modern¹·/·a

modern¹·a

   1.
          Aparten⭑·ant·a al⭑ la⭑ epok⭑·o nun⭑·a, al⭑ la⭑ temp⭑·o nun⭑·a aŭ⭑ ĵus⭑ pas⭑·int·a,
          {hodiaŭ⭑·a} ; plej⭑ nov⭑·a, plej⭑ freŝ⭑+dat⭑·a: apud⭑ la⭑ unu⭑·a meti⭑·ej·o
          rapid⭑·e far⭑·iĝ·is modern¹·a fabrik⭑·o ; li est⭑·is hom⭑·o de⭑ la⭑ mal·nov⭑·aj
          mor⭑·oj, ne⭑ aprob⭑·ant·a la⭑ modern¹·ajn ide⭑·ojn ; la⭑ mumo de⭑  ĝis⭑ la⭑ hodiaŭ⭑·a tag⭑·o ripoz⭑·as en⭑ si⭑·a mister⭑·a loĝ⭑·ej·o,
          rifuĝ⭑·int·e tie […] de⭑ la⭑ modern¹·a sci⭑+vol⭑·em·o ; li hav⭑·is tre⭑ nebul⭑·an
          imag⭑·on pri⭑ modern¹·a milit⭑·o ; ek·son⭑·is modern¹·a danc⭑-muzik⭑·o, kaj⭑ iu
          miaŭ¹·ant·a voĉ⭑·o kant⭑·is io·n .

   2.
          Aparten⭑·ant·a al⭑ la⭑ pli⭑ nov⭑·a epok⭑·o, kontrast¹·e kun⭑ la⭑ antikv⭑·a: la⭑
          modern¹·a grek⁸·a lingv⭑·o ne⭑ hav⭑·as infinitiv²·on ; [en⭑] la⭑ fam⭑·a Reĝ⭑·a
          Bibliotek¹·o […] si·n trov⭑·as ĉiu·j libr⭑·oj, antikv⭑·aj kaj⭑ modern¹·aj .

modern¹·ig·i

   (tr)

          Ig⭑·i modern¹·a, {re·nov⭑·ig·i} , {ĝis·dat⭑·ig·i} : la⭑ slogan⁽⁺⁾·oj de⭑
          Aleksandr⭑·o est⭑·as: futur⁽⁺⁾·o, progres⭑·o, modern¹·ig·i ; modern¹·ig·i la⭑
          ofic⭑·ej·on per⭑ nov⭑·aj maŝin⭑·oj ; radikal¹·e modern¹·ig·i la⭑ land⭑·on ; [la⭑]
          nov⭑·a ĝeneral¹·a sekretari⭑·o modern¹·ig·is la⭑ organiz¹·an sistem⭑·on de⭑
           ; konstant⭑·e modern¹·ig·i laŭ⭑ la⭑ last⭑+dat⭑·aj komerc⭑·aj postul⭑·oj ;
          Irland⁸·o […] en⭑ la⭑ 1990aj⁽⁺⁾ jar⭑·oj modern¹·ig·is si⭑·an ekonomi¹·on ;
          Moskv⁽⁺⁾·o do⭑ konsekvenc⭑·e modern¹·ig·is si⭑·an strategi²·an potencial⁽⁺⁾·on: ĝi
          evolu²·ig·is nov⭑·an inter·kontinent¹·an raket¹·on  .

modern¹·iĝ·i

          Iĝ⭑·i modern¹·a, pli⭑ nov⭑·a, nun·temp⭑·ec·a: [en⭑] la⭑ kastel⭑·o […] ĉiu+jar⭑·e
          kresk⭑·is kaj⭑ modern¹·iĝ·is la⭑ komfort⭑·o ; last⭑·a+temp⭑·e EU mem⭑ iĝ⭑·is pli⭑
          favor⭑·a al⭑ nukle⁽⁺⁾·a energi⭑·o: mal·nov⭑·aj central⁸·oj modern¹·iĝ·as aŭ⭑ est⭑·os
          konstru⭑·at·aj nov⭑·aj ; modern¹·iĝ·as ni⭑·a ret⭑·ej·o, en⭑ kiu apud⭑ la⭑ son⭑·aj
          material⭑·oj aper⭑·as ankaŭ⭑ la⭑ film⁸·aj ; post⭑ la⭑ al·iĝ⭑·o de⭑ Irland⁸·o al⭑
          la⭑ Eŭrop⭑·a Komun⭑·um·o, la⭑ land⭑·o modern¹·iĝ·is kaj⭑ komenc⭑·is ver⭑·e
          progres⭑·i ; la⭑ lingv⭑·o dis·volv⭑·iĝ·is kaj⭑ modern¹·iĝ·is dum⭑ tiu period¹·o
          . {aktual⁴·ig·i^2} , {ĝis·dat⭑·ig·i} , {re·nov⭑·ig·i}

modern¹·ism·o

          Mov⭑·ad·o rigard⭑·at·a kiel⭑ modern¹·a pro⭑ iu·j ec⭑·oj.

        a)
                Tut⭑·o de⭑ bel⭑~art⭑·aj mov⭑·ad·oj, kiu·j ek⭑~de⭑ la⭑ fin⭑·o de⭑ la⭑ 19a
                jar⭑-cent⭑·o dis·iĝ⭑·is de⭑ tradici¹·aj art⭑·o-form⭑·oj, de⭑ realism³·o, de⭑
                klasik¹·a harmoni¹·o, kaj⭑ kiu·j emfaz³·is {nov⭑·ism·o} n: 
                Martel⭑-mont⭑·o […] konsider⭑·as si·n er⭑·o de⭑ la⭑ modern¹·ism·o .

        b)
                Filozofi¹·a sin⁸-ten⭑·o komenc⭑·iĝ·ant·a en⭑ klasik¹·a Eŭrop⭑·o, favor⭑·a
                al⭑ {raci¹·ism·o} , {individu¹·ism·o} , {progres⭑·ism·o} , kontraŭ⭑·a
                al⭑ tradici¹·oj: por⭑ vart⭑·i modern¹·ism·an mov⭑·ad·on oni dev⭑·as
                montr⭑·i progres⭑·on, ĉu⭑ iluzi¹·an, ĉu⭑ real¹·an .

        c)
                Bibli¹·o-kritik⭑·a kaj⭑ teologi¹·a mov⭑·ad·o el⭑ la⭑ komenc⭑·o de⭑ la⭑ 20a
                jar⭑-cent⭑·o, kiu en·kalkul⭑·is la⭑ progres⭑·ojn de⭑ histori⭑·o kaj⭑
                komenc⭑·e ricev⭑·is kondamn⭑·ojn: tiu est⭑·is la⭑ epok⭑·o kiam⭑ la⭑
                diskut¹·oj pri⭑ modern¹·ism·o kaj⭑ kontraŭ·modern¹·ism·o en·ir⭑·is plej⭑
                akr⭑·an faz¹·on .

modern¹·ist·o

          {Modernism} an⭑·o:  est⭑·is inter⭑ la⭑ ĉef⭑·aj modern¹·ist·oj kun⭑
           ,  ,  kaj⭑  ; por⭑ la⭑ modern¹·ist·oj
          super·flu⭑·aj vort⭑·oj est⭑·as la⭑ herb⭑·aĉ·o de⭑ poem¹·o ; li fin⭑·is mal·laŭt⭑·e
          si⭑·an ag⭑·ad·on kiel⭑ […] tradici¹·ist·o, eĉ⭑ kontraŭ·modern¹·ist·o, kiu fin⭑·e
          kondamn⭑·is aŭ⭑ „ĝust⭑·ig·is” si⭑·ajn fru⭑·ajn eksperiment¹·ojn kaj⭑ prefer⭑·is
          eks·mod⭑·iĝ·int·ajn muzik⭑-form⭑·ojn, kiel⭑ fug⁽⁺⁾·o, ; la⭑ verk⭑·ist·o viv⭑·ec·e
          bild¹·ig·as […] la⭑ pseŭd⁽⁺⁾·o-modern¹·ist·on tro·vant⭑·a rifuĝ⭑·on en⭑ surfac⁸·a
          ksenofilio .

mal·modern¹·a

          Ne⭑ plu⭑ valid⁴·a, aktual⁴·a aŭ⭑ uz⭑·at·a, mal·konform⭑·a al⭑ la⭑ nun⭑·aj mor⭑·oj
          aŭ⭑ situaci⭑·oj; {arĥaik³·a} , {eks·mod⭑·a} , {mal·aktual⁴·a} : tio est⭑·as
          tro⭑ mal·vast⭑·a kaj⭑ mal·modern¹·a difin⭑·o ; la⭑ dom⭑·o ne⭑ nur⭑ est⭑·as
          mal·nov⭑·a, ĝi est⭑·as mal·modern¹·a ; du⭑ vic⭑·oj da⭑ dom⭑·oj, ĉe⭑ kiu·j ĉie
          pend⭑·is mal·modern¹·aj kaduk⭑·aj balkon¹·oj .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.107 2024/01/26 19:05:52 ]
     __________________________________________________________________