vidu ankaŭ la klarigojn
potenc⭑·/·o
potenc⭑·o
1.
Kapabl⭑·o, {pov⭑·o} fort⭑·e efik⭑·i: la⭑ potenc⭑·o de⭑ maŝin⭑·o, de⭑ teleskop²·o;
la⭑ potenc⭑·o de⭑ elokvent⭑·ec·o, de⭑ konvink⭑·aj parol⭑·oj; mi⭑·a fort⭑·o kaj⭑
la⭑ potenc⭑·o de⭑ mi⭑·a man⭑·o akir⭑·is al⭑ mi ĉi⭑ tiu·n grand⭑·an hav⭑·on ; la⭑
mar⭑·o, kies⭑ potenc⭑·o romp⭑·iĝ·ad·is sur⭑ la⭑ dig⭑·o ; la⭑ fort⭑·o de⭑ la⭑ preĝ⭑·o
kaj⭑ la⭑ potenc⭑·o de⭑ la⭑ kant⭑·oj ; plej⭑ grand⭑·a potenc⭑·o kuŝ⭑·as en⭑ la⭑
komenc⭑·o ; labor⭑·o kaj⭑ pacienc⭑·o konduk⭑·as al⭑ potenc⭑·o ; util⭑·ig·i la⭑
potenc⭑·on de⭑ nov⭑·aj procesor⁽⁺⁾·oj .
2.
Jur⭑·a aŭ⭑ politik¹·a kapabl⭑·o obe⭑·ig·i al⭑ si⭑·a vol⭑·o: la⭑ organ¹·oj kaj⭑
branĉ⭑·oj de⭑ la⭑ ŝtat⭑·a potenc⭑·o; leĝ⭑·o-don⭑·a potenc⭑·o de⭑ la⭑ parlament¹·o;
plen⭑·um·a potenc⭑·o de⭑ la⭑ ministr¹·oj; milit⭑·a potenc⭑·o; la⭑ ter⭑·a potenc⭑·o
de⭑ la⭑ pap⭑·oj; en⭑ „Juli⭑·o Cezar⁽⁺⁾·o“ ekzist⭑·as do⭑ tensi⁽⁺⁾·o inter⭑,
unu⭑+flank⭑·e, la⭑ noci⁽⁺⁾·o de⭑ re·gad⭑·o de⭑ elit⁽⁺⁾·o, kiu, eĉ⭑ se⭑ ĝi mis·uz⭑·as la⭑
potenc⭑·on, tamen⭑ reprezent⭑·as kontinu⁴·ec·on de⭑ valor⭑·oj, kaj⭑,
ali⭑+flank⭑·e, la⭑ noci⁽⁺⁾·o de⭑ renvers⭑·o de⭑ tiran¹·ec·a reĝim³·o ; en⭑ tiu ĉi⭑
situaci⭑·o vek⭑·iĝ·is la⭑ potenc⭑-instinkt¹·o de⭑ la⭑ kancelier⭑·o .
3.
{Regn⭑·o} sufiĉ⭑·e fort⭑·a por⭑ influ⭑·i la⭑ situaci⭑·on en⭑ konsider⭑·ind·e
grand⭑·a part⭑·o de⭑ la⭑ mond⭑·o: region⭑·a, grand⭑·a, mond⭑·a potenc⭑·o;
super·potenc⭑·o; la⭑ dilem²·o de⭑ UN est⭑·as, ke⭑ la⭑ mond⭑+organiz¹·aĵ·o pov⭑·as
est⭑·i nur⭑ tiom⭑ fort⭑·a, kiom⭑ permes⭑·as la⭑ gvid⭑·aj ŝtat⭑·oj, precip⭑·e la⭑
potenc⭑·oj kun⭑ vet⭑·o-rajt⭑·o ; la⭑ eks⭑·a koloni¹·a potenc⭑·o Briti⁽⁺⁾·o .
4.
Kapabl⭑·o, fort⭑·o super·natur⭑·a de⭑ Di⭑·o kaj⭑ de⭑ tiu·j, kiu·j ag⭑·as en⭑ li⭑·a
nom⭑·o, konduk⭑·i la⭑ sort⭑·on, la⭑ est⭑·ont·ec·on: turn⭑·u vi·n al⭑ la⭑ Etern⭑·ul·o
kaj⭑ al⭑ Li⭑·a potenc⭑·o ; Li⭑·a potenc⭑·o kaj⭑ Li⭑·a koler⭑·o est⭑·as kontraŭ⭑
ĉiu·j, kiu·j Li·n for·las⭑·as . Li reg⭑·as per⭑ Si⭑·a potenc⭑·o etern⭑·e ; la⭑
tut⭑·a hom⭑-amas⭑·o vol⭑·is tuŝ⭑·i li·n, ĉar⭑ potenc⭑·o el·ir⭑·is el⭑ li kaj⭑
san⭑·ig·is ĉiu·jn ; reĝ⭑·o Salomon⁽⁺⁾·o […] hav⭑·is potenc⭑·on super⭑ la⭑ fort⭑·oj
de⭑ la⭑ natur⭑·o kaj⭑ super⭑ potenc⭑·aj spirit⭑·oj, eĉ⭑ la⭑ mort⭑·o mem⭑ dev⭑·is
ĉiu+maten⭑·e prezent⭑·i al⭑ li la⭑ list¹·on de⭑ tiu·j, kiu·j dev⭑·is mort⭑·i en⭑
tiu tag⭑·o .
5.
a)
(de⭑ {reel⁽⁺⁾·o} per⭑ entjer⁽⁺⁾·o ) Ĝi⭑·a {n-a potenc⭑·o} : ĉiu
pozici¹·o[j] de⭑ du⭑·um·a nombr⭑·o-prezent⭑·o […] form⭑·as vic⭑·on de⭑
potenc⭑·oj de⭑ 2: 1, 2, 4, 8, 16, … .
b)
(de⭑ pozitiv¹·a {reel⁽⁺⁾·o} per⭑ reel⁽⁺⁾·o ) La⭑
{eksponencial⁽⁺⁾·o} de⭑ kun⭑ baz¹·o ; ali⭑+dir⭑·e:
.
c)
{invers⁴·ig·o} .
potenc⭑·a
1.
Hav⭑·ant·a grand⭑·an efik⭑·on: potenc⭑·a maŝin⭑·o, rimed⭑·o; potenc⭑·aj kverk⭑·oj
; barb⭑·o potenc⭑·a sed⭑ kap⭑·o sen·senc⭑·a ; la⭑ bel⭑·an pet⭑·on, pli⭑ potenc⭑·an
ol⭑ glav⭑·o kaj⭑ lanc¹·o, vi for·puŝ⭑·as ; li ek·migr⭑·is plu⭑·en trans⭑ la⭑
alt⭑·ajn potenc⭑·ajn mont⭑·ojn .
2.
Hav⭑·ant·a grand⭑·an politik¹·an aŭ⭑ jur⭑·an influ⭑·on: potenc⭑·a reĝ⭑·o, regn⭑·o;
potenc⭑·a re·ĝin²·o ; ruin⭑·oj de⭑ potenc⭑·aj urb⭑·oj ĉe⭑ la⭑ larĝ⭑·a Danub⁽⁺⁾·o ;
la⭑ potenc⭑·a reĝ⭑-urb⭑·o Kopenhag⁽⁺⁾·o ; riĉ⭑·a potenc⭑·a sinjor⭑·o ; la⭑
alte⭑+potenc⭑·a imperi⭑·estr·o de⭑ Japan⁹·uj·o ; la⭑ lot⭑·o decid⭑·as inter⭑
potenc⭑·ul·oj ; antaŭ⭑ tim⭑·a okul⭑·o potenc⭑·iĝ·as eĉ⭑ kul⭑·o .
potenc⭑·i
(tr)
1.
Hav⭑·i potenc⭑·on super⭑: la⭑ tut⭑·an Mediterane⁸·on iam⭑ potenc⭑·is Rom⁽⁺⁾·o;
vid⭑·is neniam⭑ mi kaj⭑ ne⭑ ek·vid⭑·os jam⭑ vir⭑·ojn simil⭑·ajn, kiel⭑ Pirit⭑·o
kaj⭑ Drio, kiu potenc⭑·is popol⭑·ojn ; kvar⭑×dek⭑ fals⭑·ist·oj sen·de·pend⭑·e
unu⭑ de⭑ la⭑ ali⭑·a prezent⭑·is si·n kiel⭑ Petr⭑·o la⭑ 3-a kaj⭑ prov⭑·is
potenc⭑·i en⭑ iu·j provinc⭑·oj de⭑ Rusi⁽⁺⁾·o .
2.
{Potenc⭑·ig·i} : eksponent⁽⁺⁾·o, per⭑ kiu oni dev⭑·as potenc⭑·i b por⭑ ek·hav⭑·i
a .
potenc⭑·ig·i
(tr)
1.
Ig⭑·i pli⭑ potenc⭑·a: la⭑ fantom⭑·oj flug⭑·os en⭑ la⭑ mond⭑·on, korp⭑·iĝ·os kaj⭑
potenc⭑·iĝ·os, kaj⭑ ni⭑·aj fil⭑·oj kaj⭑ nep⭑·oj ili·n vid⭑·os, ili·n sent⭑·os kaj⭑
ĝu⭑·os .
2.
(reel⁽⁺⁾·on per⭑ entjer⁽⁺⁾·o aŭ⭑ reel⁽⁺⁾·o ) Kalkul⭑·i ĝi⭑·an
{potenc⭑·on ^5.a} aŭ⭑ {^5.b} : (leg⭑·u: du⭑ potenc⭑·ig·it·e
per⭑ tri⭑ est⭑·as ok⭑, aŭ⭑ du⭑ alt tri⭑ est⭑·as ok⭑); divid⭑·o per⭑ de⭑ la⭑
entjer⁽⁺⁾·oj -potenc⭑·ig·it·aj liver⭑·as rest⭑·ojn -um⭑·ajn .
{radik⭑·ig·i.}
Rim.: En⭑ kaj⭑ trov⭑·ebl·as ĉi⭑-senc⭑·e la⭑ rekt⭑·a verb⭑·ig·o „potenc⭑·i“. Tio
mal·agrabl⭑·e kolizi⁴·as kun⭑ la⭑ politik¹·a senc⭑·o de⭑ la⭑ sam⭑·a verb⭑·o, nom⭑·e
„hav⭑·i potenc⭑·on super⭑“. Ŝajn⭑·as, ke⭑ „ig⭑·i potenc⭑·a“ est⭑·as pli⭑ bon⭑·a
metafor¹·o por⭑ la⭑ matematik¹·a noci⁽⁺⁾·o, kaj⭑ ceter⭑·e ĝi ekzist⭑·as de⭑
long⭑·e kaj⭑ trov⭑·ebl·as ankaŭ⭑ en⭑ .
potenc⭑·ig·o
1.
Trans·don⭑·o de⭑ potenc⭑·o al⭑ iu aŭ⭑ io: li propon⭑·is ekzil⭑-reg⭑·ist·ar·on
post⭑ la⭑ fal⭑·ig·o kaj⭑ sen·potenc⭑·ig·o de⭑ ; (en⭑ homeopati¹·o,
pli·fort⭑·ig·o per⭑ dilu⁽⁺⁾·o) per⭑·e de⭑ tiu teknik³·a aplik³·ad·o (sukusiado aŭ⭑
pist⭑·ad·o) la⭑ kurac⭑·a pov⭑·o kaŝ⭑·it·a en⭑ la⭑ krud⭑·a substanc²·o
rivel⁸·i[ĝ]as, oni ankaŭ⭑ nom⭑·as ĉi⭑ tiu·n teknik³·on „potenc⭑·ig·o“ .
2.
Ag⭑·o potenc⭑·ig·i: oni pov⭑·as far⭑·i ĉi⭑ tio·n per⭑ trov⭑·o de⭑ ĝi⭑·a k-a
potenc⭑·o kiel⭑ entjer⁽⁺⁾·o kaj⭑ tiam⭑ trov⭑·o [de⭑] la⭑ rest⭑·o post⭑ divid⭑·o
per⭑ p ‐ ĉi⭑ tiu procez⁽⁺⁾·o est⭑·as la⭑ diskret¹·a potenc⭑·ig·o .
potenc⭑·ig·ant·o
La⭑ nombr⭑·o, per⭑ kiu oni potenc⭑·ig·as: en·konduk⭑·o de⭑ potenc⭑·o je⭑
frakci¹·a potenc⭑·ig·ant·o . {eksponent⁽⁺⁾·o}
potenc⭑·ig·at·o
La⭑ nombr⭑·o, kiu·n oni potenc⭑·ig·as. {baz¹·o} de⭑ eksponencial⁽⁺⁾·o.
potenc⭑·il·o
Elektr¹·o-proviz⭑·il·o: vent⭑·um·il·oj oft⭑·e mult⭑·as en⭑ komput⁹·il·oj: normal¹·e
oni hav⭑·as almenaŭ⭑ unu⭑ ĉe⭑ la⭑ potenc⭑·il·o, kiu ne⭑ plen⭑·e efik⭑·e
konvert⭑·as elektr¹·an pov⭑·on al⭑ la⭑ mal·alt⭑·a tensi⁽⁺⁾·o uz⭑·at·a de⭑
elektronik⁸·aj cirkvit⁸·oj ; ĝi tut⭑·e ne⭑ rilat⭑·as al⭑ komput⁹·il·aj ret⭑·oj,
do⭑ „ret⭑-adapt³·il·o” ne⭑ ŝajn⭑·as tre⭑ taŭg⭑·a esperant⭑·ig·o ‐ ĉu⭑ est⭑·u
„elektr¹·o-proviz⭑·il·o” aŭ⭑ „potenc⭑·il·o” ? {potencial⁽⁺⁾·o^2}
n-a potenc⭑·o
(de⭑ {reel⁽⁺⁾·o} ) La⭑ produt⁽⁺⁾·o de⭑ faktor²·oj egal⭑·aj al⭑ : la⭑
-an potenc⭑·on de⭑ oni sign⭑·as per⭑ ; la⭑ kvin⭑·a
potenc⭑·o de⭑ du⭑ est⭑·as tri⭑×dek⭑ du⭑: ; se⭑ n
est⭑·as natur⭑·a nombr⭑·o, la⭑ n-a potenc⭑·o de⭑ matric⁹·o en⭑ jordan⁽⁺⁾·a
normal¹·a form⭑·o est⭑·as direkt⭑·a sum⭑·o de⭑ supr⭑·aj tri⭑+angul⭑·aj matric⁹·oj,
sekv⭑·e de⭑ blok³·a multiplik⁸·o . {kvadrat¹·o} , {kub⭑·o} .
Rim.: Tiu difin⭑·o est⭑·as vast⭑·ig·ebl·a al⭑ element¹·oj de⭑ ajn⭑·a {monoid⁽⁺⁾·o}
kun⭑ multiplik⁸·e sign⭑·at·a operaci¹·o: n-a potenc⭑·o de⭑ entjer⁽⁺⁾·o, de⭑
matric⁹·o, de⭑ endomorfi⁽⁺⁾·o (konsider⭑·ant·e la⭑ operaci¹·on kun·lig⭑·o)...
nul⭑+potenc⭑·a
(p.p. ne·nul⭑·a element¹·o de⭑ {ring⭑·o} ) Tia, ke⭑ iu {n-a potenc⭑·o}
de⭑ ĝi egal⭑·as al⭑ la⭑ nul⭑·o: ĉiu nul⭑+potenc⭑·a element¹·o est⭑·as ankaŭ⭑
{nul⭑-divizor⁽⁺⁾·o} ; {ajgen⁽⁺⁾·o} de⭑ nul⭑+potenc⭑·a endomorfi⁽⁺⁾·o est⭑·as nepr⭑·e
nul⭑·a; nul⭑+potenc⭑·a matric⁹·o; la⭑ sum⭑·o de⭑ du⭑ komut⁽⁺⁾·iĝ·ant·aj nul⭑+potenc⭑·aj
element¹·oj est⭑·as ankaŭ⭑ nul⭑+potenc⭑·a; kristalografi⁽⁺⁾·a grup⭑·o pov⭑·as
est⭑·i kun·kompakt⁹·a diskret¹·a sub·grup⭑·o de⭑ nul⭑+potenc⭑·a aŭ⭑ solv⭑·ebl·a
Grup⭑·o de⭑ Li⭑·e ; G est⭑·as la⭑ original¹·a grup⭑·o kaj⭑ N est⭑·as la⭑ normal¹·a
sub·grup⭑·o, se⭑ G est⭑·as komut⁽⁺⁾·a (abel⭑·a), nul⭑+potenc⭑·a aŭ⭑ solv⭑·ebl·a, do⭑
ĉi⭑ tia est⭑·as ankaŭ⭑ G/N . {nilpotent⁽⁺⁾·a.}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.122 2023/12/12 20:10:26 ]
__________________________________________________________________