lim⭑·/·o

lim⭑·o

   1.
          Lok⭑·o, kie fin⭑·iĝ·as iu difin⭑·it·a spac⭑·o: lim⭑·o de⭑ kamp⭑·o, arb⭑·ar·o,
          vojaĝ⭑·o; kaj⭑ ili komenc⭑·is pet⭑·eg·i li·n, ke⭑ li for·ir⭑·u el⭑ ili⭑·aj lim⭑·oj
          ; sur⭑ la⭑ okcident⭑·a lim⭑·o la⭑ faraon⁽⁺⁾·o ek·vid⭑·is du⭑ arme¹·ojn, si·n
          prepar⭑·ant·ajn al⭑ la⭑ batal⭑·o ; el·vetur⭑·ant·e el⭑ la⭑ lim⭑·oj de⭑ ni⭑·a
          patr⭑·uj·o, ni ordinar⭑·e ne⭑ hav⭑·as la⭑ ebl⭑·on kompren⭑·iĝ·ad·i kun⭑ simil⭑·aj
          al⭑ ni hom⭑·oj ; ĉie lingv⭑·aj lim⭑·oj bar⭑·as la⭑ voj⭑·ojn inter⭑ la⭑
          popol⭑·oj. {bord⭑·o} , {rand⭑·o}

   2.
          Moment⭑·o, kiam⭑ fin⭑·iĝ·as iu difin⭑·it·a temp⭑·o: morgaŭ⭑ est⭑·as la⭑ last⭑·a
          lim⭑·o de⭑ mi⭑·a liber⭑~temp⭑·o.

   3.
          Punkt⭑·o, kie fin⭑·iĝ·as fizik⭑·a aŭ⭑ moral¹·a pov⭑·o: est⭑·i ĉe⭑ la⭑ lim⭑·o de⭑
          si⭑·a pacienc⭑·o; met⭑·i lim⭑·ojn al⭑ si⭑·aj el·spez⭑·oj; trans·paŝ⭑·i la⭑ lim⭑·ojn
          de⭑ si⭑·aj fort⭑·oj, de⭑ si⭑·a pov⭑·o, de⭑ dec⭑·o, de⭑ permes⭑·at·a polemik¹·o; ĉar⭑
          ili re·kon⭑·as la⭑ lim⭑·ojn de⭑ si⭑·aj pretend⭑·at·aj pov⭑·oj, ili elekt⭑·as
          ignor²·i la⭑ situaci⭑·on ; li far⭑·iĝ·ad·is tut⭑·e sovaĝ⭑·a kaj⭑ petol⭑·a kaj⭑
          trans·ir⭑·ad·is ĉia·jn lim⭑·ojn (est⭑·is tut⭑·e sen·moder⭑·a); ekzist⭑·as
          genetik⁽⁺⁾·a lim⭑·o por⭑ la⭑ daŭr⭑·ig·o de⭑ la⭑ viv⭑·o ; Uson⁹·o baldaŭ⭑ forges⭑·is
          la⭑ „ruĝ⭑·ajn lim⭑·ojn“ difin⭑·it·ajn de⭑ Ob⁽⁺⁾+am⭑·a .

   4.
          {infim⁽⁺⁾·o} , {suprem⁽⁺⁾·o} .

   {Lim⁽⁺⁾·o (ĉef·urb⭑·o)}

lim⭑·a

          Rilat⭑·a al⭑ lim⭑·o; konsist⭑·ig·ant·a lim⭑·on; est⭑·ant·a ĉe⭑ lim⭑·o: Pol⭑·uj·on
          tut⭑·an aŭ⭑ nur⭑ lim⭑·an pec⭑·on? ; la⭑ polic⭑·o, lim⭑·aj gard⭑·ist·oj kaj⭑ kelk⭑·e
          da⭑ regul⭑·aj regiment⭑·oj […] sufiĉ⭑·is por⭑ konserv⭑·i ord⭑·on ; taĉment⭑·o
          direkt⭑·is si·n laŭ⭑ la⭑ lim⭑·a voj⭑·o, kiu konduk⭑·as al⭑ la⭑ val⭑·o ; sur⭑ la⭑
          lim⭑·a punkt⭑·o inter⭑ san⭑·o kaj⭑ mal·san⭑·o .

lim⭑·i

   (x)

   1.
          Est⭑·i lim⭑·o, sign⭑·o de⭑ lim⭑·o de⭑, form⭑·i mem⭑ la⭑ lim⭑·on de⭑: river⭑·o, mur⭑·o
          lim⭑·as la⭑ bien⭑·on; al⭑ la⭑ provinc⭑·o lim⭑·as mont⭑·ar·o; Jordan lim⭑·as sur⭑
          la⭑ flank⭑·o orient⭑·a ; Rusi⁽⁺⁾·o est⭑·as la⭑ plej⭑ grand⭑·a land⭑·o en⭑ la⭑ mond⭑·o
          kaj⭑ do⭑ lim⭑·as mult⭑·ajn ali⭑·ajn, ekzempl⭑·e Norvegi⁽⁺⁾·on en⭑ Eŭrop⭑·o,
          Japani⁽⁺⁾·on en⭑ Azi⁸·o kaj⭑ eĉ⭑ Uson⁹·on en⭑ ali⭑·a kontinent¹·o ; mal·antaŭ⭑ la⭑
          dom⭑·o, profund⭑·a akv⭑·o-fos⭑·aĵ·o lim⭑·as kun⭑ ĝarden⭑·o kaj⭑ najbar⭑·a teren⁸·o
          nord⭑+flank⭑·e ; la⭑ lern⭑·a jar⭑·o lim⭑·as si·n per⭑ 10 monat⭑·oj .

   2.
          {rand⭑·i}

lim⭑·ig·i

   (tr)

   1.
          Fiks¹·i, difin⭑·i, montr⭑·i per⭑ iu sign⭑·o la⭑ lim⭑·on de⭑: deleg¹·it·ar·o
          komisi⭑·it·a por⭑ lim⭑·ig·i la⭑ nov⭑·an teritori²·on; lim⭑·ig·i park⭑·on per⭑
          mur⭑·o, teren⁸·on per⭑ flag⭑·oj.

   2.
          Fiks¹·i, halt⭑·ig·e difin⭑·i la⭑ dis⭑~vast⭑·ec·on, la⭑ dis·volv⭑·iĝ·on de⭑ iu afer⭑·o
          materi¹·a aŭ⭑ moral¹·a; mal·help⭑·i tro⭑·an vast⭑·iĝ·on de⭑ io: lim⭑·ig·i si⭑·ajn
          pen⭑·ojn, si⭑·an esper⭑·on, si⭑·an ambici¹·on; la⭑ hom⭑·aj fort⭑·oj est⭑·as
          lim⭑·ig·it·aj; lim⭑·ig·i la⭑ daŭr⭑·on de⭑ la⭑ diskut¹·ad·o; mi long⭑·an temp⭑·on
          lim⭑·ig·ad·is mi·n nur⭑ per⭑ re·vad³·o kaj⭑ ne·vol⭑·a medit⭑·ad·o ; mi lim⭑·ig·as
          mi·n nur⭑ per⭑ tio, ke⭑ mi don⭑·os klar⭑·ig·on proksim⭑·um·an, ne⭑
          garanti⭑·ant·e, ke⭑ mi⭑·a klar⭑·ig·o taŭg⭑·os por⭑ ĉiu·j okaz⭑·oj (
          {kontent⭑·iĝ·i} ); ; pro⭑ mank⭑·o de⭑ lok⭑·o mi lim⭑·ig·as mi·n je⭑ la⭑ plej⭑
          neces⭑·a; mont⭑·oj lim⭑·ig·as la⭑ vid⭑·on; deleg¹·it·o kun⭑ lim⭑·ig·it·aj pov⭑·oj;
          la⭑ statut⁹·oj lim⭑·ig·as la⭑ rol¹·on, aŭtoritat⭑·on de⭑ la⭑ direktor¹·o; la⭑
          tut⭑·a demand⭑·o lim⭑·ig·as si·n (lim⭑·iĝ·as) al⭑ jen⭑·o; lim⭑·ig·ad·o de⭑ la⭑
          arm⭑·ad·o. {redukt⁴·i}

   3.
          {lim⭑·i}

   Rim.: Kvankam⭑ lim⭑·ig·i^1 kaj⭑ lim⭑·ig·i^2 est⭑·as tradici¹·aj kaj⭑ eĉ⭑ Fundament⭑·aj,
   ili tamen⭑ mal·akord¹·as kun⭑ la⭑ modern¹·a signif⭑·o de⭑ la⭑ sufiks⭑·o -ig:
   lim⭑·ig·ant·e io·n oni ne⭑ far⭑·as ĝi·n lim⭑·o — oni ĝi·n proviz⭑·as je⭑ lim⭑·o (do⭑,
   lim⭑·ig·i^1 signif⭑·as „limizi“), aŭ⭑ aplik³·as, efektiv⭑·ig·as lim⭑·on (do⭑,
   lim⭑·ig·i^2 pli⭑ taŭg⭑·e est⭑·us esprim⭑·ebl·a per⭑ „lim⭑·um·i“).

lim⭑·iĝ·i

          Esenc⭑·e konsist⭑·i el⭑, ne⭑ est⭑·i pli⭑ ampleks⭑·a ol⭑: ĉiu·j li⭑·aj pretend⭑·oj
          lim⭑·iĝ·as je⭑ la⭑ edz⭑-iĝ⭑·--permes⭑·o; la⭑ flank⭑·aj galeri⭑·oj […] lim⭑·iĝ·is per⭑
          la⭑ mur⭑·o, kiu est⭑·is ĉe⭑ la⭑ dom⭑·o por⭑ la⭑ galeri⭑·oj ĉirkaŭ⭑·e, por⭑ ke⭑
          ili est⭑·u kun·ig⭑·it·aj inter⭑ si ; li⭑·a influ⭑·o ne⭑ lim⭑·iĝ·is al⭑ la⭑
          krist⭑·an·a medi³·o ; ni lim⭑·iĝ·is je⭑ la⭑ lern⭑·ad·o de⭑ mult⭑·aj naci⭑-lingv⭑·oj
          aŭ⭑ de⭑ unu⭑ „ne·surd⭑·ul·a“ pont⭑·o-lingv⭑·o ; la⭑ kilovat⁽⁺⁾·a kompens¹·o lim⭑·iĝ·is
          al⭑ ĉirkaŭ⭑ 54 cend¹·oj .

akv⭑·o-dis·lim⭑·o

          Lini⭑·o de⭑ alt⭑·aĵ·oj divid⭑·ant·a la⭑ flank⭑·ojn, laŭ⭑ kiu·j flu⭑·as la⭑ akv⭑·oj;
          ali⭑+vort⭑·e, la⭑ lim⭑·o inter⭑ najbar⭑·aj akv⭑·o-kolekt⭑·aj {basen²·oj} .

ĉirkaŭ·lim⭑·i

   (tr)

          Ĉirkaŭ⭑·i lim⭑·ant·e: herb⭑·ej·oj kaj⭑ marĉ⭑·oj, ĉirkaŭ·lim⭑·it·aj de⭑ alt⭑·aj
          dun⁽⁺⁾·oj .

dis·lim⭑·i

   (tr)

          Du⭑+part⭑·ig·i, {apart⭑·ig·i} , {dis·ig⭑·i} : dis·lim⭑·i la⭑ har⭑·ojn
          (dis·komb⭑·ant·e ili·n laŭ⭑ rekt⭑·a lini⭑·o); Bosni⁽⁺⁾·o-Hercegovin⁽⁺⁾·o situ⁸·as
          sur⭑ la⭑ romp⭑·o-lini⭑·o kiu […] last⭑·a+temp⭑·e dis·lim⭑·is la⭑ interes⭑·--zon⭑·ojn
          de⭑ Rusi⁽⁺⁾·o kaj⭑ de⭑ la⭑ okcident⭑·aj potenc⭑·oj .

ĝis·lim⭑·i

   (x)

          Etend⭑·iĝ·i ĝis⭑; {ating⭑·i^2} : la⭑ rav⭑·o de⭑ la⭑ popol⭑-amas⭑·o ĝis·lim⭑·is
          frenez⭑·on. .

land⭑-lim⭑·o

          Lim⁽⁺⁾·o inter⭑ du⭑ land⭑·oj: ferm⭑·i la⭑ land⭑-lim⭑·ojn al⭑ la⭑ inter·naci⭑·a
          trafik⁴·o; du⭑ cerv⭑·oj salt⭑·ad·is apud⭑·e kaj⭑ akompan⭑·is ili·n ĝis⭑ la⭑
          land⭑-lim⭑·o ; ĉe⭑ la⭑ land⭑-lim⭑·o li don⭑·as al⭑ ni […] pasport⭑·on ; ĉe⭑
          land⭑-lim⭑·o inter⭑ pol⭑·a kaj⭑ litv⁽⁺⁾·a land⭑·oj, tiam⭑ reg⭑·at·aj de⭑ rus⭑·a car¹·o
          ; Vien⁽⁺⁾·an·oj kaj⭑ Dresden¹⁰·an·oj simpati¹·as, malgraŭ⭑ la⭑ land⭑-lim⭑·o ;
          Seborg⁽⁺⁾·o trov⭑·iĝ·as apud⭑ la⭑ land⭑-lim⭑·o kun⭑ Franci⁽⁺⁾·o kaj⭑ apud⭑
          Mediterane⁸·o ; Pogranicze est⭑·as fond⭑·it·a antaŭ⭑ 10 jar⭑·oj de⭑ kvar⭑
          person⭑·oj sur⭑ ter⭑-pec⭑·o apud⭑ la⭑ land⭑-lim⭑·o pol-litova-belorusia .

temp⭑-lim⭑·o, lim⭑-temp⭑·o

          Temp⭑·o dum⭑ kiu, aŭ⭑ moment⭑·o antaŭ⭑ kiu oni dev⭑·as far⭑·i io·n: temp⭑-lim⭑·o
          de⭑ kambi⭑·o, de⭑ konkurs⭑·o, de⭑ valid⁴·ec·o de⭑ fer⭑+voj⭑·a bilet³·o; li
          atend⭑·is sep⭑ tag⭑·ojn ĝis⭑ la⭑ temp⭑-lim⭑·o, kiu·n difin⭑·is Samuel, sed⭑
          Samuel ne⭑ ven⭑·is en⭑ Gilgalon ; li mal·fru⭑·is la⭑ temp⭑-lim⭑·on, kiu
          est⭑·is destin¹·it·a al⭑ li ; vi difin⭑·us por⭑ mi temp⭑-lim⭑·on kaj⭑ post⭑·e
          re·memor⭑·us mi·n ; difin⭑·it·a est⭑·as ja⭑ por⭑ la⭑ hom⭑·o la⭑ lim⭑-temp⭑·o sur⭑ la⭑
          ter⭑·o ; kun⭑ grand⭑·a mal·facil⭑·ec·o la⭑ admiral¹·o el·pet⭑·is de⭑ ĝi
          lim⭑-temp⭑·on de⭑ tri⭑ tag⭑·oj ; est⭑·as don⭑·it·a temp⭑-lim⭑·o de⭑ unu⭑ jar⭑·o ;
          kiam⭑ pas⭑·os la⭑ temp⭑-lim⭑·o, kaj⭑ la⭑ kreditor⁴·oj komenc⭑·os vi·n vizit⭑·i je⭑
          pretekst⭑·o honor⭑·i vi·n, vi est⭑·os kiel⭑ cerv⭑·o, persekut⭑·at·a de⭑ hund⭑·oj
          .

sen·lim⭑·a

          Hav⭑·ant·a neniu·n lim⭑·on: sen·lim⭑·a mult⭑·eg·o ; sen·lim⭑·a spac⭑·o , temp⭑·o,
          pov⭑·o, fier⭑·o, konfid⭑·o, univers⭑·o , ĝoj⭑·o , profund⭑·eg·aĵ·o ; sen·lim⭑·e
          am⭑·i; li sent⭑·is en⭑ si sen·lim⭑·an kuraĝ⭑·on ; sen·lim⭑·a terur⭑·o larĝ⭑·ig·is
          ŝi⭑·ajn pupil⭑·ojn ; li ek·vid⭑·is la⭑ sen·lim⭑·an dezert⭑·on . {sen·fin⭑·a} ,
          {infinit⁽⁺⁾·a} .

lim⭑-ŝton⭑·o

          Ŝton⭑·o, kiu sign⭑·as lim⭑·on de⭑ teren⁸·o aŭ⭑ distanc¹·on sur⭑ voj⭑·o: ĉeĥ⁽⁺⁾·a
          lim⭑-ŝton⭑·o ĉe⭑ Fürstenwalde ; histori⭑·a lim⭑-ŝton⭑·o inter⭑ land⭑·oj
          Bohemi⁽⁺⁾·o kaj⭑ Moravi⁽⁺⁾·o situ⁸·as apud⭑ bus⁽⁺⁾·a halt⭑·ej·o .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.57 2024/01/15 19:02:15 ]
     __________________________________________________________________