vidu ankaŭ la klarigojn
milit⭑·/·i
milit⭑·i
(ntr)
Batal⭑·i per⭑ arm⭑·il·oj kontraŭ⭑ fremd⭑·aj arme¹·oj aŭ⭑ kontraŭ⭑ mal·amik⭑·a
parti⭑·o: se⭑ okaz⭑·os milit⭑·o, tiam⭑ ankaŭ⭑ tiu popol⭑·o al·iĝ⭑·os al⭑ ni⭑·aj
mal·amik⭑·oj kaj⭑ milit⭑·os kontraŭ⭑ ni ; ven⭑·is la⭑ Am⭑-al·ek·id⭑·oj, kaj⭑
ek·milit⭑·is kontraŭ⭑ la⭑ Izrael⭑-id⭑·oj ; vi⭑·a gent⭑·o […] ĉiam⭑ milit⭑·as
kontraŭ⭑ ni⭑·a ; ĉiu·j vir⭑+seks⭑·ul·oj en⭑ la⭑ aĝ⭑·o de⭑ du⭑×dek⭑ jar⭑·oj […] ĉiu·j
milit⭑-kapabl⭑·aj ; mi vid⭑·as ali⭑·an leĝ⭑·on en⭑ mi⭑·aj membr⭑·oj, milit⭑·ant·an
kontraŭ⭑ la⭑ leĝ⭑·o de⭑ mi⭑·a mens³·o, kaj⭑ for·kapt⭑·ant·an mi·n sub⭑ la⭑ leĝ⭑·on
de⭑ la⭑ pek⭑·o ; milit⭑·i inter⭑ si ; du⭑ milit⭑·as, tri⭑·a profit⭑·as .
milit⭑·o
Oficial⭑·a {mal·pac⭑·o} inter⭑ naci⭑·oj aŭ⭑ parti⭑·oj, kun⭑ {batal⭑·oj} : la⭑
milit⭑·o kun⭑ la⭑ Maŭr⁽⁺⁾·oj ; milit⭑·o inter⭑ Prus⁽⁺⁾·uj·o kaj⭑ Aŭstr⁽⁺⁾·uj·o ; ha⭑,
se⭑ tiel⭑, tiam⭑ ne⭑ est⭑·os milit⭑·o kun⭑ la⭑ turk⭑·oj ; la⭑ best⭑·o, kiu
supr⭑·en~ven⭑·as el⭑ la⭑ abism¹·o, far⭑·os milit⭑·on kontraŭ⭑ ili ; vir⭑·o de⭑
milit⭑·o ; unu⭑ soldat⭑·o milit⭑·on ne⭑ far⭑·as ; la⭑ milit⭑·on li perd⭑·is ;
proklam⭑·i, deklar¹·i milit⭑·on.
milit⭑·a
Koncern⭑·ant·a la⭑ milit⭑·on: milit⭑·a ŝip⭑·ar·o ; milit⭑·a koleg⭑·o ; mal·jun⭑·a
sub·oficir⭑·o, kiu est⭑·as mult⭑·e pli⭑ kompetent⭑·a en⭑ afer⭑·oj milit⭑·aj, ol⭑
en⭑ literatur⭑·o ; li komand⭑·as nepr⭑·e laŭ⭑ milit⭑·a manier⭑·o ; la⭑ milit⭑·a
leĝ⭑·o tre⭑ preciz⭑·as pri⭑ tiu punkt⭑·o . milit⭑·a kant⭑·o, rakont⭑·o.
milit⭑·estr·o
Hom⭑·o – pli·oft⭑·e oficir⭑·o – kiu decid⭑·as pri⭑ strategi²·o, gvid⭑·as dum⭑
batal⭑·oj: Mose⁽⁺⁾·o ek·koler⭑·is kontraŭ⭑ la⭑ milit⭑·estr·oj, la⭑ mil⭑·estr·oj
kaj⭑ cent⭑·estr·oj, kiu·j ven⭑·is el⭑ la⭑ milit⭑·o . respekt⭑·u princ⭑·an
fil⭑·on, kiu est⭑·is milit⭑·estr·o ; en⭑ la⭑ jar⭑·o 1518, hispan⭑·a
milit⭑·estr·o, , komisi⭑·it·e de⭑ ,
la⭑ hispan⭑·a re·gant⭑·o de⭑ Kub⁸·o, entrepren⭑·is invad³·i kaj⭑ konker⁴·i
Meksik⁸·on . {stab⭑·o^1}
milit⭑·ist·o
Hom⭑·o, kiu profesi⭑·e aŭ⭑ rekrut⭑·e milit⭑·as: la⭑ fortik⭑·aĵ·oj brul⭑·as per⭑
fajr⭑·o, kaj⭑ la⭑ milit⭑·ist·ojn atak⭑·is terur⭑·o ; ir⭑·is al⭑ si⭑·a
milit⭑·ist·ej·o, ir⭑·is al⭑ si⭑·a juĝ⭑·ej·o . {soldat⭑·o ^1}
{oficir⭑·o} , {sub·oficir⭑·o} {milit⭑-kapt⭑·it·o}
milit⭑·ist·ar·o
La⭑ {milit⭑·ist·oj} kiel⭑ grup⭑·o aŭ⭑ klas⭑·o aŭ⭑ {stat⭑·o} de⭑ person⭑·oj: la⭑
Bizanci⁽⁺⁾·a ikon⁽⁺⁾+romp⭑·ism·o est⭑·is konflikt²·o inter⭑ la⭑ monaĥ⭑·ar·o kaj⭑
milit⭑·ist·ar·o; li est⭑·as eks·general⭑·o, serv⭑·int·e en⭑ la⭑ milit⭑·ist·ar·o
tri⭑×dek⭑ jar⭑·ojn ; milit⭑·ist·ar·on la⭑ sag⭑·oj flug⭑·ad·is naŭ⭑ tag⭑·ojn ; en⭑
la⭑ temp⭑·o, kiam⭑ vi star⭑·is apud⭑·e, kiam⭑ fremd⭑·ul·oj konduk⭑·is li⭑·an
milit⭑·ist·ar·on en⭑ kapt⭑·it·ec·on kaj⭑ ali⭑+gent⭑·ul·oj en·ir⭑·is en⭑ li⭑·ajn
pord⭑·eg·ojn kaj⭑ lot⭑·is pri⭑ , vi ankaŭ⭑ est⭑·is kiel⭑ unu⭑ el⭑
ili ; kaj⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o ek·tondr⭑·as per⭑ si⭑·a voĉ⭑·o antaŭ⭑ si⭑·a arme¹·o,
ĉar⭑ li⭑·a milit⭑·ist·ar·o est⭑·as tre⭑ grand⭑·a, kaj⭑ la⭑ plen⭑·um·ant·oj de⭑ li⭑·a
vort⭑·o est⭑·as potenc⭑·aj ; post⭑·e li⭑·aj fil⭑·oj si·n arm⭑·os kaj⭑ kolekt⭑·os
grand⭑·an milit⭑·ist·ar·on ; jen⭑ star⭑·as vir⭑·in·o kun⭑ mens³·o de⭑ infan⭑·o,
kun⭑ entuziasm⭑·o kaj⭑ kred⭑·o, – la⭑ standard⭑·on ŝi port⭑·as antaŭ⭑ la⭑
batal⭑·ant·a milit⭑·ist·ar·o kaj⭑ al·port⭑·as al⭑ si⭑·a patr⭑·uj·o venk⭑·ojn kaj⭑
sav⭑·on .
Rim.: {Arme¹·o} est⭑·as milit⭑·ist·ar·o organiz¹·it·a kaj⭑ ekip²·it·a por⭑
batal⭑·ad·o.
al·milit⭑·i
(tr)
{Atak⭑·i} por⭑ konker⁴·i: en⭑ Mez⭑-aĝ⭑·o teŭton⁽⁺⁾·aj kavalir⭑·oj tiu·n land⭑·on
al·milit⭑·is, pol⭑·aj nobel⭑·oj ĝi·n lig⭑·is al⭑ si⭑·a ŝtat⭑·o, mosk¹+ov⭑·a car¹·o
ĝi·n atak⭑·is ; sed⭑ kio·n mi far⭑·u por⭑ al·milit⭑·i simpati¹·on ?
milit⭑·ej·o
La⭑ tut⭑·a region⭑·o kie inter·milit⭑·as la⭑ ter⭑·aj, mar⭑·aj kaj⭑ aer⭑·aj
arme¹·oj: la⭑ prolet⁸·oj mal·sat⭑·ant·aj, mort⭑-fal⭑·ant·aj sur⭑ la⭑ milit⭑·ej·oj ;
Dum⭑ la⭑ last⭑·aj jar⭑-dek⭑·oj la⭑ niĝer⁽⁺⁾+delt⁹·a region⭑·o de⭑ Niĝeri⁽⁺⁾·o rest⭑·as
milit⭑·ej·o ; tiu vast⭑·a milit⭑·ej·o, kiu est⭑·as la⭑ du⭑ part⭑·oj de⭑
Vazirio, Afgani⁽⁺⁾·o kaj⭑ Irak⁸·o .
antaŭ·milit⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ temp⭑·o antaŭ⭑·ant·a la⭑ koncern⭑·an milit⭑·on, okaz⭑·int·a antaŭ⭑
ĝi: dum⭑ du⭑ hor⭑·oj ŝi est⭑·is sen·sukces⭑·e serĉ⭑·ant·a inter⭑ du⭑·on-putr⭑·int·a
for·bala⭑·aĵ·o iu·n antaŭ·milit⭑·an libr⭑·on pri⭑ la⭑ berlin⭑·a metropoliten⁽⁺⁾·o
; […] aktiv⭑·is en⭑ la⭑ antaŭ·milit⭑·a pac⭑-mov⭑·ad·o ; li
est⭑·is ankaŭ⭑ unu⭑ el⭑ la⭑ unu⭑·aj antaŭ·milit⭑·aj japan⁹·aj aŭtor⭑·oj, kies⭑
verk⭑·oj vast⭑·e leg⭑·iĝ·is ekster⭑ Japani⁽⁺⁾·o ; [ili] jam⭑ antaŭ·milit⭑·e
avert⭑·is, ke⭑ neniu el⭑ la⭑ argument⭑·oj prezent⭑·it·aj de⭑ Vaŝington⭑·o por⭑
invad³·o est⭑·is ver⭑·a .
per·milit⭑·i
(tr)
{Konker⁴·i^1} , {milit⭑-akir⭑·i} : oni dev⭑·as do⭑ honor⭑·i ili·n kiel⭑
spert⭑·ajn batal⭑·ant·ojn, kiu·j per·milit⭑·is si⭑·ajn rang⭑·ojn .
post·milit⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ temp⭑·o sekv⭑·ant·a la⭑ koncern⭑·an milit⭑·on, okaz⭑·ant·a post⭑ ĝi:
en⭑ la⭑ unu⭑·a post·milit⭑·a n-ro de⭑ „Esperant⭑·ist·a Labor⭑·ist·o“, ni far⭑·is
tre⭑ kategori¹·an deklar¹·on, kiu·n hodiaŭ⭑ ni konfirm⭑·as ; antaŭ·milit⭑·e
Uson⁹·o ŝuld⭑·is dolar¹·e al⭑ Eŭrop⭑·o 5 miliard¹·ojn, post·milit⭑·e tiu ŝuld⭑·o
ali⭑·iĝ·is en⭑ kreditor⁴·aĵ·on da⭑ 16 miliard¹·oj .
ĉikan⭑-milit⭑·o
{Milit⭑·o} el⭑ mal·grand⭑·aj batal⭑·oj kaj⭑ embusk⭑·oj, oft⭑·e uz⭑·at·a de⭑
mal·pli⭑ fort⭑·a parti⭑·o, de⭑ partizan⁽⁺⁾·oj; {geril⁽⁺⁾·o} : se⭑ mi est⭑·us sol⭑·a
[…] mi est⭑·us prov⭑·int·a kun⭑ iom⭑ da⭑ sukces⭑·o la⭑ ĉikan⭑-milit⭑·on ;
Drak⭑·ul·o komenc⭑·is ĉikan⭑-milit⭑·on, kies⭑ kulmin⁽⁺⁾·o est⭑·is fam⭑·a nokt⭑-atak⭑·o
.
kruc⭑-milit⭑·o, kruc⭑-mili⭑-tir⭑·o
Ĉiu el⭑ la⭑ {milit} ir⭑·oj (inter⭑ proksim⭑·um·e jar⭑·oj 1100 kaj⭑ 1300),
kiu·jn far⭑·is alianc⁽⁺⁾·aj krist⭑·an·aj eŭrop⭑·an·oj kontraŭ⭑ precip⭑·e islam⁽⁺⁾·aj
orient⭑·--mediterane⁸·aj regn⭑·oj, oficial⭑·e por⭑ akir⭑·i Jerusalem⁽⁺⁾·on kiel⭑
sankt⭑·an urb⭑·on: en⭑ la⭑ jar⭑·o 1146 Bernard⁽⁺⁾·o apog⭑·e
dis·vast⭑·ig·is la⭑ anonc⭑·on de⭑ la⭑ du⭑·a kruc⭑-milit⭑·o, proklam⭑·it·a de⭑ pap⭑·o
Eŭgen⁽⁺⁾·o la⭑ 3a ; oni opini⭑·is erar⭑·e, ke⭑ la⭑ fabel⭑·o ven⭑·is en⭑ la⭑
okcident⭑·ajn land⭑·ojn nur⭑ post⭑ la⭑ kruc⭑-milit⭑·oj ; ebl⭑·e li kred⭑·as, ke⭑
religi⭑·a mort⭑·ig·ad·o est⭑·as nur⭑ histori⭑·a afer⭑·o – ekzempl⭑·e, la⭑
kruc⭑-milit⭑·oj, la⭑ inkvizici¹·o kaj⭑ la⭑ reformaci¹·o ; ebl⭑·e
kruc⭑+milit⭑·ist·o re·ven⭑·is ĉi⭑ tie·n kaj⭑ kun·vetur⭑·ig·is krokodil⭑·on el⭑
Nil⁽⁺⁾·o ; rifuz⭑·oj de⭑ Pariz⭑·o kaj⭑ Berlin⭑·o aprob⭑·i la⭑ kruc⭑-mili⭑-tir⭑·on de⭑
la⭑ uson⁹·a prezid⭑·ant·o .
mond⭑-milit⭑·o
{Milit⭑·o} , kiu implik⭑·as mult⭑·ajn ŝtat⭑·ojn en⭑ divers⭑·aj lok⭑·oj de⭑ la⭑
mond⭑·o: ni ne⭑ dev⭑·as mal·atent⭑·i la⭑ terur⭑·an spert⭑·on de⭑ la⭑ mond⭑-milit⭑·o
; ili tra·viv⭑·is ne⭑ mal·pli⭑ ol⭑ kvin⭑ divers⭑·ajn politik¹·ajn sistem⭑·ojn
sol⭑·e dum⭑ unu⭑ generaci⭑·o, kun⭑ […] antaŭ⭑·e ne·kon⭑·at·a ŝtat⭑·a teror⁽⁺⁾·ism·o
intern⭑·a kaj⭑ ekster⭑·a, katastrof¹·aj mal·venk⭑·oj en⭑ du⭑ mond⭑-milit⭑·oj .
mal·varm⭑·a milit⭑·o
Mal·pac⭑·a stat⭑·o inter⭑ mal·amik⭑·oj, sen⭑ rekt⭑·aj batal⭑·oj – esprim⭑·o
uz⭑·at·a tre⭑ oft⭑·e pri⭑ la⭑ {epok⭑·o} 1946-1989 dum⭑ kiu konkur⭑·is Uson⁹·o
kaj⭑ {NATO} unu⭑+flank⭑·e, Soveti⁽⁺⁾·o kaj⭑ la⭑ Varsovi⭑·a Pakt⁽⁺⁾·o ali⭑+flank⭑·e:
komenc⭑·iĝ·is la⭑ „mal·varm⭑·a milit⭑·o“ inter⭑ la⭑ orient⭑·o kaj⭑ okcident⭑·o
kaj⭑ est⭑·is mal·permes⭑·it·e al⭑ li okup⭑·iĝ·i pri⭑ instru⭑·ad·o pro⭑ li⭑·a
politik¹·a kred⭑·o ; dum⭑ la⭑ mal·varm⭑·a milit⭑·o est⭑·is mal·facil⭑·e por⭑
okcident⭑·ul·oj inform¹·iĝ·i pri⭑ la⭑ stat⭑·o de⭑ Esperant⭑·o en⭑ la⭑ orient⭑·a
blok³·o ; neniu hom⭑·o, post⭑ fin⭑·o de⭑ la⭑ mal·varm⭑·a milit⭑·o, ver⭑·e
bezon⭑·as milit⭑·ist·ajn sub·mar⭑-ŝip⭑·ojn kun⭑ atom¹-raket¹·oj, kiu·j taŭg⭑·as
por⭑ nenio ali⭑·a ol⭑ katastrof¹·e detru⭑·i mal·amik⭑·on ‐ kiu·n mal·amik⭑·on ?
inter·civit³·an·a milit⭑·o, civit³·an·a milit⭑·o, civit³·a milit⭑·o
Milit⭑·o inter⭑ la⭑ {civit³·an·o} j de⭑ unu⭑ ŝtat⭑·o: oni memor⭑·ig·is pri⭑ la⭑
inter·civit³·an·a milit⭑·o, [kiam⭑] en⭑ 1934, soldat⭑·oj de⭑ la⭑
aŭstr⁽⁺⁾·o-faŝism⁽⁺⁾·a arme¹·o tra·serĉ⭑·is labor⭑·ist·ajn loĝ⭑·ej·ojn, [tio]
provok⁴·is kvart⭑+ag⭑·an milit⭑·on inter⭑ faŝism⁽⁺⁾·aj kaj⭑ social²+demokrat²·aj
trup¹·oj ; Albani⁽⁺⁾·o el·ir⭑·is el⭑ la⭑ du⭑·a mond⭑-milit⭑·o kun⭑ mult⭑·aj
hom⭑-perd⭑·oj, rezult²·e part⭑·e de⭑ la⭑ inter·civit³·an·a milit⭑·o instig⭑·it·a de⭑
komun⭑·ist·oj avid⭑·aj je⭑ potenc⭑·o ; dum⭑ la⭑ dek⭑ kvin⭑ jar⭑·oj de⭑ la⭑
civit³·an·a milit⭑·o en⭑ Liban⁸·o ekzist⭑·is aktiv⭑·a „nokt⭑·a viv⭑·o“ ; ĉu⭑
spekt⁹·i la⭑ fam⭑·an dram¹·on el⭑ temp⭑·oj de⭑ la⭑ civit³·a milit⭑·o „ “ .
unu⭑·a mond⭑-milit⭑·o
{Milit⭑·o} daŭr⭑·int·a de·pend⭑·e je⭑ la⭑ land⭑·oj de⭑ 1914 ĝis⭑ 1918: dum⭑ la⭑
unu⭑·a mond⭑-milit⭑·o li labor⭑·is kiel⭑ milit⭑-pastr⭑·o ; la⭑ dis·fal⭑·o de⭑ la⭑
Habsburg⁽⁺⁾·a Imperi⭑·o ĉe⭑ la⭑ fin⭑·o de⭑ la⭑ unu⭑·a mond⭑-milit⭑·o ; la⭑ arme¹·o de⭑
la⭑ imperi⭑·estr·o uz⭑·is venen⭑-gas⭑·on dum⭑ la⭑ unu⭑·a mond⭑-milit⭑·o .
du⭑·a mond⭑-milit⭑·o
{Milit⭑·o} daŭr⭑·int·a de·pend⭑·e je⭑ la⭑ land⭑·oj de⭑ 1939 ĝis⭑ 1945: post⭑ la⭑
du⭑·a mond⭑-milit⭑·o li dediĉ⭑·is si·n plen⭑·e al⭑ teatr⭑·a labor⭑·o ; neniu el⭑
tiu·j krim⭑·oj pov⭑·as relativ²·ig·i la⭑ fatal¹·an signif⭑·on de⭑
aŭ⭑ for·ig⭑·i la⭑ fakt¹·on, ke⭑ la⭑ du⭑·an mond⭑-milit⭑·on komenc⭑·is german⭑·a
arme¹·o ; kun⭑ si⭑·a jud³·a patr⭑·in·o, kies⭑ mult⭑·aj parenc⭑·oj mort⭑·is en⭑
koncentr⁸·ej·oj, li tra·viv⭑·is la⭑ du⭑·an mond⭑-milit⭑·on en⭑ la⭑ nask⭑·iĝ-urb⭑·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.156 2024/01/26 17:40:06 ]
__________________________________________________________________