vidu ankaŭ la klarigojn
okaz⭑·/·i
okaz⭑·i
(ntr)
1.
Est⭑·iĝ·i, far⭑·iĝ·i, real¹·e aŭ⭑ hipotez¹·e, en⭑ iu difin⭑·it·a aŭ⭑ abstrakt¹·a
lok⭑·o aŭ⭑ moment⭑·o: la⭑ mal·feliĉ⭑·a infan⭑·o rakont⭑·is al⭑ ŝi naiv⭑·e ĉio·n,
kio okaz⭑·is al⭑ ŝi ; la⭑ edz⭑·iĝ·o okaz⭑·is antaŭ⭑ tri⭑ tag⭑·oj; se⭑ okaz⭑·os
milit⭑·o, tiam⭑ ankaŭ⭑ tiu popol⭑·o al·iĝ⭑·os al⭑ ni⭑·aj mal·amik⭑·oj kaj⭑
milit⭑·os kontraŭ⭑ ni ; se⭑ okaz⭑·os, ke⭑ li mort⭑·os...; pov⭑·us okaz⭑·i, ke⭑
iu re·kon⭑·us mi⭑·an skrib⭑·on. {aper⭑·i} , {fal⭑·i} , {far⭑·i} , {ven⭑·i}
2.
Gramatik⭑·il·o uz⭑·at·a por⭑ demand⭑·i aŭ⭑ parol⭑·i pri⭑ real¹·a aŭ⭑ imag⭑·it·a
{situaci⭑·o^1} : – Kio okaz⭑·is? – kri⭑·is li minac⭑·e. – Kial⭑ vi
trumpet⭑·as alarm¹·on, anstataŭ⭑ marŝ⭑·i? _Lind⁽⁺⁾·a:_ , kar⭑·a! Kio
okaz⭑·as al⭑ vi? Ebl⭑·e vi labor⭑·as tro⭑ mult⭑·e, kaj⭑... _Tom:_ Nenio
special⭑·a okaz⭑·as al⭑ mi. Kaj⭑ mi ne⭑ labor⭑·as tro⭑ mult⭑·e. Fakt¹·e, mi
labor⭑·as mal·mult⭑·e nun⭑. La⭑ ver⭑·a demand⭑·o est⭑·as: kio okaz⭑·as al⭑ vi,
Lind⁽⁺⁾·a? . io analog¹⁹²³·a okaz⭑·as (= {est⭑·as^3} , observ⭑·ebl·as) en⭑ la⭑
japan⁹·a, kiu kutim⭑·as rigard⭑·i la⭑ ag⭑·on sen⭑ nepr⭑·a rilat⭑·o al⭑ ia⭑
ag⭑·ant·o .
okaz⭑·o
1.
Tio, kio okaz⭑·is, okaz⭑·as aŭ⭑ pov⭑·as okaz⭑·i; {okaz⭑·aĵ·o} : jen⭑ strang⭑·a
okaz⭑·o mi·n traf⭑·is ; vi trem⭑·as pro⭑ okaz⭑·o la⭑ terur⭑·a ; la⭑ okaz⭑·o
konfirm⭑·is la⭑ suspekt⭑·on; la⭑ inter·lig⭑·o de⭑ la⭑ okaz⭑·oj. {akcident²·o} ,
{event⁸·o} , {fakt¹·o} , {fenomen¹·o} , {incident⁽⁺⁾·o} {epizod¹·o} ,
{far⭑·iĝ·o} , {spert⭑·aĵ·o} , {tra·viv⭑·aĵ·o}
2.
Difin⭑·it·a apart⭑·a cirkonstanc⭑·o, special⭑·e atent⭑·ind·a {situaci⭑·o^1} :
en⭑ tia·j okaz⭑·oj ni uz⭑·us la⭑ fin⭑·iĝ·on „n“ ; for·las⭑·i iu·n sufiks⭑·on ni
pov⭑·as nur⭑ en⭑ tia·j okaz⭑·oj, se⭑ la⭑ neces⭑·ec·o de⭑ la⭑ sufiks⭑·o est⭑·as iom⭑
dub⭑·a ; la⭑ artikol⭑·o uz⭑·iĝ·as en⭑ la⭑ sekv⭑·ant·aj okaz⭑·oj ... ; en⭑ plej⭑
bon⭑·a okaz⭑·o ni pov⭑·os al·ven⭑·i nur⭑ post⭑ nokt⭑·o-mez⭑·o; en⭑ okaz⭑·o de⭑
bezon⭑·o ni sci⭑·as, kie vi·n trov⭑·i ; — Vi do⭑ vid⭑·as, nobl⭑·a sinjor⭑·o, —
dir⭑·is , — ke⭑ nur⭑ en⭑ unu⭑ okaz⭑·o la⭑ pastr⭑·oj pov⭑·us, eĉ⭑ dev⭑·us
akcept⭑·i plej⭑ mal·honor⭑·an traktat¹·on kun⭑ Asiri⁽⁺⁾·o: se⭑ ili cel⭑·us
mal·lev⭑·i kaj⭑ nul⭑·ig·i la⭑ pov⭑·on de⭑ l'⭑ faraon⁽⁺⁾·o... ; en⭑ okaz⭑·o de⭑
efektiv⭑·a milit⭑·o la⭑ mal·amik⭑·o pov⭑·us atak⭑·i vi·n de⭑ tiu flank⭑·o ; ĝi⭑·a
(de⭑ karambol¹·o) sol⭑·a escept⭑·a uz⭑·ebl·ec·o ekzist⭑·as en⭑ tiu·j okaz⭑·oj,
kiam⭑ oni intenc⭑·e vol⭑·as far⭑·i abrupt²·an efekt³·on, kaj⭑ kvazaŭ⭑ dev⭑·ig·i
la⭑ deklam¹·ant·on je⭑ paŭz⭑·o inter⭑ la⭑ du⭑ vort⭑·oj ; se⭑ la⭑ sukces⭑·o de⭑
libr⭑·o mezur⭑·iĝ·us per⭑ volumen⁴·o kaj⭑ divers⭑·o de⭑ re·son⭑·oj, kiu·jn tiu
est⭑·ig·as ĉe⭑ leg⭑·ant·o, mi dev⭑·us konstat⭑·i ke⭑, almenaŭ⭑ en⭑ unu⭑ (mi⭑·a)
konkret²·a okaz⭑·o, la⭑ verk⭑·o de⭑ Eŭgen⁽⁺⁾·o de⭑ plen⭑·e ating⭑·is si⭑·an
cel⭑·on ; en⭑ la⭑ okaz⭑·o de⭑ Esperant⭑·o, kies⭑ plej⭑ el·star⭑·aj poem¹·oj
est⭑·as, el⭑ divers⭑·aj kaŭz⭑·oj, preskaŭ⭑ ne·kon⭑·at·aj eĉ⭑ de⭑ kler⭑·aj
amator⁸·oj, tio est⭑·is ne⭑ aplik³·ebl·a ; tiu·j klar⭑·ig·oj pov⭑·as est⭑·i
aplik³·at·aj al⭑ special⭑·a okaz⭑·o de⭑ akuzativ⭑·o: la⭑ indik³·o de⭑ ia⭑ jen⭑
pren⭑·ot·a, jen⭑ pren⭑·it·a poz¹·o, kiu·n manifest¹·as propozici²·o {apart⭑·a
okaz⭑·o} ; en⭑ la⭑ special⭑·a okaz⭑·o de⭑ lingv⭑·o post⭑+gramatik⭑·ec·a en⭑ tiu
senc⭑·o, ke⭑ ĝi est⭑·as aktiv⭑·e uz⭑·at·a ne⭑ de⭑ ordinar⭑·a lingv⭑·o-komun⭑·um·o,
sed⭑ nur⭑ de⭑ hom⭑·oj, kiu·j ĝi·n special⭑·e lern⭑·is, oni pov⭑·as definitiv¹·e
fiks¹·i la⭑ uz⭑·ot·an form⭑·on ; „Pri⭑ la⭑ infinitiv²·o en⭑ kelk⭑·aj special⭑·aj
okaz⭑·oj“ .
a)
— Sed⭑, vi⭑·a markiz¹·a Moŝt⭑·o, mi trov⭑·iĝ·is en⭑ okaz⭑·o de⭑ rajt⭑·a
defend⭑·o ; en⭑ okaz⭑·o de⭑ nombr⭑·o-egal⭑·ec·o de⭑ voĉ⭑·oj la⭑
Prezid⭑·ant·o hav⭑·as decid⭑·an voĉ⭑·on .
b)
la⭑ last⭑·a okaz⭑·o de⭑ endemi⁽⁺⁾·a variol⭑·o en⭑ la⭑ mond⭑·o est⭑·is
registr⭑·it·a en⭑ oktobr⁽⁺⁾·o 1977, en⭑ Somali⁽⁺⁾·o, kaj⭑ en⭑ aŭgust⁽⁺⁾·o
1978, en⭑ Angli⁽⁺⁾·o, okaz⭑·is du⭑ pli⭑·aj okaz⭑·oj pro⭑ infekt⭑·o en⭑
laboratori⁸·o ; — Tio est⭑·as kurioz¹·a okaz⭑·o de⭑ la⭑ mal·san⭑·o
nom⭑·at·a: la⭑ monomani²·o de⭑ la⭑ mem·mort⭑·ig·o, dir⭑·is la⭑ san⭑~oficir⭑·o
patos¹·e ; tio est⭑·is bel⭑·a okaz⭑·o de⭑ hemiplegi⁽⁺⁾·o.
{lim⭑-okaz⭑·o} {kaz⭑·o^2}
3.
Konven⭑·a, favor⭑·a cirkonstanc⭑·o aŭ⭑ situaci⭑·o, ebl⭑·ig·ant·a far⭑·i io·n:
est⭑·us ne·pardon⭑·ind·e, se⭑ ni ne⭑ uz⭑·us la⭑ okaz⭑·on de⭑ ni⭑·a nun⭑·a ĝeneral¹·a
kun·est⭑·ad·o, por⭑ esprim⭑·i al⭑ li tiu·jn sent⭑·ojn ; unu⭑+foj⭑·e, kiam⭑ li
est⭑·is sol⭑·a, ŝi kapt⭑·is la⭑ okaz⭑·on kaj⭑ don⭑·is al⭑ li ŝalm⭑·on kaj⭑
miel⭑·on en⭑ vaks⭑·o-kuk⭑·o ; profit⭑·i la⭑ okaz⭑·on; kiu okaz⭑·on for·ŝov⭑·as,
ĝi·n jam⭑ ne⭑ re·trov⭑·as ; okaz⭑·on kapt⭑·u ĉe⭑ l'⭑ kap⭑·o, ĉar⭑ la⭑ vost⭑·o
est⭑·as glit⭑·a ; for·dorm⭑·i la⭑ okaz⭑·on ; li atend⭑·as, ke⭑ la⭑ okaz⭑·o ven⭑·u
al⭑ li⭑·a naz⭑·o ; okaz⭑·o kre⭑·as ŝtel⭑·ist·on (io·n oni far⭑·as sen⭑ antaŭ⭑·a
intenc⭑·o, nur⭑ ĉar⭑ la⭑ situaci⭑·o est⭑·as oportun⭑·a) ; ĝi don⭑·is al⭑ ni la⭑
okaz⭑·on turn⭑·i la⭑ atent⭑·on de⭑ ni⭑·aj amik⭑·oj sur⭑ la⭑ manier⭑·on[…] ; mi
jam⭑ hav⭑·is la⭑ okaz⭑·on vid⭑·i, ke⭑; neniam⭑ mi evit⭑·is okaz⭑·on kun·kuŝ⭑·ig·i
iu·n ajn⭑ vir⭑·in·on ; en⭑ printemp⭑·o abund³·as okaz⭑·oj mal·varm⭑·um·i;
prezent⭑·is precip⭑·e favor⭑·an okaz⭑·on por⭑ tiu·j, kiu·j
vol⭑·is urĝ¹·e mort⭑·i pro⭑ io .
4.
(kadr⭑·e de⭑ iu {probabl³·o-spac⭑·o} ) Ĉiu el⭑ la⭑ element¹·oj de⭑
: ne·ebl⭑·a okaz⭑·o (la⭑ mal·plen⭑·a ar⭑·o); cert⭑·a okaz⭑·o (la⭑ ar⭑·o );
mal⭑·a okaz⭑·o ( {komplement²·a} ). {ne⭑-de·pend⭑·a}
Rim. 1: Oni ne⭑ konfuz⭑·u ĉi⭑ tiu·n okaz⭑·on^4 (signif⭑·e proksim⭑·an al⭑ la⭑
logik¹·a-filozofi¹·a {okaz⭑·o^2} ) kun⭑ {element¹·a okaz⭑·o} (pli⭑ simil⭑·a al⭑
{okaz⭑·aĵ·o} ). Ekz-·e kiam⭑ oni tir⭑·as lud⭑-kart⭑·on el⭑ normal¹·a kart⭑·ar·o,
la⭑ okaz⭑·on^4 „reĝ⭑·o“ pov⭑·as re·al·ig⭑·i 4 element¹·aj okaz(aĵ)oj⁽⁺⁾ (po⭑ unu⭑
reĝ⭑·o el⭑ ĉiu emblem¹·o); la⭑ okaz⭑·on^4 „ruĝ⭑·a“ pov⭑·as re·al·ig⭑·i 26
element¹·aj okaz(aĵ)oj⁽⁺⁾ (ajn⭑·a kart⭑·o karo⭑·a aŭ⭑ ker⭑·a); ktp.
Rim. 2: Jam⭑ ekzist⭑·as „okaz⭑·o“ kaj⭑ „okaz⭑·ar·o“ en⭑ , sed⭑ por⭑
determin²·i ili⭑·ajn senc⭑·ojn neces⭑·us pli⭑ bon⭑·e kon⭑·i la⭑ terminologi⁽⁺⁾·on
de⭑ la⭑ tiam⭑·a probabl³·o-kalkul⭑·o.
okaz⭑·a
1.
Ŝuld⭑·at·a al⭑ okaz⭑·o^1, {situaci⭑·a} (kaj⭑ ebl⭑·e tial⭑ ne·regul⭑·a,
ne·sistem⭑·a, escept⭑·a): oft⭑·e oni tamen⭑ far⭑·as okaz⭑·an _um_-vort⭑·on,
kiu kompren⭑·iĝ·as pro⭑ la⭑ kun·tekst⭑·o, kaj⭑ kiu post⭑·e mal·aper⭑·as ;
okaz⭑·a kompliment¹·o ne⭑ ir⭑·as al⭑ testament⭑·o (ne⭑ rajt⭑·ig·as je⭑
hered⭑·aĵ·o) ; not⭑·u la⭑ disting⭑·on inter⭑ ofer⭑·o ĉiu+tag⭑·a kaj⭑ dev⭑·ig·a […]
dis⭑~de⭑ la⭑ ofer⭑·o okaz⭑·a kiu·n oni real¹·ig·ad·is por⭑ grac⁽⁺⁾·--ob⁽⁺⁾-ten⭑·i aŭ⭑
pardon⭑-pet⭑·i aŭ⭑ re·bon⭑·ig·i . {por·okaz⭑·a}
2.
{hazard²·a} ĉiu lingv⭑·o natur⭑·a konstru⭑·iĝ·is blind⭑·e, per⭑ la⭑ voj⭑·o de⭑
amas⭑·iĝ·ad·o de⭑ la⭑ plej⭑ divers⭑·aj kaj⭑ pur⭑·e okaz⭑·aj cirkonstanc⭑·oj ;
kvankam⭑ li silent⭑·as, || okaz⭑·aj vort⭑·oj tamen⭑ al⭑ mi montr⭑·is, ||
ke⭑... .
okaz⭑·e
1.
En⭑ tia okaz⭑·o, ĉe⭑ la⭑ okaz⭑·o; konform⭑·e al⭑ specif⁹·a aŭ⭑ al⭑ la⭑ kur⭑·ant·a
situaci⭑·o: mi okaz⭑·e uz⭑·os vi⭑·an afabl⭑·an permes⭑·on; la⭑ bon⭑·ec·o de⭑ la⭑
jun⭑·a kastel⭑-mastr⭑·in·o est⭑·is tiel⭑ ag⭑·em·a, ke⭑ ĝi si·n turn⭑·is ne⭑ nur⭑ al⭑
hom⭑·oj sed⭑ okaz⭑·e eĉ⭑ al⭑ best⭑·oj .
2.
{Hazard²·e} : li en·ir⭑·is okaz⭑·e en⭑ la⭑ sam⭑·an gast⭑·ej·on, kie oni ŝtel⭑·is
al⭑ li⭑·a frat⭑·o la⭑ tabl⭑·et·on . sistem⭑·o da⭑ son⭑·oj, kiu konstru⭑·iĝ·is
okaz⭑·e kaj⭑ sen·konsci⭑·e .
okaz⭑·e de⭑
(prepozici⭑·aĵ·o)
{Dum⭑} part⭑·o de⭑, hazard²·e aŭ⭑ laŭ·cel⭑·e ĉe⭑ la⭑ okaz⭑·o de⭑: okaz⭑·e de⭑ tio,
mi deklar¹·os, ke⭑...; oni iluminaciis okaz⭑·e de⭑ la⭑ naci⭑·a fest⭑·o;
okaz⭑·e de⭑ la⭑ fest⭑·o de⭑ ni telegraf⭑·e send⭑·u al⭑ li en⭑ la⭑
nom⭑·o de⭑ la⭑ tut⭑·a esperant⭑·ist·ar·o ni⭑·an kor⭑·an gratul⭑·on ; tiu·n ĉi⭑
projekt⭑·on intenc⭑·is diskut¹·i kun⭑ hom⭑·ar·an·oj okaz⭑·e de⭑ la⭑
dek⭑·a Universal⭑·a Kongres⭑·o de⭑ l'⭑ Esperant⭑·ist·oj .
okaz⭑·aĵ·o
1.
{Okaz⭑·o^1} : ĉu⭑ tia cirkonstanc⭑·o ne⭑ far⭑·iĝ·us la⭑ kaŭz⭑·o de⭑ okaz⭑·aĵ·oj,
kiu·j kompromit³·us antaŭ⭑ la⭑ publik⭑·o mi⭑·an magazen⭑·on ? la⭑ lok⭑·aj
gazet⭑·oj hav⭑·as rubrik⭑·on pri⭑ la⭑ ĉef⭑·aj kultur¹·aj okaz⭑·aĵ·oj, inkluziv²·e
preleg⁸·ojn kaj⭑ ali⭑·ajn aranĝ⭑·ojn en⭑ kultur¹·aj societ⭑·oj ; ni prov⭑·u
[…] re·kun·met⭑·i la⭑ sin⁸-sekv⭑·on de⭑ la⭑ okaz⭑·aĵ·oj .
2.
{Hazard²·o^1} : ni baldaŭ⭑ vid⭑·os, ke⭑ la⭑ „leĝ⭑·o de⭑ la⭑ akcent⭑·o“ eĉ⭑ ne⭑
est⭑·as ia⭑ mister⭑·aĵ·o, kaj⭑ tio, en⭑ kio ni serĉ⭑·is ia·n leĝ⭑·on natur⭑·an,
est⭑·as simpl⭑·a okaz⭑·aĵ·o, kiu kun⭑ la⭑ esenc⭑·o kaj⭑ spirit⭑·o de⭑ la⭑
lingv⭑·oj hav⭑·as nenio·n komun⭑·an .
{okaz⭑·ant·aĵ·o} , {okaz⭑·int·aĵ·o} , {okaz⭑·ont·aĵ·o}
okaz⭑·int·aĵ·o
{Okaz⭑·o^1} okaz⭑·int·a: post⭑ tiu·j okaz⭑·int·aĵ·oj oni sci⭑·ig·is al⭑
, dir⭑·ant·e: jen⭑ ankaŭ⭑ nask⭑·is infan⭑·ojn al⭑ vi⭑·a
frat⭑·o ; se⭑ est⭑·os inter⭑ vi iu, kiu ne⭑ est⭑·os pur⭑·a pro⭑
okaz⭑·int·aĵ·o nokt⭑·a, li el·ir⭑·u ekster⭑ la⭑ tend⭑·ar·on ; li re·memor⭑·is la⭑
terur⭑·an okaz⭑·int·aĵ·on de⭑ la⭑ pas⭑·int·a vesper⭑·o ; la⭑ sort⭑·o, kiu ŝi·n
traf⭑·is, tut⭑·e ne⭑ est⭑·is ia⭑ sort⭑·o escept⭑·a, ŝi⭑·a mal·feliĉ⭑·o ne⭑ hav⭑·is
si⭑·an font⭑·on en⭑ ia⭑ strang⭑·a, ne·ordinar⭑·a okaz⭑·int·aĵ·o, en⭑ ia⭑ mir⭑·ig·a
katastrof¹·o .
okaz⭑·ant·aĵ·o
{Okaz⭑·o^1} : tio (vizit⭑·o de⭑ skulpt⭑·ist·o) est⭑·is grav⭑·a okaz⭑·ant·aĵ·o,
la⭑ urb⭑·o sci⭑·is pri⭑ tio ; neniu kompren⭑·is la⭑ signif⭑·on de⭑ la⭑
mister⭑·aj okaz⭑·ant·aĵ·oj .
okaz⭑·ont·aĵ·o
{Okaz⭑·o^1} est⭑·ont·a: anonc⭑·oj pri⭑ fak⭑·aj okaz⭑·ont·aĵ·oj ; kaŝ⭑·i, se⭑
ebl⭑·e, en⭑ la⭑ ĉambr⭑·o de⭑ Nupt⁽⁺⁾·a, kaj⭑ atend⭑·i okaz⭑·ont·aĵ·ojn .
okaz⭑·ig·i
(tr)
Kaŭz⭑·i, est⭑·o-kaz⭑·i: la⭑ societ⭑·o okaz⭑·ig·is kongres⭑·on en⭑ la⭑ pas⭑·int·a
monat⭑·o; tiu katastrof¹·o okaz⭑·ig·is la⭑ mort⭑·on de⭑ tri⭑×dek⭑ pasaĝer⭑·oj;
la⭑ kun·sid⭑·oj oficial⭑·aj okaz⭑·ig·is interes⭑·an diskut¹·ad·on ; grav⭑·a
part⭑·o de⭑ la⭑ esplor⭑·oj baz¹·iĝ·as sur⭑ enket¹·o, kiu·n la⭑ aŭtor⭑-in⭑·o
okaz⭑·ig·is inter⭑ la⭑ esperant⭑·ist·oj ; la⭑ original¹·aj Olimpik⁽⁺⁾·aj Lud⭑·oj
est⭑·is okaz⭑·ig·it·aj nud⭑·e . {kaŭz⭑·i}
ĉiu+okaz⭑·e, ĉia+okaz⭑·e
1.
Ĉiel⭑ ajn⭑, je⭑ ĉiu eventual¹·o, en⭑ ĉiu okaz⭑·o^2: tio ĉiu+okaz⭑·e est⭑·as
io, kio·n oni pov⭑·as fid⭑·i ! sed⭑ ĉia+okaz⭑·e, laŭ⭑ tio, kiom⭑ ni jam⭑
ating⭑·is, ni ir⭑·ad·u .
Rim.: „Ĉiu+okaz⭑·e“ plej⭑ oft⭑·e est⭑·as uz⭑·at·a por⭑ indik³·i rezign³·on pri⭑
(supoz⭑·ebl·e mal·neces⭑·a) ekzamen⭑·ad·o de⭑ apart⭑·aj okaz⭑·oj, anonc⭑·i
ignor²·ad·on de⭑ (supoz⭑·ebl·e mal·grav⭑·aj) detal⭑·oj por⭑ tiel⭑ trans·ir⭑·i al⭑
nov⭑·a tem⭑·o: ĉiu+okaz⭑·e libr⭑·ojn de·ven⭑·ant·ajn de⭑ tie ebl⭑·as kalkul⭑·i per⭑
fingr⭑·oj de⭑ la⭑ man⭑·oj sen⭑ help⭑·o de⭑ la⭑ pied⭑·oj ; ĉiu+okaz⭑·e tio
montr⭑·as cert⭑·an bon⭑+hav⭑·ec·on, dir⭑·is ni⭑·a patr⭑·in·o .
2.
En⭑ ĉiu okaz⭑·o^3: [la⭑ lud⭑+gvid⭑·ist·oj] fajf⭑·as ĉiu+okaz⭑·e, kiam⭑ est⭑·as
neces⭑·e kon⭑·ig·i si⭑·an decid⭑·on ; ĉiu+okaz⭑·e li rakont⭑·ad·is si⭑·an
mal·san⭑·iĝ·on.
kun·okaz⭑·i
Okaz⭑·i {sam⭑+temp⭑·e} , sam⭑+lok⭑·e: li⭑·a vizit⭑·o feliĉ⭑·e kun·okaz⭑·as kun⭑ la⭑
vizit⭑·o de⭑ onkl⭑·o ; ni est⭑·as lud⭑·aĵ·o de⭑ strang⭑·aj
kun·okaz⭑·aĵ·oj ; iom⭑ mal·oportun⭑·e est⭑·as, ke⭑ ni⭑·a tuj⭑ komenc⭑·iĝ·ont·a
lukt²·o kontraŭ⭑ la⭑ reĝ⭑·o […] kaj⭑ la⭑ mort⭑·o de⭑ kun·okaz⭑·as ;
je⭑ la⭑ fin⭑·o de⭑ la⭑ film⁸·o, vi kun·okaz⭑·ig·u vi⭑·ajn mov⭑·ojn por⭑ kiel⭑ ebl⭑·e
plej⭑ ne·rimark⭑·ig·a al·ir⭑·o al⭑ la⭑ fenestr⭑·oj ; [en⭑] Glasgov⁽⁺⁾·o […]
kun·okaz⭑·as la⭑ 85a Brit⁹·a kaj⭑ la⭑ 98a Skot⁽⁺⁾·a Kongres⭑·o de⭑ Esperant⭑·o .
{koincid⁴·i} , {paralel⭑·a^2} , {sinkron⁽⁺⁾·a}
laŭ·okaz⭑·e
Jes⭑ aŭ⭑ ne⭑ de·pend⭑·e de⭑ okaz⭑·o, se⭑ est⭑·os okaz⭑·o: la⭑ moral¹·o est⭑·as nek⭑
kameleon⁽⁺⁾·o nek⭑ mod⭑·--artikol⭑·o laŭ·plaĉ⭑·e, laŭ·bezon⭑·e kaj⭑ laŭ·okaz⭑·e
modif³·ebl·a, for·ĵet⭑·ebl·a aŭ⭑ re·star⭑·ig·ebl·a ; laŭ·okaz⭑·aj labor⭑·ist·oj
oft⭑·e ŝanĝ⭑·as si⭑·an labor⭑-lok⭑·on, sekv⭑·e si⭑·an loĝ⭑-lok⭑·on .
neniu+okaz⭑·e, nenia+okaz⭑·e
En⭑ neniu okaz⭑·o: ŝajn⭑·is al⭑ li ankaŭ⭑, ke⭑ Petr⭑-oni⭑·us neniu+okaz⭑·e li·n
kompren⭑·os ; li ne⭑ tuŝ⭑·u eĉ⭑ cend¹·on, al⭑ kiu li ne⭑ rajt⭑·as,
nenia+okaz⭑·e ; se⭑ oni propon⭑·os al⭑ vi promoci⁽⁺⁾·on ali⭑+lok⭑·e, mal·akcept⭑·u
ĝi·n […], neniu+okaz⭑·e mi vol⭑·as vi·n perd⭑·i . {nepr⭑·e}
en⭑ la⭑ okaz⭑·o se⭑, en⭑ la⭑ okaz⭑·o ke⭑, okaz⭑·e ke⭑
(konjunkci⭑·o)
En⭑ tia cirkonstanc⭑·o ke⭑..., {se⭑^1} : en⭑ la⭑ okaz⭑·o, se⭑ vi bezon⭑·os
vort⭑·ar·on, vi trov⭑·os ĝi·n sur⭑ la⭑ bret⭑·o; en⭑ la⭑ okaz⭑·o se⭑ vi rest⭑·os
fidel⭑·aj, mi re·vok⭑·os vi·n ; en⭑ la⭑ okaz⭑·o, ke⭑ ŝi ankoraŭ⭑ ne⭑ traf⭑·is
, ŝi cert⭑·e perd⭑·iĝ·os en⭑ tia urb⭑·eg·o ; okaz⭑·e ke⭑ la⭑
ĉef·fraz¹·o esprim⭑·as intenc⭑·on aŭ⭑ decid⭑·on pri⭑ intenc⭑·o, oni dev⭑·as uz⭑·i
la⭑ ordon⭑·an form⭑·on .
feliĉ⭑+okaz⭑·e
Pro⭑ feliĉ⭑·a okaz⭑·o, pro⭑ favor⭑·a cirkonstanc⭑·o, bon⭑+ŝanc¹·e; {feliĉ⭑·e^2}
: feliĉ⭑+okaz⭑·e al·ven⭑·as la⭑ sinjor⭑·o patr⭑·o kaj⭑ […] for·pel⭑·is la⭑
hund⭑·ojn .
ĝust⭑+okaz⭑·e
Sekv⭑·e al⭑ la⭑ antaŭ⭑·a dir⭑·o, iel⭑ rilat⭑·e al⭑ la⭑ tem⭑·o...: – ĉu⭑ tio
est⭑·as la⭑ sekv⭑·o de⭑ vi⭑·a kon⭑·at·iĝ·o kun⭑ la⭑ bel⭑·ul·in·oj graf... –
ĝust⭑+okaz⭑·e dir⭑·u al⭑ mi, kia·n impres⭑·on vi ricev⭑·is de⭑ la⭑ kon⭑·at·iĝ·o ?
inter·okaz⭑·aĵ·o, flank⭑+okaz⭑·aĵ·o
Apart⭑·a mal·grav⭑·a okaz⭑·o, plej⭑~oft⭑·e mal·help⭑·a, kiu ne·atend⭑·it·e
inter·ven⭑·as en⭑ cirkonstanc⭑·ar·o. {incident⁽⁺⁾·o} , {inter·ven⭑·i} ,
{peripeti⁽⁺⁾·o}
kun⭑+okaz⭑·ec·o
{koincid⁴·o}
lim⭑-okaz⭑·o
Okaz⭑·o^2, situ⁸·ant·a ĉe⭑ la⭑ lim⭑·o inter⭑ la⭑ efik⭑-zon⭑·oj de⭑ alternativ²·aj
regul⭑·oj, leĝ⭑·oj kaj⭑ simil⭑·e, el⭑ kiu·j jen⭑ unu⭑, jen⭑ ali⭑·an oni pov⭑·as
aplik³·i: kun·skrib⭑·oj de⭑ O-vortoj kaj⭑ A-vortoj est⭑·as lim⭑-okaz⭑·oj
inter⭑ apart⭑·aj kaj⭑ kun·met⭑·it·aj vort⭑·oj ; est⭑·as mal·facil⭑·e far⭑·i
definitiv¹·an list¹·on de⭑ la⭑ Esperant⭑·aj roman¹·oj pro⭑ la⭑ relativ²·e
mult⭑·aj lim⭑-okaz⭑·oj .
Rim.: Not⭑·u, ke⭑ tiu·n vort⭑·on oni pov⭑·as analiz¹·i „lim⭑·--okaz⭑·o“ aŭ⭑
„lim⭑·o-kaz⭑·o“.
por·okaz⭑·a
Aranĝ⭑·it·a, far⭑·at·a special⭑·e por⭑ iu individu¹·a okaz⭑·o: mal·grav⭑·aj
por·okaz⭑·aj vers⭑·oj ; por·okaz⭑·a komision⁴·o; ĉiu por·okaz⭑·a deriv⁴·aĵ·o
hav⭑·as ŝanc¹·on leksem⁽⁺⁾·iĝ·i, almenaŭ⭑ por⭑ part⭑·o de⭑ la⭑ parol⭑·ant·ar·o ; la⭑
kroati⁽⁺⁾·a poŝt⭑·o emisi⁽⁺⁾·is por·okaz⭑·an poŝt⭑-mark⭑·on (t.e. poŝt⭑-mark⭑·on pri⭑
la⭑ Universal⭑·a Kongres⭑·o) ; kelk⭑·aj el⭑ inter⭑ la⭑ kun·ven⭑·int·oj aŭd⭑·ig·is
por·okaz⭑·ajn parol⭑·ad·ojn, atent⭑·ig·ant·e pri⭑ la⭑ viv⭑·ant·ec·o de⭑ la⭑ ide⭑·ar·o
de⭑ ; infan·vart·ist(·in)·o: person⭑·o, kiu vart⭑·as
infan⭑·ojn profesi⭑·e en⭑ infan⭑·ej·o, aŭ⭑ por·okaz⭑·e en⭑ la⭑ hejm⭑·o kiam⭑ la⭑
ge·patr⭑·oj for·est⭑·as .
apart⭑·a okaz⭑·o
Membr⭑·o de⭑ klas⭑·o, aŭ⭑ sub·noci⁽⁺⁾·o de⭑ ĝeneral¹·a noci⁽⁺⁾·o, ial⭑ izol⭑·it·a por⭑
analiz¹·o, stud¹·o aŭ⭑ konsider⭑·o, prezent⭑·at·a kiel⭑ ekzempl⭑·o ktp:
apart⭑·a okaz⭑·o de⭑ la⭑ supr⭑·a regul⭑·o est⭑·as la⭑ uz⭑·ad·o de⭑ la⭑ artikol⭑·o
anstataŭ⭑ la⭑ posed⭑·a adjektiv⭑·o .
element¹·a okaz⭑·o
Unu⭑+element¹·a {okaz⭑·o ^4} : la⭑ {probabl³·o} de⭑ okaz⭑·o egal⭑·as al⭑ la⭑
sum⭑·o de⭑ la⭑ probabl³·oj de⭑ la⭑ element¹·aj okaz⭑·oj ĝi·n konsist⭑·ig·ant·aj.
Rim.: Oni foj⭑·e nom⭑·as „element¹·a okaz⭑·o“ la⭑ element¹·on mem⭑.
okaz⭑·o de⭑ bezon⭑·o, okaz⭑·o de⭑ neces⭑·o, okaz⭑·o de⭑ urĝ¹·ec·o
Okaz⭑·o en⭑ kiu oni front⭑·as bezon⭑·on, danĝer⭑·on ktp: sistem⭑·o da⭑
sign⭑·oj por⭑ mal·long⭑·a inter·komunik⭑·iĝ·o en⭑ okaz⭑·o de⭑ grand⭑·a bezon⭑·o ;
prepozici⭑·on antaŭ⭑ verb⭑·o mi konsil⭑·us uz⭑·i nur⭑ en⭑ okaz⭑·o de⭑ neces⭑·ec·o
; kie mi dev⭑·as serĉ⭑·i vi·n en⭑ okaz⭑·o de⭑ bezon⭑·o ? [ĉu⭑] en⭑ okaz⭑·o de⭑
bezon⭑·o Egipt⁽⁺⁾·o pov⭑·as kolekt⭑·i du⭑·on+milion⭑·an arme¹·on ? oni pov⭑·u, en⭑
okaz⭑·o de⭑ neces⭑·o, sub·akv⭑·ig·i ĝi·n ; ĝeneral¹·a voĉ⭑-don⭑·o dev⭑·is okaz⭑·i,
se⭑ la⭑ Komitat⭑·o aŭ⭑, en⭑ okaz⭑·o de⭑ urĝ¹·ec·o, la⭑ Estr⭑·ar·o ĝi·n decid⭑·is .
{dilem²·o^2} , {embaras⭑·o^2} , {mal·facil⭑·aĵ·o} , {mank⭑·o^1}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.169 2024/01/30 16:09:26 ]
__________________________________________________________________