vidu ankaŭ la klarigojn
lok·/·o

lok·o

   1.
          Part·o de spac·o okup·at·a de io  destin¹·it·a por io: met·i objekt·on
          sur ĝi·an lok·on; ricev·i lok·on en la teatr·o; oni ne vend·is al mi
          lok·on en vir·a kupe¹·o ; elekt·i bon·an lok·on por vid·i; grimp³·i ĝis la
          plej alt·a lok·o de la arb·o; tiu vort·o ne est·as en la ĝust·a lok·o;
          li mezur·is la larĝ·on de·lok·e de la pord·eg·o ĝis la [...] intern·a
          kort·o ; est·as tie ĉi nek lok·o nek temp·o por pri·parol·i la afer·on;
          li dev·is serĉ·i lok·on, kie li pov·as sid·i sufiĉ·e komfort·e, ja li
          dev·os rest·i long·an temp·on ; mi serĉ·is lok·on por mi·n kaŝ·i ; trov·i
          por si lok·on sur la ter·o ; kiu·n lok·on (paragraf¹·on) mi leg·u al
          vi? mi pov·us cit·i mult·ajn lok·ojn pri tio en la verk·o; hav·i
          varm·an lok·on (bon·an posten·on) .

   2.
          Difin·it·a etend·aĵ·o de land·o, region·o: loĝ·i en bel·a, apud·mar·a,
          mont·ar·a lok·o; li vojaĝ·is en mult·ajn lok·ojn; la hispan·a urb·o
           , sankt·a lok·o de la krist·an·oj ; sen·lok·a
          vag·ist·o.

   3.
          Situaci·o, posten·o: kio·n vi far·us se vi est·us sur mi·a lok·o? se vi
          est·us sur mi·a lok·o, mi konsol·us vi·n per vort·oj kaj balanc·us pri
          vi mi·an kap·on ; ne est·as tie lok·o por sufer·o ; ating·i alt·an
          lok·on en si·a ofic·o, en la art·o; hav·i alt·an lok·on en la estim·o,
          en la kor·o de iu.

   4.
          {rang·o^1} ; nombr·o laŭ {sin⁸-sekv·o^1} , ekz. ating·ant·a la cel·on en
          konkurs·o: unu·a (venk·int·o), du·a, tri·a lok·o; ĵuri⁽⁺⁾·an·o el Germani⁽⁺⁾·o
          rest·is fidel·a al long+jar·aj tradici¹·oj kaj la unu·an lok·on atribu¹·is
          al la german·a team⁽⁺⁾·o .

   5.
          Numer·o  rol¹-nom·o de argument·o de funkci¹·o, operaci¹·o, rilat·o,
          predikat·o ktp: en subtrah⁸·o la unu·an argument·an lok·on okup·as la
          mal·pli·ig·at·o, kaj la lok·o de subtrah⁸·at·o est·as post minuso.
          {lok-nombr·o}

lok·a

   1.
          Ne ĉie·a, ne trans·ir·ant·a la lim·ojn de iu lok·o, koncern·ant·a nur
          part·on de iu tut·o:  asert¹·is ke oni dev·as koncentr⁸·i si·an
          klopod·on al la venk·o en lok·aj milit·oj per konvenci²·aj arm·il·oj ;
          „Ĉi tio nur pik·et·os vi·n“, avert·is […] d-ro  , don·ant·e al
           lok·an anestez⁽⁺⁾·il·on apud arteri²·o supr·e de li·a dekstr·a femur·o
          . {mal·lok·a}

   2.
          Aparten·ant·a al sub·a nivel·o teritori²·a, kontrast¹·e al io centr·a,
          tut+land·a,  tut+asoci¹·a ktp; ne·centr·a, periferi⁽⁺⁾·a: la lok·a
          komitat·o (kontrast¹·e al la centr·a); lok·aj gazet·oj (kontrast¹·e al
          la tut+land·aj); la Ĉeĥ⁽⁺⁾·a E-Asocio hav·as 54 lok·ajn organiz¹·ojn, 13
          sekci¹·ojn kaj sum·e 1169 membr·ojn ; ekster·e la  de UEA
          pri·zorg·as la inform¹·ad·on […] per help·o al la inform¹·ad·o sur la
          land·a, lok·a kaj fak·a nivel·oj ; en la avi⁽⁺⁾·aj bilet³·oj la temp·oj
          est·as lok·aj (tiu·j de la koncern·aj hor-zon·oj).

   3.
          Special·a al iu lok·o: est·as lok·a kutim·o, ke en tiu sezon·o antaŭ
          la dom·o pend·as kuk·o ; lok·a dialekt¹·o ; lern·i lok·an lingv·on 
          kon·at·iĝ·i kun tie·aj kutim·oj ; la lok·a esperant·ist·a asoci¹·o kon·as
          nur unu Esperant·o-parol·ant·on en tiu urb·o .

   4.
          Rilat·a al situ⁸·o, spac·o, lok·o: la aktual⁴·a mond·--evolu²·o dev·ig·as ni·n
          pens·i tut+mond·ec·e, preter lok·a divers·ec·o, direkt·e al
          universal·ec·o,  se ni dev·as ag·i lok·e ; tio·n ni kon·as en
          Esperant·o nur ĉe la lok·aj prepozici·oj, kun la nominativ·o por
          indik³·i pozici¹·on (en la ĝarden·o) sed kun la akuzativ·o por indik³·i
          al·mov·on (en la ĝarden·on) .

          Rim.: Oft·e ĉi tiu·n senc·on pli klar·e esprim·as kun·met·aĵ·o, ekz-e
          {lok-adverb·o} ktp.

lok·i

   (tr)

   1.
          {Met·i^1} : li […] lok·is antaŭ la Eden¹·a ĝarden·o la kerub·on […]
          por gard·i la voj·on al la arb·o de viv·o ; [ŝi] lok·is ili·n en la
          ĉambr·o de lit·oj ; ili lok·is la sarkofag²·on en mal·vast·a ĉambr·o kaj
          rapid·e mason·is la tru·on ; lok·i la invit·it·ojn ĉe la tabl·o; lok·i
          infan·on sur li·an seĝ·on; oni lok·is ili·n en la sam·an ĉambr·on; lok·i
          statu¹·on sur piedestal·on; lok·i libr·ojn sur bret·ar·o, tuk·ojn en
          ŝrank·o, barel·on en kel·o, lamp·on sur la tabl·o; vort·o mal·ĝust·e
          lok·it·a en la fraz¹·o.

   2.
          Met·i iu·n  io·n en difin·it·an situaci·on: li est·as alt·e lok·it·a en
          mi·a estim·o; en ĉiu okaz·o mi dank·as la di·ojn, ke ili lok·is mi·n
          apud la flank·o de l' faraon⁽⁺⁾·o ; oni dev·as lok·i ili·n inter la
          grand·aj filozof¹·oj; oni lok·os tiu·n el·trov·aĵ·on inter la plej
          util·ajn.

   3.
          Trov·i lok·on^3 kaj aranĝ·i pri·zorg·on por iu  io: Se vi,
          sinjor·in·o, pov·us dis·iĝ·i de vi·a fi·lin·et·o, se vi ie ŝi·n lok·us,
          tiam tre pov·as est·i, ke vi trov·us por vi lok·on kun cent kvin×dek
          spes⁽⁺⁾-mil·oj por jar·o ; oni lok·is li·n sur la tron·on de li·aj
          pra·patr·oj; lok·i iu·n en super·an ofic·on, rang·on.

   {en·lok·ig·i}

lok·aĵ·o

          Ĉiu el la konvenci²·oj por prezent·i datum⁽⁺⁾·on, valid⁴·aj por koncern·a
          kultur¹·o (land·o, etn⁹·o) kaj neces·a por ĝust·e asimil²·i program¹·ar·on:
          la lok·aĵ·oj por temp·o-indik³·a sintaks¹·o, pri la ord·o de liter·oj en
          la alfabet·o, mon+unu·a sign·o ktp.

lok·aĵ·ar·o

          Grup·o da {lok·aĵ·oj} kolekt·it·aj en dosier⁽⁺⁾·o  dosier⁽⁺⁾·uj·o, kies
          pri·skrib·ojn oni pov·as kun·e aktiv·ig·i konform·e al la lok·aj
          kutim·oj: la uz·ant·o pov·as ŝalt⁹·i la dezir·at·an lok·aĵ·ar·on por
          asimil²·i si·an labor-medi³·on al si·aj prefer·oj .

lok·ar·o

   1.
          Ar·o de lok·oj: paleontologi²·a lok·ar·o .

   2.
          {Ar·o} de punkt·oj, ver·ig·ant·aj iu·n ec·on: la lok·ar·o de
          {kurb·ec·o-centr·oj} de iu kurb·o nom·iĝ·as ties {el·volv·at·o} ;
          parabol²·o[n oni] pov·as difin·i kiel la lok·ar·o de punkt·oj, kiu·j
          est·as egal+distanc¹·aj de don·it·a punkt·o (la fokus·o) kaj don·it·a
          lini·o (la direkt·ant·o) .

          Rim.: Kvankam tiu ĉi termin·o est·as aŭtoritat·a, bon·e for·mit¹·a kaj
          arĥaik³·a, ĉar ĉiam anstataŭ·ig·ebl·a perar·o“, oni ial en·konduk·is
          por ĝi nov·an, ne·rekomend·ind·an form·on „  “ .

lok·um·i

   1.
          {Lok·i^3} : la beb⁸·on vi pov·as lok·um·i en infan+vart·ej·on ; si·n
          lok·um·i (dung·ig·i) kiel motor¹·ist·on; lok·um·i (procent·e prunt·e~don·i)
          mon·on en bank¹·on (vd {invest⁽⁺⁾·i^1} ).

   2.
          {Trov·i^1} ; {sond³·i^1} , mal·kovr·i la ekzakt⁴·an lok·on de io: la
          fiŝ+kapt·aj ŝip·oj uz·as la son·ar·on ankaŭ por lok·um·o de fiŝ·ar·o, […]
           ankaŭ por lok·um·i unu·op·ajn fiŝ·ojn .

de·lok·e de

   (prepozici·aĵ·o)

          {De^1} : li mezur·is la larĝ·on de·lok·e de la mal·supr·a pord·eg·o ĝis
          la ekster·a rand·o de la intern·a kort·o, cent uln·ojn orient·en kaj
          nord·en .

de·lok·i

          Met·i en ali·an lok·on: la mebl·oj de·lok·iĝ·is ; la efik·oj de la
          klimat·a ŝanĝ·iĝ·o inkluziv²·as lev·iĝ·on de la mar·--nivel·oj kaj
          de·lok·iĝ·ojn de loĝ·ant·ar·oj el unu region·o al ali·a ; la substanc²·o
          de la ter-krust·o est·as prem·at·a de kontinent¹·--de·lok·iĝ·oj en la
          profund·o kaj tie fand·iĝ·as .

de·lok·ig·o

   1.
          Ag·o de·lok·ig·i.

   2.
          {Pozitiv¹·a} {afin⁽⁺⁾·a} {izometri⁽⁺⁾·o} : ĉiu de·lok·ig·o en eŭklid⁽⁺⁾·a eben·o
          est·as {kun·lig·aĵ·o} de {translaci⁽⁺⁾·o} kaj {rotaci⁹·o} .
          {koincid⁴·ig·ebl·a.}

          Rim.: Plur⁴·aj naci·aj lingv·oj sugest⁹·as, kemov·opov·us est·i bon·a
          anstataŭ·ant·o, sed ĝi·a ebl·a interpret¹·ad·o permov·ad·omov·iĝ·o“
          (en kinematik⁽⁺⁾·o) iom mal·help·as, dumde·lok·ig·ohav·as aŭtoritat·ajn
          font·ojn (  ,  ). Pli·e, en la koncern·aj lingv·oj,
          kaj ankaŭ en , la termin·omov·ooft·e far·iĝ·as nur·a sinonim¹·o deafin⁽⁺⁾·a izometri⁽⁺⁾·okaj oni sent·as bezon·on al·don·i preciz·ig·an
          adjektiv·on de la tip¹·opozitiv¹·a“, „propr·a simil·e.

dis·lok·i

   (tr)

          Met·i dis·e en iu·n lok·on: dis·lok·i kelk·ajn mebl·ojn en la ĉambr·on;
          la kron-princ·o kolekt·os dek regiment·ojn, dis·lok·it·ajn apud la
          lini·o, kiu kun·ig·as la urb·on Memfis⁽⁺⁾·on kun la urb·o Pi-uto ;
          vend·ej·oj egal·e dis·lok·it·aj en la tut·a teritori²·o de Slovaki⁽⁺⁾·o .

du+lok·a

   1.
          Hav·ant·a du {lok·ojn^1} : li ŝi·n sid·ig·as sen demand·' ĉe tabl·o nur
          du+lok·a .

   2.
          Kies {lok-nombr·o} est·as du: subtrah⁸·o est·as du+lok·a operaci¹·o;
          „super·iest·as du+lok·a rilat·o; oft·e tem·as pri operaci¹·oj kaj
          rilat·oj du+lok·aj kaj unu+lok·aj, en la program¹-lingv·o C la kondiĉ·a
          esprim·o  form·as operaci¹·on tril+ok·an .

en·lok·ig·i

          {lok·i}

hav·i lok·on

          {Okaz·i} : ŝi al·proksim·iĝ·is al la tabl·o, ĉe kiu hav·is lok·on la
          inter·parol·ad·o ; post kelk·e da tag·oj hav·is lok·on la bal·o ĉe la
          guberni²·estr·o.

hejm-lok·o

          Lok·o, vilaĝ·o, mal·grand·a region·o, kiu·n iu rigard·as hejm·o, ĉar li
          tie nask·iĝ·is,  long·e, plezur·e tie viv·is: mi pens·as pri ni·a
          hejm-lok·o, pri la tomb·o de la patr·in·o .

mal·lok·a

          Ĉie·a, rilat·a al la tut·o, al divers·aj  ĉiu·j lok·oj: mal·lok·a
          radioaktiv⁽⁺⁾·a infekt·ad·o pro test⁹·ad·oj de nukle⁽⁺⁾·aj arm·il·oj ; mal·lok·a
          variabl⁽⁺⁾·o, metod¹·o, komput⁹·il·a ret·o; en mal·lok·a ret·o, la komput⁹·il·oj
          est·as mal·proksim·aj geografi·e, Inter·ret·o est·as la plej fam·a
          mal·lok·a ret·o ; est·as facil·e trov·i lok·ajn minimum³·ojnal·don·aj
          fakt¹·oj pri la problem¹·o (ekzempl·e sci·o de tio ke la funkci¹·o est·as
          konveks²·a) est·as postul·it·aj por cert·iĝ·i, ke la solv·o fundament·e
          est·as mal·lok·a minimum³·o . {lok·a^1}

mis·lok·a

          Kiu est·as en mal·ĝust·a lok·o, en mal·ĝust·a funkci¹·o,  ebl·e
          {embaras·a} : nuanc·' mister·e mis·lok·a en la lum·o-spektr²·o ; mez·e de
          tiu terur[o] ek·flor·as unu·a am·o, kvazaŭ mis·lok·a roz·o rekt·e apud
          la sterk·ej·o .

mis·lok·i

          Met·i en mal·ĝust·an lok·on: [mi] mis·lok·is mi·ajn okul-vitr·ojn ;
          kravat·o, mis·lok·it·a tia·mani¹·er·e, ke la nod¹·o trov·iĝ·is du·on·e kaŝ·it·a
          sub pint·o de la kol·um·o ; post·e deklar¹·is la Centr·a Elekt·a
          Komision⁴·o, ke, sur·baz¹·e de la mis·lok·it·aj balot²·il·oj, fakt¹·e venk·is
          per 84 voĉ·oj  .

sur·lok·e

          En iu difin·it·a lok·o, kie io okaz·as: turn·iĝ·int·e sur·lok·e, ŝi
          for·kur·is ; li efektiv·e ne pov·as rest·i sur·lok·e ; [ĉu] sur·lok·e vi
          trov·is neniu·n indik³·aĵ·on, neniu·n post·sign·on ? la Raci¹·ul·a Societ·o
          bombast⁴·e anonc·is, ke ĝi organiz¹·os kun·ven·on sur·lok·e, por ke
          [ĉiu·j] pov·u mem vid·i, ke pri la ĉe·est·o de kosm⁸·o-ŝip·an·oj trov·iĝ·as
           ne unu minimum³·a spur⁸·o . {tie}

trans·lok·i

   (tr)

          Met·i trans·en en ali·an lok·on: trans·lok·i si·ajn mebl·ojn en ali·an
          loĝ·ej·on; por li·n sav·i, la edz·in·o li·n dev·ig·is trans·lok·i la
          loĝ·ej·on apud Ĝarden·o Saks⁽⁺⁾·a .

trans·lok·iĝ·i

          Ir·i en ali·an lok·on: li far·is si·an last·an trans·lok·iĝ·on (al la
          tomb·ej·o, t.e. mort·is) ; tiu·j trans·lok·iĝ·as kun ili el la mal·nov·a
          loĝ·ej·o en la nov·an ; ĉirkaŭ la 16a jar-cent·o trans·lok·iĝ·is ĉi tie·n
          fiŝ+kapt·ist·oj kaj tiu·j, kiu·j vol·is eskap⁸·i milit-serv·ad·on kaj
          servut·on ; mult·aj kapital¹·oj trans·lok·iĝ·is el Eŭrop·o al Amerik⁸·o.

sid-lok·o

          Okup·ebl·a lok·o por sid·o ekzempl·e en vetur·il·o, en atend·ej·o...: oni
          demand·os pri vi, ĉar oni rimark·os vi·an sid-lok·on ; sid-lok·o apud
          la mur·o ; ses ŝtup·ojn hav·is la tron·o […] kaj brak-apog·ojn
          ambaŭ·flank·e de la sid-lok·o ; li […] sid·ig·is la mal·jun·an av·in·on
          sur la mal·antaŭ·a sid-lok·o, por ke ŝi ne el·fal·u dum la vetur·ad·o ;
          ĉiu pasaĝer·o rajt·as okup·i nur unu sid-lok·on .

unu+lok·a

          Kies {lok-nombr·o} est·as 1: sign·um~ŝanĝ·o est·as unu+lok·a operaci¹·o;
          „pozitiv¹·aest·as unu+lok·a predikat·o; ar·o  kun unu+lok·a
          operaci¹·o, kio est·as funkci¹·o  .

lok+sid·iĝ·i

          Rest·ad·e loĝ·iĝ·i.

lok-nombr·o

          Nombr·o indik³·ant·a kiom da argument·oj akcept·as operaci¹·o, funkci¹·o,
          rilat·o, predikat·o, procedur²·o ktp simbol¹·o indik³·ant·a
          operaci¹·on ktp: la operaci¹-sign·oj plus⁸·o kaj minuso hav·as po du
          lok-nombr·ojn, ili pov·as est·i unu+lok·aj  du+lok·aj; unu el
          avantaĝ⁸·oj de pol·a skrib-manier·o est·as tiu ke se lok-nombr·o de ĉiu
          operator⁽⁺⁾·o est·as sci·at·a, […] parentez·oj est·as ne·bezon·at·aj .

   [artikol-versi⁹·o: 1.156 2024/01/15 19:32:00 ]
     __________________________________________________________________