vidu ankaŭ la klarigojn
lig⭑·/·i
lig⭑·i
(tr)
1.
Fiks¹·i, ĉirkaŭ·volv⭑·i per⭑ ŝnur⭑·o, ĉen⭑·o aŭ⭑ ali⭑·a rimed⭑·o, mal·help⭑·ant·e
liber⭑·an mov⭑·on aŭ⭑ dis·iĝ⭑·on: [oni] ankr⭑·on el·ĵet⭑·is kaj⭑ lig⭑·is al⭑
bord⭑·o ŝnur⭑·eg·ojn ; ni lig⭑·is garb⭑·ojn mez⭑·e de⭑ la⭑ kamp⭑·o ;
konstru⭑·is tie la⭑ altar⭑·on […] kaj⭑ lig⭑·is si⭑·an fil⭑·on ; li
lig⭑·is ŝi·n al⭑ sek⭑·a arb⭑·o kaj⭑ […] komenc⭑·is melk⭑·i ; est⭑·is branĉ⭑·o,
kiu·n li lig⭑·is al⭑ sek⭑·a arb⭑·o kaj⭑ kiu·n la⭑ vent⭑·o ĵet⭑·ad·is en⭑ ĉiu·jn
flank⭑·ojn ; oni ja⭑ pov⭑·as lig⭑·i sak⭑·on, eĉ⭑ se⭑ ĝi ne⭑ est⭑·as plen⭑·a ;
li⭑·aj man⭑·oj trem⭑·is kaj⭑ li ne⭑ pov⭑·is lig⭑·i la⭑ bandaĝ²·on ; ŝi lig⭑·is al⭑
li la⭑ kravat⭑·on . {al·ĉen⭑·ig·i} , {al·glu⭑·i} , {al·ten⭑·i} ,
{inter·plekt⭑·i} , {katen⭑·i} , {kroĉ⭑·i} , {najl⭑·i} , {nod¹·i}
2.
Lim⁽⁺⁾·ig·i ies⭑ liber⭑·an ag⭑·ad·on, ekz-e kre⭑·ant·e al⭑ li moral¹·ajn dev⭑·ojn:
li neni⭑·ig·as ŝi⭑·an promes⭑·on, […] per⭑ kio ŝi lig⭑·is si⭑·an anim⭑·on ; la⭑
form⭑·o ja⭑ neniom⭑ ni·n lig⭑·as: se⭑ tiu ĉi⭑ form⭑·o montr⭑·iĝ·os erar⭑·a, ni
morgaŭ⭑ ĝi·n ŝanĝ⭑·os ; mi·n lig⭑·as terur⭑·a ĵur⭑·o ; la⭑ nobel⭑·ec·o lig⭑·as al⭑
vi la⭑ man⭑·ojn ; mult⭑·aj regul⭑·oj de⭑ ĉiu·j naci⭑·aj lingv⭑·oj […]
rigid⭑·iĝ·is, mal·elast⭑·iĝ·is kaj⭑ tial⭑ preskaŭ⭑ per·fort⭑·e lig⭑·as la⭑
pens⭑·on ; en⭑ ekster⭑·aj rilat⭑·oj ni lig⭑·as ni·n al⭑ neniu politik¹·a
koncept²·o ; tio ĉi⭑ tut⭑·e sen·bezon⭑·e lig⭑·us ni·n (kre⭑·us mal·oportun⭑·ajn
dev⭑·ig·ojn) ; ne⭑ nom⭑·u mi·n plu⭑ majstr⭑·o, ĉar⭑ per⭑ tiu moral¹·e tro⭑
lig⭑·ant·a nom⭑·o ni mal·liber⭑·ig·as ni⭑·an afer⭑·on; ; leĝ⭑·o mal·lert⭑·ul·on
lig⭑·as, lert⭑·ul·on for·tig⁸·as . {embaras⭑·i} , {lim⭑·ig·i^2} , {mal·help⭑·i}
3.
Proksim⭑·e {inter·ril⁽⁺⁾·at·ig·i} plur⁴·ajn afer⭑·ojn.
a)
Kun·ig⭑·i plur⁴·ajn afer⭑·ojn per⭑ ia⭑ rilat⭑·o de⭑ sin⁸-sekv⭑·o aŭ⭑
kaŭz⭑·ec·o aŭ⭑ mens³·a asoci¹·o: ĉiu ali⭑·a esper⭑·o aŭ⭑ rev⭑·o, kiu·n tiu
aŭ⭑ ali⭑·a person⭑·o lig⭑·as kun⭑ la⭑ Esperant⭑·ism·o, est⭑·as li⭑·a afer⭑·o
pur⭑·e privat⭑·a ; mi vi·n pet⭑·as lig⭑·i la⭑ hodiaŭ⭑·an vesper⭑·on kun⭑
la⭑ tiam⭑·a kaj⭑ re·memor⭑·i, kiel⭑ mi sur⭑ la⭑ genu⭑·oj vi·n pet⭑·eg·is ;
oni decid⭑·is lig⭑·i la⭑ tem⭑·ojn ne⭑ nur⭑ al⭑ aktual⁴·aj demand⭑·oj en⭑
la⭑ Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o, sed⭑ ankaŭ⭑ al⭑ pli⭑ vast⭑·aj problem¹·oj kun⭑
inter·naci⭑·a karakter⭑·o ; [en⭑] ni⭑·aj unu⭑·aj jar⭑·oj […] la⭑ akir⭑·o
de⭑ ĉiu nov⭑·a Esperant⭑·ist·o est⭑·is lig⭑·it·a kun⭑ sen·fin⭑·a labor⭑·ad·o
kaj⭑ ofer⭑·ad·o ; [li⭑·a] mort⭑·o est⭑·as sen·dub⭑·e lig⭑·it·a kun⭑ tiu·j
grand⭑·aj labor⭑·oj kaj⭑ mal·agrabl⭑·aĵ·oj, kiu·jn li pren⭑·is sur⭑ si·n
por⭑ ni ĉiu·j ; la⭑ Esperant⭑·ism·o est⭑·as fort⭑·e lig⭑·it·a kun⭑ cert⭑·a
intern⭑·a ide⭑·o ; ĉio·n, kio·n mi person⭑·e dir⭑·as aŭ⭑ far⭑·as, oni
lig⭑·as kun⭑ Esperant⭑·o ; inter⭑ la⭑ unu⭑·aj demand⭑·oj kaj⭑ la⭑ last⭑·a
ekzist⭑·as la⭑ sekv⭑·ant·a mal·vast⭑·a lig⭑·it·ec·o […] ; „ke⭑“ est⭑·as
konjunkci⭑·o kaj⭑ lig⭑·as du⭑ propozici²·ojn ; la⭑ dom⭑·oj bril⭑·as
fabel⭑·e kaj⭑ lig⭑·as scienc⭑-fikci⁴·on kun⭑ natur⭑·a simpl⭑·ec·o .
{asoci¹·i^2} , {kombin⭑·i^2} , {referenc³·i}
b)
Kun·ig⭑·i plur⁴·ajn person⭑·ojn per⭑ amik⭑·aj aŭ⭑ sam⭑+cel⭑·aj rilat⭑·oj:
amik⭑·oj, kiu·jn lig⭑·as la⭑ sam⭑·a ide⭑·o ; [jen⭑] grand⭑·a ide⭑·o, kiu
ĉiu·jn ni·n lig⭑·as ; tiu melankoli³·o […] eĉ⭑ help⭑·is li·n lig⭑·i
kun⭑ ŝi amik⭑·ajn, kor⭑·ajn rilat⭑·ojn ; ambaŭ⭑ rajd⭑·ant·oj sent⭑·is,
kvazaŭ⭑ intim⭑·a komunik⭑·iĝ·o ili·n lig⭑·us al⭑ si⭑·a respektiv²·a
best⭑·o ; far⭑·i pont⭑·on, kiu pov⭑·us pac⭑·e lig⭑·i inter⭑ si ĉiu·jn
religi⭑·ojn ekzist⭑·ant·ajn ; la⭑ plej⭑ grand⭑·a parti⭑·o de⭑ Flandri⁽⁺⁾·o
[…] sukces⭑·is lig⭑·i kvar⭑·on·on de⭑ balot²·ant·oj al⭑ si . {ar⭑·ig·i} ,
{asoci¹·i^1} , {kun·ig⭑·i}
c)
Ebl⭑·ig·i komunik⭑·iĝ·on inter⭑ plur⁴·aj lok⭑·oj: la⭑ ĉef⭑·a lini⭑·o de⭑ la⭑
Dan⁸·aj fer⭑-voj⭑·oj lig⭑·as Kopenhag⁽⁺⁾·on kun⭑ ;
politik¹·ist·oj hav⭑·is la⭑ absurd¹·an ide⭑·on lig⭑·i la⭑ ĉef·staci⭑-dom⭑·on
de⭑ Munken⁽⁺⁾·o kaj⭑ la⭑ flug⭑-haven⭑·on per⭑ magnet⭑+ŝveb³·a trajn⁸·o ; et⭑·a
aparat¹·o […ebl⭑·ig·as] lig⭑·i ekran⁸·on al⭑ la⭑ komput⁹·il·o per⭑ ĝi⭑·a
-pord⭑·o ; al⭑ ĉiu tek⁽⁺⁾·o-komput⁹·il·o ebl⭑·as lig⭑·i ankaŭ⭑
normal¹·an mus⭑·on ; alt⭑+tensi⁽⁺⁾·aj line⁽⁺⁾·oj […] lig⭑·as land⭑·ojn kaj⭑
region⭑·ojn . {konekt⁹·i}
lig⭑·o
1.
Tio, kio lig⭑·as ^2, ^3.a aŭ⭑ ^3.b; la⭑ stat⭑·o de⭑ afer⭑·oj aŭ⭑ person⭑·oj
tia·mani¹·er·e lig⭑·it·aj: nur⭑ vi per⭑ sorĉ⭑·a lig⭑·o mi·n katen⭑·is ; [ŝi] per⭑
ĵur⭑·o met⭑·is lig⭑·on sur⭑ si⭑·an anim⭑·on ; mult⭑·aj el⭑ la⭑ Jud³·oj est⭑·is en⭑
ĵur⭑·a lig⭑·o kun⭑ li ; leĝ⭑·a lig⭑·o de⭑ edz⭑·ec·o ; edz⭑·iĝ·a ring⭑·o […]
re·memor⭑·ig·ad·is […] ia·jn kor⭑·ajn sent⭑·ojn kaj⭑ lig⭑·ojn, kiu·j for·naĝ⭑·is
en⭑ ne·ating⭑·ebl·an mal·proksim⭑·on ; la⭑ kamen⭑·a angul⭑·o […] ig⭑·as la⭑
grup⭑·ojn ĉirkaŭ⭑ [ĝi] far⭑·i pli⭑ mal·vast⭑·an kaj⭑ pli⭑ intim⭑·an lig⭑·on
kontraŭ⭑ la⭑ element¹·oj, kiu·j ekster⭑·e sovaĝ⭑·as ; nur⭑ en⭑ harmoni¹·a
lig⭑·o kun⭑ la⭑ ali⭑·aj detal⭑·oj, en⭑ proporci¹·o kun⭑ la⭑ tut⭑·o, el·salt⭑·as
[de⭑ l'⭑ verk⭑·o] ver⭑·a art⭑·a valor⭑·o ; la⭑ polic⭑·o tamen⭑ serĉ⭑·is kaj⭑
serĉ⭑·is, ĉu⭑ la⭑ viktim³·oj hav⭑·is ia·n lig⭑·on inter⭑ si . {asoci¹·o^2} ,
{koneks⁽⁺⁾·o} , {konekt⁹·o} , {rilat⭑·o^2}
2.
La⭑ tut⭑·o de⭑ la⭑ person⭑·oj lig⭑·it·aj por⭑ komun⭑·a cel⭑·o: la⭑ Lig⭑·o de⭑
Naci⭑·oj ; la⭑ Franc⭑·a Lig⭑·o de⭑ Instru⭑·ad·o ; Skolt⁹·a Esperant⭑·ist·a Lig⭑·o
. {asoci¹·o^1} , {societ⭑·o}
3.
La⭑ fort⭑·o, kiu lig⭑·as atom¹·ojn en⭑·e de⭑ molekul¹·o; la⭑ manier⭑·o, laŭ⭑ kiu
tiu·j atom¹·oj lig⭑·iĝ·as: la⭑ grup⭑·iĝ·on de⭑ akv⭑·aj molekul¹·oj, for·mit¹·an
per⭑ lig⭑·oj inter⭑ la⭑ hidrogen⭑·aj atom¹·oj, oni nom⭑·as , en⭑
la⭑ angl⭑·a .
lig⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
{Fiks¹·iĝ·i} per⭑ fizik⭑·a rimed⭑·o al⭑ io: la⭑ protein⁹·a toksin⁽⁺⁾·o lig⭑·iĝ·as
al⭑ la⭑ membran⭑·o de⭑ ĉel⭑·oj en⭑ la⭑ mez⭑-intest⭑·o de⭑ la⭑ larv⭑·o,
mal·help⭑·ant·e ĝi⭑·an normal¹·an funkci¹·ad·on ; adenozin⁽⁺⁾·o […] lig⭑·iĝ·as al⭑
unu⭑ ĝis⭑ tri⭑ fosfat⁽⁺⁾·aj grup⭑·oj .
2.
{Lim⁽⁺⁾·iĝ·i} en⭑ si⭑·a liber⭑·ec·o per⭑ moral¹·a dev⭑·o pro⭑ mens³·a lim⭑·ig·o:
, kiel⭑ mi⭑·a edz⭑·in·o, est⭑·os post⭑ dek⭑ jar⭑·oj […] kred⭑·ebl·e
pli⭑ riĉ⭑·a, ol⭑ se⭑ ŝi lig⭑·iĝ·os kun⭑ ; vi nur⭑
vol⭑·us romp⭑·i la⭑ katen⭑·ojn, per⭑ kiu·j vi⭑·aj spirit⭑·oj lig⭑·iĝ·is al⭑ tro⭑
mal·vast⭑·aj koncept²·oj ; kamp⭑·ul·oj, kiu·j vol⭑·as lev⭑·iĝ·i super⭑ si⭑·an
stat⭑·on kaj⭑ edz⭑·o-lig⭑·iĝ·i kun⭑ dom⭑·o de⭑ nobel⭑·o ; por⭑ kio lig⭑·iĝ·i kun⭑
ili por⭑ long⭑·e? kraĉ⭑·u sur⭑ ili·n ! fianĉ⭑·iĝ·is ― por⭑ ĉiam⭑ lig⭑·iĝ·is .
3.
Rilat⭑·iĝ·i, asoci¹·iĝ·i: kun⭑ tiu eĥ⭑·o de⭑ longepasintaĵa re·memor⭑·o
lig⭑·iĝ·is la⭑ mal·facil⭑·a, trem⭑·ant·a de⭑ mal·varm⭑·o spir⭑·ad·o de⭑ ŝi⭑·a infan⭑·o
; se⭑ la⭑ adverb⭑·o anstataŭ⭑·as vort⭑·on, kiu pov⭑·as lig⭑·iĝ·i kun⭑
substantiv⭑·o nur⭑ per⭑ ia⭑ prepozici⭑·o, tiam⭑ ankaŭ⭑ la⭑ adverb⭑·o
akcept⭑·as post⭑ si tiu·n prepozici⭑·on .
lig⭑·il·o
1.
Ĉio, kio serv⭑·as por⭑ lig⭑·i^1: kiu don⭑·is liber⭑·ec·on al⭑ la⭑ sovaĝ⭑·a
azen⭑·o, kaj⭑ kiu mal·lig⭑·is ĝi⭑·ajn lig⭑·il·ojn ? vi perd⭑·us lig⭑·il·on de⭑
ŝu⭑·o ; kiam⭑ mi tranĉ⭑·is la⭑ lig⭑·il·ojn li profund⭑·e ek·ĝem⭑·is ;
2.
Ĉio, kio serv⭑·as por⭑ mal·help⭑·e aŭ⭑ kun·ig⭑·e lig⭑·i^2 aŭ⭑ ^3: Mi pas⭑·ig·os
vi·n sub⭑ verg⭑·o kaj⭑ ven⭑·ig·os vi·n en⭑ la⭑ lig⭑·il·ojn de⭑ la⭑ inter·lig⭑·o ;
lig⭑·il·oj de⭑ am⭑·o ; super⭑ ĉio·n tio·n sur·met⭑·u am⭑·on, kiu est⭑·as lig⭑·il·o
de⭑ perfekt⭑·ec·o ; la⭑ lig⭑·il·o de⭑ li⭑·a lang⭑·o mal·streĉ⭑·iĝ·is, kaj⭑ li
parol⭑·is klar⭑·e ; lig⭑·il·oj de⭑ solidar¹·ec·o ; dank⭑·' al⭑ la⭑ parenc⭑·aj
lig⭑·il·oj, kiu·j ni·n kun·ig⭑·as, mi pov⭑·os ŝi·n oft⭑·eg·e vizit⭑·ad·i en⭑
intim⭑·ec·o de⭑ famili⭑·o ; ni⭑·a lingv⭑·o […] serv⭑·u kiel⭑ lig⭑·il·o inter⭑ la⭑
popol⭑·oj ; lig⭑·il·oj inter⭑ pas⭑·int·ec·o kaj⭑ est⭑·ont·ec·o .
Rim.: En⭑ ĝi⭑·a figur⭑·a senc⭑·o „lig⭑·il·o“ est⭑·as oft⭑·e anstataŭ⭑·at·a de⭑
„lig⭑·o“. Oni tamen⭑ ĝi·n uz⭑·as por⭑ emfaz³·i la⭑ fort⭑·on de⭑ la⭑ mal·help⭑·o,
kiu·n ĝi est⭑·ig·as.
3.
Rimed⭑·o por⭑ konekt⁹·i element¹·ojn en⭑ dat⭑·um~struktur¹·o (lig⭑·il-list¹·o,
hipertekst⁽⁺⁾·o), aŭ⭑ komand⭑·ojn aŭ⭑ sub·program¹·ojn: rekt⭑·a lig⭑·il·o (en⭑
Uniks⁽⁺⁾·o, dosier⁽⁺⁾·uj·an·o indik³·ant·a la⭑ sam⭑·an indeks⁴-nod¹·on); simbol¹·a
lig⭑·il·o; la⭑ mal·nov⭑·a tarif¹·o […] aper⭑·as mal·dekstr⭑·e sub⭑ la⭑ lig⭑·il·o
Kotiz¹·oj ; vi pov⭑·is registr⭑·i mult⭑·ajn vizit⭑·ojn de⭑ vi⭑·a ret⭑-paĝ⭑·ar·o
[…] la⭑ lig⭑·il·o de⭑ La⭑ Ond⭑·o est⭑·as tiel⭑ popular²·a . {adres⭑·o^1.b} ,
{montr⭑·il·o} , {referenc³·o^2}
4.
En⭑ logik¹·o (propozici²·a kalkul⭑·o), simbol¹·o kiu serv⭑·as por⭑ far⭑·i unu⭑
nov⭑·an {propozici²·on^2.a} el⭑ unu⭑ aŭ⭑ plur⁴·aj don⭑·it·aj: _ne⭑, kaj⭑, aŭ⭑,
se⭑...tiam⭑_ est⭑·as tip¹·aj logik¹·aj lig⭑·il·oj. semantik⁽⁺⁾·e al⭑ ĉiu logik¹·a
lig⭑·il·o respond⭑·as logik¹·a funkci¹·o (aŭ⭑, ali⭑+vort⭑·e, {logik¹·a operaci¹·o}
).
Rim.: Mem·trud⭑·iĝ·ant·a analogi⁽¹⁾·o est⭑·as kompar⭑·i logik¹·ajn lig⭑·il·ojn kun⭑
la⭑ gramatik⭑·aj {konjunkci⭑·oj} ; bedaŭr⭑·ind·e, la⭑ inter·naci⭑·a
termin⭑·ar·o matematik¹·a romp⭑·as la⭑ propozici²·an metafor¹·on, kaj⭑ tut⭑·e
konfuz⭑·e atribu¹·as al⭑ la⭑ vort⭑·o „konjunkci⭑·o“ special⭑·an senc⭑·on de⭑
{kaj¹·o} .
lig⭑·e kun⭑
(prepozici⭑·aĵ·o)
En⭑ ia⭑ rilat⭑·o kun⭑, {okaz⭑·e de⭑} , inter·de·pend⭑·e kun⭑: neces⭑·is
re·konsider⭑·i la⭑ neŭtral²·ec·on de⭑ UEA kaj⭑ lig⭑·e kun⭑ tio la⭑
mond⭑-koncept²·on de⭑ la⭑ oficial⭑·a Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o ; la⭑ jubile¹·a
simbol¹·o (Esperant⭑·o-melon⭑·o) est⭑·as alternativ²·a simbol¹·o por⭑
Esperant⭑·o kre⭑·it·a lig⭑·e kun⭑ ĝi⭑·a cent⭑+jar⭑·iĝ·o en⭑ 1987 .
al·lig⭑·i
(tr)
1.
{Fiks¹·i} io·n lig⭑·ant·e al⭑ io: li al·lig⭑·as al⭑ la⭑ vin⭑-ber⭑-trunk⭑·o si⭑·an
azen⭑·id·on ; la⭑ akuŝ⭑·ist·in·o pren⭑·is kaj⭑ al·lig⭑·is al⭑ la⭑ man⭑·o ruĝ⭑·an
faden⭑·on, dir⭑·ant·e: ĉi⭑ tiu el·ir⭑·is la⭑ unu⭑·a ; zon⭑·u vi·n, kaj⭑ al·lig⭑·u
vi⭑·ajn sandal¹·ojn ; [la⭑] kuk⭑·ist·in·oj al·lig⭑·is nigr⭑·an krep⭑·on al⭑ si⭑·aj
suker⭑-pup⭑·oj .
2.
Kun·ig⭑·i du⭑ afer⭑·ojn per⭑ intim⭑·a rilat⭑·o: al·lig⭑·i mult⭑·e da⭑ grav⭑·ec·o al⭑
io (rigard⭑·i kiel⭑ tre⭑ grav⭑·an) ; avid⭑·e ni al·lig⭑·as ni·n al⭑ leĝ⭑·o ; al⭑
[la⭑ urb⭑·o] oni al·lig⭑·is apud⭑·ajn kamp⭑·ar·ajn komun⭑·um·ojn ; al⭑ la⭑ rus⭑·a
imperi⭑·o oni al·lig⭑·is Krime⁽⁺⁾·on nur⭑ april⁽⁺⁾·e 1783 .
3.
Kun·ig⭑·i du⭑ person⭑·ojn per⭑ fort⭑·a sent⭑·o: bon⭑·e, ke⭑ Di⭑·o ne⭑ al·lig⭑·is al⭑
mi la⭑ kor⭑·on de⭑ ; amik⭑·ec·o […] al·lig⭑·is la⭑ du⭑ amik⭑-in⭑·ojn […]
tiel⭑ sen·per⭑·e ; van⭑·e mi esper⭑·is, ke⭑ mi ŝi·n al⭑ mi al·lig⭑·os ;
al·lig⭑·it·ec·o al⭑ famili⭑·o. {sin⁸+don⭑·em·o} , {fidel⭑·ec·o} .
am⭑-lig⭑·o
{Am⭑-rilat⭑·o} : fum⭑·is jam⭑ de·long⭑·e, sed⭑ last⭑·a+temp⭑·e, pro⭑
si⭑·a am⭑-lig⭑·o kun⭑ komiz⭑·o kaj⭑ pro⭑ tio, ke⭑ li for·las⭑·is ŝi·n, ŝi
al·kutim⭑·iĝ·is drink⭑·i .
ĉirkaŭ·lig⭑·i
(tr)
Ĉirkaŭ·volv⭑·i io·n per⭑ lig⭑·il·o: ĉirkaŭ·lig⭑·i membr⭑·on per⭑ bandaĝ²·o,
bandaĝ²·on ĉirkaŭ⭑ membr⭑·o; el·star⭑·iĝ·as ia⭑ figur⭑·o [... kun⭑]
ŝvel⭑·iĝ·int·a lip⭑·o kaj⭑ ĉirkaŭ·lig⭑·it·a vang⭑·o ; skarlat⭑·a silk⭑·a tuk⭑·o
ĉirkaŭ·lig⭑·is li⭑·ajn korv⭑·o-kolor⭑·ajn har⭑·ojn ; ĉu⭑ virg⭑·ul·in·o forges⭑·as
si⭑·an ornam⭑·on, aŭ⭑ fianĉ⭑·in·o si⭑·an ĉirkaŭ·lig⭑·on (ĉirkaŭ·lig⭑·ant·an aĵ⭑·on,
ekz-e zon⭑·on) ?
inter·lig⭑·i
Reciprok⭑·e lig⭑·i unu⭑ kun⭑ la⭑ ali⭑·a; lig⭑·i du⭑ afer⭑·ojn per⭑ io tri⭑·a
inter⭑ ili: ĉiel⭑~ark⭑·o […] inter·lig⭑·as la⭑ ter⭑·on kun⭑ la⭑ ĉiel⭑·o ; la⭑
unu⭑·a prov⭑·o pli⭑ intim⭑·e inter·lig⭑·i la⭑ ambaŭ⭑ mov⭑·ad·ojn don⭑·is grav⭑·an
bat⭑·on al⭑ jun⭑·a sen·fort⭑·a ankoraŭ⭑ esperant⭑·o ; De⭑ la⭑ edzin’ unu⭑·a ⫽
La⭑ mal·am⭑·o ⫽ La⭑ frat⭑·ojn inter·lig⭑·is ; pend⭑·aj pont⭑·oj […] inter·lig⭑·is
la⭑ Templ¹·on kun⭑ la⭑ tim⭑·ig·a Fortres⁽⁺⁾·o ; Sud⭑·an Germani⁽⁺⁾·on kaj⭑ nord⭑·an
Itali⁽⁺⁾·on inter·lig⭑·as la⭑ aŭt⁸·o-ŝose³·o „ “ ; ili ne·klar⭑·e
sent⭑·is, ke⭑ ili·n inter·lig⭑·as io komun⭑·a, io sent⭑·at·a sed⭑ ne⭑ dir⭑·ebl·a
. {konekt⁹·i^1}
inter·lig⭑·o
1.
Reciprok⭑·a lig⭑·o aŭ⭑ {rilat⭑·o} de⭑ divers⭑·aj afer⭑·oj: mal·pacienc⭑·a
ribel⭑·o de⭑ spirit⭑·o, kiu·n prem⭑·as ia⭑ fatal¹·a neces⭑·o, kun⭑ kiu la⭑
spirit⭑·o tamen⭑ ĝis⭑ nun⭑ ne⭑ far⭑·is ankoraŭ⭑ konstant⭑·an inter·lig⭑·on ;
neŭron⁽⁺⁾·oj [hav⭑·as] astronomi¹·e grand⭑·an nombr⭑·on da⭑ inter·lig⭑·oj ; li
parol⭑·as sen⭑ senc⭑·o kaj⭑ sen⭑ inter·lig⭑·o .
2.
Ĵur⭑·a aŭ⭑ kontrakt⭑·a inter·konsent⭑·o pri⭑ reciprok⭑·a help⭑·ad·o, komun⭑·a
defend⭑·o de⭑ plur⁴·aj regn⭑·oj, grup⭑·oj, hom⭑·oj; {alianc⁽⁺⁾·o} , {kartel⁽⁺⁾·o} ,
{koalici⁽⁺⁾·o} , {konzern⁽⁺⁾·o} : inter·lig⭑·o de⭑ apart⭑·aj korporaci⭑·oj .
3.
{Kontrakt⭑·o} inter⭑ Di⭑·o kaj⭑ li⭑·a popol⭑·o, en⭑ kiu Di⭑·o far⭑·as promes⭑·ojn
kaj⭑ postul⭑·as cert⭑·an kondut⭑·on de⭑ la⭑ popol⭑·o: kaj⭑ Mi star⭑·ig·os Mi⭑·an
inter·lig⭑·on inter⭑ Mi kaj⭑ vi kaj⭑ vi⭑·a id⭑·ar·o post⭑ vi en⭑ ili⭑·aj
generaci⭑·oj ; ĉu⭑ vi hav⭑·as inter·lig⭑·on kun⭑ la⭑ ĉiel⭑·o aŭ⭑ kun⭑ la⭑
infer⭑·o ? {testament⭑·o}
kor⭑-lig⭑·o
Lig⭑·o, rilat⭑·o, kiu en·hav⭑·as bon⭑+vol⭑·an, kor⭑·an sent⭑·on: ŝi hav⭑·is al⭑ li
rilat⭑·on mult⭑·e pli⭑ kor⭑+lig⭑·an ol⭑ de⭑ simpl⭑·a onkl⭑·in·o al⭑ nev⭑·o .
kor⭑-lig⭑·it·a
{Lig⭑·at·a^3.b} per⭑ kor⭑·a, favor⭑·a rilat⭑·o: agrikultur⁽⁺⁾·ist·oj tre⭑
kor⭑-lig⭑·it·aj al⭑ si⭑·a ter⭑·o .
kun·lig⭑·i
(tr)
Kun·ig⭑·i lig⭑·ant·e: la⭑ paper⭑·o […] ven⭑·is al⭑ la⭑ pres⭑·ist·o, kie ĉio·n,
kio est⭑·is skrib⭑·it·a sur⭑ ĝi, oni pres⭑·is kaj⭑ kun·lig⭑·is en⭑ libr⭑·on ;
kun·lig⭑·i […] la⭑ sort⭑·on de⭑ l'⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a kun⭑ la⭑ est⭑·ont·a
kongres⭑·o est⭑·us tre⭑ mal·prudent⭑·a ; [li] for·met⭑·is per⭑ si⭑·a man⭑·o la⭑
ŝnur⭑·on, kiu kun·lig⭑·is la⭑ bel⭑·ajn man⭑·ojn de⭑ la⭑ maŭr⁽⁺⁾-in⭑·o ; li adiaŭ⭑·is
li·n, kun·lig⭑·is si⭑·ajn arm⭑·il·ojn sur⭑ mul⭑·on, kaj⭑ tuj⭑ li el·ir⭑·is ; ili·n
kun·lig⭑·as nur⭑ ili⭑·a labor⭑·o ; li⭑·a pens⭑·o kaj⭑ fantazi¹·o kun·lig⭑·is la⭑
dis⭑·ajn epizod¹·ojn ; li […] je⭑ la⭑ nom⭑·o de⭑ la⭑ leĝ⭑·o, kun·lig⭑·os la⭑
jun⭑·ajn ge·edz⭑·ojn per⭑ ne·romp⭑·ebl·aj lig⭑·il·oj ; intim⭑·aj inter·parol⭑·oj
kun·lig⭑·is la⭑ kor⭑·ojn de⭑ la⭑ du⭑ vir⭑·oj ; tiu dolor⭑·o […] sam⭑+temp⭑·e
dis·ig⭑·is kaj⭑ kun·lig⭑·is ili·n .
kun·lig⭑·o
1.
Ag⭑·o kun·lig⭑·i kaj⭑ tiel⭑ est⭑·iĝ·ant·a rilat⭑·o: [neniu] pov⭑·us ten⭑·i en⭑ la⭑
kap⭑·o tiu·jn ĉi⭑ kun·lig⭑·ojn de⭑ liter⭑·oj ; la⭑ fil⭑·o est⭑·is al⭑ li ia⭑
kun·lig⭑·o kun⭑ la⭑ est⭑·ont·o ; strang⭑·e […] mi sent⭑·as, ke⭑ ekzist⭑·as
kun·lig⭑·o inter⭑ ni kaj⭑ ĉiu·j hom⭑·oj de⭑ la⭑ mond⭑·o ; al⭑ ili mank⭑·is
kun·lig⭑·o kun⭑ la⭑ ĉiu+tag⭑·a kaj⭑ real¹·a viv⭑·o ; tiu vir⭑·o ne⭑ suspekt⭑·u la⭑
kun·lig⭑·on far⭑·it·an inter⭑ ni ; kri⭑·ojn aŭ⭑ interjekci⭑·ojn, en⭑ kun·lig⭑·o
kun⭑ la⭑ gest⭑·oj, plur⁴·aj filozof¹·oj kaj⭑ lingv⭑·ist·oj prezent⭑·is kiel⭑ la⭑
font⭑·ojn de⭑ la⭑ lingv⭑·o ; nud⭑·aj ekzerc⭑·aj fraz¹·oj sen⭑ ia⭑ reciprok⭑·a
kun·lig⭑·o .
2.
{Operaci¹·o} , kiu ĵet⭑·as du⭑ objekt⭑·ojn al⭑ ili⭑·a {kun·lig⭑·aĵ·o ^2} ; la⭑
kun·lig⭑·aĵ·o mem⭑: la⭑ kun·lig⭑·o de⭑ bild¹·ig·oj ne⭑ est⭑·as komut⁽⁺⁾·ec·a.
kun·lig⭑·aĵ·o
1.
Io kun·lig⭑·it·a: kun·lig⭑·aĵ·o de⭑ de·ŝir⭑·it·aj flor⭑·oj . {buked⭑·o} , {fask⭑·o}
, {garb⭑·o}
2.
a)
(de⭑ du⭑ {rilat⭑·oj} kaj⭑ ) Rilat⭑·o ,
konsist⭑·ant·a el⭑ ĉiu·j tia·j element¹·oj , ke⭑ ekzist⭑·as
almenaŭ⭑ unu⭑ tia element¹·o , ke⭑ kaj⭑
: la⭑ kun·lig⭑·aĵ·on de⭑ rilat⭑·oj kaj⭑ oni
sign⭑·as per⭑ (leg⭑·u so post⭑ ro); la⭑ kun·lig⭑·aĵ·o de⭑ rilat⭑·o
kun⭑ {ident¹·o-rilat⭑·o} egal⭑·as al⭑ ( ); la⭑ kun·lig⭑·aĵ·o de⭑ du⭑ {bild¹·ig·oj} mem⭑ est⭑·as
bild¹·ig·o; la⭑ kun·lig⭑·aĵ·o de⭑ bild¹·ig·o kun⭑ ĝi⭑·a {invers⁴·o} egal⭑·as
al⭑ ident¹·o-rilat⭑·o ( ).
b)
(de⭑ du⭑ tia·j {voj⭑·oj} kaj⭑ , ke⭑ la⭑ fin⭑·a punkt⭑·o de⭑
egal⭑·as al⭑ la⭑ komenc⭑·a de⭑ ) Tia voj⭑·o , ke⭑ por⭑ ajn⭑·a , kaj⭑ por⭑ ajn⭑·a .
kun⭑~lig⭑·an·o
An⭑·o de⭑ la⭑ sam⭑·a {lig⭑·o^2} , {alianc⁽⁺⁾·an·o} : ili ribel⭑·ig·is kontraŭ⭑ ni
ni⭑·ajn kun⭑~lig⭑·an·ojn .
mal·lig⭑·i, dis·lig⭑·i
(tr)
{Liber⭑·ig·i} el⭑ lig⭑·il·oj: subit⭑·e, li dis·lig⭑·as la⭑ ŝton⭑·on fiks¹·it·an
sur⭑ li⭑·a ĉap⭑·o kaj⭑, si·n klin⭑·ant·e al⭑ Roz⭑-lili⭑·o, etend⭑·as al⭑ ŝi
ne·atend⭑·it·e en⭑ si⭑·aj kroĉ⭑·aj fingr⭑·oj la⭑ grand⭑·eg·an diamant⭑·on ; ŝi
lev⭑·is unu⭑ el⭑ la⭑ stapl⁽⁺⁾·oj […] kaj⭑ pens⭑·em·e mal·lig⭑·int·e ĝi·n, ek·leg⭑·is
la⭑ leter⭑·on el⭑ la⭑ supr⭑·a kovert⭑·o .
mal·lig⭑·iĝ·i, dis·lig⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
Sen·iĝ⭑·i, {liber⭑·iĝ·i} je⭑ lig⭑·oj, je⭑ embaras⭑·o: ŝi⭑·a har⭑-lig⭑·o mal·lig⭑·iĝ·is
; mi re·plen⭑·ig·ad·is sufiĉ⭑·e li⭑·an glas⭑·on, por⭑ ke⭑ li⭑·a lang⭑·o mal·lig⭑·iĝ·u
; tie mal·lig⭑·iĝ·as tia suker⭑·o- kaj⭑ kaf⭑·o-sak⭑·o tut⭑·e per⭑ si mem⭑, kaj⭑
la⭑ tut⭑·a en·hav⭑·o ŝut⭑·iĝ·as en⭑ vi⭑·an dors⭑·o-sak⭑·on .
2.
Ĉes⭑·ig·i de·pend⭑·on, rilat⭑·on: la⭑ reg⭑·ist·ar·o pen⭑·as mal·lig⭑·iĝ·i de⭑ Uson⁹·o
.
pied⭑-lig⭑·i
(tr)
Inter·lig⭑·i ĉe⭑ la⭑ pied⭑·oj por⭑ mal·ebl⭑·ig·i for·kur⭑·on: la⭑ rajd⭑·ant·oj
halt⭑·is, sen·sel⭑·ig·is tri⭑ ĉeval⭑·ojn kaj⭑ pied⭑-lig⭑·is ili·n .
lig⭑-verb⭑·o
Verb⭑·o, kies⭑ propr⭑·a leksik⁽⁺⁾·a valor⭑·o est⭑·as tre⭑ abstrakt¹·a aŭ⭑ eĉ⭑
nenia, kaj⭑ kiu serv⭑·as precip⭑·e kiel⭑ gramatik⭑·il·o lig⭑·ant·a la⭑
subjekt⭑·on kun⭑ {predikativ⁽⁺⁾·o} : la⭑ verb⭑·o „est⭑·i“ serv⭑·as kiel⭑ la⭑
ĉef⭑·a lig⭑-verb⭑·o en⭑ Esperant⭑·o; ankaŭ⭑ „(far)iĝ⭑·i“, „rest⭑·i“, „ŝajn⭑·i“,
„aspekt¹·i“, „ aper⭑·i“ ktp. pov⭑·as aper⭑·i en⭑ la⭑ funkci¹·o de⭑ lig⭑-verb⭑·o.
Rim.: La⭑ predikativ⁽⁺⁾·o ne⭑ al·pren⭑·as la⭑ fin⭑·aĵ·on -n de⭑ la⭑ akuzativ⭑·o,
do⭑ ĝi konserv⭑·as la⭑ nominativ⭑·on.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.81 2024/01/15 19:02:14 ]
__________________________________________________________________