vidu ankaŭ la klarigojn
moment·/·o

moment·o

          Tre mal·long·a ne·difin·it·a {daŭr·o} de {temp·o} ; temper⁽⁺⁾·o: atend·u unu
          moment·on ! antaŭ moment·o sub·ir·is la sun·o ; en tiu sam·a moment·o,
          kiam ĉiu re·ten·is la spir·on en atend·ad·o, oni ek·aŭd·is la bru·on de
          vest·o ; oni aplaŭd·ad·is al ŝi, kaj por unu moment·o ŝi sent·is
          ĝoj·on en la kor·o ; mi met·is la ring·on sur la fingr·on, kaj de tiu
          ĉi moment·o ĉio est·as frenez·a ; ĉiu·n moment·on la sorĉ·ist·in·o met·is
          nov·ajn objekt·ojn en la kaldron·on ; moment·on post la el·ir·o de
            en·ir·is ; nun mi ven·is al la plej terur·a moment·o
          de mi·a viv·o ! kaŝ·u vi·n por mal·long·a moment·o, ĝis pas·os la koler·o
          ; de la moment·o de si·a nask·iĝ·o la mal·virt·ul·oj de·voj·iĝ·is ; Mi
          eksterm·os ili·n en moment·o ; li mort·is en la moment·o de la
          mal·lev·iĝ·o de la sun·o ; la ombr·o en·ir·is […] rekt·e en tiu moment·o,
          en kiu la ali+land·ul·o en·ir·is en si·an ĉambr·on kaj mal·lev·is post si
          la long·an kurten·on ; aper·as prudent·o, kiam pas·is la moment·o
          (ĝust·a temp·o) ; vort·' en ĝust·a moment·o far·as pli ol arĝent·o .

          Rim.: Ne·ĝust·a kaj evit·ind·a est·as la uz·o de _moment·o_ en ali·a
          senc·o (motiv¹·o, punkt·o) ol la supr·e difin·it·a: la pli·mult·o de ni
          ne ĝis·viv·os tiu·n moment·on, kiam montr·iĝ·os la frukt·oj de ni·a
          ag·ad·o ; la kurac·ad·o dev·as antaŭ ĉio turn·i atent·on al la kaŭz·a
          moment·o, per konform·a regul·ig·o de la komun·aj kondiĉ·oj de la viv·o
          ;

moment·a

   1.
          Daŭr·ant·a ne·long·e, sen·daŭr·a, tra·pas·a, provizor¹·a: post la silent·o
          moment·a ; post moment·a ŝancel·iĝ·o ŝi don·is al li la libr·on ; post
          moment·a konsider·o  komenc·is […] ; el la moment·a embaras·o
          sav·is ili·n  , ĝis nun silent·a ; la ĝoj·o de hipokrit·ul·o
          est·as nur moment·a ; mal·pez·a kaj moment·a sufer·o ; li·a moment·a
          mal·esper·o ŝajn·is al li nun rid-ind·a .

   2.
          Far·iĝ·ant·a dum mal·long·a temp·o: edz·iĝ·o tro moment·a ( {spontane³·a} )
          est·as long·a+pent·a . {arbitr·a} , {kapric·a}

   3.
          Kies ten·o est·as sen·daŭr·a kaj ne pov·as est·i daŭr·ig·at·a: plosiv⁽⁺⁾·oj
          est·as moment·aj son·oj. {daŭr·a^2}

moment·e

   1.
          En unu moment·o; {subit·e} : moment·e ili mort·as […] kaj mal·aper·as
          ; kiel moment·e ili ruin·iĝ·is !  per  moment·e ne
          ferm·iĝ·ant·aj okul·oj rigard·is en la mal·lum·on ; la sinjor·in·o
          ek·tim·ig·it·a rapid·as plen·um·i la ordon·on kaj moment·e sid·iĝ·as ; la
          muzik·o silent·iĝ·is moment·e, la pord·o-kurten·o ek·ĵet·iĝ·is flank·en,
          kaj sur la sojl·o de la pord·o si·n montr·is alt·a, graci·a vir·in·a
          figur·o .

   2.
          {Nun} , en la nun·a moment·o, ĉi-moment·e: pro ŝi·a nov·a funebr·o, ŝi
          rifuz·as moment·e ĉia·n inter·parol·ad·on kun iu ajn ; mi opini·as, ke
          moment·e kaj por tiu sol·a cirkonstanc·o taŭg·us, se ni ambaŭ
          re·pren·us ni·an iam·an person·ec·on ; en tiu ĉi regiment·o est·as
          moment·e ĉirkaŭ mil jun·ul·oj ; moment·e supoz·ant·e, tamen, ke[…] ;
          la al·ven·o de la […] vin·o moment·e inter·romp·is ni·an konversaci³·on .

ĉi-moment·e, ĉim⁽⁺⁾·o-ment·e

          En la nun·a moment·o: jes, cert·e, ĉi-moment·e tio est·is ĝust·a ; ŝi
          pov·is ĉi-moment·e sav·i si·n per for·kur·o ; Uson⁹·a konsul²·o,  se
          ĉim⁽⁺⁾·o-ment·e ankoraŭ ne la Unu·a, mi efektiv·e est·as ; ĝust·e
          ĉim⁽⁺⁾·o-ment·e li est·is ek·romp·iĝ·ont·a ; ĉi-moment·e en la mond·o sufer·as
          300 milion·oj da hom·oj pro akv·o-mank·o . {nun·e} , {pas·e}

ĉiu+moment·e

   1.
          En ĉiu ajn moment·o: ĉiu+moment·e minac·is li·n la danĝer·o fal·i en la
          akv·on ; pret·ig·ant·e si·n ĉiu+moment·e salt·eg·i kontraŭ la atak·ant·on ;
          ĉiu+moment·e mi pov·as li·n renkont·i .

   2.
          (hiperbol⁽⁺⁾·e) Ripet·e post nur mal·long·aj inter·temp·oj: li nur pen·e
          paŝ·is kaj ĉiu+moment·e halt·is ; ĉiu+moment·e el la pli mal·proksim·aj
          salon·oj al·kur·is iu pastr·o  ofic·ist·o, komunik·ant·e detal·ojn pri
          la di-serv·o ; ĉiu+moment·e iu ŝip·et·o tuŝ·eg·is  renvers·is ali·an kaj
          iu fal·is en la akv·on ; li sid·iĝ·is sur la benk·o […] kaj
          ĉiu+moment·e lev·is la okul·ojn, rigard·ant·e la najbar·an ĝarden·on .
          {daŭr·e} , {intermit·e} , {sen·ĉes·e} , {sen·halt·e}

ĝust·a+moment·e, en la ĝust·a moment·o

          En la taŭg·a, {konven·a}  plan·it·a moment·o: la sort·o […]
          al·ven·ig·as en la ĝust·a moment·o la juĝ·ant·ojn, kiu·jn mi bezon·is ;
          vort·' en ĝust·a moment·o far·as pli ol arĝent·o ; ven·as prudent·o
          post la ĝust·a moment·o ; ili  propon·is si·n, kiam ven·os ĝust·a
          moment·o, por ribel·ig·i Azi⁸·ajn gent·ojn, kio don·os al ni pretekst·on
          trans·paŝ·i la lim·ojn ; ĝis tiam silent·a pian¹·o ĝust·a+moment·e
          respond·as al la ĵus son·int·a violonĉel·o . {akurat¹·e^1} ,
          {ĝust·a+temp·e}

iu+moment·e, cert·a+moment·e

          En iu moment·o: iu+moment·e mi aŭd·is strang·an bru·on, kiu ven·is de
          sub la sof·o ; la dekstr·a okul·o fiks¹·u unu stri·on, dum la
          mal·dekstr·a fiks¹·u tiu·n apud·an, iu+moment·e la cerb·o kombin·as la
          stri·ojn, nask·ant·e el·star·an bild¹·on ; la neces·a disting·o […]
          cert·a+moment·e mank·is en tiu ĉi rezoluci⁹·o .

last+moment·e

          En la last·a ebl·a moment·o (por evit·i io·n): li last+moment·e
          sub·prem·is tiu·n inklin·on por evit·i, ke ŝi […] ek·rifuz·u parol·i ;
          kiam ni ating·is la kulmin⁽⁺⁾·on de la ceremoni¹·o, li komenc·is el·ig·i
          orel+ŝir·ajn kri·ojn de terur·o kaj prov·is last+moment·e fuĝ⁸·i tra la
          hom-amas·o ; last+moment·e feliĉ·a hazard²·o ili·n sav·is . {ĵus} ,
          {apenaŭ^3}

sam+moment·e

          En unu sam·a moment·o kiel ali·a okaz·aĵ·o: li trov·is ŝi·n tiel bel·a,
          ke li sam+moment·e en·am·iĝ·is en ŝi·n ; [ili] sam+moment·e ek·parol·is ;
          la nom·oj el·iĝ·is sam+moment·e kaj laŭ manier·o, kiu ambaŭ·flank·e
          esprim·is ne nur grand·an surpriz·on, sed ankaŭ grand·an ĝoj·on ;
           konfuz·iĝ·is, sed  sam+moment·e rapid·is li·n
          help·i ; Johan·o tuj el·ig·is kelk·ajn fort·ajn vort·ojn, kaj preskaŭ
          sam+moment·e li ek·pens·is, ke li ne dev·as far·i tio·n . {koincid⁴·e
          kun} , {tuj^1}

de moment·o al moment·o

          {Subit·e} : de moment·o al moment·o la ĉiel·o mal·lum·iĝ·is de nub·oj
          kaj vent·o, kaj far·iĝ·is grand·a pluv·o ; ŝi·a pozici¹·o far·iĝ·is de
          moment·o al moment·o pli turment·a ; ŝi·a bel·ec·o ali·iĝ·as kaj
          re·nask·iĝ·as de moment·o al moment·o . {iom post iom} , {paŝ·on post
          paŝ·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.115 2024/01/26 19:05:53 ]
     __________________________________________________________________