirit·e, moral¹·e pli·alt·iĝ·i: li·aj pens·oj lev·iĝ·is (nobl·iĝ·is) per la
          medit·ad·o; la hom·ar·o lev·iĝ·is super la best·oj; lev·iĝ·i super la
          kverel⁴·oj de l' ĉiu+tag·a viv·o; lev·iĝ·i ĝis tia situaci·o, ke .

   6.
          {Agres⁹·i} , {atak·i} : la Etern·ul·o, vi·a Di·o, far·os, ke vi·aj
          mal·amik·oj, kiu·j lev·iĝ·os kontraŭ vi·n, est·os frap·it·aj antaŭ vi ;
          kaj kiam ili est·is sur la kamp·o,  lev·iĝ·is kontraŭ si·an
          frat·on  kaj mort·ig·is li·n .

   7.
          {Ribel·i} : lev·iĝ·u, prolet⁸·ar·' de l' ter·o, lev·iĝ·u, sklav·oj de
          mal·sat·'! .

lev·iĝ·o

          Ag·o lev·iĝ·i, rezult²·o de tiu ag·o: se la nub·o ne lev·iĝ·is, ili ne
          ek·marŝ·is ĝis la tag·o de ĝi·a lev·iĝ·o ; ok ŝtup·oj por lev·iĝ·o ; nun
          est·as la hor·o por lev·iĝ·o el dorm·o (vek·iĝ·o kaj star·iĝ·o) .

lev·il·o

   1.
          Rigid·a stang·o mov·ebl·a sur iu apog-punkt·o kaj uz·at·a por lev·i pez·an
          objekt·on: port·ist·oj, ĉiu kun lev·il·o kaj du sitel·oj ; ho, mem·am·o!
          vi est·as la lev·il·o, per kiu Arĥimed⁽⁺⁾·o vol·is lev·i la ter-glob·on !

   2.
          Ĉiu+spec·a aparat¹·o por lev·i; lev-aparat¹·o, lev-maŝin·o: kvin+aks·a
          vetur·il·o kaj hidraŭlik⁽⁺⁾·aj lev·il·oj, per kiu·j ebl·as preciz·e kaj
          sen·sku·e met·i la dom·on sur prepar·it·an gruz³·o-baz¹·on . {gru·o^2}

mal·lev·i

   (tr)

   1.
          Mov·i mal·supr·en, {mal·al·tig⁸·i} : ĉiu el ili mal·lev·is si·an sak·on sur
          la ter·on, kaj ĉiu mal·ferm·is si·an sak·on ; mal·lev·i la okul·ojn ;
          mal·lev·i la palpebr·ojn ; oni mal·lev·is la vel·ojn ; ŝi·a brust·o si·n
          lev·ad·is kaj mal·lev·ad·is ; la sun·o si·n […] mal·lev·is ; melankoli³·e
          ŝi mal·lev·is la kap·on .

   2.
          Mal·for·tig⁸·i, damp⁽⁺⁾·i, mal·intens⁴·ig·i: mal·lev·i la voĉ·on; ili cel·us
          mal·lev·i kaj nul·ig·i la pov·on de l' faraon⁽⁺⁾·o ;

   3.
          Spirit·e, moral¹·e met·i en mal·pli alt·an, nobl·an  prosper·an
          stat·on: vic·o da mal·bon~ŝanc¹·oj mal·lev·is li·n ĝis plej mizer·a
          situaci·o; li bezon·as mal·lev·i ali·ajn por lev·i la pri·ese⁽⁺⁾·it·on .
          {de·prem·i^2} , {deprim⁽⁺⁾·i} , {mal·al·tig⁸·i} , {aflikt³·i} , {kondamn·i} ,
          {mal·laŭd·i} , {desper⁽⁺⁾·a^1} , {stigmat⁽⁺⁾·o}

mal·lev·iĝ·i

   (ntr)

   1.
          Mov·iĝ·i mal·supr·en, mal·alt·iĝ·i: en la pes·il·o mal·lev·iĝ·os la kalik·o ;
          kiam ni aŭd·is pri ili, mal·lev·iĝ·is ni·aj man·oj (pro mal·esper·o); la
          rab·o-bird·oj mal·lev·iĝ·is sur la kadavr¹·ojn ; la krepusk·o mal·lev·iĝ·is
          super ni; la rempar·o krut·e mal·lev·iĝ·as ; la Etern·ul·o mal·lev·iĝ·is (
          {mal·supr·en~ir·is} ), por vid·i la urb·on kaj la tur·on, kiu·jn
          konstru·is la hom·id·oj .

   2.
          Mal·intens⁴·iĝ·i, sent·ebl·e mal·fort·iĝ·i: simil·e al vent·eg·o, bru·is kaj
          per sen·fin·aj gam·oj lev·iĝ·ad·is kaj mal·lev·iĝ·ad·is la mister·aj
          murmur·oj de la grand·a urb·o .

   3.
          Spirit·e, moral¹·e mal·alt·iĝ·i, perd·i si·an prestiĝ⁹·on  alt·an
          situaci·on: la mal·lev·iĝ·ant·a potenc·o de la imperi·o; de unu hor·o al
          ali·a, de unu tag·o al ali·a li·a anim·o lev·iĝ·is kaj mal·lev·iĝ·is, kiel
          la akv·oj de Nil⁽⁺⁾·o dum unu tut·a jar·o ; la mal·lev·iĝ·o de la pastr·ar·o
          […] la mizer·o de la popol·o est·as la kaŭz·o de la mal·feliĉ·o de l'
          ŝtat·o .

mal·lev·iĝ·o

          Ag·o mal·lev·iĝ·i, rezult²·o de tiu ag·o: ĉie sub la pland·oj oni sent·is
          mal·fort·an lev·iĝ·on kaj mal·lev·iĝ·on de la plank·o, kiu memor·ig·is, ke
          la tut·a urb·o naĝ·as sur la akv·o ; li mort·is en la moment·o de la
          mal·lev·iĝ·o de la sun·o ( {sun-sub·ir·o} ) .

re·lev·i

   (tr)

   1.
          Re·e lev·i en antaŭ·an star·an  supr·an stat·on: en la sam·a jar·o la
          Klub·o Esperant·ist·a en  (Sved⁸-land·o) re·lev·is la fal·int·an
          standard·on kaj komenc·is la el·don·ad·on de la gazet·oLingv·o
          Inter·naci·a“ ; mal·labor·em·ul·o met·as si·an man·on en la pot·on, kaj 
          al si·a buŝ·o li ĝi·n ne re·lev·as .

   2.
          Lev·i el la tomb·o, re·viv·ig·i: Lazar⁽⁺⁾·o, kiu·n Jesu³·o re·lev·is el inter
          la mort·int·oj .

re·lev·iĝ·i

   (ntr)

   1.
          Re·e lev·iĝ·i en antaŭ·an star·an  supr·an stat·on: li re·lev·iĝ·is kaj
          ir·is en la dom·o tie·n kaj re·en ; fal·is kaj ne re·lev·iĝ·os la
          virg·ul·in·o de  .

   2.
          Lev·iĝ·i el la tomb·o, {re·viv·iĝ·i} : sed nun Krist·o re·lev·iĝ·is el la
          mort·int·oj, la unu·a~aĵ·o de la dorm·ant·oj ; tiam dir·is Mart·a al
          Jesu³·o: sinjor·o, se vi est·us ĉi tie, mi·a frat·o ne est·us mort·int·a
          […], Jesu³·o dir·is al ŝi: vi·a frat·o re·lev·iĝ·os .

re·lev·iĝ·o

          Ag·o re·lev·iĝ·i:

        a)
                 zorg·u pri la re·lev·iĝ·o de la pastr·ar·o, 
                pri la pli·bon·ig·o de la sort·o de l' kamp·ar·an·oj .

        b)
                kaj ven·is al li saduke⁽⁺⁾·oj, kiu·j dir·as, ke ne est·as re·lev·iĝ·o
                ; la super·hom·a esper·o pri la re·lev·iĝ·o de la mort·int·oj,
                esper·o sen·erar·a, dev·as lum·ig·i ni·an hodiaŭ·an viv·on ; Jesu³·o
                dir·is al ŝi: mi est·as la re·lev·iĝ·o kaj la viv·o ; la kirk⁽⁺⁾·o
                de la Sankt·a Re·lev·iĝ·o .

sun+lev·iĝ·o

          {Maten·a} aper·o de la sun·o: orient·e, sur la flank·o de sun+lev·iĝ·o .
          de la sun+lev·iĝ·o ĝis la sun-sub·ir·o ; de la sun-lev·iĝ·ej·o ĝis la
          sun-sub·ir·ej·o ; jam antaŭ la sun+lev·iĝ·o la du·on-patr·in·o vek·is la
          infan·ojn . {sun-sub·ir·o}

popol+lev·iĝ·o

          {Popol-ribel·o} : la amas·a popol+lev·iĝ·o met·is fin·on unu·e al la
          abomen·at·a financ¹-ministr¹·o, post·e al la tut·a reg·ist·ar·o ; dum pli
          ol 30 jar·oj la popol+lev·iĝ·on oni dev·is nom·i oficial·e
          {kontraŭ·revoluci¹·o} .

puŝ-lev·o

          Korp·a ekzerc·o, dum kiu oni apog·as si·n horizontal·e sur man·oj kaj
          pied·oj kaj lev·as la korp-antaŭ·on per streĉ·o de la brak·oj:
          mal·jun·aj jud³·oj ricev·as ordon·on far·i puŝ+lev·ajn ekzerc·ojn .

   [artikol-versi⁹·o: 1.139 2024/01/15 16:14:09 ]
     __________________________________________________________________