vidu ankaŭ la klarigojn
pen·/·i

pen·i

   (ntr)

          Energi·e kaj lac·ig·e streĉ·i si·ajn fort·ojn por ating·i rezult²·on: en
          korespond·ad·o […] est·as bon·e ĉiam pen·i uz·ad·i nur vort·ojn el laFundament·o“ ; la mal·jun·a ĉeval·o […] van·e pen·is kur·i pli rapid·e
          ; kiam vi tra·leg·os tiu·n ĉi leter·on, pen·u, ke tiu·j ĉi mar·ist·oj
          ven·u al la reĝ·o ; pen·i anstataŭ·ig·i [esprim·on] per esprim·o pli
          bon·a ; pen·i pri la efektiv·ig·o de si·aj plan·oj; li komenc·is nun
          evit·i laŭ·vort·an traduk·ad·on el tiu  ali·a lingv·o, li pen·is rekt·e
          pens·i en la nov·a ; mi pen·os ven·i al la kongres·o; oni pen·is
          al·log·i mi·n per tre grand·a sum·o da mon·o; mi est·as pret·a, de mi·a
          flank·o mi volont·e pen·os ; kio·n vi pri·pen·as, tio al vi ven·as .
          {klopod·i} , {labor·i} , {prov·i} , {streb⁶·i}

   Rim.: _Pen·i_ pli atent·ig·as pri streĉ·o kaj lac·iĝ·o, _labor·i_ pri cel·o kaj
   rezult²·o.

pen·o

          Energi·a kaj lac·ig·a streĉ·o de ĉiu·j fort·oj al iu cel·o: mi vi·n
          dank·as pro vi·aj pen·oj; mi far·os ĉiu·jn ebl·ajn pen·ojn por
          kontent·ig·i vi·n; ho, ne far·u al vi pen·ojn, dir·is Fanny ; bon·a
          verk·ist·o pen·as evit·i pen·on al la leg·ant·oj; ven·as ĉagren·o sen
          grand·a pen·o ; vi·a pen·ad·o ne est·os van·a; por sukces·i vi dev·as
          ankoraŭ pli·fort·ig·i vi·ajn pen·ojn; ne ŝpar·i mon·on nek pen·on (
          {haŭt·o} ) . {fort·o-streĉ·o}

pen·eg·i

          Tre pen·i, uz·i si·an tut·an kapabl·on por io: scienc·ist·oj en mult·aj
          land·oj intens⁴·e pen·eg·is trov·i la mikrob²·on, kiu kaŭz·as tiu·n antaŭ·e
          ne·kon·at·an infekt·an mal·san·on ; vi kaj vi·aj kun·krim·ul·oj pen·eg·is
          detru·i mi·n .

pen·em·a

          Kiu volont·e pen·as; tre {labor·em·a} , {diligent·a} : li sufer·is
          konstant·e dolor·on de kap·o kaj de mal·feliĉ·a am·o, kaj ambaŭ
          dolor·oj nask·iĝ·is de li·a pen·em·a part·o-pren·ad·o en la societ·a viv·o,
          ĉar li trink·ad·is ĉiam grand·an kvant·on da rest·oj de vin·o en la
          nokt·o, kaj tio ĉi mal·san·ig·is li·an kap·on, kaj li vid·ad·is mult·on
          da bel·aj sinjor·in·oj, kaj tio ĉi mal·san·ig·is li·an kor·on ; ili ne
          est·as tiel pen·em·aj kaj labor·em·aj kiel la ge·patr·a generaci·o .

pen·eg·o

          Tre grand·a sin⁸-streĉ·o por iu cel·o: la pen·eg·oj de scienc·ist·oj […]
          kapabl·as kontraŭ·star·i al ĉiu plag⁴·o, minac·ont·a la hom·ar·on ;
          invad³·oj oni okaz·is en jar·oj 1222 kaj 1223, tamen malgraŭ financ¹·a
          kaj milit·a pen·eg·o oni ne akir·is solid²·ajn sukces·ojn .

pen·ig·a

          Trud·ant·a  postul·ant·a pen·on: pen·ig·a labor·o; ĉiu nokt·o ·as ĉiam
          pli nigr·a ol la antaŭ·a, pli sen·konsol·a, kaj la tut·a viv·o pli
          mal·hel·a kaj pen·ig·a ; al si·aj infan·oj ili vol·is don·i pli bon·an,
          pac·an kaj ne tro pen·ig·an est·ont·ec·on ; la Demokrati⁸·a Respublik¹·o
          Kong⁽⁺⁾·o el·ir·is el long·a kaj pen·ig·a milit·o, kiu dis·ŝir·is la land·on
          .

pen-ind·a

          Sufiĉ·e {grav·a} , ke oni pen·u por ĝi: est·us pen-ind·e aŭskult·i mi·an
          histori·on .

pen-ind·i

          Est·i afer·o valor·a, dezir·ind·a,  kost·e de pen·o: li opini·is, ke
          tut·e ne pen-ind·as konfid·i [dezir·on el·ir·i] al la pord·ist·o, se oni
          pov·as tra·ramp·i inter la fer·aj stang·oj .

ne·pen·em·a, mal·pen·em·a

          Evit·ant·a pen·on, {mal·labor·em·a} , {pigr⁽⁺⁾·a} : li far·iĝ·is mal·pen·em·a
          kaj si·n ten·is ĉiam mal·vigl·e, ne·serioz·e .

sen·pen·e

          {Facil·e} , sen fort·o-streĉ·o  lac·iĝ·o: ah⁽⁺⁾, bon·a afer·o est·as la
          rajd·ad·o, […] oni sid·as kvazaŭ sur seĝ·o, ne fal·et·as sur ŝton·o,
          indulg·as la ŝu·ojn kaj sen·pen·e vojaĝ·as ; per la pli ol
          1,3-kilogram·a PIV oni pov·is ĉiam sen·pen·e mort-bat·i iu·n obstin·an
          opon⁸·ant·on el ali·a skol³·o .

valor·i la pen·on

          Don⁽⁺⁾·i rezult²·on tre dezir·ind·an kompar·e la neces·an pen·on: ne
          valor·as la akir·o  la pen·on de l' dezir·o ; la rezult²·oj tamen ne
          valor·is la pen·on, ne konvink·is la mon·o-don·int·ojn kaj ne plen·ig·is
          la propr·an kont³·on ; la pli grand·a komfort·o valor·as la pen·on .

   [artikol-versi⁹·o: 1.43 2023/10/20 14:25:20 ]
     __________________________________________________________________