vidu ankaŭ la klarigojn
paf⭑·/·i
paf⭑·i
(tr)
1.
{Ĵet⭑·i} aĵ⭑·on tre⭑ rapid⭑·e al⭑ iu cel⭑·o aŭ⭑ direkt⭑·o: mi paf⭑·is sag⭑·on en⭑
la⭑ aer⭑·on ; sen·paŭz⭑·e fulm⭑·oj paf⭑·is, tondr⭑·oj bru⭑·is ; ĉu⭑ ver⭑·e, [ili]
paf⭑·as (lanĉ⁹·ig·as, start⁸·as) tiom⭑ mult⭑·ajn kosm⁸·o-raket¹·ojn al⭑ la⭑ Lun⭑·o
? mi blind⭑·e paf⭑·os, ebl⭑·e traf⭑·os ; eĉ⭑ kiu plej⭑ bon⭑·e paf⭑·as, tamen⭑
iam⭑ mal·traf⭑·as .
a)
Ĵet⭑·i objekt⭑·on per⭑ rapid⭑·ig·a il⭑·o, cel⭑·ant·e detru⭑·i, vund⭑·i aŭ⭑
mort⭑·ig·i: paf⭑·i kugl⭑·on per⭑ karaben⭑·o, obus⁽⁺⁾·on per⭑ kanon¹·o; mi
paf⭑·os preter⭑ ĝi·n tri⭑ sag⭑·ojn, kvazaŭ⭑ paf⭑·ant·e al⭑ cel⭑·o ; li
paf⭑-ĵet⭑·is la⭑ sag⭑·on ; la⭑ reĝ⭑·a fil⭑·o […] paf⭑·is, sed⭑ mal·traf⭑·is
la⭑ vulp⭑·on ; hodiaŭ⭑ vi paf⭑·os vi⭑·an prov⭑-paf⭑·on, por⭑ ke⭑ mi pov⭑·u
proklam⭑·i vi·n ĉas⭑·ist·oj ; paf⭑·u, mi ne⭑ tim⭑·as vi⭑·ajn kugl⭑·ojn ;
mi ĝust⭑·e en⭑ tiu tag⭑·o ne⭑ el·paf⭑·is ankoraŭ⭑ eĉ⭑ unu⭑ kartoĉ⭑·on ;
mi mi·n paf⭑·os, mi·n paf⭑·os! ― li dir⭑·is ; la⭑ soldat⭑·oj de⭑ la⭑
galer¹·oj paf⭑·is per⭑ mult⭑+nombr⭑·a artileri¹·o ; en⭑ tiu moment⭑·o mi
ver⭑·e volont⭑·e tuj⭑ paf⭑·us pugn⭑·on al⭑ li ; mi paf⭑·us bot⭑·on mez⭑·en
de⭑ ili⭑·aj grimac⭑·il·oj ; esperant⭑·ist·oj kur⭑·is, ĵet⭑·is kaj⭑ paf⭑·is
ĝis⭑ plen⭑·a el·ĉerp⭑·iĝ·o en⭑ la⭑ akv⭑·o-batal⭑·o organiz¹·it·a de⭑ la⭑
Verd⭑·aj skolt⁹·oj ; paf⭑·i bird⭑·on, al⭑ bird⭑·o; paf⭑·i kontraŭ⭑, sur⭑
iu; tra·paf⭑·ad·i la⭑ aer⭑·on (van⭑·e labor⭑·i) . {cel⭑·i} , {for·paf⭑·i}
, {traf⭑·i}
b)
Eksplod⭑·ig·i la⭑ ŝarg⭑·on de⭑ pulv⭑·o-paf⭑·il·o (t.e. paf⭑·i en⭑ la⭑
aer⭑·on, eventual¹·e sen⭑ paf⭑·aĵ·o, per⭑ lum⭑-munici¹·o ks) por⭑
{avert⭑·i} , {salut⭑·i} , {honor⭑·i} : en⭑ mal·proksim⭑·o li vid⭑·is
ŝip⭑·ojn, kiu·j alarm¹·e paf⭑·is ; la⭑ graf⭑·o paf⭑·is el⭑ la⭑ kaleŝ⭑·o en⭑
la⭑ aer⭑·on, la⭑ rajd⭑·ant·oj for·kur⭑·is ; flor⭑·aj girland¹·oj ornam⭑·is
la⭑ strat⭑·ojn, la⭑ knab⭑·ar·o paf⭑·is petard²·ojn ; la⭑ ŝip⭑·et·o paf⭑·is
la⭑ halt⭑-signal⭑·on . {alarm¹·i} , {signal⭑·i}
c)
Ĵet⭑·eg·i pilk⭑·on aŭ⭑ ali⭑·an lud⭑-objekt⭑·on al⭑ cel⭑·aĵ·o: la⭑ kroat⁽⁺⁾·a
atak⭑·ist·o ĉiam⭑ paf⭑·as la⭑ pilk⭑·on al⭑ la⭑ gol⁽⁺⁾+gard⭑·ist·o ; per⭑
prem⭑-buton⭑·o oni liber⭑·ig·as la⭑ risort⭑·on, kaj⭑ la⭑ fal⭑-ombrel⭑·o
est⭑·as ĵet⭑·at·a supr⭑·en en⭑ la⭑ aer⭑·on, […] rav⭑·a lud⭑·il·o […]
neces⭑·is nur⭑ paf⭑·i unu⭑ en⭑ la⭑ aer⭑·on, kaj⭑ la⭑ hom⭑·oj aĉet⭑·is .
{frap⭑·i^1.a} , {pied⭑-bat⭑·i} , {ŝot⁽⁺⁾·i}
2.
Fort⭑·e {ĵet⭑·i^3} rigard⭑·on, vort⭑·ojn por⭑ avert⭑·i, tim⭑·ig·i, silent⭑·ig·i,
sond³·i ks: se⭑ la⭑ fav⭑-or⭑·it·in·o est⭑·us pov⭑·int·a vid⭑·i la⭑ viper⁸·an
rigard⭑·on, kiu·n al⭑ ŝi paf⭑·is ŝi⭑·a konkur⭑·ant·in·o ; la⭑ jun⭑·ul·o paf⭑·is al⭑
si⭑·a kun⭑·ul·in·o tiel⭑ pasi⭑·an rigard⭑·on, ke⭑ fraŭl⭑-in⭑·o Kol⭑-ard³·o sent⭑·is
si·n profund⭑·e konfuz⭑·it·a ; „mal⭑·e, fil⭑·o“, la⭑ pastr⭑·o kontraŭ·paf⭑·is ;
li⭑·a lang⭑·o maŝin⭑-paf⭑·is elokvent⭑·on je⭑ apenaŭ⭑ sekv⭑·ebl·a kadenc¹·o ; mi
paf⭑·is la⭑ last⭑·an demand⭑·on, kiu ebl⭑·is: „kia·n mon⭑·on vi pag⭑·as?“ ;
franc⭑-in⭑·o, paf⭑·ant·e per⭑ la⭑ rid⭑·ant·aj okul⭑·oj ; blond⭑·aj, brun⭑·aj,
flav⭑~ruĝ⭑·aj, por⭑ ĉiu·j gust⭑·oj, kur⭑·is […] kaj⭑ okul⭑-paf⭑·is ; ŝi⭑·aj bel⭑·aj
okul⭑·oj paf⭑·is al⭑ la⭑ fremd⭑·ul·o rigard⭑·on tiel⭑ bor⭑·ant·an, ke⭑ ĝi ŝajn⭑·is
fos⭑·ont·a li⭑·an cerb⭑·on tra⭑ la⭑ krani⭑·o . {okul⭑·i}
paf⭑
(son⭑-imit⭑·o)
{Bru⭑·o} de⭑ paf⭑·o, de⭑ eksplod⭑·o, de⭑ frakas⭑·o: la⭑ oficir⭑·o ek·cel⭑·as la⭑
tri⭑·an foj⭑·on — paf⭑! li traf⭑·is ; pif, paf⭑! ek·son⭑·is subit⭑·e krak⭑·oj ;
est⭑·as tut⭑·e simpl⭑·e: paf⭑ el⭑ ĉas⭑-paf⭑·il·o kaj⭑ la⭑ fin⭑·o ! {krak⭑}
paf⭑·o
Ag⭑·o paf⭑·i aŭ⭑ rezult²·o de⭑ tiu ag⭑·o: mi aŭd⭑·is du⭑ paf⭑·ojn; paf⭑·o el⭑
paf⭑-ark⭑·o ; la⭑ paf⭑·o de⭑ la⭑ paf⭑·il·eg·o ; ni ek·aŭd⭑·is paf⭑·ojn kaj⭑ tuj⭑
post⭑·e ali⭑·ajn krak⭑·ojn ; zum⭑·is la⭑ kugl⭑·et·aĵ·o kaj⭑ krak⭑·is paf⭑·o post⭑
paf⭑·o ; ĉiu ĝem⭑·o son⭑·is kiel⭑ mal·grand⭑·a paf⭑·o .
paf⭑·ar·o, paf⭑·ad·o
Ripet⭑·it·aj paf⭑·oj: la⭑ paf⭑·ad·o daŭr⭑·is tre⭑ long⭑·e ; la⭑ afer⭑·o fin⭑·iĝ·is,
kiel⭑ la⭑ paf⭑·ad·o ĉe⭑ Hornbergo, kaj⭑ ili dev⭑·is for·ir⭑·i kun⭑ long⭑·a naz⭑·o
; kia paf⭑·ar·o! […] unu⭑ — du⭑ — tri⭑ ; salut⭑·a paf⭑·ar·o.
paf⭑·aĵ·o
Ĉio ajn⭑, kio·n oni paf⭑·as per⭑ paf⭑·il·o: fajf⭑·ad·o de⭑ la⭑ plum⭑-fin⭑·it·aj
paf⭑·aĵ·oj miks⭑·is si·n kun⭑ hurl⁽⁺⁾·ad·o de⭑ la⭑ best⭑·oj ; la⭑ paf⭑·aĵ·o eksplod⭑·e
ating⭑·is la⭑ cel⭑·on ; trov⭑·iĝ·is […] tri⭑ sak⭑·oj da⭑ paf⭑·aĵ·o, kiu·j est⭑·as
grand⭑·a akir⭑·o ; la⭑ last⭑·an paf⭑·aĵ·on mi el·paf⭑·is, kiel⭑ vi sci⭑·as, al⭑
la⭑ kornik¹·o . {kugl⭑·o} , {obus⁽⁺⁾·o} , {sag⭑·o} , {ŝton⭑·o} {munici¹·o} ,
{ŝarg⭑·o^1}
paf⭑·ej·o
Lok⭑·o, kie oni si·n ekzerc⭑·as pri⭑ paf⭑·ad·o: la⭑ paf⭑·ej·o fin⭑·is orient⭑·e
per⭑ krut⭑·a mur⭑·o ; foj⭑·e li est⭑·is en⭑ kermes⁽⁺⁾·a paf⭑·ej·o ; ating⭑·int·e la⭑
paf⭑·ej·on, en·iĝ⭑·as la⭑ vic⭑·on kaj⭑ sub⭑ aprob⭑·aj ek·kri⭑·oj de⭑ la⭑
ĉe·est⭑·ant·oj tra·bat⭑·as per⭑ ŝrot⁽⁺⁾·er·o ĉap⭑·on de⭑ blank⭑~gvardi⭑·an·o .
paf⭑·iĝ·i, si·n paf⭑·i
(ntr)
1.
Ĵet⭑·iĝ·i rapid⭑·eg·e: raket¹·oj paf⭑·iĝ·as alt⭑·en; li paf⭑·is si·n for⭑ (subit⭑·e
mal·aper⭑·is) ; kiel⭑ vapor⭑·o la⭑ du⭑ vizit⭑·int·oj paf⭑·is si·n for⭑ el⭑ la⭑
loĝ⭑·ej·o tiel⭑ mister⭑·e kaj⭑ sen·spur⁸·e, kiel⭑ ili en·ven⭑·is . {for·paf⭑·iĝ·i,
for·paf⭑·i si·n} , {fuz⁽⁺⁾·i}
2.
Mort⭑·i per⭑ (propr⭑·a) paf⭑·o: docent⁽⁺⁾·o de⭑ botanik¹·o, kiu, dum⭑
klas⭑-ekskurs⭑·o en⭑ arb⭑·ar·o, ek·mal·aper⭑·as kaj⭑ trov⭑·iĝ·as mort⭑·a pro⭑
paf⭑·iĝ·o .
paf⭑·il·o
1.
Ĉia il⭑·o por⭑ paf⭑·i: kun⭑ urs⭑·o promen⭑·u, sed⭑ paf⭑·il·on pret⭑·e ten⭑·u ; la⭑
piz⭑·oj est⭑·as ĝust⭑·e bon⭑·aj por⭑ li⭑·a krak⭑-paf⭑·il·o . {arm⭑·il·o} {paf⭑-ark⭑·o}
, {ŝton⭑-ĵet⭑·il·o}
2.
{pulv⭑·o-paf⭑·il·o}
3.
{Fusil⁽⁺⁾·o} : Adolf⁽⁺⁾·o kaj⭑ Jon⁽⁺⁾·o paf⭑·is per⭑ la⭑ paf⭑-ark⭑·oj super⭑ la⭑
tomb⭑·on, ĉar⭑ ili ne⭑ hav⭑·is paf⭑·il·ojn aŭ⭑ kanon¹·ojn ; tub⭑-apertur⁶·o de⭑
paf⭑·il·o ; li ŝarg⭑·is la⭑ paf⭑·il·on kaj⭑ ĉirkaŭ·rigard⭑·is ; pli⭑ ver⭑·e
kugl⭑·o re·kur⭑·os en⭑ la⭑ tub⭑·on de⭑ la⭑ paf⭑·il·o kaj⭑ danc⭑·os en⭑ la⭑
intern⭑·aĵ·o de⭑ si⭑·a paf⭑·ant·o . {cel⭑·il·o} , {cel⭑-grajn⭑·o} , {ĉan⭑·o} ,
{kolb⁽⁺⁾·o}
paf⭑·il·eg·o
Grand⭑·a {pulv⭑·o-paf⭑·il·o} pri·serv⭑·at·a de⭑ plur⁴·aj
soldat⭑·oj-artileri¹·ist·oj: por⭑ muŝ⭑·on mort⭑·ig·i oni paf⭑·il·eg·on ne⭑
bezon⭑·as ; ne⭑ kun·ven⭑·is regn⭑·estr·oj, nek⭑ ministr¹·oj, por⭑ ŝanĝ⭑·i la⭑
politik¹·an kart⭑·on de⭑ la⭑ mond⭑·o, ne⭑ bril⭑·as luks⭑·aj vest⭑·oj kaj⭑
mult⭑·eg·o da⭑ impon¹·ant·aj orden⭑·oj en⭑ ni⭑·a salon⭑·o, ne⭑ bru⭑·as paf⭑·il·eg·oj
ĉirkaŭ⭑ la⭑ modest⭑·a dom⭑·o, en⭑ kiu ni trov⭑·iĝ·as . {artileri¹·o}
{bomb²·o-paf⭑·il·o} , {haŭbiz⁽⁺⁾·o} , {kanon¹·o}
paf⭑·ist·o
Sport¹·ist·o aŭ⭑ mil⭑·ist·o (precip⭑·e infanteri¹·an·o) kies⭑ fak⭑·o est⭑·as
cel⭑-paf⭑·i: ark⭑+paf⭑·ist·o ; kaŝ⭑+paf⭑·ist·o ; sport¹+paf⭑·ist·o ; la⭑ paf⭑·ist·oj
paf⭑·is sur⭑ vi⭑·ajn serv⭑·ant·ojn de⭑ sur⭑ la⭑ mur⭑·o ; la⭑ plej⭑ bon⭑·aj
paf⭑·ist·oj ĉiam⭑ cel⭑·as al⭑ la⭑ radi⭑·aj cel⭑·il·oj kaj⭑ distanc¹·il·oj de⭑ la⭑
mal·amik⭑·aj paf⭑·il·eg·oj .
Paf⭑·ist·o (Sgr) (♐︎)
{Stel⭑-figur⭑·o} kaj⭑ sign⭑·o de⭑ la⭑ {zodiak¹·o} (): la⭑ plej⭑ sud⭑·a stel⭑·o en⭑
la⭑ Serpent⭑·o ĉe⭑ la⭑ lim⭑·o kun⭑ la⭑ najbar⭑·a konstelaci⁽⁺⁾·o Paf⭑·ist·o .
for·paf⭑·i
Paf⭑·e for·ig⭑·i (paf⭑·aĵ·on aŭ⭑ cel⭑·aĵ·on): li met⭑·is unu⭑ piz⭑·on en⭑ la⭑
paf⭑·il·on kaj⭑ for·paf⭑·is ĝi·n ; Vilhelm⭑·o for·paf⭑·is la⭑ pom⭑·on de⭑ la⭑ kap⭑·o
de⭑ si⭑·a fil⭑·o ; mi iam⭑ pov⭑·is for·paf⭑·i ĉeriz⭑·on de⭑ la⭑ buŝ⭑·o ; la⭑
kutim⭑·aj sakr⭑·o-kanon¹·ad·oj for·paf⭑·is ĉia·n munici¹·on .
for·paf⭑·iĝ·i, si·n for·paf⭑·i
Subit⭑·e {mal·aper⭑·i} ; for·kur⭑·i: mal·aper⭑·ant·e kiel⭑ vapor⭑·o la⭑ du⭑
vizit⭑·int·oj paf⭑·is si·n for⭑ el⭑ la⭑ loĝ⭑·ej·o tiel⭑ mister⭑·e kaj⭑ sen·spur⁸·e,
kiel⭑ ili en·ven⭑·is ; li paf⭑·is si·n for⭑ .
fingr⭑·o-paf⭑·o
Frap⭑·o aŭ⭑ for·bat⭑·o far⭑·it·a per⭑ fingr⭑·o unu⭑·e pint⭑·e re·ten⭑·it·a ĉe⭑ la⭑
dik⭑~fingr⭑·o, kaj⭑ post⭑·e el·las⭑·it·a: per⭑ du⭑ fingr⭑·oj la⭑ jun⭑·ul·in·o pinĉ⭑·is
la⭑ har⭑·on kaj⭑ mal·pez⭑·e fingr⭑·o-paf⭑·is ĝi·n .
maŝin⭑-paf⭑·il·o
{Paf⭑·il·o} ĵet⭑·ant·a rapid⭑·e kaj⭑ aŭtomat¹·e mult⭑·ajn kugl⭑·ojn: la⭑
kiras⭑-aŭtomobil¹·oj minac⭑·e montr⭑·as maŝin⭑-paf⭑·il·ojn kaj⭑ plumb⭑·a pluv⭑·o
super·verŝ⭑·as la⭑ ribel⭑·ant·ajn kvartal⭑·ojn ; ambaŭ·flank⭑·e posten⭑·is du⭑
batal⭑-pret⭑·aj soldat⭑·oj en⭑ kamufl⁽⁺⁾·aj kostum⭑·oj kaj⭑ kun⭑ oblikv¹·e
ten⭑·at·aj maŝin⭑-paf⭑·il·oj . {mitral⁽⁺⁾·o}
mort⭑-paf⭑·i
{Paf⭑+mort⭑·ig·i} : mort⭑-paf⭑·u mi·n kaj⭑ de·tranĉ⭑·u mi⭑·ajn pied⭑·ojn kaj⭑ kap⭑·on
; li dir⭑·is, ke⭑ li si·n mort⭑-paf⭑·os ; li las⭑·is si·n mort⭑-paf⭑·i por⭑ ni,
li est⭑·is brav⭑·a hom⭑·et·o .
Rim.: Kvankam⭑ „mort⭑-paf⭑·i“ est⭑·as pli⭑ mal·long⭑·a, tamen⭑ „paf⭑+mort⭑·ig·i“
est⭑·as pli⭑ kutim⭑·a kaj⭑ prefer⭑·ind·a: unu⭑·e, ĉar⭑ tem⭑·as pri⭑ mort⭑·ig·o per⭑
paf⭑·o (sed⭑ se⭑ tem⭑·as pri⭑ ne·intenc⭑·a paf⭑·o mort⭑·a, „mort⭑-paf⭑·i“ pov⭑·as
pli⭑ konven⭑·i); kaj⭑ du⭑·e, pro⭑ la⭑ simil⭑+senc⭑·aj vort⭑·oj kiel⭑
„ŝton⭑+mort⭑·ig·i“.
pulv⭑·o-paf⭑·il·o
{Paf⭑·il·o} ĵet⭑·ant·a paf⭑·aĵ·on per⭑ eksplod⭑·o de⭑ {pulv⭑·o} : mi ne⭑ rajt⭑·is
uz⭑·i pulv⭑·o-paf⭑·il·on aŭ⭑ lanc¹·on, dum⭑ li ten⭑·as nur⭑ glav⭑·on .
sag⭑-paf⭑·o
Mal·formal²·a {mezur⭑-unu⭑·o} de⭑ long⭑·o, proksim⭑·um·e egal⭑·a al⭑ 70 metr⭑·oj:
dek⭑·on da⭑ sag⭑-paf⭑·oj okcident⭑·en .
ŝrot⁽⁺⁾-paf⭑·il·o
{Paf⭑·il·o} paf⭑·ant·a {ŝrot⁽⁺⁾·on} , tio est⭑·as metal⭑+pec⭑·et·ojn: mi ek·kapt⭑·is
mi⭑·an ŝrot⁽⁺⁾-paf⭑·il·on .
paf⭑·il-kap⭑·o
{Kolb⁽⁺⁾·o} : li al·prem⭑·as al⭑ li la⭑ paf⭑·il-kap⭑·on al⭑ la⭑ vizaĝ⭑·o ; ili
bat⭑·is li·n ter⭑·en per⭑ la⭑ paf⭑·il-kap⭑·oj ; ni sen·prokrast⭑·e li·n atak⭑·os
per⭑ bajonet⭑·o kaj⭑ paf⭑·il-kap⭑·o .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.158 2023/10/20 14:25:19 ]
__________________________________________________________________