vidu ankaŭ la klarigojn
pro⭑
I.
pro⭑
Prepozici⭑·o montr⭑·ant·a:
1.
La⭑ kaŭz⭑·on, motiv¹·on de⭑ ag⭑·o: ni ven⭑·is pro⭑ serioz⭑·a afer⭑·o ; la⭑
mar⭑·o est⭑·is griz⭑·a pro⭑ ŝaŭm⭑·o; mi rid⭑·as pro⭑ li⭑·a naiv⭑·ec·o ; li
am⭑·as tiu·n knab⭑·in·on pro⭑ ŝi⭑·a bel⭑·ec·o ; li demand⭑·is ŝi·n […]
pro⭑ kio (vd {kial⭑} ) ŝi plor⭑·as ; mi tim⭑·as pro⭑ la⭑ urb⭑·o, li
jam⭑ de⭑ long⭑·e port⭑·as koler⭑·on kontraŭ⭑ ĝi ; mi trink⭑·os pro⭑
vi⭑·a san⭑·o ; ne⭑, pro⭑ Di⭑·o, li ne⭑ dev⭑·as tio·n sci⭑·i (vd {per⭑} )
! oni pro⭑ prov⭑·o nur⭑ ek·spir⭑·u sur⭑ ĝi·n kaj⭑ la⭑ ŝaŭm⭑·aj vezik⭑·oj
krev⭑·os ; mal·pac⭑·o pro⭑ lim⭑·o far⭑·iĝ·as kutim⭑·o, mal·pac⭑·o pro⭑
kred⭑·o far⭑·iĝ·as hered⭑·o ; pro⭑ tio, ke⭑ ... {de⭑^3} , {pri⭑} ,
{kaŭz⭑·e de⭑} , {sekv⭑·e de⭑} , {dank⭑·e al⭑}
Rim.: La⭑ disting⭑·o inter⭑ kaŭz⭑·o kaj⭑ cel⭑·o de⭑ ag⭑·o ne⭑ ĉiam⭑
klar⭑·as. Tial⭑ la⭑ prepozici⭑·oj _por⭑_ kaj⭑ _pro⭑_ pov⭑·as altern⭑·i
en⭑ iu·j fraz¹·oj. Oni ne⭑ pov⭑·as dir⭑·i „mort⭑·i por⭑ ne·sin⁸+gard⭑·em·o“
anstataŭ⭑ „mort⭑·i pro⭑ ne·sin⁸+gard⭑·em·o“; sed⭑ inter⭑ „mort⭑·i por⭑ la⭑
patr⭑·uj·o“ kaj⭑ „mort⭑·i pro⭑ la⭑ patr⭑·uj·o„ ekzist⭑·as nur⭑ nuanc⭑·o:
la⭑ unu⭑·a esprim⭑·as pli⭑+vol⭑·e la⭑ entuziasm⭑·on, la⭑ du⭑·a la⭑
rezign³·em·on. Sam⭑·e pri⭑ „pag⭑·i mon⭑·on pro⭑ io“ (emfaz³·ant·a
el·spez⭑·on) kaj⭑ „pag⭑·i mon⭑·on por⭑ io“ (emfaz³·ant·a akir⭑·on). En⭑
„ĉiu·j Egipt⁽⁺⁾·oj fos⭑·is pro⭑ akv⭑·o por⭑ trink⭑·i“ ne⭑
skrib⭑·is „por⭑ akv⭑·o“ nur⭑ por⭑ evit⭑·i ripet⭑·on, sed⭑ _por⭑_ tie
pli⭑ konven⭑·us.
2.
La⭑ objekt⭑·on, kiu·n oni inter·ŝanĝ⭑·as je⭑ ali⭑·a: kio·n vi don⭑·os
pro⭑ tio ? pro⭑ vi⭑·aj komerc⭑·aĵ·oj ili al·port⭑·ad·is al⭑ vi
tritik⭑·on [kaj⭑] ole⭑·on ; aĉet⭑·is la⭑ bov⭑·ojn pro⭑
kvin⭑×dek⭑ sikl⁽⁺⁾·oj ; manĝ⭑·aĵ·on aĉet⭑·u de⭑ ili pro⭑ mon⭑·o ; ili
vend⭑·u la⭑ viv⭑·an bov⭑·on kaj⭑ divid⭑·u inter⭑ si egal⭑+part⭑·e la⭑
mon⭑·on pro⭑ ĝi ; kiu mort⭑·ig·os brut⭑·on, tiu pag⭑·u pro⭑ ĝi ; ili
demand⭑·is, kiom⭑ li postul⭑·as pro⭑ la⭑ fel⭑·oj ; okul⭑·on pro⭑
okul⭑·o, dent⭑·on pro⭑ dent⭑·o ; ni⭑·aj infan⭑·oj loĝ⭑·os en⭑ la⭑
fortik⭑·ig·it·aj urb⭑·oj pro⭑ ( {anstataŭ⭑} ) la⭑ loĝ⭑·ant·oj de⭑ la⭑
land⭑·o ; vi manĝ⭑·as gren⭑·on mal·nov⭑·an […], kaj⭑ vi el·port⭑·os la⭑
mal·nov⭑·an pro⭑ (anstataŭ⭑) la⭑ nov⭑·a ; ne⭑ pren⭑·u el·aĉet⭑·on pro⭑
anim⭑·o de⭑ mort⭑·ig·int·o . {kontraŭ⭑^3} , {je⭑} , {por⭑^3} ,
{por⭑^4}
pro⭑ tio ke⭑
{Ĉar⭑} , {tial⭑ ke⭑} : la⭑ Etern⭑·ul·o ben⭑·u vi·n pro⭑ tio, ke⭑ vi
kompat⭑·is mi·n ; vi merit⭑·as la⭑ mort⭑·on pro⭑ tio, ke⭑ vi ne⭑
gard⭑·is vi⭑·an sinjor⭑·on ; oni dev⭑·as pag⭑·i jar⭑·an impost¹·on al⭑ la⭑
urb⭑·a administraci³·o nur⭑ pro⭑ tio, ke⭑ oni la⭑ dom⭑·on posed⭑·as ;
est⭑·us facil⭑·e riproĉ⭑·i ĉi⭑ tiu·n libr⭑·on, pro⭑ tio, ke⭑ ĝi […]
tro⭑ rapid⭑·e preter·ir⭑·as divers⭑·ajn dub⭑·aĵ·ojn .
II.
Prefiks⭑·o sam⭑+senc⭑·a kiel⭑ la⭑ prepozici⭑·o:
1.
pro·pek⭑·a ofer⭑·o ; la⭑ pro·kulp⭑·a vir⭑-ŝaf⭑·o ; pro·pek⭑·a kapr⭑·o ; la⭑
pastr⭑·o pren⭑·os el⭑ la⭑ farun⭑-ofer⭑·o la⭑ part⭑·on pro·memor⭑·an ;
pro·mal·ĉast⭑·aj donac⭑·oj (donac⭑·oj pro⭑ mal·ĉast⭑·iĝ·o); ni⭑·ajn
dom⭑·ojn ni don⭑·as pro·prunt⭑·e (pro⭑ prunt⭑·o).
2.
anĝel⭑·o pro·parol⭑·ant·a (parol⭑·ant·a anstataŭ⭑ iu, favor⭑·e por⭑
iu); li ĉiam⭑ viv⭑·as, por⭑ pro·pet⭑·i pro⭑ ili (pet⭑·i favor⭑·e al⭑
ili) .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.41 2023/10/20 16:38:17 ]
__________________________________________________________________