vidu ankaŭ la klarigojn
observ·/·i

observ·i

   (tr)

   1.
          {Rigard·i} io·n ade, kun daŭr·a atent·o: observ·i la astr¹·ojn kaj
          mezur·i la temp·on ; la mastr·in·o […] observ·is kvazaŭ per link·aj
          okul·oj ĉiu·jn ; la libr·oj mov·is li·an fantazi¹·on kaj ig·is li·n
          tia·mani¹·er·e observ·i la hom·ojn ; de la plej proksim·a mont·et·o [li]
          observ·is la batal·on ; de tie li pov·is bon·e observ·ad·i la
          mal·grand·an elegant¹·an sinjor·in·on . {ekzamen·i} , {esplor·i} ,
          {gvat⁽⁺⁾·i} , {konsider·i} , {spekt⁹·i} , {spion·i} , {vaĉ⁽⁺⁾·i}

   2.
          Akurat¹·e far·i tio·n, kio·n ordon·as leĝ·o, regul·o ktp; ekzakt⁴·e {obe·i}
          : mi observ·as Vi·ajn ordon·ojn ; la teori·a vid-punkt·o […] oft·e
          pov·as est·i ne sever·e observ·at·a, sed neniam pov·as est·i rigard·at·a
          kielerar·a“ ; por la ĉef·a festen·o ni dev·as observ·i plej sever·an
          elekt·on ; rapid·e far·u rond·on kaj observ·u pli da ord·o ! sekv·u la
          leĝ·ojn de vi·aj patr·oj, [kaj] observ·u ili·ajn mor·ojn . {atent·i^2}
          , {sekv·i} {konform·iĝ·i} , {plen·um·i} , {respekt·i}

observ·o

   1.
          Ag·o observ·i, observ·ad·o: far·i scienc·ajn eksperiment¹·ojn kaj
          observ·ojn ; mi star·ig·as mi·n ekster vi·a rond·o kaj […] far·os mi·ajn
          observ·ojn ; la unu·a oficir·o akcept·ad·is la poŝt·on, sub li·a
          observ·o ĝi est·is en·port·at·a .

   2.
          Rezult²·o de la ag·o observ·i; observ·aĵ·o: Ar-kadi⁽⁺⁾·o ĉio·n ĉi rimark·is,
          sed konserv·is la observ·ojn por si ; al l' astrolog¹·oj […li]
          ordon·is not·i ĉiu·jn observ·ojn en special·aj tabel·oj, kiu·jn oni
          ĉiu·mon·at·e send·is al la pastr·oj de l' templ¹·o de Sfinks²·o .

observ·ad·o

   1.
          Atent·a rigard·ad·o: li tiel tromp·is ĉiu·jn, ke la observ·ad·o de la
          polic·o ĉes·is kaj li trankvil·e ating·is Memfis⁽⁺⁾·on ; la kaŝ·it·a
          observ·ad·o, kiu persekut·is  de~post li·a el·ir·o el
          Svis⁽⁺⁾·uj·o, subit·e ĉes·is ; mi dev·as al vi kon·ig·i observ·ad·on, kiu
          tut·e akord¹·iĝ·as kun vi·a diagnoz¹·o .

   2.
          Akurat¹·a {obe·ad·o} : ili trans·don·is al ili por observ·ad·o la
          dekret¹·ojn ; la mufto […] est·as komisi·it·a zorg·i pri la observ·ad·o
          al la religi·a leĝ·o .

observ·aĵ·o

          Ĉio, kio·n oni rimark·is  not·is observ·ant·e: kolekt·o da
          observ·aĵ·oj pri la tif¹·o-id·a febr·o; mi decid·is verk·i en Esperant·o
          ĉi tiu·n stud¹·on […] kaj pov·as nun pli·riĉ·ig·i [la antaŭ·an franc·an]
          per plu·aj observ·aĵ·oj ; la traduk·o […] bon·e spegul·as la
          literatur·an stil·on de la epok·o, kun kompleks⁽⁺⁾·aj, plur⁴×cent-vort·aj,
           barok⁽⁺⁾·aj, fraz¹-konstru·ojpipr·um·it·aj per fajn⁽⁺⁾·e ĉiz·it·aj
          observ·aĵ·oj kaj mult·aj flank·o-koment⁹·oj .

observ·ej·o

          Lok·o taŭg·a  aranĝ·it·a por observ·ad·o: mi star·is konstant·e sur
          mi·a observ·ej·o dum la tag·o, kaj sur mi·a gard·ej·o mi star·is tut·ajn
          nokt·ojn ; li tuj decid·iĝ·is ŝanĝ·i si·an observ·ej·on, kaj lok·i si·n
          apud la ĉef·pord·eg·o de la palac·o ; ĉas+observ·ej·o ; korsar¹·a[n]
          ŝip·o[n] el Alĝeri⁸·o […] la observ·ej·o signal·as al ni .

        a)
                Scienc·a esplor·ej·o lok·it·a kaj ekip²·it·a por rekt·a observ·o de
                iu natur·a medi³·o: astronomi¹·a observ·ej·o (vd {stel+observ·ej·o}
                ) ; la aerologia observ·ej·o de Ta⁽⁺⁾-ten·o ; observ·ej·oj ebl·ig·as
                spekt⁹·i (sen ĝen·i) la ĉiu+tag·an viv·on de bird·oj .

        b)
                {Instituci·o} komisi·at·a pri observ·ad·o kaj raport·ad·o de iu·j
                soci³·aj ag·ad·oj: redaktor·oj de  […]
                sugest⁹·is iu·ninter·naci·an observ·ej·on de la
                amas-komunik·il·oj“ ; star·ig·i lingv·an observ·ej·on kiu observ·u
                kaj denunc·u la lingv·ajn mal·just·aĵ·ojn tra la mond·o ; la
                Observ·ej·o pri Ras¹·ism·o kaj Ksenofobi⁽⁺⁾·o en Eŭrop·o ; raport·o
                komisi·it·a de la konstant·a observ·ej·o pri mort·oj intern·e de
                mal·liber·ej·oj .

observ·em·a

          Kiu atent·e rigard·as, bon·e observ·as: Karl⁽⁺⁾·o est·is tre observ·em·a
          kaj ankaŭ tre entrepren·em·a .

observ·em·o

          Dezir·o kaj kapabl·o por observ·i, por atent·e kaj detal·e rigard·i:
          kun observ·em·o de avar·ul·o sekv·is li·aj okul·oj la sort·ojn de la
          dom·o ; li montr·as la kultur¹·int·an observ·em·on kaj preciz·on de
          ĥirurg⁸·o ; nun mi vid·as, ke mi tro glor·is vi·an observ·em·on ; ili
          est·is tre kontent·aj pro mi·a observ·em·o kaj mi·a komplez·em·o .

observ·ant·o

   1.
          Atent·a, zorg·a rigard·ant·o: observ·ant·o facil·e rimark·os, ke la
          kaŭz·o de la balbut·ad·o kuŝ·as […] en la ne·sufiĉ·a ekzerc·it·ec·o de la
          dir·it·aj person·oj ; oni ne bezon·is est·i tre sagac·a observ·ant·o,
          por penetr·i ĝis fund·o la dolĉ·an sekret·on ; observ·ant·o pov·us
          rimark·i, ke la vizaĝ·o de la prokurator⁽⁺⁾·o […] esprim·as
          mal·pacienc·on ; meteologi⁽⁺⁾·aj verk·oj kaj raport·oj de observ·ant·oj .

   2.
          {Komisi·it·o} observ·i ag·ad·on sen aktiv·e part·o-pren·i: inter·parol·ant·e
          kun la observ·ant·o de labor·o (vd {labor·estr·o} ) ; ir·u, star·ig·u
          observ·ant·on, kio·n li vid·os, li dir·u ; la Konferenc²·on ĉe·est·is
          kiel observ·ant·oj ankaŭ la oficial·aj reprezent·ant·oj de la dan⁸·a
          Ministeri⁸·o por Instru·ad·o kaj Kler·ig·o ; observ·ant·oj de UEA
          part·o-pren·is en la Seminari¹·o de UN pri la Hom·aj Rajt·oj en
          Mult+naci·aj Soci³·oj, okaz·int·a en  ; reg·ist·ar·oj de 16
          ŝtat·oj send·is si·ajn oficial·ajn observ·ant·ojn .

   3.
          Iu, kiu observ·as^2: la observ·ant·oj de la leĝ·oj indign·as kontraŭ
          li ; la aŭskult·ant·oj de la vort·oj de la profet·aĵ·o kaj la
          observ·ant·oj de la skrib·it·aĵ·oj en ĝi .

kaŝ-observ·i

   (tr)

          Ne·vid·at·e observ·i, {gvat⁽⁺⁾·i} , {spion·i} : la supoz·at·a ĉef·teror⁽⁺⁾·ist·o
          […] pli fru·e trejn⁸·iĝ·is en Alabam⁽⁺⁾·o, kaj jam de 1999 kaŝ-observ·is
          li·an loĝ·ej·on […] la sekret·a polic·o ; post kaŝ-observ·ad·o la Ŝtat·a
          Fak·o pri Revizi³·o mal·kovr·is, ke […] la estr·ar·o de ŜKEP per
          mal·konven·a politik¹·o de liver·o de elektr¹·o kaŭz·is grand·an perd·on .

mal·observ·i

   (tr)

          Mal·obe·i al, romp·i, trans·paŝ·i: vi ambaŭ far·iĝ·os sen·valor·aj
          diboĉ·ul·oj, mal·observ·ant·aj la regul·ojn ; kiu mal·observ·os unu el
          ĉi tiu·j plej mal·grand·aj ordon·oj […], est·os nom·at·a la plej
          mal·grand·a en la regn·o de la ĉiel·o ; li ne nur mal·observ·is la
          sabat·on, sed ankaŭ dir·is, ke Di·o est·as li·a propr·a Patr·o ; la
          regul·oj pri la uz·o de la oficial·aj lingv·ojtut·e special·e de la
          ĉin⁹·aest·is grav·e mal·observ·at·aj ; la neŭtral²·ec·o de UEA ĉes·as
          tie, kie komenc·iĝ·as la mal·observ·o de la hom·aj rajt·oj .
          {mal·respekt·i} , {ofend·i^2}

mar+observ·ej·o

          {Observ·ej·o} de la mar·a medi³·o: li trans·pren·is gvid·an posten·on en
          la mar+observ·ej·o „  “ .

stel+observ·ej·o, astronomi¹·a observ·ej·o

          {Observ·ej·o} ekip²·it·a por esplor·o de stel·oj kaj ali·aj kosm⁸·aj
          aper·aĵ·oj: tag+mez·e mi ir·is al la urb·a stel+observ·ej·o, por spekt⁹·i
          tie la sun-eklips³·on ; la las·it·aj ŝton·aj konstru·aĵ·oj fundament·is
          mit¹·ojn kaj legend·on kaj divers+spec·an interpret¹·ad·on de ili·a
          util·ig·ad·o kiel astronomi¹·aj observ·ej·oj  lok·oj sankt·aj .

veter+observ·ej·o, meteologi⁽⁺⁾·a observ·ej·o

          {Observ·ej·o} registr·ant·a kaj esplor·ant·a veter·ajn aper·aĵ·ojn:
          proksim·a veter+observ·ej·o tiam indik³·is temperatur¹·on je minus⁸ 15
          grad·oj ;  tiam establ⁴·is ret·on de meteologi⁽⁺⁾·aj
          observ·ej·oj sur la franc·a teritori²·o, cel·ant·e avert·i la mar·ist·ojn
          pri la ŝtorm⁹·oj .

   [artikol-versi⁹·o: 1.119 2024/01/30 16:09:13 ]
     __________________________________________________________________