vidu ankaŭ la klarigojn
period¹·/·o
period¹·o
1.
Temp⭑·a {daŭr⭑·o} inter⭑ du⭑ difin⭑·it·aj {faz¹·o} j de⭑ fenomen¹·o aŭ⭑ de⭑
evolu²·ad·o; part⭑·o de⭑ {epok⭑·o} : la⭑ traktat¹·o […] garanti⭑·os al⭑ Egipt⁽⁺⁾·o
period¹·on de⭑ pac⭑·o ; ven⭑·is la⭑ last⭑·a tag⭑·o de⭑ la⭑ aŭtun⭑·a
instru⭑-period¹·o ; sekv⭑·is kelk⭑+temp⭑·a labor⭑·o jen⭑ tie, jen⭑ tie, kun⭑
long⭑·aj inter⭑·aj period¹·oj de⭑ sen·labor⭑·ec·o kaj⭑ long⭑·aj vojaĝ⭑·oj de⭑
lok⭑·o al⭑ lok⭑·o ; la⭑ unu⭑·a, suĉ⭑+infan⭑·a period¹·o de⭑ ni⭑·a lingv⭑·o ; tiam⭑
ven⭑·is la⭑ period¹·o de⭑ la⭑ grand⭑·a postul⭑·ad·o de⭑ re·form⭑·oj, feliĉ⭑·e tiu
period¹·o daŭr⭑·is ne⭑ long⭑·e ; en⭑ la⭑ unu⭑·a epok⭑·o de⭑ la⭑ histori⭑·o de⭑
Esperant⭑·o […] facil⭑·e est⭑·as disting⭑·i tri⭑ period¹·ojn ; pri⭑ la⭑
inter·milit⭑·a period¹·o mank⭑·as komplet²·aj kaj⭑ preciz⭑·aj inform¹·oj
rilat⭑·e la⭑ fakt¹·an instru⭑·ad·on de⭑ la⭑ lingv⭑·o ; arest⭑·o kaj⭑ kondamn⭑·o
de⭑ Fernand⁽⁺⁾·o […], mort⭑·o de⭑ Filip⁽⁺⁾·o, […], ŝi⭑·aj ge·edz⭑·aj am⭑-rilat⭑·oj
kun⭑ Petr⭑·o, nask⭑·iĝ·o de⭑ Maŭric⁽⁺⁾·o, fin⭑·e re·ven⭑·o kaj⭑ mal·kondamn⭑·o de⭑
ŝi⭑·a edz⭑·o, […] en⭑ ŝi⭑·a cerb⭑·o, tiu ses⭑+jar⭑·a period¹·o est⭑·as
anstataŭ⭑·it·a de⭑ grand⭑·a nigr⭑·a tru⭑·o ; ĉi⭑ tiu vesper⭑·o est⭑·is ebl⭑·e la⭑
last⭑·a de⭑ la⭑ plej⭑ bel⭑·a period¹·o de⭑ li⭑·a viv⭑·o ; la⭑ fin⭑·iĝ·o de⭑ la⭑
stabil⁹~period¹·o ; skrib⭑·aj dokument⭑·oj pri⭑ hom⭑·a ekonomi¹·a pens⭑·ad·o
ekzist⭑·as por⭑ period¹·o de⭑ iom⭑ pli⭑ ol⭑ 2000 jar⭑·oj ; en⭑ la⭑ fin⭑·a
period¹·o de⭑ si⭑·a scienc⭑·a aktiv⭑·ec·o (1912-1929),
redukt⁴·is al⭑ 9 la⭑ nombr⭑·on de⭑ la⭑ grand⭑·aj lingv⭑·aj grup⭑·oj ; en⭑
antaŭ⭑·aj elekt⭑·o-period¹·oj la⭑ parti⭑+politik¹·a konstelaci⁽⁺⁾·o ĉiam⭑
mal·help⭑·is re·al·ig⭑·on de⭑ tia re·form⭑·o ; la⭑ Neandertal⁽⁺⁾·ul·o viv⭑·is en⭑ la⭑
tri⭑·a inter·glaci⭑·a period¹·o, ebl⭑·e ĝis⭑ la⭑ fin⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ last⭑·a glaci⭑·a
period¹·o ; adolesk⁽⁺⁾·i – […] tiu viv⭑-period¹·o, kiu ven⭑·as post⭑ la⭑
infan⭑-aĝ⭑·o ; […] ĵus⭑ for·ir⭑·is el⭑ monaĥ⭑+in⭑·a prov⭑-period¹·o .
{era⁽⁺⁾·o^2} , {stadi¹·o^1}
2.
Plej⭑ mal·grand⭑·a {interval⁽⁺⁾·o} , post⭑ kiu iu fenomen¹·o ripet⭑·iĝ·as,
apart⭑·e ĉe⭑ ond⭑·oj ĝi respond⭑·as al⭑ la⭑ ond⭑·o-long⭑·o.
a)
Temp⭑·o, kiu·n bezon⭑·as astr¹·o por⭑ re·trov⭑·iĝ·i en⭑ sam⭑·a punkt⭑·o de⭑
si⭑·a rond⭑-voj⭑·o. {faz¹·o} , {stadi¹·o}
b)
(de⭑ reel⁽⁺⁾·a {funkci¹·o} ) Ĉiu tia reel⁽⁺⁾·o , ke⭑ , kiu ajn⭑ est⭑·as ; pli⭑ specif⁹·e: la⭑ plej⭑ mal·grand⭑·a
el⭑ tiu·j nombr⭑·oj: la⭑ funkci¹·o {sinus⁽⁺⁾·o} hav⭑·as period¹·on .
Rim.: La⭑ difin⭑·o natur⭑·e vast⭑·iĝ·as al⭑ kompleks⁽⁺⁾·aj funkci¹·oj kaj⭑
al⭑ ĉiu·j ali⭑·aj okaz⭑·oj, kiam⭑ adici²·o est⭑·as difin⭑·it·a en⭑ la⭑
font⭑·o-ar⭑·o.
c)
La⭑ element¹·oj de⭑ unu⭑ lini⭑·o en⭑ la⭑ {Period¹·a tabel⭑·o} .
3.
En⭑ ge⁽⁺⁾·o-kronologi²·o, temp⭑·o-inter·val⭑·o ampleks⭑·ant·a plur⁴·ajn epok⭑·ojn,
respond⭑·a al⭑ sistem⭑·o en⭑ kron⭑·o-stratigrafi⁽⁺⁾·o: oni dev⭑·as leg⭑·i en⭑ la⭑
ter⭑-tavol⭑·oj, […] en⭑ ĉiu·j period¹·oj de⭑ la⭑ ter⭑·o . {era⁽⁺⁾·o^3}
4.
Ar⭑·o da⭑ {fraz¹·oj^1} prezent⭑·ant·a mal·volv⭑·iĝ·on de⭑ iu unu⭑·ec·a pens⭑·o:
por⭑ sign⭑·i nov⭑·an period¹·on oni far⭑·as long⭑·an paŭz⭑·on ; [tio] ebl⭑·ig·as
ne⭑ nur⭑ la⭑ korekt⭑·an akcent⭑·ad·on de⭑ la⭑ silab⭑·oj en⭑ la⭑ vort⭑·o, sed⭑
ankaŭ⭑ la⭑ akcent⭑·ad·on de⭑ la⭑ vort⭑·o en⭑ la⭑ fraz¹·o, kaj⭑ de⭑ la⭑ fraz¹·o en⭑
la⭑ parol⭑·ad·a period¹·o . {fraz¹·ar·o}
period¹·a
1.
Ripet⭑·iĝ·ant·a post⭑ pli⭑ mal·pli⭑ difin⭑·it·a temp⭑·o: period¹·a febr⭑·o,
el·don⭑·aĵ·o, fenomen¹·o; Jar⭑-libr⭑·o de⭑ UEA est⭑·as sen·dub⭑·e la⭑ plej⭑
konsult³·at·a period¹·a el·don⭑·aĵ·o en⭑ ni⭑·a lingv⭑·o ; [ŝi] inklin⭑·ig·is li·n
rigard⭑·i kun⭑ mal·pli⭑ da⭑ mal·favor⭑·o period¹·an trans·loĝ⭑·iĝ·on al⭑ la⭑
ĉef·urb⭑·o ; li […] sub·met⭑·iĝ·is al⭑ period¹·a medicin¹·a kontrol⭑·o ;
est⭑·as komet¹·o tiel⭑ nom⭑·at·a tanĝ⁽⁺⁾·a, ne⭑ period¹·a . {intermit⭑·a}
2.
a)
(p.p. reel⁽⁺⁾·a {funkci¹·o} ) Akcept⭑·ant·a almenaŭ⭑ unu⭑ {period¹·on
^2.b} .
b)
{pozici¹·a frakci¹·o.}
3.
Karakteriz¹·at·a per⭑ period¹·oj^4: period¹·a stil⭑·o.
period¹·aĵ·o
Publik⭑·ig·aĵ·o, kies⭑ sin⁸+sekv⭑·aj part⭑·oj, numer⭑·it·aj kaj⭑ dat⭑·it·aj,
period¹·e aper⭑·as por⭑ ne⭑ antaŭ·difin⭑·it·a temp⭑·o kaj⭑ oft⭑·e kun⭑ fiks¹·aj
rubrik⭑·oj verk⭑·it·aj de⭑ divers⭑·aj aŭtor⭑·oj: la⭑ nom⭑·on de⭑ la⭑ period¹·aĵ·o
kutim⭑·e sekv⭑·as la⭑ numer⭑·o de⭑ la⭑ jar⭑·--volum⭑·o ; [li] dum⭑ ok⭑ jar⭑·oj
redakt¹·is la⭑ period¹·aĵ·on „Scienc⭑·aj Komunik⭑·aĵ·oj“ ; en⭑ period¹·aĵ·oj
regul⭑·e aper⭑·as artikol⭑·oj, kies⭑ aŭtor⭑·oj entuziasm⭑·e pri·skrib⭑·as
simptom²·ojn de⭑ nov⭑·a progres⭑-period¹·o en⭑ art⭑·o ; [li] jam⭑ iom⭑ long⭑·e
ekzamen⭑·is la⭑ period¹·aĵ·ojn de⭑ la⭑ magazen⭑·o . {seri⭑·aĵ·o} {bulten⁵·o} ,
{gazet⭑·o} , {inform¹-leter⭑·o} , {jar⭑-libr⭑·o} , {ĵurnal⭑·o} , {magazin⁽⁺⁾·o}
, {nov⭑·aĵ-leter⭑·o} , {revu²·o} {jar⭑-kolekt⭑·o} , {kajer⭑·o} , {numer⭑·o}
period¹·ig·i
(tr)
Divid⭑·i temp⭑·on laŭ⭑ period¹·oj: ni⭑·aj ese⁽⁺⁾·ist·oj verk⭑·as […] pri⭑
period¹·ig·o de⭑ ni⭑·a beletr⁹·o ; scienc⭑·ec·aj esplor⭑·oj de⭑
kaj⭑ pri⭑ period¹·ig·o de⭑ la⭑ esperant⭑+lingv⭑·a
literatur⭑·--histori⭑·o .
mandat¹-period¹·o
Difin⭑·it·a temp⭑·o, dum⭑ kiu daŭr⭑·as ies⭑ ofic⭑·ad·o laŭ⭑ {mandat¹·o^1} : mi
re·kandidat¹·iĝ·as por⭑ nov⭑·a mandat¹-period¹·o kiel⭑ ministr¹·o-prezid⭑·ant·o ;
sukces⭑·is gvid⭑·i minoritat⁽⁺⁾·an reg⭑·ist·ar·on tra⭑ du⭑
antaŭ⭑·aj mandat¹-period¹·oj, do⭑ ver⭑+ŝajn⭑·e ŝi sam⭑·e far⭑·os de·nov⭑·e ; post⭑·e
mi demand⭑·as, kio·n li opini⭑·us, se⭑ kandidat¹·us por⭑ kvar⭑·a
mandat¹-period¹·o .
Period¹·a tabel⭑·o
La⭑ klasifik³·a sistem⭑·o de⭑ ĥemi⭑·aj {element¹·oj^1.d} , kre⭑·it·a de⭑
Demetri⁽⁺⁾·o {Mendelev⁽⁺⁾·o} , prezent⭑·ant·a la⭑ „Period¹·an leĝ⭑·on“ de⭑ li
mal·kovr⭑·it·an.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.50 2023/10/20 14:25:20 ]
__________________________________________________________________