vidu ankaŭ la klarigojn
pro

   I.

pro

          Prepozici·o montr·ant·a:

        1.
                La kaŭz·on, motiv¹·on de ag·o: ni ven·is pro serioz·a afer·o ; la
                mar·o est·is griz·a pro ŝaŭm·o; mi rid·as pro li·a naiv·ec·o ; li
                am·as tiu·n knab·in·on pro ŝi·a bel·ec·o ; li demand·is ŝi·n […]
                pro kio (vd {kial} ) ŝi plor·as ; mi tim·as pro la urb·o, li
                jam de long·e port·as koler·on kontraŭ ĝi ; mi trink·os pro
                vi·a san·o ; ne, pro Di·o, li ne dev·as tio·n sci·i (vd {per} )
                ! oni pro prov·o nur ek·spir·u sur ĝi·n kaj la ŝaŭm·aj vezik·oj
                krev·os ; mal·pac·o pro lim·o far·iĝ·as kutim·o, mal·pac·o pro
                kred·o far·iĝ·as hered·o ; pro tio, ke ... {de^3} , {pri} ,
                {kaŭz·e de} , {sekv·e de} , {dank·e al}

                Rim.: La disting·o inter kaŭz·o kaj cel·o de ag·o ne ĉiam
                klar·as. Tial la prepozici·oj _por_ kaj _pro_ pov·as altern·i
                en iu·j fraz¹·oj. Oni ne pov·as dir·imort·i por ne·sin⁸+gard·em·oanstataŭmort·i pro ne·sin⁸+gard·em·o“; sed intermort·i por la
                patr·uj·okajmort·i pro la patr·uj·oekzist·as nur nuanc·o:
                la unu·a esprim·as pli+vol·e la entuziasm·on, la du·a la
                rezign³·em·on. Sam·e pripag·i mon·on pro io“ (emfaz³·ant·a
                el·spez·on) kajpag·i mon·on por io“ (emfaz³·ant·a akir·on). Enĉiu·j Egipt⁽⁺⁾·oj fos·is pro akv·o por trink·ine
                skrib·ispor akv·onur por evit·i ripet·on, sed _por_ tie
                pli konven·us.

        2.
                La objekt·on, kiu·n oni inter·ŝanĝ·as je ali·a: kio·n vi don·os
                pro tio ? pro vi·aj komerc·aĵ·oj ili al·port·ad·is al vi
                tritik·on [kaj] ole·on ;  aĉet·is la bov·ojn pro
                kvin×dek sikl⁽⁺⁾·oj ; manĝ·aĵ·on aĉet·u de ili pro mon·o ; ili
                vend·u la viv·an bov·on kaj divid·u inter si egal+part·e la
                mon·on pro ĝi ; kiu mort·ig·os brut·on, tiu pag·u pro ĝi ; ili
                demand·is, kiom li postul·as pro la fel·oj ; okul·on pro
                okul·o, dent·on pro dent·o ; ni·aj infan·oj loĝ·os en la
                fortik·ig·it·aj urb·oj pro ( {anstataŭ} ) la loĝ·ant·oj de la
                land·o ; vi manĝ·as gren·on mal·nov·an […], kaj vi el·port·os la
                mal·nov·an pro (anstataŭ) la nov·a ; ne pren·u el·aĉet·on pro
                anim·o de mort·ig·int·o . {kontraŭ^3} , {je} , {por^3} ,
                {por^4}

pro tio ke

                {Ĉar} , {tial ke} : la Etern·ul·o ben·u vi·n pro tio, ke vi
                kompat·is mi·n ; vi merit·as la mort·on pro tio, ke vi ne
                gard·is vi·an sinjor·on ; oni dev·as pag·i jar·an impost¹·on al la
                urb·a administraci³·o nur pro tio, ke oni la dom·on posed·as ;
                est·us facil·e riproĉ·i ĉi tiu·n libr·on, pro tio, ke ĝi […]
                tro rapid·e preter·ir·as divers·ajn dub·aĵ·ojn .

   II.

        Prefiks·o sam+senc·a kiel la prepozici·o:
        1.
                pro·pek·a ofer·o ; la pro·kulp·a vir-ŝaf·o ; pro·pek·a kapr·o ; la
                pastr·o pren·os el la farun-ofer·o la part·on pro·memor·an ;
                pro·mal·ĉast·aj donac·oj (donac·oj pro mal·ĉast·iĝ·o); ni·ajn
                dom·ojn ni don·as pro·prunt·e (pro prunt·o).

        2.
                anĝel·o pro·parol·ant·a (parol·ant·a anstataŭ iu, favor·e por
                iu); li ĉiam viv·as, por pro·pet·i pro ili (pet·i favor·e al
                ili) .

   [artikol-versi⁹·o: 1.41 2023/10/20 16:38:17 ]
     __________________________________________________________________