vidu ankaŭ la klarigojn
organiz¹·/·i
organiz¹·i
(tr)
{Star⭑·ig·i} io·n, kun·ord⭑·ig·ant·e ĝi⭑·ajn part⭑·ojn por⭑ plen⭑·um·i difin⭑·it·an
funkci¹·on; don⭑·i al⭑ io la⭑ neces⭑·ajn {organ¹·o} por⭑ funkci¹·ad·i: en⭑ la⭑
jar⭑·o 1884 la⭑ societ⭑·o organiz¹·is la⭑ unu⭑·an special⭑·an fakultat¹·on ;
U.E.A. […] reprezent⭑·as nur⭑ person⭑·ojn, kiu·j dezir⭑·as est⭑·i
organiz¹·at·aj pro⭑ difin⭑·it·a cel⭑·o aprob⭑·it·a de⭑ ili ; kor⭑·an dank⭑·on al⭑
la⭑ organiz¹·int·oj de⭑ la⭑ nun⭑·a kongres⭑·o ; la⭑ ĉirkaŭ⭑·a ŝovinism¹·o
tim⭑·ig·is la⭑ pariz⭑·ajn organiz¹·ant·ojn, ili pet⭑·eg·is ne⭑
kun·vok⭑·i tia·n kun·ven⭑·on, eĉ⭑ privat⭑·an, dum⭑ la⭑ Kongres⭑·o ; plen⭑+form⭑·e
organiz¹·it·a […] komun⭑·um·o de⭑ liber⭑~kred⭑·ant·oj ; la⭑ Labor⭑·ist·ar·o dev⭑·as
si·n organiz¹·i mond⭑+skal⭑·e ; ni dev⭑·as lern⭑·i kaj⭑ labor⭑·i sistem⭑·e kaj⭑
organiz¹·it·e ; li organiz¹·is du⭑ avangard⁽⁺⁾·ajn lini⭑·ojn, el⭑ kiu·j la⭑ pli⭑
mal·proksim⭑·a dev⭑·is observ⭑·i la⭑ mal·amik⭑·ojn, la⭑ pli⭑ proksim⭑·a ― gard⭑·i
la⭑ propr⭑·an arme¹·on kontraŭ⭑ atak⭑·o ; la⭑ manĝ⭑·aj ofic⭑·ist·oj ven⭑·os […]
por⭑ organiz¹·i sub⭑ tend⭑·o, star⭑·ig·it·a por⭑ tiu uz⭑·o, post·tag⭑-manĝ⭑·on
tut⭑·e al·log⭑·ant·an ; ĉi⭑ tie est⭑·is ĉio en⭑ ia⭑ trankvil⭑·ig·a, organiz¹·it·a
mal·ord⭑·o ; turist¹·oj al⭑ ĝi ir⭑·as ar⭑·e, ili tamen⭑ organiz¹·is por⭑ tiu
maten⭑·o karavan¹·on, kiu·n mi konduk⭑·os ; lingv⭑·o […] organiz¹·it·a kiel⭑
sistem⭑·o de⭑ simbol¹·oj, reprezent⭑·ant·aj ide⭑·ojn ; ced⭑·i al⭑ est⭑·aĵ·o pli⭑
alt⭑·e organiz¹·it·a . {aranĝ⭑·i} , {establ⁴·i} , {instal²·i} , {kompon¹·i^2}
, {ord⭑·ig·i}
organiz¹·a
Organiz¹·ant·a, kies⭑ task¹·o est⭑·as organiz¹·i io·n; rilat⭑·a al⭑
organiz¹·ad·o: la⭑ lok⭑·a organiz¹·a komitat⭑·o labor⭑·is por⭑ […] prepar⭑·ad·o
de⭑ ni⭑·a nun⭑·a kongres⭑·o ; organiz¹·a labor⭑·o ; aktual⁴·aj organiz¹·aj
problem¹·oj, demand⭑·oj, diskut¹·oj ; organiz¹·a struktur¹·o, skem⁴·o,
kadr⭑·o, fundament⭑·o, re·form⭑·o ; organiz¹·aj princip⭑·oj, form⭑·oj, plan⭑·oj
; [ni] neniam⭑ pov⭑·os forges⭑·i li⭑·an sin⁸+don⭑·an kaj⭑ sukces⭑·an labor⭑·ad·on
[kaj⭑] li⭑·an grand⭑·an organiz¹·an talent⭑·on ; la⭑ universal⭑·ec·o de⭑ la⭑
Lingv⭑·o trov⭑·is adekvat⁽⁺⁾·an organiz¹·an form⭑·on en⭑ ni⭑·a Universal⭑·a
Esperant⭑·o-asoci¹·o ; tio reflekt⁸·iĝ·as en⭑ la⭑ Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o je⭑ la⭑
nivel⭑·oj lingv⭑·a, kultur¹·a kaj⭑ organiz¹·a ; Esperant⭑·o-asoci¹·oj
funkci¹·is kiel⭑ organiz¹·aj centr⭑·oj de⭑ inter·lern⭑·ej·a korespond⭑·ad·o ;
jam⭑ en⭑ 1908 oni komenc⭑·is rimark⭑·i la⭑ organiz¹·an kaj⭑ ideologi⁹·an
divid⭑·on inter⭑ la⭑ burĝ⭑·a kaj⭑ prolet⁸·a esperant⭑·ist·a Mov⭑·ad·o .
organiz¹·o
1.
Ag⭑·o organiz¹·i io·n, {organiz¹·ad·o} : est⭑·is okup⭑·it·a per⭑ la⭑
organiz¹·o de⭑ la⭑ kurac⭑·ist·a help⭑·o por⭑ la⭑ vunditoj .
2.
{Manier⭑·o} kiel⭑ hom⭑·oj est⭑·as organiz¹·it·aj: Egipt⁽⁺⁾·o jam⭑ posed⭑·is alt⭑·an
soci³·an organiz¹·on, ter⭑-kultur¹·on, meti⭑·ojn kaj⭑ literatur⭑·on ; tiu·j
gigant¹·aj labor⭑·oj postul⭑·is, krom⭑ kon⭑·oj de⭑ la⭑ astronomi¹·o,
geometri¹·o, meĥanik⭑·o kaj⭑ arĥitektur⭑·o, ankaŭ⭑ perfekt⭑·an organiz¹·on ;
li fond⭑·is grup⭑·on, kiu per⭑ si⭑·a bon⭑·eg·a organiz¹·o kaj⭑ vigl⭑·a labor⭑·ad·o
baldaŭ⭑ far⭑·iĝ·is imit⭑·ind·a model⭑·o ; li re⭑·e, sub⭑ la⭑ pretekst⭑·o stud¹·i
la⭑ organiz¹·on de⭑ la⭑ dimanĉ⭑·aj lern⭑·ej·oj, trot⭑·is en⭑ la⭑ urb⭑·on ; la⭑
revoluci¹·o ankoraŭ⭑ ne⭑ pov⭑·is montr⭑·i organiz¹·on . {aparat¹·o} ,
{serv⭑·o}
3.
{Organiz¹·aĵ·o} : gvid⭑·ant·oj de⭑ parti⭑·oj aŭ⭑ organiz¹·oj labor⭑·ist·aj ;
kiel⭑ SAT-an⭑·o, li ja⭑ kelk⭑+foj⭑·e al·ven⭑·is al⭑ konklud⭑·oj, kiu·j ne⭑ tut⭑·e
koincid⁴·as kun⭑ tiu·j de⭑ politik¹·aj organiz¹·oj ; li dum⭑ la⭑ jar⭑·oj 1944
kaj⭑ 1945 gvid⭑·is […] vast⭑+skal⭑·an organiz¹·on je⭑ la⭑ nom⭑·o de⭑ Sved⁸·a
Ruĝ⭑·a Kruc⭑·o ; membr⭑·o de⭑ lok⭑·a organiz¹·o far⭑·iĝ·as gvid⭑·ant·o en⭑
federaci¹·o ; memor⭑·u, ke⭑ vi est⭑·as part⭑·o de⭑ grand⭑·a organiz¹·o por⭑
help⭑·i al⭑ la⭑ hom⭑·ar·o ; Luĉia-festo [est⭑·as] sol⭑~en⁽⁺⁾·at·a en⭑ ĉiu·j
famili⭑·oj, en⭑ ĉiu·j organiz¹·oj, korporaci⭑·oj .
organiz¹·ad·o
Ag⭑·o organiz¹·i: li zorg⭑·is pri⭑ ĉio, temp⭑·on kaj⭑ vol⭑·on li don⭑·is por⭑
la⭑ organiz¹·ad·o de⭑ ni⭑·a grav⭑·a fest⭑·o ; li pri·trakt⭑·is […] demand⭑·ojn
pri⭑ organiz¹·ad·o kaj⭑ pri⭑ interlingvistik⁽⁺⁾·o ; Sovet⁽⁺⁾·a Esperant⭑·ist·a
Jun⭑·ul·ar·a Mov⭑·ad·o […] trans·pren⭑·is i.a. la⭑ organiz¹·ad·on de⭑ la⭑
tradici¹·aj Jun⭑·ul·ar·aj Tend⭑·ar·oj ; [ili] interes⭑·iĝ·as pri⭑ soveti⁽⁺⁾·a
publik⭑-san⭑·ec·a organiz¹·ad·o .
organiz¹·aĵ·o
Hom⭑·a grup⭑·iĝ·o kun·ord⭑·ig·it·a por⭑ plen⭑·um·i difin⭑·it·an funkci¹·on, kutim⭑·e
fond⭑·it·a sub⭑ komun⭑·a nom⭑·o de⭑ {asoci¹·o} , {lig⭑·o} , {societ⭑·o} kc: ĉe⭑
la⭑ Bulonj⭑·a Kongres⭑·o est⭑·is prezent⭑·it·a projekt⭑·o de⭑ ĝeneral¹·a
organiz¹·aĵ·o por⭑ la⭑ tut⭑·a esperant⭑·ist·ar·o ; jun⭑·aj knab⭑·in·oj plen⭑·ig·as
lern⭑·ej·ojn, universitat⭑·ojn, kurs¹·ojn, rond⭑·et·ojn kaj⭑ organiz¹·aĵ·ojn ;
ĝi est⭑·as kontraŭ·leĝ⭑·a vest⭑·o, vi demonstr⁽⁺⁾·as per⭑ ĝi aparten⭑·on al⭑ la⭑
krim⭑·a organiz¹·aĵ·o ; li minac⭑·is trans·don⭑·i la⭑ afer⭑·on al⭑ la⭑ rajon⁽⁺⁾·a
parti⭑+organiz¹·aĵ·o ; ni⭑·a Universal⭑·a Esperant⭑·o-asoci¹·o est⭑·as la⭑ sol⭑·a
hodiaŭ⭑ ekzist⭑·ant·a inter·naci⭑·a ne·ŝtat⭑·a organiz¹·aĵ·o (vd {ne·reg⭑·ist·ar·a
organiz¹·aĵ·o} ), kiu hav⭑·as efektiv⭑·ajn membr⭑·ojn en⭑ ĉiu·j part⭑·oj de⭑
la⭑ mond⭑·o ; la⭑ dezir⭑·o evit⭑·i milit⭑·on […] far⭑·iĝ·is definitiv¹·a kaj⭑
neces⭑·a en⭑ la⭑ mond⭑·o, ― la⭑ kre⭑·o de⭑ la⭑ nov⭑·a organiz¹·aĵ·o de⭑
Unu⭑·iĝ·int·aj Naci⭑·oj […] tio·n pruv⭑·is klar⭑·e . {organizaci⁽⁺⁾·o} {misi⭑·o}
, {mov⭑·ad·o}
Rim.: Pli⭑ ĝeneral¹·e kaj⭑ laŭ·vort⭑·e, organiz¹·aĵ·o pov⭑·as est⭑·i ĉiu ajn⭑
organiz¹·it·a afer⭑·o, do⭑ i.a. ankaŭ⭑ famili⭑·o zorg⭑·ant·a pri⭑ si, kongres⭑·o,
vojaĝ⭑·o, tag⭑-labor⭑·o kc. Tamen⭑ oni praktik⭑·e uz⭑·as la⭑ vort⭑·on por⭑ apart⭑·aj
hom⭑·aj grup⭑·iĝ·oj kun⭑ pli⭑ mal·pli⭑ unik³·a funkci¹·o kaj⭑ nom⭑·o.
organiz¹·iĝ·i
(ntr)
Kun·aranĝ⭑·iĝ·i kiel⭑ funkci¹·ant·a afer⭑·o: inter·temp⭑·e la⭑
Esperant⭑·o-mov⭑·ad·o kresk⭑·e organiz¹·iĝ·is, kaj⭑ la⭑ bezon⭑·on kre⭑·i propr⭑·an
organiz¹·aĵ·on sent⭑·is ankaŭ⭑ la⭑ esperant⭑·o-parol⭑·ant·aj scienc⭑·ist·oj ; el⭑
la⭑ mult⭑·aj aspekt¹·oj de⭑ la⭑ organiz¹·iĝ·o de⭑ ni⭑·a civit³·o, mi opini⭑·as ke⭑
ni⭑·a taks⭑·o pri⭑ poezi¹·o est⭑·as plej⭑ grav⭑·a ; mi tut⭑·e ne⭑ kompren⭑·as,
kiel⭑ la⭑ viv⭑·o organiz¹·iĝ·as ĉi⭑-land⭑·e ; rekt⭑+angul⭑·a plac⭑·o, kie foir⭑·o
ĉiu+semajn⭑·e organiz¹·iĝ·as ; inter⭑ la⭑ du⭑ lern⭑·ej·an·oj kaj⭑ la⭑ du⭑
knab⭑·in·et·oj organiz¹·iĝ·is kvar⭑·op·e lud⭑·ad·oj, kiu·j komenc⭑·iĝ·is maten⭑·e
kaj⭑ fin⭑·iĝ·is nur⭑ vesper⭑·e ; la⭑ kompani¹·o iel⭑ sukces⭑·is organiz¹·iĝ·i
kiel⭑ long⭑·a, mal·regul⭑·a kolumn⁸·o .
dis·organiz¹·iĝ·i, mal·organiz¹·iĝ·i
(ntr)
Perd⭑·i si⭑·an bon⭑·an, komun⭑·an funkci¹·ad·on: la⭑ el·don⭑·ej·o dis·organiz¹·iĝ·is
pro⭑ perd⭑·o de⭑ la⭑ financ¹·a sub·ten⭑·ant·o ; la⭑ orient⭑+eŭrop⭑·aj
esperant⭑·ist·oj est⭑·is jam⭑ mal·organiz¹·iĝ·int·aj aŭ⭑ antaŭ·sent⭑·is, ke⭑ tia
sort⭑·o atend⭑·as ili·n . {dis·fal⭑·i} , {mal·kompon¹·iĝ·i}
re·organiz¹·i
{Re·star⭑·ig·i} aŭ⭑ re {aranĝ⭑·i} io·n por⭑ ke⭑ ĝi de·nov⭑·e aŭ⭑ pli⭑ efik⭑·e
pov⭑·u plen⭑·um·i si⭑·an funkci¹·on: se⭑ ni est⭑·as bon⭑·aj, respekt⭑·u ni·n kaj⭑
sub·ten⭑·u ni·n, ― se⭑ ni est⭑·as mal·bon⭑·aj re·organiz¹·u ni·n aŭ⭑ for·ig⭑·u ni·n
; la⭑ jugoslavi⁽⁺⁾·a Mov⭑·ad·o rapid⭑·e re·organiz¹·iĝ·is post⭑ la⭑ milit⭑·o ; la⭑
re·organiz¹·o evident¹·e cel⭑·is facil⭑·ig·i la⭑ organiz¹·ajn spert⭑·ojn de⭑ unu⭑
kongres⭑·o al⭑ la⭑ ali⭑·a ; la⭑ ekzist⭑·o mem⭑ de⭑ suveren⁽⁺⁾·aj ŝtat⭑·oj est⭑·is
konsider⭑·at·a kiel⭑ la⭑ kaŭz⭑·o de⭑ la⭑ milit⭑·o kaj⭑ oni postul⭑·is
post·milit⭑·an re·organiz¹·on de⭑ Eŭrop⭑·o kiel⭑ demokrat²·a federaci¹·o ;
pli·mult⭑·o post·viv⭑·is kaj⭑ prov⭑·as re·organiz¹·i si⭑·an viv⭑·on, komenc⭑·i
de·nov⭑·e, ek⭑~de⭑ nul⭑·o ; ili perd⭑·is du⭑ agent¹·ojn, kaj⭑ ili rapid⭑·os
re·organiz¹·i si⭑·ajn ret⭑·ojn por⭑ korekt⭑·i ni⭑·ajn mal·diskret¹·aĵ·ojn .
{re·form⭑·i} {re·nov⭑·ig·i} , {restaŭr⁽⁺⁾·i}
ne·reg⭑·ist·ar·a organiz¹·aĵ·o (NRO)
Organiz¹·aĵ·o sen⭑ publik⭑·a mandat¹·o, precip⭑·e iu el⭑ tiu·j, kiu·j ne⭑
cel⭑·as profit⭑·on, sed⭑ inter·naci⭑·e ag⭑·as por⭑ bon⭑~far⭑·o, soci³·a
progres⭑·o...: la⭑ inter·naci⭑·a ne·reg⭑·ist·ar·a organiz¹·aĵ·o Kurac⭑·ist·oj sen⭑
Lim⁽⁺⁾·oj kun⭑ federaci¹·aj instanc²·oj esplor⭑·is kaj⭑ konstat⭑·is, ke⭑ tie⭑·aj
river⭑·oj est⭑·as polu⁽⁺⁾·it·aj de⭑ plumb⭑·o ; laŭ⭑ ne·reg⭑·ist·ar·aj organiz¹·aĵ·oj
tra⭑ Balkani⁽⁺⁾·o oni kontraband²·e liver⭑·as ĉiu+jar⭑·e la⭑ plej⭑ grand⭑·an
part⭑·on de⭑ 120 000 vir⭑·in·oj kaj⭑ infan⭑·oj el⭑ Orient- kaj⭑
sud⭑-orient⭑·--eŭrop⭑·o al⭑ EU-ŝtat⭑·oj, kie ili est⭑·as vend⭑·at·aj cel⭑·e al⭑
seks⭑·a ekspluat²·ad·o kaj⭑ prostitu²·ad·o ; la⭑ inter·naci⭑·a leĝ⭑·ig·o de⭑ la⭑
hom⭑·aj rajt⭑·oj est⭑·as rezult²·o de⭑ long⭑·aj, insist¹·aj klopod⭑·oj, en⭑ kiu·j
el·star⭑·an rol¹·on lud⭑·is influ⭑·aj unu⭑·op·ul·oj, divers⭑·aj prem⭑-grup⭑·oj kaj⭑
ne·reg⭑·ist·ar·aj organiz¹·aĵ·oj .
Inter·naci⭑·a labor⭑·--organiz¹·aĵ·o (ILO)
Special⭑·a {organiz¹·aĵ·o} de⭑ {Unu⭑·iĝ·int·aj Naci⭑·oj} , kiu cel⭑·as akcel⭑·i
la⭑ social²·an just⭑·ec·on per⭑ pli·bon⭑·ig·oj de⭑ la⭑ viv- kaj⭑
labor⭑·--kondiĉ⭑·oj: laŭ⭑ statistik¹·oj de⭑ la⭑ Inter·naci⭑·a
labor⭑·--organiz¹·aĵ·o, nun·temp⭑·e en⭑ la⭑ mond⭑·o la⭑ kvant⭑·o de⭑ trans·land⭑·aj
en·ofic⭑·iĝ·int·oj jam⭑ ating⭑·is pli⭑ ol⭑ 20 milion⭑·ojn ; spert⭑·ul·oj de⭑ la⭑
Inter·naci⭑·a labor⭑·--organiz¹·aĵ·o (ILO) asert¹·as, ke⭑ la⭑ nov⭑·a jar⭑-mil⭑·o
komenc⭑·iĝ·is sen⭑ solv⭑·o por⭑ unu⭑ el⭑ la⭑ plej⭑ grav⭑·aj problem¹·oj de⭑ la⭑
antaŭ⭑·a: la⭑ sen·ĉes⭑·a kresk⭑·o de⭑ sen·organiz¹·ec·o .
Organiz¹·aĵ·o por⭑ Sekur⁴·ec·o kaj⭑ Kun·labor⭑·o en⭑ Eŭrop⭑·o (OSKE)
{Organiz¹·aĵ·o} fond⭑·it·a en⭑ 1995, kun⭑ membr⭑·o-ŝtat⭑·oj en⭑ Eŭrop⭑·o kaj⭑
ankaŭ⭑ en⭑ Centr⭑-azi⁸·o kaj⭑ Nord⭑-amerik⁸·o, funkci¹·ant·a kiel⭑ konsult³·ej·o,
observ⭑·ej·o kaj⭑ kun·labor⭑·ej·o pri⭑ sekur⁴·ec·o, kontraŭ·teror⁽⁺⁾·ism·a ag⭑·ad·o,
reg⭑·o de⭑ energi⭑·oj kaj⭑ arm⭑·oj, publik⭑·aj rajt⭑·oj, demokrati⁸·o kaj⭑
ceter⭑·aj tem⭑·oj: la⭑ pol⭑·a ministr¹·o por⭑ la⭑ ekster·land⭑·aj afer⭑·oj, la⭑
nun⭑·a prezid⭑·ant·o de⭑ la⭑ Organiz¹·aĵ·o por⭑ Sekur⁴·ec·o kaj⭑ Kun·labor⭑·o en⭑
Eŭrop⭑·o est⭑·ad·ant·e vizit⭑·e en⭑ Moskv⁽⁺⁾·o renkont⭑·iĝ·is mard⭑·e maten⭑·e kun⭑
la⭑ rus⭑·a ministr¹·o por⭑ la⭑ ekster·land⭑·aj afer⭑·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.41 2024/01/30 16:09:26 ]
__________________________________________________________________