vidu ankaŭ la klarigojn
plu

plu

   1.
          Adverb·o indik³·ant·a daŭr·ad·on kaj ne·ĉes·ad·on de stat·o  ag·o en la
          temp·o (= daŭr·e, pli long+temp·e):  ne pov·is plu si·n de·ten·i
          antaŭ ĉiu·j, kiu·j star·is ĉirkaŭ li, kaj li ek·kri·is ; vi ne ven·u
          plu antaŭ mi·an vizaĝ·on ; li ĉes·is kalkul·i, ĉar oni ne plu pov·is
          kalkul·i ; mi ne est·as plu tre jun·a ; danĝer·e est·as li·n las·i plu
          en tia liber·ec·o ; oni pov·as romp·i la kol·on, neniam plu mi
          sid·iĝ·os sur ĉeval·on ; ili est·is tiel lac·aj, ke la pied·oj ne
          vol·is plu port·i ili·n ; li est·is mal·san·a, kaj oni dir·is, ke li ne
          pov·as plu viv·i . {daŭr·e^1}

   2.
          Adverb·o indik³·ant·a pli mal·proksim·ajn, ating·ot·ajn part·ojn de la
          medi³·o  objekt·o en kiu okaz·as  kiu·n koncern·as ag·o, procez⁽⁺⁾·o
          ktp: se mi hav·os mon·on ĉiu+foj·e, kiam mi met·os man·on en la poŝ·on,
          kio·n mi bezon·os plu ? dir·u, dir·u, kio·n plu vi sci·as ! halt·u,
          neniu·n paŝ·on plu ! ne manĝ·u pli fru·e, ĉar vi ricev·os neniom plu
          ; vi est·as pap·o, nenio·n plu vi pov·us dezir·i ; ne est·as plu
          liber·a lok·o, la dom·o est·as plen·a de eminent·aj gast·oj ; se vi
          far·us plu·an alud·on pri vi·a edz·in·o en ĉi tiu ĉambr·o, mi ver·e
          romp·os al vi la kol·on . {pli·e^1} {kaj tiel plu}

   Rim. 1: Zamenhof klar·ig·as, kedir·i _pli_ anstataŭ _plu_ oni pov·as tre
   oft·e, sed ne ĉiam. _Pli_ = pli mult·e, _plu_ = daŭr·e, pli mal·proksim·en;
   _pli_ signif·as kvant·on, mult·ec·on, _plu_ signif·as daŭr·ad·on (en lok·o 
   temp·o); en abstrakt¹·aj okaz·oj ni oft·e pov·as uz·i unu esprim·on anstataŭ la
   du·a, ĉar tiam ili·a senc·o far·iĝ·as preskaŭ la sam·a; sed kiam ni vol·as
   parol·i rekt·e pri kvant·o  pri daŭr·ad·o ( mal·proksim·iĝ·ad·o), tiam ni ne
   pov·as inter·miks·i ambaŭ vort·ojn“.
   Rim. 2: Kun ne·a vort·o, _plu_ signif·as la mal·daŭr·on, la ĉes·ig·on de ag·o
    stat·o: mi ne pov·as ir·i unu paŝ·on plu; ne parol·u plu ; ĝis tie kaj ne
   plu ; mi vi·n ne vizit·os plu ; li ne pov·is plu si·n de·ten·i ; ne aper·u plu
   antaŭ mi·a vizaĝ·o ; for·mort·i, dorm·i kaj nenio plu ; nun·e, kiam plu nenia
   sav·o por ni rest·as ; nenia·j dub·oj plu . Vd {jam ne} , {ankoraŭ ne} ,
   {ne pli} .
   Rim. 3: La tre mal·grand·a diferenc·o inter la senc·o de _plu_ kaj tiu de
   {ankoraŭ^2} kuŝ·as en tio, ke _ankoraŭ_ signif·as esenc·e ripet·on, dum
   _plu_ preciz·e signif·as daŭr·ad·on.

plu·e

          Akcent·it·a form·o, sam+senc·a kiel {plu^1} : plu·e atend·i mi ne vol·as
          nek bezon·as ; la pluv·o fal·eg·ad·is ĉiam plu·e kaj plu·e ; ne koler·u,
          mi·a Sinjor·o, ke mi parol·os plu·e ; kaj plu·e ŝi nask·is li·an frat·on
           ; est·u trankvil·a kaj aŭskult·u plu·e ! halt·int·e moment·on
          por profund·e spir·i, ŝi plu·e babil·is ; vulp·o mien·on ŝanĝ·as, sed
          plu·e kok·id·ojn manĝ·as .

plu·en

          Akcent·it·a form·o de {plu^2} , uz·at·a precip·e kiam tem·as pri avanc⁽⁺⁾·o
          en spac·o: ŝi ne pov·is ir·i plu·en ;  ir·is plu·en, ĉiam plu·en
          al la sud·o ; [ili] pel·ad·os si·an akir·on plu·en, sen ripoz·o ; [li]
          el·dir·is ne·pri·pens·it·ajn vort·ojn, kiu·j post·e est·is rakont·it·aj
          plu·en kaj penetr·is en la popol·on .

plu·a

          Daŭr·ant·a plu, okaz·ant·a en post·a temp·o: la pastr·o en·ŝlos·u li·n por
          plu·aj sep tag·oj ; [ili] gajn·is plu·ajn kvin talant⁽⁺⁾·ojn ; pro kio
          ni bezon·as plu·an atest·ad·on? ĉar ni mem aŭd·is el li·a propr·a buŝ·o
          ; la plu·an sort·on de la last·aj mi ankoraŭ pri·trakt·os ; la
          trans·don·o de la plu·aj sci·ig·oj vid·ebl·e est·is por li mal·facil·a .

plu·i

   (ntr)

          Plu·e rest·i en ia stat·o: la vintr·o plu·os ses semajn·ojn ; „vi jam
          est·as preskaŭ mi·a frat·o: nep·o de kuz·o de onkl·o de kon·at·o! kaj
          ankaŭ vi·a ĉarm·a edzinet’“, li plu·is, klin·ant·e si·n ĉe la tali·o ;
          lev·iĝ·is la alt·a ve-ond·eg·o, ĝi plu·is kelk·an temp·on, post·e
          mal·kresk·is ; tiu situaci·o plu·as ĝis al·paŝ·as la podi⁴·on, la last·a
          ĉe la last·aj ; dum·e, la klimat·a ŝanĝ·iĝ·o plu·as kaj ŝajn·e neniu
          streb⁶·as aplik³·i ver·e efik·ajn rimed·ojn . {daŭr·i}

plu·ig·i

          Plu·e far·i: dum paf·ad·o la dubrak·ojde la ark·ore·puŝ·iĝ·as“, kaj
          la rezult²·ant·a energi·o plu·ig·as la fort·on de la el·ig·at·a sag·o ; oni
          est·as diktator²·o,  nur ordon·ant·o al iu, oni plu·ig·as la
          ordon·ojn, sed ĉu oni est·as hom·o ? {daŭr·ig·i} , {kontinu⁴·i}

kaj tiel plu, kotopo (k.t.p.)

          Kaj plu en simil·a manier·o, sen plu detal·ig·i: [li ni·n] en·loĝ·ig·is
          en Samari⁽⁺⁾·o kaj en la ali·aj urb·oj trans·river·aj, kaj tiel plu ;
          vid·u, jen est·as la pantalon·o! jen est·as la surtut·o! jen la
          mantel·o! kaj tiel plu ; vi mem reklam¹·as ĉie, ke antaŭ mi la
          anim·o est·as mal·ferm·it·a libr·o, kotopo ; laŭ tia rezon¹·ad·o [tiam
          ne] ekzist·is nan⁹·o-planed·oj, herc⁽⁺⁾·aj ond·oj, kosm⁸·a radi·ad·o, oni
          pov·us long·e kotopoi ; en efektiv·ec·o tio est·as ja nur babil·aĵ·o!
          […] kaj tiel plu kaj tiel plu! dir·is la rab·ist·a knab·in·o ; tie·n
          met·u lit·on, lav·uj·on kaj tiel plu . {kaj ceter·e}

   [artikol-versi⁹·o: 1.34 2023/10/20 16:38:17 ]
     __________________________________________________________________