vidu ankaŭ la klarigojn
plu⭑
plu⭑
1.
Adverb⭑·o indik³·ant·a daŭr⭑·ad·on kaj⭑ ne·ĉes⭑·ad·on de⭑ stat⭑·o aŭ⭑ ag⭑·o en⭑ la⭑
temp⭑·o (= daŭr⭑·e, pli⭑ long⭑+temp⭑·e): ne⭑ pov⭑·is plu⭑ si·n de·ten⭑·i
antaŭ⭑ ĉiu·j, kiu·j star⭑·is ĉirkaŭ⭑ li, kaj⭑ li ek·kri⭑·is ; vi ne⭑ ven⭑·u
plu⭑ antaŭ⭑ mi⭑·an vizaĝ⭑·on ; li ĉes⭑·is kalkul⭑·i, ĉar⭑ oni ne⭑ plu⭑ pov⭑·is
kalkul⭑·i ; mi ne⭑ est⭑·as plu⭑ tre⭑ jun⭑·a ; danĝer⭑·e est⭑·as li·n las⭑·i plu⭑
en⭑ tia liber⭑·ec·o ; oni pov⭑·as romp⭑·i la⭑ kol⭑·on, neniam⭑ plu⭑ mi
sid⭑·iĝ·os sur⭑ ĉeval⭑·on ; ili est⭑·is tiel⭑ lac⭑·aj, ke⭑ la⭑ pied⭑·oj ne⭑
vol⭑·is plu⭑ port⭑·i ili·n ; li est⭑·is mal·san⭑·a, kaj⭑ oni dir⭑·is, ke⭑ li ne⭑
pov⭑·as plu⭑ viv⭑·i . {daŭr⭑·e^1}
2.
Adverb⭑·o indik³·ant·a pli⭑ mal·proksim⭑·ajn, ating⭑·ot·ajn part⭑·ojn de⭑ la⭑
medi³·o aŭ⭑ objekt⭑·o en⭑ kiu okaz⭑·as aŭ⭑ kiu·n koncern⭑·as ag⭑·o, procez⁽⁺⁾·o
ktp: se⭑ mi hav⭑·os mon⭑·on ĉiu+foj⭑·e, kiam⭑ mi met⭑·os man⭑·on en⭑ la⭑ poŝ⭑·on,
kio·n mi bezon⭑·os plu⭑ ? dir⭑·u, dir⭑·u, kio·n plu⭑ vi sci⭑·as ! halt⭑·u,
neniu·n paŝ⭑·on plu⭑ ! ne⭑ manĝ⭑·u pli⭑ fru⭑·e, ĉar⭑ vi ricev⭑·os neniom⭑ plu⭑
; vi est⭑·as pap⭑·o, nenio·n plu⭑ vi pov⭑·us dezir⭑·i ; ne⭑ est⭑·as plu⭑
liber⭑·a lok⭑·o, la⭑ dom⭑·o est⭑·as plen⭑·a de⭑ eminent⭑·aj gast⭑·oj ; se⭑ vi
far⭑·us plu⭑·an alud⭑·on pri⭑ vi⭑·a edz⭑·in·o en⭑ ĉi⭑ tiu ĉambr⭑·o, mi ver⭑·e
romp⭑·os al⭑ vi la⭑ kol⭑·on . {pli⭑·e^1} {kaj⭑ tiel⭑ plu⭑}
Rim. 1: Zamenhof klar⭑·ig·as, ke⭑ „dir⭑·i _pli⭑_ anstataŭ⭑ _plu⭑_ oni pov⭑·as tre⭑
oft⭑·e, sed⭑ ne⭑ ĉiam⭑. _Pli⭑_ = pli⭑ mult⭑·e, _plu⭑_ = daŭr⭑·e, pli⭑ mal·proksim⭑·en;
_pli⭑_ signif⭑·as kvant⭑·on, mult⭑·ec·on, _plu⭑_ signif⭑·as daŭr⭑·ad·on (en⭑ lok⭑·o aŭ⭑
temp⭑·o); en⭑ abstrakt¹·aj okaz⭑·oj ni oft⭑·e pov⭑·as uz⭑·i unu⭑ esprim⭑·on anstataŭ⭑ la⭑
du⭑·a, ĉar⭑ tiam⭑ ili⭑·a senc⭑·o far⭑·iĝ·as preskaŭ⭑ la⭑ sam⭑·a; sed⭑ kiam⭑ ni vol⭑·as
parol⭑·i rekt⭑·e pri⭑ kvant⭑·o aŭ⭑ pri⭑ daŭr⭑·ad·o (aŭ⭑ mal·proksim⭑·iĝ·ad·o), tiam⭑ ni ne⭑
pov⭑·as inter·miks⭑·i ambaŭ⭑ vort⭑·ojn“.
Rim. 2: Kun⭑ ne⭑·a vort⭑·o, _plu⭑_ signif⭑·as la⭑ mal·daŭr⭑·on, la⭑ ĉes⭑·ig·on de⭑ ag⭑·o
aŭ⭑ stat⭑·o: mi ne⭑ pov⭑·as ir⭑·i unu⭑ paŝ⭑·on plu⭑; ne⭑ parol⭑·u plu⭑ ; ĝis⭑ tie kaj⭑ ne⭑
plu⭑ ; mi vi·n ne⭑ vizit⭑·os plu⭑ ; li ne⭑ pov⭑·is plu⭑ si·n de·ten⭑·i ; ne⭑ aper⭑·u plu⭑
antaŭ⭑ mi⭑·a vizaĝ⭑·o ; for·mort⭑·i, dorm⭑·i kaj⭑ nenio plu⭑ ; nun⭑·e, kiam⭑ plu⭑ nenia
sav⭑·o por⭑ ni rest⭑·as ; nenia·j dub⭑·oj plu⭑ . Vd {jam⭑ ne⭑} , {ankoraŭ⭑ ne⭑} ,
{ne⭑ pli⭑} .
Rim. 3: La⭑ tre⭑ mal·grand⭑·a diferenc⭑·o inter⭑ la⭑ senc⭑·o de⭑ _plu⭑_ kaj⭑ tiu de⭑
{ankoraŭ⭑^2} kuŝ⭑·as en⭑ tio, ke⭑ _ankoraŭ⭑_ signif⭑·as esenc⭑·e ripet⭑·on, dum⭑
_plu⭑_ preciz⭑·e signif⭑·as daŭr⭑·ad·on.
plu⭑·e
Akcent⭑·it·a form⭑·o, sam⭑+senc⭑·a kiel⭑ {plu⭑^1} : plu⭑·e atend⭑·i mi ne⭑ vol⭑·as
nek⭑ bezon⭑·as ; la⭑ pluv⭑·o fal⭑·eg·ad·is ĉiam⭑ plu⭑·e kaj⭑ plu⭑·e ; ne⭑ koler⭑·u,
mi⭑·a Sinjor⭑·o, ke⭑ mi parol⭑·os plu⭑·e ; kaj⭑ plu⭑·e ŝi nask⭑·is li⭑·an frat⭑·on
; est⭑·u trankvil⭑·a kaj⭑ aŭskult⭑·u plu⭑·e ! halt⭑·int·e moment⭑·on
por⭑ profund⭑·e spir⭑·i, ŝi plu⭑·e babil⭑·is ; vulp⭑·o mien⭑·on ŝanĝ⭑·as, sed⭑
plu⭑·e kok⭑·id·ojn manĝ⭑·as .
plu⭑·en
Akcent⭑·it·a form⭑·o de⭑ {plu⭑^2} , uz⭑·at·a precip⭑·e kiam⭑ tem⭑·as pri⭑ avanc⁽⁺⁾·o
en⭑ spac⭑·o: ŝi ne⭑ pov⭑·is ir⭑·i plu⭑·en ; ir⭑·is plu⭑·en, ĉiam⭑ plu⭑·en
al⭑ la⭑ sud⭑·o ; [ili] pel⭑·ad·os si⭑·an akir⭑·on plu⭑·en, sen⭑ ripoz⭑·o ; [li]
el·dir⭑·is ne·pri·pens⭑·it·ajn vort⭑·ojn, kiu·j post⭑·e est⭑·is rakont⭑·it·aj
plu⭑·en kaj⭑ penetr⭑·is en⭑ la⭑ popol⭑·on .
plu⭑·a
Daŭr⭑·ant·a plu⭑, okaz⭑·ant·a en⭑ post⭑·a temp⭑·o: la⭑ pastr⭑·o en·ŝlos⭑·u li·n por⭑
plu⭑·aj sep⭑ tag⭑·oj ; [ili] gajn⭑·is plu⭑·ajn kvin⭑ talant⁽⁺⁾·ojn ; pro⭑ kio
ni bezon⭑·as plu⭑·an atest⭑·ad·on? ĉar⭑ ni mem⭑ aŭd⭑·is el⭑ li⭑·a propr⭑·a buŝ⭑·o
; la⭑ plu⭑·an sort⭑·on de⭑ la⭑ last⭑·aj mi ankoraŭ⭑ pri·trakt⭑·os ; la⭑
trans·don⭑·o de⭑ la⭑ plu⭑·aj sci⭑·ig·oj vid⭑·ebl·e est⭑·is por⭑ li mal·facil⭑·a .
plu⭑·i
(ntr)
Plu⭑·e rest⭑·i en⭑ ia⭑ stat⭑·o: la⭑ vintr⭑·o plu⭑·os ses⭑ semajn⭑·ojn ; „vi jam⭑
est⭑·as preskaŭ⭑ mi⭑·a frat⭑·o: nep⭑·o de⭑ kuz⭑·o de⭑ onkl⭑·o de⭑ kon⭑·at·o! kaj⭑
ankaŭ⭑ vi⭑·a ĉarm⭑·a edzinet’“, li plu⭑·is, klin⭑·ant·e si·n ĉe⭑ la⭑ tali⭑·o ;
lev⭑·iĝ·is la⭑ alt⭑·a ve⭑-ond⭑·eg·o, ĝi plu⭑·is kelk⭑·an temp⭑·on, post⭑·e
mal·kresk⭑·is ; tiu situaci⭑·o plu⭑·as ĝis⭑ al·paŝ⭑·as la⭑ podi⁴·on, la⭑ last⭑·a
ĉe⭑ la⭑ last⭑·aj ; dum⭑·e, la⭑ klimat⭑·a ŝanĝ⭑·iĝ·o plu⭑·as kaj⭑ ŝajn⭑·e neniu
streb⁶·as aplik³·i ver⭑·e efik⭑·ajn rimed⭑·ojn . {daŭr⭑·i}
plu·ig⭑·i
Plu⭑·e far⭑·i: dum⭑ paf⭑·ad·o la⭑ du⭑ „brak⭑·oj“ de⭑ la⭑ ark⭑·o „re·puŝ⭑·iĝ·as“, kaj⭑
la⭑ rezult²·ant·a energi⭑·o plu·ig⭑·as la⭑ fort⭑·on de⭑ la⭑ el·ig⭑·at·a sag⭑·o ; oni
est⭑·as diktator²·o, aŭ⭑ nur⭑ ordon⭑·ant·o al⭑ iu, oni plu·ig⭑·as la⭑
ordon⭑·ojn, sed⭑ ĉu⭑ oni est⭑·as hom⭑·o ? {daŭr⭑·ig·i} , {kontinu⁴·i}
kaj⭑ tiel⭑ plu⭑, kotopo (k.t.p.)
Kaj⭑ plu⭑ en⭑ simil⭑·a manier⭑·o, sen⭑ plu⭑ detal⭑·ig·i: [li ni·n] en·loĝ⭑·ig·is
en⭑ Samari⁽⁺⁾·o kaj⭑ en⭑ la⭑ ali⭑·aj urb⭑·oj trans·river⭑·aj, kaj⭑ tiel⭑ plu⭑ ;
vid⭑·u, jen⭑ est⭑·as la⭑ pantalon⭑·o! jen⭑ est⭑·as la⭑ surtut⭑·o! jen⭑ la⭑
mantel⭑·o! kaj⭑ tiel⭑ plu⭑ ; vi mem⭑ reklam¹·as ĉie, ke⭑ antaŭ⭑ mi la⭑
anim⭑·o est⭑·as mal·ferm⭑·it·a libr⭑·o, kotopo ; laŭ⭑ tia rezon¹·ad·o [tiam⭑
ne⭑] ekzist⭑·is nan⁹·o-planed⭑·oj, herc⁽⁺⁾·aj ond⭑·oj, kosm⁸·a radi⭑·ad·o, oni
pov⭑·us long⭑·e kotopoi ; en⭑ efektiv⭑·ec·o tio est⭑·as ja⭑ nur⭑ babil⭑·aĵ·o!
[…] kaj⭑ tiel⭑ plu⭑ kaj⭑ tiel⭑ plu⭑! dir⭑·is la⭑ rab⭑·ist·a knab⭑·in·o ; tie·n
met⭑·u lit⭑·on, lav⭑·uj·on kaj⭑ tiel⭑ plu⭑ . {kaj⭑ ceter⭑·e}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.34 2023/10/20 16:38:17 ]
__________________________________________________________________