vidu ankaŭ la klarigojn
orient·/·o

orient·o

   1.
          Unu el la kvar geografi·aj ĉef·punkt·oj, difin·at·a per tiu part·o de
          la horizont¹·o, kie oni vid·as la sun·on lev·iĝ·i, kaj kontraŭ·a al la
          {okcident·o} ; la direkt·o difin·at·a per tiu ĉef·punkt·o: supr·en~ir·u
          sur la supr·on de  , kaj direkt·u vi·ajn okul·ojn al
          {okcident·o} kaj al {nord·o} kaj al {sud·o} kaj al orient·o ; ŝi
          tim·is la kok·o-kri·on, ŝi tim·is la unu·an ruĝ·an stri·on en la
          orient·o, ĉar se ŝi·a labor·o ne est·os fin·it·a ĝis tiam, ŝi pere·os ;
          al ĉia land·o oni pov·as ven·i ne sol·e de orient·o, sed ankaŭ de
          okcident·o .

   2.
          Ter-part·o kuŝ·ant·a orient·e de la hejm·o de koncern·a aŭtor·o: kaj tiu
          hom·o est·is pli eminent·a, ol ĉiu·j fil·oj de la orient·o ; jen
          saĝ·ul·oj el la orient·o ven·is al  , dir·ant·e: kie est·as
          tiu, kiu est·as nask·it·a Reĝ·o de la Jud³·oj ?

   3.
          Ĉe la framason·oj, part·o de loĝi·o, kie sid·as la loĝi·estr·o.

Orient·o

          La mond·o-part·o orient·e de antikv·a Grek⁸·uj·o, pli mal·pli ampleks·ant·a
          {Azi⁸·o} n kaj eventual¹·e orient·an Eŭrop·on: Di·o la Etern·ul·o plant·is
          ĝarden·on en  en la Orient·o ; ne·long·e post la resurekt⁽⁺⁾·o de
          Jesu³·o Krist·o, li en·ir·is unu el la kutim·aj ŝip·oj, kiu·j
          trans·port·is fer·on, ŝtal·on, or·on kaj spic·ojn el Orient·o ; la
          spirit·o de la Orient·o kaj la teĥnik³·o de la {Okcident·o} ; en la
          70aj⁽⁺⁾ jar·oj, kiam okaz·is grand·a ekspluat²·ad·o en la Mez·a Orient·o,
          labor·ant·oj el divers·aj land·oj amas·e kaj konkur·e en·ir·is la golf·an
          region·on ; eŭrop·an·oj pli bon·e kompren·u la kompleks⁽⁺⁾·ec·on de
          Proksim·a Orient·o .

   Rim.: La antikv·a mediterane⁸·a civilizaci³·o (palestin⁽⁺⁾·a, grek⁸·a, rom⁽⁺⁾·a) vid·is
   si·nsam·e kiel la ĉin⁹·aen la centr·o de la mond·o kaj do ĉio orient·e
   de ĝi oni nom·isla Orient·o“. Pro komun·a histori·a, religi·a kaj
   kultur¹·a-politik¹·a fon⁵·o oni plu uz·as tiu·n divid·on de la mond·o, kvankam la
   lim·oj en·e de Eŭrop·o ŝov·iĝ·is okcident·en ekz-e en la temp·o de Mal·varm·a
   Milit·o.

orient·a

   1.
          Rilat·a al orient·o^1: orient·a vent·o (kiu ven·as de orient·e);
          {Orient·a Azi⁸·o} (tiu part·o, kiu stern·iĝ·as orient·en).

   2.
          Rilat·a al orient·o^2: orient·aj popol·oj, lingv·oj, juvel·oj;
          {orient·a krist·an·ism·o} .

orient·e

          Ĉe la orient·o: la tend·ar·oj, kiu·j star·as orient·e ; ŝi aŭd·is la
          rul·iĝ·ad·on de la mar·o okcident·e kaj orient·e .

orient·en

          Direkt·e al orient·o^1: ĝi star·is sur dek du bov·oj: tri kun la
          vizaĝ·o nord·en, tri kun la vizaĝ·o okcident·en, tri kun la vizaĝ·o
          sud·en, kaj tri kun la vizaĝ·o orient·en unu orient·en, ali·a
          okcident·en .

orient·e de

   (prepozici·aĵ·o)

   1.
          {En} la orient·a part·o de: Min·ej·o de  ekspluat²·as
          diamant·ojn orient·e de  -provinc·o .

   2.
          {Ekster} , pli orient·e ol: trans·e de  , kontraŭ Jeriĥ⁽⁺⁾·o,
          orient·e de  ; [li] halt·is sur la mont·o, kiu est·as
          orient·e de la urb·o .

orient·i

   (tr)

   1.
          {Direkt·i} io·n laŭ geografi·a ĉef·punkt·o, apart·e al orient·o:
          orient·i kelk·ajn tomb·ojn al Mekk⁽⁺⁾·o ; dekstr·e (politik¹·a dekstr·o)
          orient·it·aj medi³·oj ; orient·i (prefer·e direkt·i, cel·i) la paf·on al
          la larĝ·a fenestr·o .

   2.
          {Determin²·i} la situaci·on de person·o  objekt·o rilat·e al
          orient·o: orient·i kart·on, plan·on; kial est·is tiel mal·facil·e
          orient·i la fot⁹·on ? bon·e orient·it·a en ĉiu·j branĉ·oj de la scienc·o
          ; ĉu vi pov·us iom orient·i mi·n pri ebl·oj de negoc·ad·o ĉi tie ? [la
          verk·o] montr·iĝ·is bon·eg·a manier·o orient·i  manipul²·i la
          publik-opini·on ; pri·profesi·a orient·ad·o (metod¹·a dis·don·ad·o de
          lern·ant·oj en divers·ajn meti·ojn laŭ ili·aj apart·aj kapabl·oj kaj
          gust·oj).

   3.
          Elekt·i {baz¹·on} , rilat·e al kiu oni determin²·os la {orient·iĝ·on} de
          ĉiu·j ali·aj baz¹·oj.

orient·iĝ·i, si·n orient·i

   1.
          {Determin²·i} la direkt·on, kiu dev·as est·i sekv·at·a: la estr·o ne
          pov·is si·n orient·i, de kie ven·as la voĉ·o ; cent·oj da voj·oj, kie
          oni ne pov·as si·n orient·i ; est·as jam profund·a nokt·o, kaj mi […]
          tut·e ne pov·as mi·n orient·i ; en la mal·lum·o li ne pov·is tie
          orient·iĝ·i ; mi sukces·is orient·i mi·n per unu-du konstru·aĵ·oj,
          kiu·jn mi re·kon·is ; li ek·sid·as kaj ŝajn·as orient·i si·n, iom post
          iom li konsci·as, kie li est·as .

   2.
          Klar·e kompren·i la situaci·on, en kiu oni trov·iĝ·as, kaj difin·i,
          kio·n oni dev·as far·i: se mi demand·as ili·n pri ili·aj soci³·aj
          instituci·oj, ili  tro·e mi·n orient·as pri ĉio ; oni ne pov·as si·n
          orient·i en la pens-manier·o de [tiu popol·o] ; atak·oj, kiu·j ne
          don·is al ni·aj soldat·oj la pov·on dec·e orient·iĝ·i kaj
          inter·komunik·iĝ·i ; ĝi parol·is ĉio·n, kio·n ĝi vol·is […] neniu hav·is
          la temp·on orient·iĝ·i pri […] ĝi·a parol·ad·o .

orient·iĝ·o

   1.
          Ag·o orient·iĝ·i; stat·o de io  iu orient·it·a; de iu, kiu
          orient·iĝ·as: orient·iĝ·o rilat·e al la vent·o-direkt·o ; ŝi unu tag·on
          tiel perd·is la orient·iĝ·on, ke ŝi plu ne pens·is pri la don·int·o ;
          por orient·iĝ·o […] oni don·is al·nom·ojn laŭ merit·o .

   2.
          (de {baz¹·o}  rilat·e al baz¹·o  ) La {sign·o} de la
          {determin²·ant·o} de ĝi·aj vektor⁽⁺⁾·oj rilat·e al  : pozitiv¹·a 
          negativ²·a orient·iĝ·o; aks·a simetri¹·o en eben·o modif³·as la orient·iĝ·on
          (la orient·iĝ·o de bild¹·o de baz¹·o  rilat·e al  est·as
          negativ²·a). {dekstr·um·a} , {mal·dekstr·um·a} .

orient·il·o

          Ĉio, kio serv·as por si·n orient·i: se  ne hav·us […]
          re·ten·em·an memor·on pri orient·il·oj en tra·pas·it·aj region·oj, ili tre
          kred·ebl·e erar-vag·us ; ni kun·port·is nav¹·ig·il·on kaj ali·ajn
          orient·il·ojn ; por mi, rus·o, est·as pli mal·grand·a problem¹·o
          disting·i orient·il·ojn en la demagogi³·a nebul·o . {kompas¹·o} ,
          {sekstant⁽⁺⁾·o}

mal·orient·iĝ·i, sen·orient·iĝ·i, perd·i la orient·iĝ·on

   1.
          Ne trov·ad·i la ĝust·an voj·on: li aŭd·is du blank·ul·ojn diskut¹·i kio·n
          far·i se oni mal·orient·iĝ·as en la arb·ar·o .

   2.
          Ne kompren·i situaci·on, ne sci·i, kiel ag·i: ŝi est·is ja lev·at·a al
          ĉiam pli alt·a ĝoj·o, al ĉiam pli alt·a feliĉ·o, kaj en tio ŝi unu
          tag·on tiel perd·is la orient·iĝ·on, ke ŝi plu ne pens·is pri la
          don·int·o ; soci³·o ŝajn·as sen·orient·iĝ·i kaj […] far·iĝ·as viktim³·o de
          la ĝemel⁴·aj mal·san·oj, mal·riĉ·o kaj krim·ec·o .

mis·orient·iĝ·i

   1.
          Ne re·kon·i lok·on, mal·ĝust·e elekt·i ir-direkt·on, {erar·i} : cikoni·o
          mis·orient·iĝ·as serĉ·ant·e si·an nest·on . {de·voj·iĝ·i}

   2.
          Mal·bon·e kompren·i, mal·ĝust·e ag·i: la leg·ant·o, brav·ig·it·a kaj
          far·iĝ·int·a moment·e tiel kruel·a kiel si·a legat²·aĵ·o, trov·usen
          mis·orient·iĝ·ila voj·on krut·an kaj sovaĝ·an trans la dezert·ajn
          marĉ·ojn de ĉi mal·lum·aj paĝ·oj .

Ekstrem~orient·o

          {Orient·a Azi⁸·o} : import¹·ad·o el Ekstrem~orient·o ; mi sen·per·e
          en·ŝip·iĝ·is al Ekstrem·a Orient·o .

grand~orient·o

          Centr·a loĝi·o, for·mit¹·a en ĉef·urb·o de reprezent·ant·oj de ĉiu·j
          provinc·aj framason·aj loĝi·oj.

nord+orient·e

          Laŭ direkt·o inter nord·o kaj orient·o: nord+orient·e la ĉiel·o
          komenc·is bril·et·i en varm·aj kolor·oj ; ili far·is long·an ekskurs·on
          al alt·a mont·o nord+orient·e de Torent¹·o ;  subit·e al·pren·is
          flank·an voj·et·on, nord+orient·en, konduk·ant·an unu·e tra sen·herb·a,
          dezert·a region·o .

sud+orient·e

          Laŭ direkt·o inter sud·o kaj orient·o: ĉe la dekstr·a flank·o de la
          dom·o, sud+orient·e ; van·e mi rigard·ad·is sud+orient·en, kie li·a boat·o
          laŭ·kutim·e ek·aper·is .

   [artikol-versi⁹·o: 1.137 2024/01/30 16:09:26 ]
     __________________________________________________________________