vidu ankaŭ la klarigojn
manĝ·/·i

manĝ·i

   (tr)

   1.
          Maĉ·i kaj glut·i nutr·aĵ·on; si·n nutr·i: la frukt·ojn de la arb·oj de
          la ĝarden·o ni pov·as manĝ·i ; Adam manĝ·is la mal·permes·it·an frukt·on
          ; li bak·is mac·ojn, kaj ili manĝ·is ; mi manĝ·os la ĉas·aĵ·on de mi·a
          fil·o ; manĝ·i la rost·it·an cerv·on ; ĉiu·j manĝ·is kaj sat·iĝ·is ; mi
          mal·sat·is, kaj vi ne don·is al mi manĝ·i, mi soif·is, kaj vi ne
          don·is al mi trink·i ; de du tag·oj ŝi ricev·is absolut·e nenio·n por
          manĝ·i ; la infan·o plor·as, ĉar ĝi vol·as manĝ·i ; don·i por manĝ·i al
          bird·oj; kelk·e da rost·it·aj ter-pom·oj kaj bon+gust·an gras·an pec·on da
          ŝink·o ŝi ricev·is […] kaj ĝi·n manĝ·is kun apetit¹·o ; instru·as
          mizer·o manĝ·i pan·on sen buter·o ; ĉiu manĝ·as, kiel li aranĝ·as .

   2.
          Konsum·i: rust·o manĝ·as fer·on, ĉagren·o la kor·on .

   3.
          Avid·e kares·i: la Asiri⁽⁺⁾·an·o manĝ·is ŝi·n per la rigard·o, kaj ŝi
          rid·ant·a kaj hont·ant·a jen murmur·et·is al li […] jen si·n de·turn·is
          de li, ŝajn·ig·ant·e koler·on ; manĝ·i am·at·in·on per kis·oj.

manĝ·o

   1.
          Ag·o manĝ·i, manĝ·ad·o: kaj Di·o la Etern·ul·o el·kresk·ig·is el la ter·o
          ĉiu·n arb·on ĉarm·an por la vid·o kaj bon·an por la manĝ·o ; ĉu vi jam
          pren·is la manĝ·on? mustard·o post la manĝ·o . {Sankt·a Manĝ·o}

   2.
          Ag·o manĝ·i je difin·it·a diurn⁽⁺⁾·o-temp·o  cirkonstanc·o, laŭ la mor·oj
          de la koncern·a land·o: manĝ·i si·an maten-manĝ·on ; ŝi manĝ·is si·an
          tag-manĝ·on ; vir·o far·is grand·an vesper-manĝ·on, kaj invit·is mult·ajn
          . {maten-manĝ·o} , {tag-manĝ·o} , {vesper-manĝ·o} , {inter·manĝ·et·o}

   3.
          {Manĝ·aĵ·o} : kaj est·is met·it·a antaŭ li manĝ·o ; kaj li don·is
          manĝ·on al ili·aj azen·oj ; pli bon·a est·as manĝ·o el verd·aĵ·o, sed
          kun am·o, ol gras·a bov·o, sed kun mal·am·o ; ne manĝ·u pan·on de
          mal·bon~dezir·ant·o, kaj ne dezir·u li·ajn bon+gust·ajn manĝ·ojn ; el
          ĉiu·j tiu·j ĉi simpl·aj material·oj mi·a edz·in·o prepar·as manĝ·ojn,
          kiu·jn mi cert·e prefer·as al la manĝ·oj el la kuir·ej·oj de la plej
          bon·aj hotel·oj ; de manĝ·o mal·riĉ·ul·a ni gust·on ne sci·as ; fremd·a
          manĝ·o hav·as bon·an gust·on ; la ag·ad·oNutr·u la infan·ojnen
          juli⁽⁺⁾·o, aŭgust⁽⁺⁾·o kaj septembr⁽⁺⁾·o liver·is unu milion·on da manĝ·oj al
          infan·oj en Gvatemal⁸·o, Rumani⁽⁺⁾·o, Malavi⁽⁺⁾·o kaj Svazi⁽⁺⁾-land·o .

manĝ·aĵ·o

          Tio, kio·n oni manĝ·as: far·u por mi bon+gust·an manĝ·aĵ·on, kia·n mi
          am·as ; Jozef ordon·is plen·ig·i ili·ajn sak·ojn per gren·o kaj […]
          don·i al ili manĝ·aĵ·on por la voj·o ; ili […] pret·ig·is al si
          manĝ·aĵ·on ; ŝi tuj met·is la manĝ·aĵ·ojn sur la tabl·on, kaj tiel ili
          manĝ·is la fiŝ·on, kaj ankaŭ la rost·aĵ·on kaj la kuk·on ; manĝ·aĵ·oj
          est·as pret·ig·it·aj sur ĉiu fajr·ej·o ; lakt·aj manĝ·aĵ·oj, buter·o kaj
          fromaĝ·o ; veget·aĵ·aj manĝ·aĵ·oj est·as la plej san·ig·aj; [ĉu] vi
          ŝtat·as tia·n manĝ·aĵ·on, fraŭl+in·et·o? .

manĝ·ej·o

          Lok·o, kie oni manĝ·as: [la] sinjor·in·o […] pren·is la glaci·aĵ·an
          teler·et·on en la man·on kaj ir·is en la manĝ·ej·on al la kelner·o ; ni
          en·ir·is en lok·an mal·grand·an manĝ·ej·on kaj mend·is kelk·ajn plad·ojn ;
          malgraŭ grand·aj klopod·oj la manĝ·ej·o rest·is sen·profit·a, ĉar al
          sinjor·o A mank·is spert·oj en la kuir+art·a fak·o ; la entrepren·o
          McDonald's decid·is konstru·i nov·an manĝ·ej·on kaj tiel en·konduk·i
          nord+amerik⁸·ajn frand·aĵ·ojn en ni·an sen·ofend·an komun·um·on ; la tut·a
          best·ar·o est·as en la manĝ·ej·o por si·n nutr·i ; rab·o-bird·oj elekt·as
          la alt·an konstru·aĵ·on kiel gvat⁽⁺⁾·ej·on kaj manĝ·ej·on .

manĝ·eg·i

   (tr)

          Avid·e kaj mult·e manĝ·i: mi vid·is en la nokt·a vizi⁶·o best·on kvar·an,
          terur·an, monstr·an, kaj tre fort·an […] ĝi manĝ·eg·is kaj frakas·is,
          kaj la rest·aĵ·on ĝi dis·prem·is per la pied·oj ; ĵaluz·o manĝ·eg·is
          (dolor·ig·is kaj konsum·is) li·n; neces·a est·as grand·a labor·o por
          el·ter·ig·i Egipt⁽⁺⁾·on kaj re·don·i al ĝi la riĉ·aĵ·ojn, kiu·jn manĝ·eg·is la
          milit·o .

manĝ·et·i

   (tr)

          Iom·et·e, ne·mult·e manĝ·i, precip·e kiam tem·as pri krom·a
          inter·manĝ·et·o: al·don·i al la tag-manĝ·o vi ne bezon·as, ĉar ni
          manĝ·et·os en la kaduk·ul·ej·o, ĉe Artemij Filippoviĉ ; la du·an tag·on
          vi manĝ·et·is nur salm·on ; li sid·iĝ·is manĝ·et·i sur la bord·o de ia
          river·o .

manĝ·ig·i

   (tr)

   1.
          (iu·n) Ig·i manĝ·ant·a: manĝ·ig·i infan·on; mal·facil·e est·as
          maten+manĝ·ig·i lern·ej·an·ojn ; vir·in·o ven·ad·is unu foj·on tag·e por
          manĝ·ig·i la best·ojn .

   2.
          (io·n al iu) Ig·i manĝ·at·a, don·i por manĝ·i: manĝ·ig·i sup·on al
          infan·o; pan·on, kiu·n Mi manĝ·ig·is al vi en la dezert·o ; li […]
          manĝ·ig·is al li produkt·ojn de kamp·oj, nutr·is li·n per miel·o ; ĝi
          […] manĝ·ig·is al ŝi la miel·on de flor·oj .

manĝ·il·o

          Ajn·a il·o uz·at·a por manĝ·ad·o, kia·j teler·o, tranĉ·il·o,
          manĝ+baston·et·o...: trov·is li nur renvers·it·ajn mebl·ojn,
          dis·ŝir·it·ajn tuk·ojn, romp·it·ajn manĝ·il·ojn kaj vitr·aĵ·ojnĉiu·jn
          sign·ojn de detru·ad·o, sed neniu·jn loĝ·ant·ojn .

manĝ·uj·o

          {Uj·o} el kiu hom·oj  best·oj manĝ·as: bov·o kon·as si·an aĉet·int·on,
          kaj azen·o la manĝ·uj·on de si·a mastr·o ; se best·o est·as reĝ·o de
          best·oj, ĝi·a manĝ·uj·o star·os apud la manĝ·il·ar·o de la reĝ·o ; teler·o
          (est·as) plat·a, nur iom kav·a, manĝ·uj·o . {bovl⁸·o} , {gamel⁽⁺⁾·o} ,
          {krip⁽⁺⁾·o} , {teler·o} , {trog·o} .

manĝ·il·ar·o

          Tut·o de il·oj kaj vaz·oj, kiu·jn oni uz·as por manĝ·i: oni met·is
          antaŭ mi manĝ·il·ar·on, kiu konsist·is el teler·o, kuler·o, tranĉ·il·o,
          fork·o, glas·et·o por brand·o, glas·o por vin·o kaj teler+tuk·et·o ; mi,
          mal·e, manĝ·is tro rapid·e, kvazaŭ cel·ant·e mal·aper·ig·i manĝ·il·ar·on
          kaj kok·in·aĵ·on de sur tabl·o ; la tut·a voj·o est·as kovr·it·a de
          pak·aĵ·oj, plast⁸·aj manĝ·il·ar·oj kaj karton·aj tas·oj port·ant·aj la
          M-simbolon de la firma⁽⁺⁾·o .

antaŭ·manĝ·aĵ·o

          Krom·manĝ·aĵ·o por vek·i apetit¹·on antaŭ ĉef·a manĝ·o (komenc·e de
          tag-manĝ·o, vesper-manĝ·o): rafan·et·o (est·as) oft·e manĝ·at·a krud·a kiel
          antaŭ·manĝ·aĵ·o . {post·manĝ·aĵ·o}

ĉirkaŭ·manĝ·i

   (tr)

          Manĝ·i ĉiu+flank·e; manĝ·i ĉe la ĉirkaŭ·o: [la akrid·oj] ĉirkaŭ·manĝ·os
          ĉiu·jn arb·ojn, kiu·j kresk·as ĉe vi sur la kamp·o ; por sign·o de
          bon·a humor·o oni ĵet·ad·is al si la ĉirkaŭ·manĝ·it·ajn ost·ojn
          reciprok·e en la vizaĝ·on .

for·manĝ·i

   (tr)

   1.
          Tut·e konsum·i manĝ·ant·e: limak·oj for·manĝ·is la laktuk²·ojn; kiam kat·o
          jam for·manĝ·is, for·pel·ad·o ne help·os ; kiu ĉio·n for·manĝ·is en tag·o,
          mal·sat·os vesper·e ; ili for·manĝ·is la tut·an herb·on de la kamp·o ;
          iu·j sem·oj fal·is apud la voj·o, kaj la bird·oj ven·is kaj for·manĝ·is
          ili·n . {mord·i} .

   2.
          Konsum·i, detru·i: la bord·on iom post iom for·manĝ·as la mar·o; vi·a
          fil·o, kiu for·manĝ·is vi·an hav·on kun mal·ĉast·ist·in·oj ; verk·ad·o,
          traduk·ad·o, korespond·ad·o for·manĝ·is grand·an part·on de la nokt·oj ;
          tio for·manĝ·is mult·an temp·on; li for·manĝ·as (for·glut·as) du·on·on de
          la vort·oj.

inter·manĝ·et·o

          Ne·formal²·a, ne·abund³·a {manĝ·o} , okaz·ant·a inter la precip·aj manĝ·oj,
          ekzempl·e paŭz·e dum labor·o: apetit¹·o-vek·a inter·manĝ·et·o, sam+temp·e
          bon+gust·a kaj san+efik·a .

krak-manĝ·i

          Manĝ·i kun krak-bru·o: nun li jam gaj·e krak-manĝ·is kun·e kun ili la
          bon+gust·an aven·on .

maten-manĝ·i

   (tr)

          Manĝ·i baldaŭ post la nokt·a dorm·o: Farise⁽⁺⁾·o invit·is li·n maten-manĝ·i
          kun li, kaj li en·ir·is kaj sid·iĝ·is ; mi en·ir·is en la manĝ·o-salon·on
          kaj maten-manĝ·is ; kiam la sun·o lev·iĝ·is, ili […] halt·is, por tie
          maten-manĝ·i ; li ban·is si·n, maten-manĝ·is kun apetit¹·o kaj komenc·is
          akcept·i la kurier·ojn .

maten-manĝ·o

          {Manĝ·o^2} normal¹·e okaz·ant·a mal·long·e post la nokt·a dorm·o: kiam
          far·iĝ·is maten·o kaj la reĝ·o kaj la re·ĝin²·o sid·is ĉe la maten-manĝ·o,
          la reĝ·id·in·o dir·is, ke ŝi hav·is en la nokt·o tre strang·an sonĝ·on ;
          la sun·o star·is jam alt·e, kiam ili sid·iĝ·is sub grand·a arb·o, por
          manĝ·i si·an maten-manĝ·on ; la maten-manĝ·o est·is tre bon·a, mi manĝ·is
          sat·eg·e ; vi tre bon·e ni·n regal·is per maten-manĝ·o ; ŝi baldaŭ
          for·ir·is en si·an ĉambr·on kaj re·ven·is nur por la maten-manĝ·o .

post·manĝ·o

   1.
          {Desert¹·o} , frand·aĵ·o post la precip·a manĝ·o: post·manĝ·o al festen·o
          la agrabl·a .

   2.
          Temp·o-period¹·o, etend·iĝ·ant·a de unu (tag+mez·a) manĝ·o al la sekv·ont·a:
          post pas·o de du  tri hor·oj mi re·ven·is ŝarĝ·iĝ·int·e per abund³·a
          rikolt·o, amuz-proviz·o por la post·manĝ·o en la loĝ-dom·o se pluv·is .

post·manĝ·aĵ·o

          {Desert¹·o} , {post·manĝ·o^1} : mal·sam·e al marmelad¹·o, kiu·n oni
          ŝmir·as sur pan·on, konfit·aĵ·o est·as kutim·e manĝ·at·a per si mem kiel
          post·manĝ·aĵ·o ; pajl·o-vin·o […] pro la fort·ec·o […] plej oft·e est·as
          trink·at·a […] kiel aperitiv⁹·o, [kiel] post·manĝ·aĵ·o  post la
          manĝ·ad·o .

sat~manĝ·i

          Manĝ·i ĝis·sat·e: mi sat~manĝ·is kaj est·as lac·a, nun port·u mi·n en
          vi·an ĉambr·et·on, prepar·u vi·an silk·an lit·et·on, ni kuŝ·iĝ·os por
          dorm·i ; la lup·o sat~manĝ·is, for·ir·is, kuŝ·iĝ·is sur verd·a herb·aĵ·o
          sub arb·o kaj ek·dorm·is ; „vi sat~manĝ·os laŭ vi·a vol·o“, li dir·is
          kaj paŝt·is ŝi·n ĝis la vesper·o .

tag-manĝ·i

   (tr)

          Manĝ·i ĉirkaŭ la tag-mez·o: se vi vol·as, ven·u tag-manĝ·i ; por
          tag-manĝ·i, li·a sankt·ec·o ir·is en ali·an manĝ·o-ĉambr·on kaj divid·is
          si·an nutr·aĵ·on kun la di·oj ; mi dev·as tag-manĝ·i antaŭ la ekskurs·o
          ; mi ne don·os al li tag-manĝ·i, ĝis li pag·os al mi por la antaŭ·a ;
          en la supr·o de Ejfel⁽⁺⁾·a tur·o li tag-manĝ·is kun plej fam·aj
          scienc·ul·oj de Franc·uj·o ; je l' kiom·a hor·o vi tag-manĝ·as
          (tag-mez-manĝ·as) ? li tag-manĝ·is kun ili ĉiu+tag·e .

tag-manĝ·o

   1.
          {Manĝ·o^2} normal¹·e okaz·ant·a ĉirkaŭ tag-mez·o: mi nur iom mal·fru·iĝ·os
          al la tag-manĝ·o, sed tio ne est·as grav·a ; kiam ven·is la hor·o de
          la tag-manĝ·o de l' soldat·oj, li manĝ·is ili·an horde·an pan·on kun
          sek·a viand·o .

   2.
          La tut·o da manĝ·aĵ·oj kaj trink·aĵ·oj prepar·it·aj  kom-sum·it·aj dum
          {tag-manĝ·o^1} : post kelk·e da tag·oj ŝi jam ne hav·us por kio aĉet·i
          nek tag-manĝ·on por vi kaj por si, nek lign·on por far·i fajr·on .

te-manĝ·o

          Post·tag-mez·a, mal·pez·a {manĝ·o^2} ordinar·e kun te·o  ali·a varm·a
          trink·aĵ·o: hodiaŭ ŝi ven·os por la te-manĝ·o kaj rest·os dum la
          vesper·o

vesper-manĝ·i

   (tr)

          Manĝ·i en la vesper·o: en la du·a etaĝ·o li vesper-manĝ·is: li manĝ·is
          tritik·an plat·an kuk·on, plen~man·on da daktil·oj kaj trink·is pokal·on
          da mal·fort·a bier·o ; la famili·o de la mason·ist·o, kolekt·iĝ·int·e en
          la mal·vast·a ĉambr·o, sid·iĝ·is por vesper-manĝ·i .

vesper-manĝ·o

   1.
          {Manĝ·o^2} normal¹·e okaz·ant·a fin·e de la tag·o: post la vesper-manĝ·o
          ni·aj frat·oj el·ir·is kun la gast·oj ; ĉe la vesper-manĝ·o oni
          mal·mult·e parol·is .

   2.
          La tut·o da manĝ·aĵ·oj kaj trink·aĵ·oj prepar·it·aj  kom-sum·it·aj dum
          {vesper-manĝ·o^1} : la kuir·ist·in·o al·port·is al mi la vesper-manĝ·on ;
          bon+gust·a vesper-manĝ·o.

Sankt·a Manĝ·o

          La evangeli¹·a epizod¹·o pri la last·a vesper-manĝ·o pask·a de {Jesu³·o}
          kun la apostol¹·oj, kiu·n la krist·an·oj rigard·as prototip²·o de
          {eŭkaristi²·o} , oft·a tem·o de pentr·aĵ·oj: du el li·aj verk·oj Mon·a
          Lisa (La Gioconda) kaj La Sankt·a Manĝ·o (La Last·a Vesper-manĝ·o)
          okup·as la unik³·ajn lok·ojn .

abel+manĝ·ul·o

          Bril+kolor·a {bird·o^1} kun long·a kurb·a bek·o, manĝ·ant·a abel·ojn,
          vesp·ojn ks; {genr⁹·o^3} el famili·o meropedoj (): vid·ebl·aj speci⁽⁺⁾·oj:
          ... fask·a upup⁽⁺⁾·o, eŭrop·a abel+manĝ·ul·o, marĉ·a cirku⁽⁺⁾·o . {merop⁽⁺⁾·o}

blu+vang·a abel+manĝ·ul·o

          {Abel+manĝ·ul·o} kun verd+kolor·a plu·mar·o.

hom-manĝ·ul·o

          Hom·o, manĝ·ant·a ali·ajn hom·ojn: antaŭ kelk·aj cent-jar·oj la
          eŭrop·an·oj […] kre·is plej absurd¹·ajn rakont·ojn pri hom-manĝ·ul·oj ;
          Ellijun·a knab·in·o el uson⁹·a ŝtat·o Kansas⁽⁺⁾·ohav·as mult·ajn
          kontraŭ·ul·ojn, ekzempl·e la hom-manĝ·ul·o kaj la fi·a sorĉ·ist·in·o
          Bast·ind·a .

formik+manĝ·ul·o

          Best·o manĝ·ant·a formik·ojn, termit¹·ojn, precip·e long·a+lang·aj mam·ul·oj
          el famili·oj mir-mek⁽⁺⁾·o-fag·oj, manisedoj: grand·a formik·o-manĝ·ul·o vor⁽⁺⁾·os
          proksim·um·e 30 000 formik·ojn kaj termit¹·ojn dum tag·o .

insekt·o-manĝ·ul·o

   1.
          Best·o nutr·ant·a si·n precip·e de insekt·oj: la Mal·grand·a greb⁽⁺⁾·o est·as
          ĉef·e insekt·o-manĝ·ul·o kun diet¹·o kompon¹·it·a ĉef·e de larv·oj kaj de
          plen+kresk·ul·oj de akv·aj insekt·oj ; mal·grand·a, aktiv·a
          insekt·o-manĝ·ul·o, Kirtlanda paru-li·o manĝ·as en la sub·aj part·oj de
          arb·oj, foj·e ŝveb³·ant·e  serĉ·e sur·grund⁴·e .

   2.
          Iu el la iam·a ord·o {insekt·o-manĝ·ul·oj} .

insekt·o-manĝ·ul·oj

          Iam·a {ord·o} el la klas·o {mam·ul·oj} (): last·a+temp·e oni mult·e
          rafin·is la taksonomi⁽⁺⁾·on, kaj oni nun met·is tupajuloj[n],
          makrosceliduloj[n], kaj dermopteroj[n] en apart·ajn ord·ojn kun·e
          kun mult·aj fosili⁽⁺⁾·aj grup·oj antaŭ·e met·it·aj en la ord·o de
          insekt·o-manĝ·ul·oj . {erinac·o} , {sorik·o} , {talp·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.196 2024/01/25 20:10:34 ]
     __________________________________________________________________