pov⭑·/·i

pov⭑·i

   (tr)

   1.
          Hav⭑·i la⭑ fort⭑·on, lert⭑·ec·on aŭ⭑ kapabl⭑·on neces⭑·an por⭑ far⭑·i io·n: du⭑
          hom⭑·oj pov⭑·as pli⭑ mult⭑·e far⭑·i ol⭑ unu⭑ ; mi neniel⭑ pov⭑·as kompren⭑·i,
          kio·n vi parol⭑·as ; por⭑ ke⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a pov⭑·u bon⭑·e kaj⭑ regul⭑·e
          progres⭑·ad·i […] est⭑·as plej⭑ neces⭑·a […] neniam⭑ ŝanĝ⭑·ebl·a Fundament⭑·o
          de⭑ la⭑ lingv⭑·o ; [ŝi est⭑·is] unu⭑ el⭑ la⭑ plej⭑ bel⭑·aj knab⭑·in·oj, kiu·jn
          oni pov⭑·is trov⭑·i ; mi ne⭑ pov⭑·as [leg⭑·i tiu·n libr⭑·on], ĉar⭑ ĝi est⭑·as
          sigel⭑·it·a ; montr⭑·u al⭑ li dank⭑·on, se⭑ pli⭑ ofer⭑·i vi ne⭑ pov⭑·as ;
           pov⭑·is re·kon⭑·i ĝi·n inter⭑ mil⭑ simil⭑·aj ring⭑·oj ; kiel⭑ ni
          pov⭑·os stimul²·i Esperant⭑·an lingv⭑·o-teknologi⁽⁺⁾·on ; per⭑ unu⭑ frap⭑·o [oni]
          pov⭑·us for·ig⭑·i ĉiu·jn problem¹·ojn ; kiu dev⭑·as, tiu pov⭑·as ; kio·n oni
          vol⭑·as, tio·n oni pov⭑·as . {kapabl⭑·i} {sci⭑-pov⭑·i, pov⭑·o-sci⭑·i}

   2.
          Hav⭑·i la⭑ rajt⭑·on, la⭑ aŭtoritat⭑·on neces⭑·an por⭑ far⭑·i io·n: absolut⭑·a
          reĝ⭑·o pov⭑·as far⭑·i ĉio·n, kio·n li vol⭑·as; oni ne⭑ pov⭑·as mal·liber⭑·ig·i
          hom⭑·ojn, pro⭑ tio ke⭑ ili […] aŭskult⭑·is muzik⭑·on ; tie, kie mi
          al·est⭑·as, neniu pov⭑·as ten⭑·i ne·pun⭑·at·e la⭑ glav⭑·on nud⭑·ig·it·an ; ĝi
          prezent⭑·as simpl⭑·e mi⭑·an person⭑·an opini⭑·on, kiu·n ĉiu el⭑ vi pov⭑·as
          aprob⭑·i aŭ⭑ ne⭑ aprob⭑·i . {rajt⭑·i}

   3.
          Hav⭑·i la⭑ permes⭑·on, la⭑ ebl⭑·ec·on far⭑·i io·n: vi pov⭑·as trov⭑·i tiu·jn ĉi⭑
          ide⭑·ojn plen⭑·um·ebl·aj aŭ⭑ ne·plen⭑·um·ebl·aj ; la⭑ person⭑·oj, kiu·j ne⭑
          kompren⭑·as la⭑ uz⭑·ad·on de⭑ l'⭑ artikol⭑·o, pov⭑·as en⭑ la⭑ unu⭑·a temp⭑·o ne⭑
          uz⭑·i [ĝi·n] ; ĉiu, kiu ŝi·n vid⭑·is, pov⭑·is pens⭑·i, ke⭑ li vid⭑·as la⭑
          patr⭑·in·on ; ni pov⭑·as dir⭑·i „obe⭑·i al⭑ la⭑ patr⭑·o“ kaj⭑ „la⭑ patr⭑·on“ ;
          ĉiu, kiu ŝi·n vid⭑·is pov⭑·is pens⭑·i, ke⭑ li vid⭑·as la⭑ patr⭑·in·on ; en⭑
          mal·bon⭑·a veter⭑·o oni pov⭑·as facil⭑·e mal·varm⭑·um·i ; tre⭑ pov⭑·as est⭑·i, ke⭑
          ; li pov⭑·as al·vetur⭑·i (est⭑·as okaz⭑-ebl⭑·e, ke⭑ li al·ven⭑·os) en⭑ ĉiu hor⭑·o
          . {darf⁽⁺⁾·i} {ebl⭑·e} , {lic⁽⁺⁾·i}

pov⭑·a

          {Kapabl⭑·a} je⭑ io: kiu el⭑ ili est⭑·is pli⭑ far⭑+pov⭑·a ? decid⭑+pov⭑·aj
          rajt⭑·oj ; li prezent⭑·as skiz⭑·ojn en⭑ vigl⭑·a kaj⭑ riĉ⭑·e esprim⭑+pov⭑·a
          familiar²·a stil⭑·o . {lert⭑·a^1} , {kompetent⭑·a^1} , {potenc⭑·a}

   Rim.: Ĉi⭑ tiel⭑ „pov“ est⭑·as uz⭑·at·a sufiks⭑·e kun⭑ la⭑ senc⭑·o „kapabl⭑·a“:
   funkci¹+pov⭑·a, pagipova, parol⭑+pov⭑·a, vid⭑+pov⭑·a; vivipova . Oni pov⭑·as
   konsider⭑·i tia·n uz⭑·on kiel⭑ kun·tir⭑·ad·o de⭑ du⭑ mem·star⭑·aj vort⭑·oj: „pov⭑·a viv⭑·i“,
   resp. „viv⭑·i pov⭑·a“ ⭢ „vivipova“.

pov⭑·o

   1.
          Kapabl⭑·o far⭑·i io·n: ne⭑ las⭑·u al⭑ iu la⭑ pov⭑·on mal·util⭑·i; laŭ⭑ si⭑·a pov⭑·o
          ili don⭑·is en⭑ la⭑ trezor⭑·ej·on de⭑ la⭑ labor⭑·oj: da⭑ or⭑·o ses⭑×dek⭑ unu⭑ mil⭑
          darkemon⁽⁺⁾·ojn, da⭑ arĝent⭑·o kvin⭑ mil⭑ min'ojn, kaj⭑ da⭑ pastr⭑·aj vest⭑·oj
          cent⭑ ; Jesu³·o, kor⭑-tuŝ⭑·it·e, tuŝ⭑·is ili⭑·ajn okul⭑·ojn, kaj⭑ tuj⭑ ili
          ricev⭑·is vid⭑-pov⭑·on, kaj⭑ sekv⭑·is li·n ; la⭑ Spirit⭑·o don⭑·is al⭑ ili
          parol⭑-pov⭑·on ; la⭑ profet⭑-pov⭑·o est⭑·as kiel⭑ sign⭑·o […] al⭑ la⭑ kred⭑·ant·oj
          ; riĉ⭑·a prepar⭑·o, sed⭑ pov⭑·o avar⭑·a ; for·pren⭑·u de⭑ ni la⭑ pov⭑·on de⭑
          inter·ŝanĝ⭑·ad·o de⭑ pens⭑·oj — kaj⭑ ni rest⭑·os sen·saĝ⭑·aj kaj⭑ sen·help⭑·aj
          best⭑·oj .

   2.
          Aŭtoritat⭑·o, super⭑·a estr⭑·ec·o: tia monarĥ⭑·o dev⭑·as hav⭑·i pov⭑·on kaj⭑
          grand⭑·an riĉ⭑·aĵ·on ; neniu hav⭑·os pov⭑·on super⭑ vi ; sen⭑ pov⭑·o koler⭑·o
          est⭑·as rid⭑-ind⭑·a afer⭑·o .

   3.
          {Fizik⭑·a grand⭑·o} , egal⭑·a al⭑ la⭑ kvocient²·o de⭑ {labor⭑·o} per⭑ la⭑
          infinitezim⁽⁺⁾·a interval⁽⁺⁾·o de⭑ {temp⭑·o} , en⭑ kiu tiu labor⭑·o
          efektiv⭑·iĝ·as; ali⭑+dir⭑·e: skalar⁽⁺⁾·a produt⁽⁺⁾·o de⭑ {fort⭑·o} , aplik³·it·a al⭑
          korp⭑·o, per⭑ la⭑ {rapid⭑·o} , kiu·n ĝi⭑·a efik⭑·o produkt⭑·as sur⭑ la⭑ korp⭑·o:
          la⭑ {dimensi⁴·oj} de⭑ pov⭑·o est⭑·as  ; la⭑ pov⭑·o de⭑ motor¹·o
          est⭑·as 500 ĈP (ĉeval⭑-pov⭑·oj). {pov⭑·um·o} {ĉeval⭑-pov⭑·o} , {vat⭑·o}

   4.
          (de⭑ {ar⭑·o} ) {Kardinal²·o} .

pov⭑·um·o

          Sinonim¹·o de⭑ {pov⭑·o^3} kaj⭑ {pov⭑·o^4} : pro⭑ la⭑ grand⭑·a pov⭑·um·o ‐ 6400
          kilovat⁽⁺⁾·oj ‐ ĝi pov⭑·as tir⭑·i 1600-tun⁸·an var⁴·o-trajn⁸·on je⭑ 160 km/h
          kaj⭑ pasaĝer⭑·o-trajn⁸·on je⭑ 230 km/h ; inkandesk⁽⁺⁾·a lamp⭑·o, lumflukso
          1350 lum⭑-en⭑·oj, pov⭑·um·o 100 vat⭑·oj .

ĉiopova

          Kies⭑ pov⭑·o kapabl⭑·as ĉio·n ajn⭑: Di⭑·o sol⭑·a kaj⭑ ĉiopova ; vi⭑·an ĵur⭑·on
          nul⭑·ig·is la⭑ ĉiopova mort⭑·o ; kiam⭑ la⭑ ĉiopova  kre⭑·is la⭑
          bel⭑·eg·an Hind⁽⁺⁾·uj·on, li de·flug⭑·is sur⭑ la⭑ ter⭑·on, por⭑ ĝi·n admir⭑·i ; la⭑
          ministr¹·o, antaŭ⭑ ne·long⭑·e ĉiopova, […] sid⭑·is nun⭑ sol⭑·a en⭑ si⭑·a
          palac⭑·o .

daŭr⭑·i~pov⭑·o, daŭr⭑·o-pov⭑·o

          Evolu²·o aŭ⭑ ag⭑·o-manier⭑·o, kiu kontent⭑·ig·ant·e la⭑ postul⭑·ojn de⭑ la⭑
          nun·temp⭑·o pov⭑·as daŭr⭑·i ankaŭ⭑ en⭑ la⭑ est⭑·ont·o: var⁴·oj, kiu·j laŭ⭑ la⭑
          organiz¹·ant·oj est⭑·as daŭr⭑·i~pov⭑·aj kaj⭑ kiu·j ne⭑ damaĝ⁽⁺⁾·as best⭑·ojn ;
          koncept²·oj por⭑ daŭr⭑·i~pov⭑·a en·erg⁽⁺⁾·i-proviz⭑·ad·o el⭑ lok⭑·aj resurs⁽⁺⁾·oj ;
          origin¹·e la⭑ esprim⭑·o daŭr⭑·i~pov⭑·o (aŭ⭑ ĝi⭑·aj naci⭑+lingv⭑·aj ekvivalent⁽⁺⁾·oj)
          est⭑·is uz⭑·at·a en⭑ la⭑ arb⭑·ar-kultur¹·o .

ne·pov⭑·ebl·a

          Kiu·n neniu pov⭑·as, ne·far⭑·ebl·a: ŝi⭑·a pen⭑·eg·ad·o […] per⭑ si⭑·a propr⭑·a tro⭑
          fort⭑·a streĉ⭑·iĝ·o ne·pov⭑·ebl·ig·is ĉiu·n progres⭑·on ; nenio por⭑ Di⭑·o est⭑·as
          ne·pov⭑·ebl·a .

sam⭑+pov⭑·a

          (p.p. du⭑ {ar⭑·oj} ) Tia·j, ke⭑ ekzist⭑·as {bijekci⁽⁺⁾·o} inter⭑ ili: du⭑
          fini⁽⁺⁾·aj ar⭑·oj kun⭑ sam⭑·a nombr⭑·o da⭑ element¹·oj est⭑·as sam⭑+pov⭑·aj; la⭑ ar⭑·o
          de⭑ ĉiu·j entjer⁽⁺⁾·oj est⭑·as sam⭑+pov⭑·a kiel⭑ la⭑ ar⭑·o de⭑ ĉiu·j par⭑·aj
          entjer⁽⁺⁾·oj; la⭑ ar⭑·o de⭑ reel⁽⁺⁾·oj kaj⭑ la⭑ sub·ar⭑·o de⭑ ĝi⭑·aj element¹·oj inter⭑
           kaj⭑  est⭑·as sam⭑+pov⭑·aj; pov⭑·o de⭑ F [ne⭑] nepr⭑·e est⭑·u pli⭑ grand⭑·a
          ol⭑ R, fakt¹·e, ili pov⭑·as est⭑·is sam⭑+pov⭑·aj .

sen·pov⭑·a

          Ne⭑ pov⭑·ant·a ag⭑·i aŭ⭑ influ⭑·i: en⭑ la⭑ infan⭑·ec·o li est⭑·as sen·pov⭑·a, en⭑ la⭑
          mal·jun⭑·ec·o sen·fort⭑·a ; por⭑ ŝanĝ⭑·i io·n en⭑ la⭑ natur⭑·a ir⭑·ad·o de⭑ la⭑
          inter·naci⭑-lingv⭑·a afer⭑·o, mi est⭑·as tiel⭑ sam⭑·e sen·pov⭑·a, kiel⭑ ĉiu ali⭑·a
          person⭑·o ; ŝajn⭑·aj indiferent⭑·ul·oj, mem⭑ sen·pov⭑·aj imag⭑·i la⭑ propr⭑·an
          bon⭑·ec·on .

sen·pov⭑·ec·o, sen·pov⭑·o

          Stat⭑·o de⭑ tiu, kiu ne⭑ pov⭑·as ag⭑·i, influ⭑·i, reg⭑·i situaci⭑·on: fals⭑·aj
          konsol⭑·oj […] pli·grand⭑·ig·as mi⭑·an sen·pov⭑·ec·on ; panĝab⁽⁺⁾·an·oj sent⭑·as
          ankaŭ⭑ politik¹·an sen·pov⭑·on .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.138 2024/01/31 09:22:31 ]
     __________________________________________________________________