vidu ankaŭ la klarigojn
Platon⁽⁺⁾·/·o
Platon⁽⁺⁾·o
1.
Grek⁸+lingv⭑·e , fam⭑·a helen⁽⁺⁾·a {filozof¹·o} (428 aŭ⭑ 427 – 348 aŭ⭑ 347
a.K.), disĉipl³·o de⭑ {Sokrat⁽⁺⁾·o} : la⭑ filozofi¹·o de⭑ Platon⁽⁺⁾·o est⭑·is
prezent⭑·it·a en⭑ form⭑·o de⭑ dialog¹·oj; laŭ⭑ Platon⁽⁺⁾·o, objekt⭑·oj est⭑·as
spegul⭑·aĵ·oj de⭑ etern⭑·e ekzist⭑·ant·aj ide⭑·oj.
2.
Vir⭑·a {antaŭ·nom⭑·o} .
platon⁽⁺⁾·a
1.
Rilat⭑·a al⭑ la⭑ doktrin¹·o de⭑ Platon⁽⁺⁾·o: la⭑ kvin⭑ {platon⁽⁺⁾·aj solid²·oj} .
2.
Pur⭑·e ideal¹·a, praktik⭑·e ne·efektiv⭑·a: admir⭑·ad·o platon⁽⁺⁾·a de⭑ vir⭑·in·aj
ĉarm⭑·oj ; platon⁽⁺⁾·a am⭑·o; platon⁽⁺⁾·aj decid⭑·oj.
platon⁽⁺⁾·ism·o
Filozofi¹·a doktrin¹·o de⭑ Platon⁽⁺⁾·o.
mez⭑+platon⁽⁺⁾·ism·o
Filozofi¹·a doktrin¹·o, nask⭑·it·a en⭑ la⭑ 2a jar⭑-cent⭑·o. La⭑ mez⭑+platon⁽⁺⁾·ism·o
opini⭑·as ke⭑ la⭑ Platon⁽⁺⁾·aj Ide⭑·oj est⭑·as pens⭑·oj de⭑ la⭑ di⭑·a mens³·o.
nov⭑+platon⁽⁺⁾·ism·o
Filozofi¹·a doktrin¹·o, nask⭑·it·a en⭑ la⭑ 3a jar⭑-cent⭑·o p.K.en⭑
Aleksandri⁽⁺⁾·o. Kvankam⭑ ĝi est⭑·as vari³·a doktrin¹·o, ĝeneral¹·e en⭑ la⭑
nov⭑+platon⁽⁺⁾·ism·o ĉe·est⭑·as tiu·j tem⭑·oj de⭑ la⭑ platon⁽⁺⁾·a filozofi¹·o kiu·j
util⭑·as por⭑ defend⭑·i la⭑ ver⭑·aĵ·ojn de⭑ la⭑ religi⭑·o, kiu·j est⭑·as hom⭑·e
ating⭑·ebl·aj nur⭑ en⭑ la⭑ intim⭑·ec·o de⭑ la⭑ si⭑·a propr⭑·a konscienc⭑·o.
Plot⭑·in·o kaj⭑ li⭑·a disĉipl³·o Porfiri⁽⁺⁾·o est⭑·is la⭑ plej⭑ fam⭑·aj an⭑·oj de⭑ ĉi⭑
tiu doktrin¹·o, kaj⭑ la⭑ krist⭑·an·a filozof¹·o Sankt⭑·a Aŭgusten⁽⁺⁾·o est⭑·is
influ⭑·it·a de⭑ ili⭑·aj verk⭑·aĵ·oj. Ĉar⭑ kelk⭑·aj filozof¹·oj el⭑
nov⭑+platon⁽⁺⁾·ism·o aŭdac⁸·is dezir⭑·i la⭑ re·viv⭑·ig·on de⭑ la⭑ politeism²·o kja
de⭑ ĝi⭑·a moral¹·o (ĉef⭑·e ek⭑~de⭑ la⭑ 4a jar⭑-cent⭑·o), la⭑ imperi⭑·estr·o
Justinian⁽⁺⁾·o ferm⭑·is la⭑ skol³·on en⭑ Aten⁽⁺⁾·o (529). Ĉiu+okaz⭑·e ĝi
plu·daŭr⭑·is en⭑ Aleksandri⁽⁺⁾·o ĝis⭑ la⭑ 7a jar⭑-cent⭑·o sed⭑ per⭑·e de⭑ pli⭑
mild²·aj ide⭑·oj.
matematik¹·a platon⁽⁺⁾·ism·o
Esprim⭑·o kre⭑·it·a de⭑ P. Bernays en⭑ 1935 por⭑ difin⭑·i la⭑ tendenc¹·on
„konsider⭑·i matematik¹·aj objekt⭑·oj kiel⭑ de·iĝ⭑·int·a de⭑ ĉiu lig⭑·o kun⭑ la⭑
reflekt⁸·a subjekt⭑·o“. La⭑ teori⭑·a baz¹·o de·ven⭑·as de⭑ la⭑ Resplubliko de⭑
Platon⁽⁺⁾·o, kie la⭑ filozof¹·o asert¹·as ke⭑ „la⭑ matematik¹·o est⭑·as kon⭑·o
pri⭑ tio·n kio·n etern⭑·e ekzist⭑·as, kaj⭑ ĝi ne⭑ est⭑·as io·n kio·n iam⭑ iĝ⭑·as
ekzist⭑·ant·a kaj⭑ post⭑·e ne⭑ plu⭑ ekzist⭑·ant·a“. Ĉef⭑·aj el·star⭑·ul·oj de⭑ la⭑
matematik¹·a platon⁽⁺⁾·ism·o est⭑·is Frege, Cantor, Gödel kaj⭑ la⭑ unu⭑·a
Russell.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.33 2023/09/03 12:45:08 ]
__________________________________________________________________