vidu ankaŭ la klarigojn
pag⭑·/·i
pag⭑·i
(tr)
1.
{Kompens¹·i} ricev⭑·on de⭑ var⁴·o aŭ⭑ serv⭑·o per⭑ mon⭑·o aŭ⭑ ali⭑·a valor⭑·aĵ·o:
mi pag⭑·is du⭑ frank⭑·ojn por⭑ tiu libr⭑·o; pag⭑·at·aj kamp⭑·ar·an·oj help⭑·is
ni·n; pag⭑·i ŝuld⭑·on ; pag⭑·i tribut¹·on ; pag⭑·i salajr⭑·on ; pag⭑·i impost¹·on
; pag⭑·i si⭑·ajn serv⭑·ist·ojn, kreditor⁴·ojn; pag⭑·i por⭑ la⭑ loĝ⭑·ej·o ; oni
ne⭑ pag⭑·as per⭑ glor⭑·o al⭑ si⭑·a tajlor⭑·o ; ni dev⭑·as konserv⭑·i tiu·n
bon⭑·aĵ·on eĉ⭑ pag⭑·ant·e ĝi·n per⭑ kelk⭑·aj for·ofer⭑·oj; pag⭑·i por⭑ fremd⭑·a
festen⭑·o ; vi ne⭑ pov⭑·as pag⭑·i la⭑ kost⭑·on de⭑ nov⭑·a aŭtomobil¹·o ;
pag⭑-atest⭑·o, pag⭑-kvitanc⭑·o; pag⭑-dat⭑·o, pag⭑-lim⭑·o.
Rim.: PV (kaj⭑ la⭑ PIV-oj) don⭑·as ne·atribu¹·it·ajn ekzempl⭑·ojn kie
anstataŭ⭑ pag⭑·i pli⭑ konven⭑·as {pri·pag⭑·i} : pag⭑·i la⭑ manĝ⭑·on, la⭑
vizit⭑·on de⭑ kurac⭑·ist·o. (La⭑ prefiks⭑·o {pri⭑-^2.b} est⭑·as regul⭑·e uz⭑·at·a
por⭑ trans·form⭑·i ne·rekt⭑·an komplement²·on de⭑ verb⭑·o en⭑ ties⭑ objekt⭑·on.)
2.
Kompens¹·i ag⭑·on: por⭑ li⭑·a amik⭑·ec·' konfid⭑·on pag⭑·u ; pag⭑·i al⭑ iu
mal·bon⭑·on por⭑ bon⭑·o .
a)
Trakt⭑·i iu·n sam⭑·e mal·bon⭑·e, kiel⭑ li ni·n aŭ⭑ ali⭑·ul·on trakt⭑·is,
{venĝ⭑·i} al⭑ iu: mi pag⭑·os al⭑ ŝi por⭑ tio ĉi⭑ tio ; kiam⭑ li
fal⭑·os en⭑ ni⭑·ajn man⭑·ojn, ni pag⭑·os al⭑ li la⭑ ĉagren⭑·ojn (ni
pun⭑·os li·n pro⭑ la⭑ ĉagren⭑·oj), kiu·jn li kaŭz⭑·is al⭑ la⭑
kron⭑-princ⭑·o . {re·pag⭑·i ^2.a}
b)
Est⭑·i traktat¹·a sam⭑·e mal·bon⭑·e, kiel⭑ oni trakt⭑·is ali⭑·ul·on,
sufer⭑·i venĝ⭑·on de⭑ iu; ricev⭑·i pun⭑·on, kompens¹·an mal·bon⭑·on: kiu
romp⭑·is, tiu pag⭑·u ; pag⭑·os (est⭑·os pun⭑·at·a) lup⭑·o por⭑ (pro⭑) la⭑
ŝaf⭑·o ; pag⭑·as mal·jun⭑·aj jar⭑·oj por⭑ jun⭑·aj erar⭑·oj . {re·pag⭑·i
^2.b} , {pun⭑-pag⭑·i} . {pri·respond⭑·i} .
{inter·ŝanĝ⭑·i} {rekompenc⭑·i} {kvit⭑·ig·i}
pag⭑·o
1.
Ag⭑·o pag⭑·i: por⭑ ĉiu ag⭑·o ven⭑·as la⭑ temp⭑·o de⭑ pag⭑·o ; kontant⭑·a pag⭑·o de⭑
la⭑ faktur⭑·o .
2.
Tio, kio·n oni pag⭑·as: pag⭑·o de⭑ ŝuld⭑·ant·o est⭑·as bon⭑·a en⭑ ĉiu kvant⭑·o ;
vi⭑·a patr⭑·o tromp⭑·is mi·n kaj⭑ dek⭑+foj⭑·e ŝanĝ⭑·is mi⭑·an labor⭑-pag⭑·on ; ĉiu
don⭑·u liber⭑·ig·an pag⭑·on por⭑ si⭑·a anim⭑·o ; du⭑·obl·an pag⭑·on de⭑ dung⭑·it·o li
per·labor⭑·is ĉe⭑ vi dum⭑ ses⭑ jar⭑·oj ; kondamn⭑·u li·n al⭑ pun⭑-pag⭑·o de⭑ cent⭑
arĝent⭑·aj mon⭑·er·oj ; nenia ag⭑·o far⭑·iĝ·as sen⭑ pag⭑·o ; kia ag⭑·o, tia
pag⭑·o .
pag⭑·ej·o
Giĉet⁹·o, bud⭑·o, ofic⭑·ej·o aŭ⭑ ajn⭑·a lok⭑·o por⭑ pag⭑·ad·o: la⭑ bus⁽⁺⁾·o halt⭑·as ĉe⭑
pag⭑·ej·o ; konduk⭑·ant·oj […] al·ven⭑·int·e al⭑ la⭑ pag⭑·o-bud⭑·oj, tut⭑~simpl⭑·e
deklar¹·is: „Salut⭑·on! Mi ne⭑ vol⭑·as pag⭑·i” por⭑ protest¹·i […], ĉar⭑ la⭑
labor⭑·ist·oj de⭑ la⭑ pag⭑·ej·o ne⭑ aparten⭑·as al⭑ publik⭑·a aŭtoritat⭑·o,
est⭑·as ne·leĝ⭑·e, ke⭑ ili re·ten⭑·u la⭑ vetur⭑·il·on .
pag⭑·end·a
Tia, ke⭑ oni dev⭑·as ĝi·n pag⭑·i...: ĉifon⭑·a vag⭑·ul·o […] prezent⭑·as la⭑
vizit⭑-kart⭑·on, sur⭑ kiu la⭑ kurac⭑·ist-edz⭑·in·o al·skrib⭑·is: „pag⭑·end·a al⭑
port⭑·ant·o“ ; simpl⭑·aj hom⭑·oj ek·hav⭑·is kapt⭑-urn⭑·ojn pro⭑ la⭑ grand⭑·aj
sum⭑·oj de⭑ la⭑ pag⭑·end·aj faktur⭑·oj ; oni rigard⭑·is la⭑ amnesti¹·on kiel⭑
prez⭑·on pag⭑·end·an – kaj⭑ pag⭑·ind·an – por⭑ ating⭑·i pac⭑·on .
pag⭑·il·o
Ĉia rimed⭑·o uz⭑·ebl·a por⭑ pag⭑·i: metal- aŭ⭑ paper⭑-mon⭑·o, ĉek¹·o, ĝir⁸·o ...:
en⭑ nun·temp⭑·a rapid⭑·a ŝanĝ⭑·iĝ·ant·a ekonomi¹·o, pag⭑·il·o etern⭑·e stabil⁹·a
kaj⭑ valid⁴·a iĝ⭑·is anakronism²·o ; mon⭑·o est⭑·u pag⭑·il·o, ŝpar⭑·il·o kaj⭑
mezur⭑·il·o ; la⭑ Esperant⭑·o-mon⭑-unu⭑·o Stel⭑·o […] funkci¹·as nun⭑ en⭑ kelk⭑·aj
aranĝ⭑·oj kiel⭑ kutim⭑·a pag⭑·il·o .
al·pag⭑·o, pli⭑~pag⭑·o
Tio, kio·n oni dev⭑·as pag⭑·i pli⭑·e ol⭑ la⭑ ordinar⭑·a aŭ⭑ konsent⭑·it·a
prez⭑·o: sub⭑ la⭑ kondiĉ⭑·o de⭑ mal·grand⭑·a al·pag⭑·o oni konsent⭑·is send⭑·ad·i
al⭑ ŝi tag⭑-manĝ⭑·ojn en⭑ la⭑ mansard²·on ; la⭑ imperi⭑·estr·o don⭑·is jar⭑·an
al·pag⭑·on al⭑ li⭑·a soldat⭑-salajr⭑·o en⭑ mon⭑-sum⭑·o de⭑ 100 gulden¹·oj ; li
postul⭑·is de⭑ li pli⭑~pag⭑·on da⭑ dek⭑ frank⭑·oj ĉiu·mon⭑·at·e, pro⭑ pli⭑~manĝ⭑·o .
antaŭ·pag⭑·i
(tr)
Pag⭑·i antaŭ⭑ la⭑ ricev⭑·o de⭑ serv⭑·o aŭ⭑ var⁴·o: ret⭑-butik⭑·o est⭑·as ret⭑·ej·o,
en⭑ kiu uz⭑·ant·o pov⭑·as elekt⭑·i, mend⭑·i, plej⭑~oft⭑·e antaŭ·pag⭑·i aĉet⭑·aĵ·ojn
per⭑·e de⭑ komput⁹·il·o ; se⭑ la⭑ sam⭑·a person⭑·o akir⭑·is per⭑ koncern⭑·aj
pag⭑·oj rajt⭑·on je⭑ pensi⭑·a mon⭑·o el⭑ ali⭑·aj font⭑·oj, li dev⭑·as rezign³·i
pensi⭑·ul·e tiu·n jam⭑ antaŭ·pag⭑·it·an sum⭑·on .
de·pag⭑·o
Tio, kio·n oni dev⭑·as pag⭑·i kiel⭑ impost¹·on: vi dev⭑·as met⭑·i tribut¹·on,
impost¹·on, aŭ⭑ de·pag⭑·ojn ; tiu ĉi⭑ sinjor⭑·o […] est⭑·is si⭑·a+temp⭑·e grand⭑·a
aĉet⭑·ist·o de⭑ bien⭑·oj, kun⭑ ĉia·j hipotek¹·oj, de·pag⭑·oj, aĉet⭑·aj
dokument⭑·oj kaj⭑ juĝ⭑·aj posed⭑·ig·oj ; [li] met⭑·is sur⭑ tabak⭑·on de·pag⭑·on
en⭑ la⭑ alt⭑·ec·o de⭑ 2 frank⭑·oj por⭑ ĉiu·j 100 funt⭑·oj ; kolekt⭑·ist·o de⭑ la⭑
de·pag⭑·oj por⭑ preĝ⭑·ej·oj .
kontraŭ·pag⭑·e
Ricev⭑·ant·e ĝi·n nur⭑ kontraŭ⭑ pag⭑·o: vi al·front⭑·as ĉi⭑-foj⭑·e
entrepren⭑·on, kiu murd⁴·on organiz¹·as por⭑ klient¹·oj, kontraŭ·pag⭑·e ;
[li] dis·volv⭑·is la⭑ bel⭑·eg·an bien⭑·on kun⭑ ĝi⭑·a vast⭑·a arb⭑·o-ĝarden⭑·o kun⭑
mult⭑·e da⭑ ekzot⁽⁺⁾·aj speci⁽⁺⁾·oj, mal·ferm⭑·it·a kontraŭ·pag⭑·e al⭑ la⭑ publik⭑·o .
{sen·pag⭑·e}
pri·pag⭑·i
(tr)
Pag⭑·i por⭑ io (serv⭑·o, var⁴·o, pun⭑·o ktp): mon⭑·on por⭑ pri·pag⭑·i
part⭑·o-pren⭑·on en⭑ la⭑ seminari¹·o, mi, bedaŭr⭑·ind·e, ne⭑ hav⭑·is ; pri·pag⭑·u
la⭑ loĝ⭑·ej·on, hejt⭑·ad·on, elektr¹·on ; Se⭑ l'⭑ viv⭑·o ebl⭑·e la⭑ klopod⭑·ojn
Pri·pag⭑·os per⭑ nenia prez⭑·' […] .
re·pag⭑·i
(tr)
1.
Pag⭑·i al⭑ iu tio·n, kio·n li pag⭑·is anstataŭ⭑ aŭ⭑ por⭑ ali⭑·a: mi re·pag⭑·os
al⭑ vi la⭑ kost⭑·ojn de⭑ la⭑ vojaĝ⭑·o; li ŝuld⭑·as al⭑ ni mon⭑·on kaj⭑ ne⭑
pov⭑·is tio·n re·pag⭑·i ; tia riĉ⭑·aĵ·o permes⭑·us al⭑ li re·pag⭑·i la⭑ bien⭑·ojn,
kiu·jn li don⭑·is al⭑ la⭑ pastr⭑·oj kiel⭑ prunt⭑-garanti⭑·on .
2.
{Pag⭑·i^2} :
a)
{Pag⭑·i^2.a} : ni mort⭑·ig·is mult⭑·ajn Rus⭑·ojn, sed⭑ ili post⭑·e
mal·avar⭑·e re·pag⭑·is al⭑ ni; re·pag⭑·u al⭑ li laŭ⭑ li⭑·aj ag⭑·oj ; la⭑
far⭑·oj de⭑ li⭑·aj man⭑·oj est⭑·os re·pag⭑·it·aj al⭑ li .
b)
{Pag⭑·i^2.b} : morgaŭ⭑ la⭑ hom⭑·ar·o dev⭑·os re·pag⭑·i la⭑ kulp⭑·ojn (aŭ⭑:
pro⭑ la⭑ kulp⭑·oj) de⭑ la⭑ nun⭑·a facil⭑+anim⭑·a generaci⭑·o. {pun⭑-pag⭑·i}
.
sen·pag⭑·a
Ricev⭑·ebl·a sen⭑ pag⭑·o: en·ir⭑·o sen·pag⭑·a; ; sen·pag⭑·a gazet⭑·o ; sen·pag⭑·e
dis·don⭑·it·a flug⭑-foli⭑·o; li ricev⭑·is sen·pag⭑·an lern⭑·ad·on, vest⭑·ojn kaj⭑
manĝ⭑·ad·on ; ĉu⭑ mi ne⭑ pov⭑·us lern⭑·i... mi labor⭑·us dum⭑·e sen·pag⭑·e...
nur⭑ ke⭑ mi pov⭑·u el·lern⭑·i ; de⭑ kant⭑·ad·o sen·pag⭑·a dolor⭑·as la⭑ gorĝ⭑·o ;
sen·pag⭑·a est⭑·as nur⭑ la⭑ mort⭑·o, sed⭑ ĝi kost⭑·as la⭑ viv⭑·on .
pun⭑-pag⭑·i
{Pag⭑·i^2.b} : li pun⭑-pag⭑·as si⭑·an ne·sin⁸-gard⭑·on; kiel⭑ Krist⭑·o kruc⭑·um·it·a
pro⭑ la⭑ kulp⭑·oj hom⭑·aj, tiel⭑ Pol⭑·uj·o dis·ŝir⭑·it·a pun⭑-pag⭑·is la⭑ pek⭑·ojn de⭑
la⭑ ŝtat⭑·oj ; student⭑-in⭑·oj pun⭑-pag⭑·is preskaŭ⭑ 90 eŭr⁹·ojn ; en⭑
nov⭑·-~zeland¹⁰·o iu firma⁽⁺⁾·o dev⭑·is pun⭑-pag⭑·i 72 000 eŭr⁹·ojn, ĉar⭑ ĝi vend⭑·is
-modul¹·ojn . {re·pag⭑·i ^2.b}
pun⭑-pag⭑·o
1.
Ag⭑·o de⭑ pun⭑-pag⭑·ant·o: la⭑ leĝ⭑·o, kiu·n mi el·labor⭑·as, en·hav⭑·os pun⭑-pag⭑·on
por⭑ tiu·j restoraci⭑·oj, kiu·j ne⭑ ofert⁸·as minimum³·e unu⭑ german⭑·an
manĝ⭑·aĵ·on ; Bulgari⁽⁺⁾·o ekzempl⭑·e dev⭑·is akcept⭑·i jam⭑ pun⭑-pag⭑·on de⭑
Eŭrop⭑·a Uni⁹·o (EU), ĉar⭑ la⭑ reg⭑·ist·ar·o ne⭑ sufiĉ⭑·e energi⭑·e batal⭑·is
kontraŭ⭑ korupt³·ad·o .
2.
{Mon⭑-pun⭑·o} : ili kondamn⭑·u li·n al⭑ pun⭑-pag⭑·o de⭑ cent⭑ arĝent⭑·aj mon⭑·er·oj
; mil⭑·oj da⭑ eŭr⁹·oj por⭑ pun⭑-pag⭑·o vi dev⭑·as el·spez⭑·i, se⭑ ebri¹·a vi est⭑·as
kapt⭑·it·a de⭑ polic⭑·o .
trans·pag⭑·o
Trans·ig⭑·o de⭑ mon⭑-sum⭑·o de⭑ unu⭑ person⭑·o aŭ⭑ kont³·o al⭑ ali⭑·a: ĉef⭑·a
en·spez⭑·o-font⭑·o de⭑ la⭑ land⭑·o nun⭑ est⭑·as la⭑ trans·pag⭑·oj de⭑ alban⁸·oj
labor⭑·ant·aj en⭑ Itali⁽⁺⁾·o, Greki⁽⁺⁾·o kaj⭑ ali⭑·aj land⭑·oj ; ek⭑~de⭑ la⭑ 1a de⭑
maj⁽⁺⁾·o 2004 ĝis⭑ la⭑ fin⭑·o de⭑ maj⁽⁺⁾·o 2009 ĉiu·j trans·pag⭑·oj de⭑ EU al⭑
Pol⭑-land⭑·o ating⭑·is sum⭑·on de⭑ 31 miliard¹·oj da⭑ eŭr⁹·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.139 2023/12/12 20:10:25 ]
__________________________________________________________________