vidu ankaŭ la klarigojn
mem⭑
I.
mem⭑
(adverb⭑·o)
1.
Ne⭑ ali⭑·a, la⭑ {sam⭑·a} , ja⭑ la⭑ koncern⭑·at·aj person⭑·o aŭ⭑ afer⭑·o:
mi eĉ⭑ mem⭑ uz⭑·as tiu·jn vort⭑·ojn ; las⭑·i la⭑ akcept⭑·ad·on […] al⭑
la⭑ decid⭑·o de⭑ la⭑ esperant⭑·ist·oj mem⭑ ; fizik⭑·o est⭑·as la⭑ nom⭑·o
de⭑ la⭑ scienc⭑·o mem⭑ ; tio ĉi⭑ est⭑·as jam⭑ tut⭑·e ali⭑·a demand⭑·o,
kiu la⭑ lingv⭑·on mem⭑ tut⭑·e ne⭑ tuŝ⭑·as: ĝi est⭑·as ne⭑ demand⭑·o de⭑
lingv⭑·o, sed⭑ nur⭑ demand⭑·o de⭑ oportun⭑·ec·o de⭑ la⭑ skrib⭑·ad·o ; mi
parol⭑·as ne⭑ pri⭑ la⭑ ag⭑·o de⭑ la⭑ ek·okup⭑·o mem⭑, sed⭑ pri⭑ la⭑ stat⭑·o,
en⭑ kiu mi trov⭑·iĝ·as ; tio·n ĉi⭑ garanti⭑·as al⭑ ni […] la⭑
karakter⭑·o mem⭑ de⭑ ili⭑·a land⭑·o ; mi dezir⭑·as parol⭑·i al⭑ li mem⭑;
li am⭑·as si·n mem⭑ ; mi vi·n am⭑·as, kiel⭑ mi·n mem⭑ ; akcept⭑·u li·n
tiel⭑ sam⭑·e, kiel⭑ mi·n mem⭑ ; la⭑ komitat⭑·o […] ne⭑ risk⭑·os pren⭑·i
sur⭑ si·n mem⭑ la⭑ kre⭑·ad·on de⭑ tut⭑·e nov⭑·a lingv⭑·o ; pren⭑·u (sk:
vi) mem⭑ akv⭑·on, se⭑ vi vol⭑·as trink⭑·i ; ĉiu·n demand⭑·u, sed⭑ (sk:
vi) mem⭑ al⭑ vi komand⭑·u ; kiu kritik⭑·as kuraĝ⭑·e, (sk: tiu) mem⭑
ag⭑·as mal·saĝ⭑·e .
Rim.: Oni kutim⭑·e met⭑·as la⭑ tiu+senc⭑·an vort⭑·on „mem⭑“ sen·per⭑·e
post⭑ la⭑ vort⭑·o, kiu·n oni vol⭑·as emfaz³·i.
2.
Nur⭑ per⭑ si, sen⭑ help⭑·o aŭ⭑ iniciat⭑·o de⭑ iu ali⭑·a; far⭑·e kaj⭑
vol⭑·e de⭑ si sen·de·pend⭑·e de⭑ iu ali⭑·a; spontane³·e, propr⭑·a+mov⭑·e
kaj⭑ pro·pra⭑-fort⭑·e: mal·saĝ⭑·ul·oj kresk⭑·as mem⭑, sen⭑ plug⭑·o kaj⭑
sem⭑·' ; kio mem⭑ ne⭑ ven⭑·as, li per⭑ la⭑ dent⭑·oj ĝi·n pren⭑·as ; ne⭑
ven⭑·as rat⭑·o mem⭑ al⭑ kat⭑·o ; ĉiu el⭑ vi post⭑ kelk⭑·a medit⭑·ad·o
facil⭑·e mem⭑ trov⭑·os la⭑ respond⭑·ojn ; tio por⭑ ĉiu est⭑·is
kompren⭑·ebl·a per⭑ si mem⭑ ; la⭑ viv⭑·o mem⭑ jam⭑ long⭑·e solv⭑·is tiu·n
ĉi⭑ demand⭑·on .
II.
mem⭑-
Prefiks⭑·o uz⭑·at·a sam⭑+senc⭑·e
1.
kiel⭑ mem⭑^2: mem·mov⭑·a; {mem·star⭑·a} ; {mem·vol⭑·a} ;
{mem·instru⭑·it·o} ; mem·lern⭑·int·o; mem·far⭑·it·a hom⭑·o ; {mem·estim⭑·o}
; {mem·disciplin²·o} ; mem·elekt⭑·it·a rol¹·o ; mem·sem⭑·iĝ·int·a gren⭑·o
; {mem·kompren⭑·ebl·a} ; mem·evident¹·a; mem·sekv⭑·a
2.
Signif⭑·ant·a „koncern⭑·e si·n mem⭑“ kaj⭑ uz⭑·at·a sam⭑+senc⭑·e kiel⭑
mem⭑^1 por⭑ insist¹·i pri⭑ la⭑ ne·ali⭑·ec·o kaj⭑ ident¹·ec·o de⭑ la⭑
koncern⭑·at·a person⭑·o en⭑ la⭑ apart⭑·aj okaz⭑·oj, kie la⭑ sam⭑·a
person⭑·o est⭑·as sam⭑+temp⭑·e far⭑·ant·o (subjekt⭑·o) kaj⭑ sufer⭑·ant·o
(komplement²·o) de⭑ la⭑ ag⭑·o: {mem·am⭑·o} ; {mem·konserv⭑·o} ;
mem·defend⭑·o; {mem·mort⭑·ig·o} ; mem·kon⭑·o; {mem·kontent⭑·a} ; [tio]
ne⭑ est⭑·as aŭtor⭑·a {mem·fid⭑·o} ; mem·fid⭑·em·a ; li re·akir⭑·is la⭑
{mem·re·gad⭑·o} n ; ne⭑ perd⭑·i la⭑ mem·reg⭑·ec·on .
Rim.: En⭑ ĉi⭑ tiu uz⭑·ad·o oni oft⭑·e anstataŭ⭑·ig·as _mem⭑-_ per⭑
_si·n-_, kiu pli⭑ klar⭑·e esprim⭑·as refleksiv⁽⁺⁾·ec·on: „la⭑ ag⭑·o
far⭑·at·a special⭑·e al⭑ si“ („li si·n mort⭑·ig·is“), ne⭑ la⭑ pli⭑
ĝeneral¹·a „la⭑ ag⭑·o far⭑·at·a sen⭑ ies⭑ help⭑·o“ („li mem⭑ mort⭑·ig·is
[iu·n]“); ekz‑e sin⁸-am⭑·o , sin⁸-help⭑·i, sin⁸-reg⭑·i, sin⁸+mort⭑·ig·o,
sin⁸-defend⭑·o, sin⁸-forges⭑·ad·o , sin⁸+don⭑·a , sin⁸+don⭑·ec·o , sin⁸+gard⭑·a
. Vid⭑·u {jen⭑·an klar⭑·ig·on} .
III.
Vort⭑·er·o sam⭑+signif⭑·a kiel⭑ mem⭑^1:
mem⭑·a
1.
Individu¹·a, original¹·a, karakteriz¹·a por⭑ ies⭑ mem⭑·o: ankaŭ⭑ ĉe⭑
Mal·li⭑·a leg⭑·ebl·as poem¹·oj esperant⭑·ism·aj kun⭑ „al·ir⭑·o tro⭑ patos¹·a
kaj⭑ mal·tro⭑ original¹·a kaj⭑ mem⭑·a“, laŭ⭑ la⭑ vort⭑·oj de⭑
en⭑ la⭑ en·konduk⭑·o .
2.
La⭑ {sam⭑·a} , pri⭑ kiu tem⭑·as aŭ⭑ kiu·n koncern⭑·as la⭑ afer⭑·o;
{ident¹·a^2} .
Rim.: Tia·n uz⭑·on oni efektiv⭑·e trov⭑·as en⭑ la⭑ Ret⭑·o, sed⭑ mi ne⭑
kon⭑·as ĝi·n ĉe⭑ la⭑ bon⭑·aj aŭtor⭑·oj. Ĝi ŝajn⭑·as al⭑ mi evit⭑·ind·a
franc⭑·aĵ·o, kiu ne⭑ rilat⭑·as logik¹·e al⭑ la⭑ senc⭑·o de⭑ la⭑
partikul⁽⁺⁾·o mem⭑. En⭑ PIV2 ĝi ne⭑ aper⭑·as.
mem⭑·o
Subjekt⭑·o, port⭑·ant·o de⭑ propr⭑·a mens³·o kaj⭑ person⭑·ec·o,
individu¹·a aŭ⭑ kolektiv³·a.
a)
Individu¹·o: io, li⭑·a pli⭑ bon⭑·a mem⭑·o, instig⭑·is li·n,
kontraŭ⭑·e, parol⭑·i pri⭑ la⭑ mal·trankvil⭑·ig·aj afer⭑·oj .
b)
Kolektiv³·o: dum⭑ jar⭑-cent⭑·oj ĉi⭑ tiu popol⭑·o batal⭑·is por⭑
konserv⭑·i si⭑·an naci⭑·an mem⭑·on; la⭑ literatur⭑·o iĝ⭑·is
lig⭑·il·o por⭑ mil⭑·oj da⭑ esperant⭑·ist·oj kaj⭑ rimark⭑·ind·e
kontribu³·is al⭑ la⭑ form⭑·iĝ·o de⭑ ni⭑·a „verd⭑·a“ mem⭑·o en⭑ ĉi⭑
mond⭑·o sku⭑·at·a kaj⭑ kruel⭑·e dis·ŝir⭑·at·a per⭑ milit⭑·oj,
naci⭑·aj mal·am⭑·oj, ras¹·aj konflikt²·oj kaj⭑ lingv⭑·aj bar⭑·oj .
mem·ec⭑·o
{Person⭑·ec·o} , {ident¹·ec·o^2} : neniu dub⭑·as pri⭑ la⭑ mem·ec⭑·o de⭑
la⭑ knab⭑·o, ĉiu·j li·n kon⭑·as tro⭑ bon⭑·e .
mem⭑·ism·o
Grand⭑·a interes⭑·iĝ·o pri⭑ si⭑·a mem⭑·o, pri⭑ si⭑·aj person⭑·aj ec⭑·oj kaj⭑
inklin⭑·oj: sen·brid⭑·a mem⭑·ism·o kaj⭑ avid⭑·o ; ven⭑·is suicid⁽⁺⁾·ism·o,
nom⭑·at·a ankaŭ⭑ mem⭑·ism·o . {egoism¹·o} , {narcis⭑·ism·o}
en·mem·iĝ⭑·i
Si·n turn⭑·i al⭑ intern⭑·a pens⭑·o, forges⭑·ant·e la⭑ ĉirkaŭ⭑·an mond⭑·on
kaj⭑ cirkonstanc⭑·ojn: ankaŭ⭑ mi morgaŭ⭑ post·tag⭑-mez⭑·e en·mem·iĝ⭑·os
en⭑ preĝ⭑·ad·o ; foli⭑·um·ad·o de⭑ la⭑ paĝ⭑·oj ebl⭑·ig·as pli⭑ facil⭑·e al⭑
hom⭑·oj en·mem·iĝ⭑·i en⭑ rol¹·oj, en·cerb⭑·ig·i inform¹·ojn, kompren⭑·i
detal⭑·ojn de⭑ la⭑ tekst⭑·o . {absorb³·iĝ·i} , {en·pens⭑·iĝ·i} ,
{medit⭑·i}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.114 2024/01/25 20:10:36 ]
__________________________________________________________________