vidu ankaŭ la klarigojn
part⭑·/·o
part⭑·o
1.
Io, kio pov⭑·as est⭑·i facil⭑·e apart⭑·ig·it·a de⭑ tut⭑·o aŭ⭑ per⭑ pens⭑·o, aŭ⭑
per⭑ vid⭑·o, aŭ⭑ per⭑ efektiv⭑·a dis·ig⭑·o: part⭑·oj de⭑ la⭑ korp⭑·o ; li pren⭑·is
tranĉ⭑·il·on […], dis·tranĉ⭑·is la⭑ ruband⭑·on en⭑ tri⭑ part⭑·ojn ; en⭑ ĉiu·j
part⭑·oj de⭑ la⭑ mond⭑·o la⭑ Esperant⭑·ist·oj fest⭑·is tiu·n tag⭑·on ; la⭑
serioz⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ program¹·o est⭑·is fin⭑·it·a, oni komenc⭑·is liber⭑·e
babil⭑·i kaj⭑ ŝerc⭑·i ; por⭑ part⭑·on da⭑ hom⭑·oj liber⭑·ig·i de⭑ […] unu⭑ tre⭑
facil⭑·a regul⭑·o […] mult⭑·e pli⭑ grand⭑·an part⭑·on da⭑ ali⭑·aj hom⭑·oj dev⭑·ig·i
lern⭑·i […] mult⭑·ajn regul⭑·ojn ; pag⭑·i si⭑·an part⭑·on de⭑ la⭑ aĉet⭑-prez⭑·o ;
ŝir⭑·u vi·n en⭑ du⭑ part⭑·ojn, la⭑ mond⭑·o tri⭑·an postul⭑·os ; li⭑·a verk⭑·o,
krom⭑ la⭑ part⭑·oj rus⭑·a, pol⭑·a, franc⭑·a kaj⭑ german⭑·a, en·hav⭑·u ankaŭ⭑
part⭑·on Esperant⭑·an . {er⭑·o} , {fragment⭑·o} , {pec⭑·o} , {paĝ⭑·o} ,
{element¹·o} , {divid⭑·o}
2.
Io, kio·n iu rajt⭑·as postul⭑·i el⭑ tut⭑·o, kiu·n oni {divid⭑·as} inter⭑
plur⁴·aj person⭑·oj: pren⭑·i si⭑·an part⭑·on ; al⭑ ĉiu frat⭑·o li⭑·an part⭑·on ;
la⭑ Ruben⭑-id⭑·oj kaj⭑ la⭑ Gad⭑·id·oj pren⭑·is si⭑·an hered⭑·an part⭑·on, kiu·n
don⭑·is al⭑ ili Mose⁽⁺⁾·o ; ĉu⭑ ni hav⭑·as ankoraŭ⭑ part⭑·on kaj⭑ hered⭑·on en⭑
la⭑ dom⭑·o de⭑ ni⭑·a patr⭑·o ? la⭑ kap⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ lit⭑·o ; li for·konduk⭑·is
la⭑ ŝaf⭑·ojn en⭑ mal·proksim⭑·an part⭑·on de⭑ la⭑ dezert⭑·o ; [li] loĝ⭑·as en⭑
la⭑ sud⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ land⭑·o ; super·flu⭑·a pend⭑·ant·a part⭑·o de⭑ la⭑
tapiŝ⭑·oj ; li⭑·a kap⭑·o sen·har⭑·iĝ·as sur⭑ la⭑ antaŭ⭑·a part⭑·o ; vi al·port⭑·os
el⭑ tio la⭑ plej⭑ bon⭑·an part⭑·on ; mi don⭑·as al⭑ li[…] li⭑·an part⭑·on de⭑
la⭑ akir⭑·o ; met⭑·u sur⭑ li·n part⭑·on de⭑ vi⭑·a majest⭑·o, por⭑ ke⭑ aŭskult⭑·u
li·n la⭑ tut⭑·a komun⭑·um·o de⭑ la⭑ Izrael⭑-id⭑·oj . {divid⭑·aĵ·o} , {kvot⁽⁺⁾·o} ,
{porci⭑·o} , {part⭑·o-pren⭑·o}
part⭑·a
1.
Est⭑·ant·a nur⭑ part⭑·o de⭑ tut⭑·o: part⭑·a pag⭑·o, eklips³·o; tiu part⭑·a
bon⭑+stat⭑·iĝ·o kost⭑·is kaj⭑ plu⭑ kost⭑·as terur⭑·e mult⭑·e ; 30-jar⭑+aĝ⭑·a
vilnius⁽⁺⁾·an·o […] jam⭑ tra·ir⭑·is part⭑·an operaci¹·on pri⭑ seks⭑·--ŝanĝ⭑·o ; jam⭑
aper⭑·is almenaŭ⭑ sep⭑ esperant⭑·aj versi⁹·oj, ĉu⭑ komplet²·aj, ĉu⭑ part⭑·aj ;
japan⁹·aj kompani¹·oj anstataŭ⭑·ig·as plen⭑+temp⭑·ajn labor⭑·ist·ojn per⭑
part⭑·a+temp⭑·aj .
2.
a)
(p.p. {ord⭑·o-rilat⭑·o} ) Tia, ke⭑ ekzist⭑·as du⭑ element¹·oj
kaj⭑ , por⭑ kiu·j ver⭑·as nek⭑ , nek⭑ :
se⭑ la⭑ ar⭑·o en·hav⭑·as pli⭑ ol⭑ unu⭑ element¹·on, la⭑ rilat⭑·o
est⭑·as part⭑·a en⭑ ; la⭑ rilat⭑·o „ est⭑·as {divid⭑·ebl·a}
per⭑ “ est⭑·as part⭑·a ord⭑·o-rilat⭑·o en⭑·e de⭑ la⭑ ar⭑·o de⭑
entjer⁽⁺⁾·oj. {tut⭑·ec·a}
b)
{part⭑·a deriv⁴·aĵ·o} , {part⭑·a sum⭑·o} de⭑ seri⭑·o
part⭑·e
Ne⭑ {tut⭑·e} : mi part⭑·e kred⭑·as tio·n ; vi ja⭑ part⭑·e pri·konsent⭑·is ; la⭑
mal·san⭑·o pov⭑·as konduk⭑·i al⭑ komplik¹·aĵ·oj, kiu·j part⭑·e don⭑·as
ne·re·bon⭑·ig·ebl·ajn ŝanĝ⭑·ojn ; saĝ⭑·aj est⭑·as vi⭑·aj vort⭑·oj […], sed⭑ nur⭑
part⭑·e mi sci⭑·os respond⭑·i ili·n ; part⭑·e el⭑ marmor⭑·o, part⭑·e el⭑ gips⭑·o
; la⭑ bild¹·o ĵet⭑·is supr⭑·en sur⭑ la⭑ mur⭑·on long⭑·an ombr⭑·on, kiu part⭑·e
etend⭑·iĝ·is ankoraŭ⭑ sur⭑ la⭑ plafon⭑·on .
part⭑·aĵ·o
1.
{Part⭑·o^2} , {kvot⁽⁺⁾·o} : en⭑ la⭑ miks⭑·it·aj kotiz¹·oj la⭑ vari³·a part⭑·aĵ·o
sekv⭑·os la⭑ fiks¹·an pag⭑·on .
2.
{Part⭑·o^1} , el·tir⭑·aĵ·o de⭑ tekst⭑·o: fin⭑·e oni ne⭑ pov⭑·is fiks¹·i la⭑
tekst⭑·on de⭑ part⭑·aĵ·o 6 kaj⭑ la⭑ afer⭑·o rest⭑·as ne⭑-decid⭑·it·a .
{ekstrakt¹·o^2}
part⭑·ig·i
(tr)
Divid⭑·i en⭑ part⭑·ojn: part⭑·ig·i labor⭑·on ; la⭑ libr⭑·o-bret⭑·ar·o ĉirkaŭ⭑·e
est⭑·is part⭑·ig·it·a je⭑ mult⭑·aj divers⭑·aj kategori¹·oj, kiu·j est⭑·is
mark⭑·it·aj de⭑ ŝild⭑·oj . {dis·part⭑·ig·i} , {divid⭑·i^1}
part⭑·um·i
(tr)
1.
{Kun·hav⭑·i^1} la⭑ sam⭑·ajn sent⭑·ojn, ide⭑·ojn, spert⭑·ojn aŭ⭑ ali⭑·ajn
afer⭑·ojn kiel⭑ iu·j ali⭑·aj hom⭑·oj: mi vol⭑·as […] part⭑·um·i plezur⭑·on,
dolor⭑·on kun⭑ Vi ; Lingv⭑·a grup⭑·o est⭑·as ĉiu hom⭑·a kolektiv³·o kiu
part⭑·um·as sam⭑·an lingv⭑·on kaj⭑ situ⁸·as en⭑ la⭑ teritori²·a spac⭑·o de⭑ ali⭑·a
lingv⭑·a komun⭑·um·o, tamen⭑ sen⭑ ekvivalent⁽⁺⁾·a histori⭑·ec·o . {divid⭑·i^4}
2.
{Part⭑·o-pren⭑·i} : ni ne⭑ pov⭑·is trankvil⭑·e rest⭑·i kaj⭑ prefer⭑·is tut⭑·e ne⭑
part⭑·um·i, ni do⭑ mal·al·iĝ⭑·is perd⭑·ant·e al·iĝ⭑-kotiz¹·on ven⭑·is […]
divers⭑+spec⭑·aj aventur⭑·em·ul·oj […] por⭑ part⭑·um·i en⭑ la⭑ event⁸·o .
3.
{part⭑·ig·i}
part⭑·um·o
Pozitiv¹·a {frakci¹·o} pli⭑ mal·grand⭑·a ol⭑ unu⭑: part⭑·um·oj , ; la⭑
mez⭑·a anomali²-angul⭑·o est⭑·as […] la⭑ part⭑·um·o de⭑ la⭑ period¹·o kiu
el·flu⭑·is ek⭑~de⭑ la⭑ last⭑·a pas⭑·ad·o en⭑ periapsido .
mal·part⭑·o
Tiu tut⭑·o, pri⭑ kies⭑ part⭑·o tem⭑·as: por⭑ la⭑ noci⁽⁺⁾·o „somer⭑·o“, „sezon⭑·o“
est⭑·as super·noci⁽⁺⁾·o, kaj⭑ „jar⭑·o“ est⭑·as mal·part⭑·o; mal·oft⭑·a escept⭑·o
est⭑·as nom⭑·i Uson⁹·on per⭑ ties⭑ mal·part⭑·o „Amerik⁸·o“ . {uj⭑·o}
Rim.: Kvankam⭑ {tut⭑·o} formal²·e est⭑·as sinonim¹·o de⭑ mal·part⭑·o, tamen⭑ la⭑
gramatik⭑·aj valent⁽⁺⁾·oj de⭑ ĉi⭑ tiu·j vort⭑·oj est⭑·as mal·sam⭑·aj: „tut⭑·o de⭑ somer⭑·o“
ne⭑ est⭑·as uz⭑·ebl·a por⭑ indik³·i jar⭑·on (la⭑ „mal·part⭑·on de⭑ somer⭑·o“).
part⭑·o-pren⭑·i
(x)
1.
Pren⭑·i si⭑·an part⭑·on de⭑ io: part⭑·o-pren⭑·i en⭑ fest⭑·o kaj⭑ ĝoj⭑·o ;
part⭑·o-pren⭑·i festen⭑·on, la⭑ ĝoj⭑·on; vi ne⭑ pov⭑·as part⭑·o-pren⭑·i ĉe⭑ la⭑
tabl⭑·o de⭑ la⭑ Sinjor⭑·o ; la⭑ labor⭑·ant·a ter⭑+kultiv⁽⁺⁾·ist·o dev⭑·as la⭑ unu⭑·a
part⭑·o-pren⭑·i en⭑ la⭑ frukt⭑·oj ; ĉu⭑ vi dezir⭑·as ankaŭ⭑ en⭑ ĉi⭑ tiu nokt⭑·o
part⭑·o-pren⭑·i en⭑ edz⭑·iĝ·o-fest⭑·o ; kelk⭑·aj […] membr⭑·oj eĉ⭑ part⭑·o-pren⭑·is en⭑
la⭑ mal·dec⭑·aj ŝerc⭑·oj . {divid⭑·i^3} .
2.
{Kun·help⭑·i} , kun·pen⭑·i por⭑ plen⭑·um·ad·o de⭑ io: part⭑·o-pren⭑·i labor⭑·on, en⭑
iu labor⭑·o, en⭑ komplot²·o; la⭑ hazard²·o mult⭑·e part⭑·o-pren⭑·is en⭑ la⭑
sukces⭑·o; divid⭑·u la⭑ pren⭑·it·aĵ·on po⭑ du⭑·on·o inter⭑ tiu·j, kiu·j
part⭑·o-pren⭑·is en⭑ la⭑ milit⭑·o ; mi part⭑·o-pren⭑·is ankaŭ⭑ en⭑ la⭑ labor⭑·ad·o
ĉe⭑ tiu mur⭑·eg·o ; li ne⭑ part⭑·o-pren⭑·is en⭑ ili⭑·a petol⭑·ad·o ; du⭑·on·o de⭑ la⭑
kort⭑·eg·o part⭑·o-pren⭑·is en⭑ la⭑ marŝ⭑·ad·o ; Johan⭑·o ili·n sekv⭑·is,
part⭑·o-pren⭑·is en⭑ la⭑ kant⭑·ad·o de⭑ sankt⭑·aj kant⭑·oj . {ŝton⭑·o} .
3.
Simpati¹·i, kompat⭑·i: ni part⭑·o-pren⭑·as vi⭑·an funebr⭑·on; vi part⭑·o-pren⭑·is
en⭑ dolor⭑·o mi⭑·a . {kondolenc⭑·o} .
dis·part⭑·ig·i
1.
Dis·ig⭑·i en⭑ part⭑·ojn: dis·part⭑·ig·u al⭑ vi la⭑ land⭑·on per⭑ lot⭑·o konform⭑·e
al⭑ vi⭑·aj famili⭑·oj ; la⭑ dogan³·ist·oj tuj⭑ en·ir⭑·is la⭑ aŭt⁸·on kaj⭑
komenc⭑·is dis·part⭑·ig·i la⭑ mal·antaŭ⭑·an sid⭑-lok⭑·on .
2.
Apart⭑·ig·i logik¹·ajn pec⭑·ojn de⭑ memor⭑·o aŭ⭑ datum⁽⁺⁾·o, ebl⭑·ig·ant·e trakt⭑·i
ili·n sam⭑+rang⭑·e kiel⭑ la⭑ tut⭑·on: dis·part⭑·ig·i {fiks¹·it·an disk¹·on} en⭑
{sub·disk¹·ojn} kaj⭑ ; dis·part⭑·ig·i tabel⭑·on per⭑ sekc⭑·oj;
dis·part⭑·ig·i {dat⭑·um~baz¹·on} laŭ⭑ valor⭑·o de⭑ ĉef·ŝlos⭑·il·o.
dis·part⭑·ig·o
1.
Ag⭑·o dis·part⭑·ig·i; rezult²·o aŭ⭑ manier⭑·o de⭑ tiu ag⭑·o: Serbi⁽⁺⁾·o komenc⭑·is
dis·divid⭑·on kaj⭑ dis·part⭑·ig·on de⭑ Kosov⁽⁺⁾·o ; infekt⭑·ad·o de⭑ hom⭑·oj pov⭑·is
okaz⭑·i […] dum⭑ dis·part⭑·ig·o de⭑ best⭑-korp⭑·oj .
2.
(de⭑ {ar⭑·o} ) Tia {dis⭑·a} {famili⭑·o} de⭑ sub·ar⭑·oj de⭑ , ke⭑ la⭑
{kun·aĵ⭑·o} de⭑ ĝi⭑·aj term⁽⁺⁾·oj egal⭑·as al⭑ : ĉiu dis·part⭑·ig·o ebl⭑·ig·as
difin⭑·i unik³·an ekvivalent⁽⁺⁾·o-rilat⭑·on, kies⭑ ekvivalent⁽⁺⁾·o-klas⭑·oj est⭑·as
ĝi⭑·aj term⁽⁺⁾·oj.
sen·part⭑·o-pren⭑·a
Kiu ne⭑ part⭑·o-pren⭑·as, ne⭑ kun·ag⭑·as, ne⭑ kun·sent⭑·as, est⭑·as
{indiferent⭑·a^2} : li⭑·a patr⭑·o est⭑·is ĉiam⭑ mal·varm⭑·ec·a kaj⭑
sen·part⭑·o-pren⭑·a ; amik⭑-in⭑·oj rigard⭑·is mi·n sen·part⭑·o-pren⭑·e .
si⭑~apart⭑·e
Propr⭑·a+flank⭑·e, rilat⭑·e al⭑ afer⭑·o, kiu koncern⭑·as ankaŭ⭑ ali⭑·ajn: ni⭑·an
plej⭑~bon⭑·on ankaŭ⭑ ni pen⭑·os ni⭑~apart⭑·e far⭑·i ; Sloveni⁽⁺⁾·o daŭr⭑·e klopod⭑·is
inter·konsent⭑·i kun⭑ Kroati⁽⁺⁾·o, ke⭑ tiu for·don⭑·u iom⭑ da⭑ si⭑·a mar⭑·o en⭑
form⭑·o de⭑ koridor¹·o, si⭑~apart⭑·e Sloveni⁽⁺⁾·o rezign³·u pri⭑ tri⭑ ne·klar⭑·aj
ter⭑-pec⭑·oj . {si⭑·a+flank⭑·e} , {si⭑·a+vic⭑·e}
entjer⁽⁺⁾·a part⭑·o
(de⭑ {reel⁽⁺⁾·o} ) La⭑ plej⭑ grand⭑·a {entjer⁽⁺⁾·o} , kiu ĝi·n ne⭑ super⭑·as: la⭑
entjer⁽⁺⁾·a part⭑·o de⭑ est⭑·as , kaj⭑ tiu de⭑ est⭑·as
; la⭑ entjer⁽⁺⁾·an part⭑·on de⭑ reel⁽⁺⁾·o oni kutim⭑·e sign⭑·as per⭑
aŭ⭑ .
frakci¹·a part⭑·o
(de⭑ {reel⁽⁺⁾·o} ) La⭑ diferenc⭑·o inter⭑ ĝi kaj⭑ ĝi⭑·a entjer⁽⁺⁾·a part⭑·o: la⭑
frakci¹·a part⭑·o de⭑ est⭑·as , kaj⭑ tiu de⭑ est⭑·as
.
grand⭑+part⭑·e, plej⭑+part⭑·e, plej⭑ part⭑·e
Ne⭑ tut⭑·e sed⭑ precip⭑·e, pli·mult⭑·e: la⭑ konstru⭑·aĵ·oj en⭑ ĉi⭑ tiu kvartal⭑·o
[…] est⭑·is plej⭑ part⭑·e blank⭑·aj ; mal·antaŭ⭑ la⭑ butik⭑·a tabl⭑·o ne⭑
star⭑·is mult⭑·e da⭑ jun⭑·aj hom⭑·oj, ne⭑, tio est⭑·is plej⭑+part⭑·e mal·jun⭑·aj
fraŭl⭑·oj ; la⭑ strat⭑·oj […] est⭑·is plej⭑+part⭑·e mal·larĝ⭑·aj, kurb⭑·aj,
plen⭑·aj de⭑ kav⭑·oj ; hom⭑·oj tie est⭑·as eg⭑·e feliĉ⭑·aj grand⭑+part⭑·e pro⭑
tio, ke⭑ ili viv⭑·as en⭑ stat⭑·o de⭑ konstant⭑·a dank⭑·em·o .
imaginar⁽⁺⁾·a part⭑·o
(de⭑ {kompleks⁽⁺⁾·o} ) La⭑ reel⁽⁺⁾·o : la⭑ imaginar⁽⁺⁾·an part⭑·on de⭑
oni kutim⭑·e sign⭑·as per⭑ ; reel⁽⁺⁾·oj hav⭑·as nul⭑·an imaginar⁽⁺⁾·an
part⭑·on. {imaginar⁽⁺⁾·a}
Rim.: Oni atent⭑·u pri⭑ tio, ke⭑ imaginar⁽⁺⁾·a part⭑·o ne⭑ est⭑·as imaginar⁽⁺⁾·o!
or⭑·a dis·part⭑·ig·o
La⭑ nombr⭑·o , egal⭑·a al⭑ la⭑ valor⭑·o de⭑ ajn⭑·a
{proporci¹·o} kun⭑ term⁽⁺⁾·oj : en⭑ art⭑·o la⭑ or⭑·a dis·part⭑·ig·o
est⭑·as konsider⭑·at·a apart⭑·e harmoni¹·a proporci¹·o.
Rim.: Tiu·n nombr⭑·on ebl⭑·as ricev⭑·i kiel⭑ pozitiv¹·an solv⭑·on de⭑ la⭑
ekvaci²·o kaj⭑ ankaŭ⭑ kiel⭑ limes⁽⁺⁾·on de⭑ du⭑ sin⁸+sekv⭑·aj
term⁽⁺⁾·oj de⭑ tia vic⭑·o , ke⭑ .
Rim.: Trov⭑·ebl·as plur⁴·aj sinonim¹·oj, ekz-e „or⭑·a sekc⭑·o“ kaj⭑ „or⭑·a
proporci¹·o“ (difin⭑·it·a en⭑ kiel⭑ ).
part⭑·um·a part⭑·o
{frakci¹·a part⭑·o}
reel⁽⁺⁾·a part⭑·o
(de⭑ {kompleks⁽⁺⁾·o} ) La⭑ reel⁽⁺⁾·o : la⭑ reel⁽⁺⁾·an part⭑·on de⭑
oni kutim⭑·e sign⭑·as per⭑ ; pur⭑·e imaginar⁽⁺⁾·aj nombr⭑·oj hav⭑·as
nul⭑·an reel⁽⁺⁾·an part⭑·on. {reel⁽⁺⁾·a}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.156 2023/10/20 14:25:20 ]
__________________________________________________________________