princip⭑·/·o

princip⭑·o

   1.
          La⭑ font⭑·o, {origin¹·o} , pra {kaŭz⭑·o} , {fundament⭑·a} element¹·o el⭑ kiu
          io de·ven⭑·as: la⭑ labor⭑·o est⭑·as la⭑ princip⭑·o de⭑ riĉ⭑·iĝ·o; la⭑ atom¹·oj
          est⭑·as la⭑ princip⭑·o de⭑ la⭑ korp⭑·oj; la⭑ maniĥe⁽⁺⁾·an·oj instru⭑·is la⭑ […]
          filozofi¹·an dogm⭑·on, laŭ⭑ kiu la⭑ mond⭑·o est⭑·as la⭑ far⭑·o de⭑ du⭑
          kontraŭ⭑·aj princip⭑·oj, unu⭑ bon⭑·a, la⭑ ali⭑·a mal·bon⭑·a .

   2.
          Fundament⭑·a {ver⭑·aĵ·o} aŭ⭑ {regul⭑·o} , sur⭑ kiu baz¹·iĝ·as {rezon¹·ad·o} ,
          scienc⭑·o, art⭑·o kc: [laŭ⭑ la⭑] Lajbnica princip⭑·o, […] nenio ekzist⭑·as
          aŭ⭑ okaz⭑·as sen⭑ sufiĉ⭑·a kial⭑·o ; mi montr⭑·is en⭑ princip⭑·o, kia·mani¹·er·e
          la⭑ sever⭑·a ne·tuŝ⭑·ebl·ec·o de⭑ la⭑ Fundament⭑·o gard⭑·os ĉiam⭑ la⭑ unu⭑·ec·on de⭑
          ni⭑·a lingv⭑·o ; en⭑  , dank⭑·' al⭑ kelk⭑·aj fundament⭑·aj erar⭑·oj
          en⭑ la⭑ princip⭑·oj de⭑ la⭑ konstru⭑·o (ekzempl⭑·e: vokal⭑·oj en⭑ la⭑ komenc⭑·o
          aŭ⭑ fin⭑·o de⭑ vort⭑·o ne⭑ pov⭑·as est⭑·i uz⭑·at·aj, ĉar⭑ ili est⭑·as sign⭑·oj
          gramatik⭑·aj), ĉiu nov⭑·e bezon⭑·at·a vort⭑·o nepr⭑·e dev⭑·as est⭑·i kre⭑·it·a de⭑
          la⭑ aŭtor⭑·o . {paradigm²·o^1} , {teorem²·o}

   3.
          Fundament⭑·a {regul⭑·o} de⭑ {kondut⭑·o} : star⭑·ig·o de⭑ moral¹·aj princip⭑·oj
          kaj⭑ viv⭑+reg⭑·ul·oj inter⭑ la⭑ hom⭑·oj ; tio est⭑·as ĝust⭑·a princip⭑·o, ke⭑ oni
          dev⭑·as kolekt⭑·i si⭑·ajn pens⭑·ojn kaj⭑ medit⭑·i pri⭑ si⭑·a propr⭑·a intern⭑·a
          esenc⭑·o ; [li] pren⭑·is de⭑ tie pastr⭑-in⭑·on, kio ofend⭑·as la⭑ princip⭑·ojn
          ; la⭑ moment⭑·o, en⭑ kiu ni ek·tuŝ⭑·us tiu·n princip⭑·on (la⭑ ne·ŝanĝ⭑·ebl·on
          de⭑ la⭑ Fundament⭑·o), est⭑·us la⭑ komenc⭑·o de⭑ ni⭑·a mort⭑·o ; en⭑ ni⭑·a afer⭑·o
          [neniam⭑] reg⭑·u la⭑ princip⭑·o: kiu pli⭑ laŭt⭑·e kri⭑·as, tiu est⭑·as prav⭑·a
          ; neŭtral²·ec·o est⭑·as la⭑ ĉef⭑·a princip⭑·o de⭑ ni⭑·aj kongres⭑·oj ; sur⭑
          princip⭑·oj de⭑ reciprok⭑·a frat⭑·ec·o, egal⭑·ec·o kaj⭑ just⭑·ec·o ; mi neniam⭑
          hav⭑·is la⭑ intenc⭑·on parol⭑·i […] pri⭑ mi⭑·aj privat⭑·aj princip⭑·oj kaj⭑
          kred⭑·oj ; la⭑ princip⭑·o, ke⭑ unu·j regn⭑·an·oj, eĉ⭑ se⭑ ili prezent⭑·as en⭑
          la⭑ land⭑·o grand⭑·eg·an pli·mult⭑·on, ne⭑ hav⭑·as moral¹·an rajt⭑·on al·trud⭑·i
          si⭑·an lingv⭑·on aŭ⭑ religi⭑·on al⭑ la⭑ ali⭑·aj regn⭑·an·oj ; sinjor⭑·in·o
           el⭑ princip⭑·o rigard⭑·ad·is sinjor⭑·on  kun⭑ okul⭑·oj
          suspekt⭑·em·aj . {deviz⭑·o} , {konvenci²·o^1} , {maksim³·o} , {norm²·o^2} ,
          {sentenc⭑·o}

princip⭑·e

   1.
          Laŭ⭑ teori⭑·aj princip⭑·oj (kontrast¹·e kun⭑ „ {efektiv⭑·e} “): tio, kio
          antaŭ⭑·e est⭑·os princip⭑·e decid⭑·it·a de⭑ ili kiel⭑ dezir⭑·ind·a ; princip⭑·e
          la⭑ Lingv⭑·a Komitat⭑·o hav⭑·as la⭑ rajt⭑·on permes⭑·i en⭑ la⭑ lingv⭑·o ĉio·n,
          kio·n ĝi trov⭑·os neces⭑·a ; [ili ja⭑] ne⭑ ir⭑·as ĝis⭑ la⭑ last⭑·aj
          konsekvenc⭑·oj de⭑ tiu princip⭑·e korekt⭑·a el·ir⭑-punkt⭑·o ; en⭑ ferm⭑·it·aj
          ej⭑·oj princip⭑·e oni pov⭑·as parol⭑·i iom⭑ pli⭑ rapid⭑·e ol⭑ sur⭑ plac⭑·oj kaj⭑
          ali⭑·aj mal·ferm⭑·it·aj lok⭑·oj ; tiu regul⭑·o, kompren⭑·ebl·e, hav⭑·as
          escept⭑·ojn, sed⭑ princip⭑·e ĝi valid⁴·as ; princip⭑·e la⭑ plej⭑ alt⭑·a leĝ⭑·o
          por⭑ mi est⭑·as „unu⭑·ec·o inter⭑ la⭑ esperant⭑·ist·oj“, kvankam⭑ mi
          konfes⭑·as, ke⭑ praktik⭑·e tio ŝajn⭑·as al⭑ mi ebl⭑·a nur⭑ sur⭑ la⭑ baz¹·o de⭑
          la⭑ Bulonj⭑·a Deklaraci³·o .

   2.
          Koncern⭑·ant·e la⭑ princip⭑·ojn, {fund⭑·e} , {esenc⭑·e} : esplor⭑·i princip⭑·e
          la⭑ demand⭑·on, kia·n lingv⭑·on oni dev⭑·as elekt⭑·i ; oni oft⭑·e konklud⭑·as,
          ke⭑ inter·naci⭑·a lingv⭑·o est⭑·as princip⭑·e ne·ebl⭑·a, ĉar⭑, ja⭑, ne⭑ ekzist⭑·as
          ia⭑ „inter·naci⭑·a naci⭑·o“ ; se⭑ ni mal·konsent⭑·as princip⭑·e, kial⭑ parol⭑·i
          pri⭑ detal⭑·oj?

laŭ·princip⭑·e

          Laŭ⭑ si⭑·aj princip⭑·oj: mi⭑·a patr⭑·o laŭ·princip⭑·e trakt⭑·is ili·n fier⭑·e .

sam⭑~princip⭑·an·o

          Tiu, kiu agnosk⁽⁺⁾·as kaj⭑ sekv⭑·as la⭑ sam⭑·ajn princip⭑·ojn: tiu·jn ĉi⭑
          princip⭑·ojn mi nun⭑ prezent⭑·os al⭑ vi en⭑ form⭑·o de⭑ Deklaraci³·o, kiu·n
          mi kaj⭑ mi⭑·aj sam⭑~princip⭑·an·oj akcept⭑·is por⭑ ni . {sam⭑~ide⭑·an·o}

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.25 2023/10/20 16:38:17 ]
     __________________________________________________________________