mas⭑·/·o

mas⭑·o

   1.
          Iom⭑·o da⭑ {materi¹·o} , konsider⭑·at·a kiel⭑ tut⭑·aĵ·o, ne⭑ atent⭑·ant·e pri⭑ la⭑
          er⭑·oj nek⭑ pri⭑ la⭑ form⭑·o: sur⭑ la⭑ apertur⁶·on li ĵet⭑·is la⭑ plumb⭑·an
          mas⭑·on ; mal·mult⭑·o da⭑ ferment⭑·aĵ·o ferment⭑·ig·as la⭑ tut⭑·an mas⭑·on ; la⭑
          nub⭑·oj kun·bul⭑·iĝ·is en⭑ unu⭑ sol⭑·an, grand⭑·an, minac⭑·an mas⭑·on ; nigr⭑·a
          mas⭑·o […] el⭑ hom⭑·aj figur⭑·oj kaj⭑ kri[antaj] voĉ⭑·oj ; la⭑  a
          glaci⭑·ej·o bril⭑·is sub⭑ la⭑ sun⭑·o, kiel⭑ mas⭑·o el⭑ fand⭑·it·a arĝent⭑·o ; la⭑
          tut⭑·a mas⭑·o da⭑ foli⭑·oj de⭑ unu⭑ arb⭑·et·aĵ·o pez⭑·as 30 kilogram⭑·ojn ; mas⭑·o
          da⭑ tia·j pens⭑·oj al·trud⭑·is si·n ĉe⭑ mi⭑·a anim⭑·o . {blok³·o} , {amas⭑·o} ,
          {kaĉ⭑·o} , {past⭑·o} , {pulp⁹·o} , {substanc²·o}

   2.
          Baz¹·a {fizik⭑·a grand⭑·o} , esprim⭑·ant·a la⭑ kvant⭑·on de⭑ materi¹·o en⭑
          fizik⭑·a korp⭑·o: la⭑ {dimensi⁴·oj} de⭑ mas⭑·o est⭑·as  ;
          brun⭑·aj nan⁹·oj dev⭑·as hav⭑·i almenaŭ⭑ 13,6 MJup (jupiter⁽⁺⁾·ajn mas⭑·ojn),
          kiu est⭑·as la⭑ minimum³·a mas⭑·o por⭑ fuzi⁽⁺⁾·i deŭteri⁽⁺⁾·on ; hejm⭑·e vi ne⭑
          pov⭑·as star⭑·ig·i atom¹-horloĝ⭑·on: ĝi est⭑·as tro⭑ pez⭑·a (la⭑ mas⭑·o est⭑·as
          preskaŭ⭑ 1000 kilogram⭑·oj) ; la⭑ tir⭑-pov⭑·o est⭑·as grand⭑·eg·a: 300 000
          neŭton⁽⁺⁾·oj – tiel⭑ pez⭑·as 30-tun⁸·a mas⭑·o sur⭑ la⭑ ter⭑·o . {kilogram⭑·o}

specif⁹·a mas⭑·o, poa mas⭑·o

          {volumen⁴·a mas⭑·o}

   Rim.: Normal¹·e oni pli⭑ inter·naci⭑·e dir⭑·as {dens⭑·o^2} ‐ pri⭑ kio, ceter⭑·e,
   atest⭑·as la⭑ traduk⭑·oj.

volumen⁴·a mas⭑·o

          {Fizik⭑·a grand⭑·o} , esprim⭑·ant·a la⭑ {rilat⭑·on} de⭑ la⭑ {mas⭑·o} de⭑
          difin⭑·it·a kvant⭑·o da⭑ substanc²·o al⭑ ĝi⭑·a {volumen⁴·o} : la⭑ volumen⁴·a
          mas⭑·o de⭑ akv⭑·o ating⭑·as maksimum³·on je⭑ 4˚C; la⭑ {dimensi⁴·oj} de⭑
          volumen⁴·a mas⭑·o est⭑·as  kaj⭑ la⭑ mezur⭑-unu⭑·oj est⭑·as ekz-e
           ,  , ktp.

   {specif⁹·a mas⭑·o} , {dens⭑·o^2} {dens⭑·o^3}
   Rim. 1: Kvankam⭑ ne·inter⭑+naci⭑·a, ĉi⭑ tiu termin⭑·o hav⭑·as super⭑ ĝi⭑·a sinonim¹·o
   „specif⁹·a mas⭑·o“ la⭑ avantaĝ⁸·on, ke⭑ ĝi klar⭑·e indik³·as la⭑ du⭑ grand⭑·ojn
   rol¹·ant·ajn en⭑ la⭑ koncern⭑·a kvocient²·o, mal⭑·e al⭑ la⭑ idiom²·aĵ·a {specif⁹·a} .
   Rim. 2: La⭑ ĉi⭑-supr⭑·a rimark⭑·ig·o est⭑·as tre⭑ dub⭑·ind·a. Unu⭑·e, la⭑ normal¹·e uz⭑·at·a
   kaj⭑ plej⭑ inter·naci⭑·a termin⭑·o est⭑·as la⭑ simpl⭑·a kaj⭑ intuici⁽⁺⁾·e klar⭑·a
   {dens⭑·o^2} . Du⭑·e, konsent⭑·ant·e pri⭑ la⭑ idiom²·aĵ·ec·o de⭑ „specif⁹·a“, neces⭑·as
   menci³·i la⭑ ekzist⭑·on de⭑ pli⭑ klar⭑·a kaj⭑ tre⭑ esperant⭑·ec·a {poa} . Tri⭑·e, la⭑
   ĉi⭑-supr⭑·e indik³·it·a „avantaĝ⁸·o“ est⭑·as tre⭑ dub⭑·ind·a, ĉar⭑ ankaŭ⭑ la⭑ manier⭑·o
   esprim⭑·i deriv⁴·aĵ·on aŭ⭑ kvocient²·on per⭑ epitet¹·o ne⭑ est⭑·as inter·naci⭑·a: oni
   apenaŭ⭑ diven⭑·us, ke⭑ tiel⭑ for·mit¹·a „temp⭑·a voj⭑·o“ est⭑·us „rapid⭑·o“. „Volumen⁴·a
   mas⭑·o“ est⭑·as egal⭑·e enigm⭑·a. Ali⭑+flank⭑·e, en⭑ mult⭑·aj form⭑·e simil⭑·aj termin⭑·oj,
   ekz-e „gravit⁽⁺⁾·a mas⭑·o“, „inerci⁽⁺⁾·a mas⭑·o“ neniel⭑ tem⭑·as pri⭑ kvocient²·o per⭑ la⭑
   epitet¹·o (gravit⁽⁺⁾·o aŭ⭑ inerci⁽⁺⁾·o).

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.111 2024/01/25 20:10:35 ]
     __________________________________________________________________