vidu ankaŭ la klarigojn
profund⭑·/·a
profund⭑·a
1.
Kies⭑ fund⭑·o est⭑·as tre⭑ mal·proksim⭑·a de⭑ ĝi⭑·a supr⭑·aĵ·o; aŭ⭑ kies⭑ fund⭑·o
hav⭑·as cert⭑·an distanc¹·on de⭑ ĝi⭑·a supr⭑·aĵ·o: profund⭑·a put⭑·o, fos⭑·o ,
lag⭑·o, val⭑·o, kav⭑·o , akv⭑·o , mar⭑·o , arb⭑·ar·o , neĝ⭑·o , grot⭑·o, galeri⭑·o,
vund⭑·o; frap⭑·oj ir⭑·as profund⭑·e en⭑ la⭑ korp⭑·on ; neniu ĝis⭑ nun⭑
penetr⭑·is sufiĉ⭑·e profund⭑·en ; ir⭑·u pli⭑ profund⭑·en en⭑ la⭑ ĉambr⭑·on;
skatol⭑·o profund⭑·a je⭑ du⭑ centimetr¹·oj; la⭑ basen²·o est⭑·is nur⭑
du⭑·on-metr⭑·on profund⭑·a.
2.
Etend⭑·iĝ·ant·a, ating⭑·ant·a ĝis⭑ tre⭑ mal·alt⭑·e: profund⭑·aj radik⭑·oj de⭑
arb⭑·o; la⭑ plej⭑ profund⭑·a infer⭑·o ; profund⭑·a salut⭑·o ; profund⭑·a ĝem⭑·o
; profund⭑·a en·spir⭑·o, simil⭑·a al⭑ ĝem⭑·o ; fiŝ⭑·o grand⭑·a naĝ⭑·as profund⭑·e
(por⭑ ating⭑·i grav⭑·an cel⭑·on, oni bezon⭑·as grav⭑·ajn rimed⭑·ojn) ; li
fal⭑·u pli⭑ profund⭑·en ; arĝent⭑·a bluz¹·o el⭑ silk⭑·a ŝtof⭑·o kun⭑ profund⭑·a
dekolt¹·o .
3.
Ating⭑·ant·a la⭑ fund⭑·on de⭑ la⭑ afer⭑·oj; penetr⭑·ant·a ĝis⭑ la⭑ kern⭑·o:
profund⭑·a pens⭑·o, prudent⭑·o, erudici³·o, stud¹·ad·o , esplor⭑·o , analiz¹·o
, pri·pens⭑·ad·o , medit⭑·ad·o , profund⭑·a kontempl⁽⁺⁾·ad·o ; profund⭑·a
spirit⭑·o, politik¹·ul·o; ne⭑ forges⭑·u la⭑ profund⭑·an senc⭑·on de⭑ tiu
vort⭑·o; profund⭑·e sci⭑·i lingv⭑·on. {radikal¹·a}
4.
Eg⭑·a, grav⭑·a, mal·facil⭑·e ŝancel⭑·ebl·a: profund⭑·a dorm⭑·o fal⭑·is sur⭑
Abramon ; profund⭑·a nokt⭑·o ; profund⭑·a mal·lum⭑·o ; profund⭑·a dolor⭑·o ;
profund⭑·a dezir⭑·o, mizer⭑·o, konvink⭑·o, dekadenc³·o; el⭑ plej⭑ profund⭑·a
kor⭑·o preĝ⭑·is al⭑ Di⭑·o ; profund⭑·a disonanc⁽⁺⁾·o; mal·jun⭑·ul·oj de⭑ profund⭑·a
aĝ⭑·o ; mi esprim⭑·as al⭑ la⭑ urb⭑·o ni⭑·an plej⭑ profund⭑·an kaj⭑ sincer⭑·an
dank⭑·on ; profund⭑·e saĝ⭑·a plan⭑·o. {fundament⭑·a^2}
profund⭑·o
1.
{Dimensi⁴·o} de⭑ objekt⭑·o, mezur⭑·at·a laŭ⭑ la⭑ mal·proksim⭑·ec·o for⭑ de⭑ la⭑
supr⭑·aĵ·o aŭ⭑ apertur⁶·o, ekzempl⭑·e de⭑ la⭑ pli⭑ antaŭ⭑·a part⭑·o al⭑ la⭑ pli⭑
mal·antaŭ⭑·a, aŭ⭑ de⭑ la⭑ pli⭑ alt⭑·a part⭑·o al⭑ la⭑ pli⭑ mal·alt⭑·a (rigard⭑·at·e
de⭑ supr⭑·e): ĝi⭑·a profund⭑·o [de⭑ tiu val⭑·o] est⭑·as kelk⭑×cent⭑ metr⭑·oj,
long⭑·o 130 mejl⭑·oj, mez⭑·a larĝ⭑·o apenaŭ⭑ unu⭑ mejl⭑·o ; je⭑ profund⭑·o de⭑
30-40 kilometr⭑·oj sub⭑ la⭑ sud⭑·a polus⭑·o de⭑ En·cel⭑·ad·o trov⭑·iĝ·as mas⭑·o da⭑
likv⁸·a akv⭑·o ; la⭑ tub⭑·o est⭑·is kaŝ⭑·it·a je⭑ profund⭑·o de⭑ ĉ. 10 cm .
2.
Profund⭑·a lok⭑·o; part⭑·o plej⭑ mal·proksim⭑·a de⭑ la⭑ supr⭑·aĵ·o aŭ⭑ apertur⁶·o:
en⭑ la⭑ profund⭑·o de⭑ la⭑ scen⭑·ej·o; pord⭑·o konduk⭑·ant·a en⭑ la⭑ profund⭑·on
de⭑ la⭑ dom⭑·o ; la⭑ profund⭑·o de⭑ la⭑ ĉambr⭑·o est⭑·is preskaŭ⭑ tut⭑·e mal·lum⭑·a
; grand⭑·a ŝip⭑·o bezon⭑·os profund⭑·on (sam⭑+signif⭑·a kiel⭑: fiŝ⭑·o grand⭑·a
naĝ⭑·as profund⭑·e) ; ŝi ek·parol⭑·is vort⭑·ojn, ven⭑·ant·ajn el⭑ la⭑ profund⭑·o
de⭑ la⭑ kor⭑·o .
profund⭑·ec·o
1.
Ec⭑·o de⭑ tio, kio est⭑·as profund⭑·a: mi ne⭑ kapabl⭑·as penetr⭑·i la⭑
profund⭑·ec·on de⭑ li⭑·aj pens⭑·oj; mal·jun⭑·ul·oj kaj⭑ mal·jun⭑·ul·in·oj […] ĉiu
kun⭑ baston⭑·o en⭑ la⭑ man⭑·o pro⭑ profund⭑·ec·o de⭑ la⭑ aĝ⭑·o ; grand⭑·aj
humid⁸·aj okul⭑·oj fiks¹-rigard⭑·is mi·n kaj⭑ ne·sent⭑·ebl·e mi dron⭑·is en⭑ ili⭑·a
profund⭑·ec·o ; grumbl²·ad·o de⭑ tia profund⭑·ec·o, ke⭑ oni ĝi·n sent⭑·is pli⭑
fort⭑·e ol⭑ aŭd⭑·is .
2.
{Profund⭑·o ^1} : kompren⭑·i, kio est⭑·as la⭑ larĝ⭑·ec·o kaj⭑ long⭑·ec·o kaj⭑
alt⭑·ec·o kaj⭑ profund⭑·ec·o . ne⭑ kon⭑·ant·e la⭑ profund⭑·ec·on ne⭑ ir⭑·u en⭑ la⭑
river⭑·on ; el⭑ la⭑ profund⭑·ec·o de⭑ la⭑ mar⭑·o ; en⭑ la⭑ profund⭑·ec·o de⭑ la⭑
kor⭑·o .
profund⭑·eg·o
Tre⭑ grand⭑·a {kav⭑·o} , tre⭑ profund⭑·a lok⭑·o: vi ĵet⭑·is mi·n en⭑ la⭑
profund⭑·eg·on, en⭑ la⭑ intern⭑·on de⭑ la⭑ mar⭑·o ; la⭑ akv⭑·o ŝaŭm⭑·e bat⭑·ad·is,
turn⭑·iĝ·ant·e kiel⭑ bru⭑·ant·aj rad⭑·oj muel⭑·aj, kaj⭑ ĉio·n, kio·n ĝi
kapt⭑·ad·is, tir⭑·eg·ad·is kun⭑ si en⭑ la⭑ profund⭑·eg·on .
profund⭑·eg·aĵ·o
Io tre⭑ profund⭑·a, {profund⭑·eg·o} : li sid⭑·iĝ·is […] kaj⭑ sen·tim⭑·e
de·glit⭑·is en⭑ la⭑ profund⭑·eg·aĵ·on ; li hav⭑·is impres⭑·on, ke⭑ li est⭑·as en⭑
profund⭑·eg·aĵ·o kaj⭑ ke⭑ Labirint¹·o prem⭑·eg·as li·n per⭑ si⭑·a pez⭑·o .
profund⭑·ig·i
(tr)
Ig⭑·i profund⭑·a, vast⭑·a ĝis⭑ la⭑ fund⭑·o, radikal¹·a: li fos⭑·is kav⭑·on kaj⭑
profund⭑·ig·is ĝi·n ; per⭑ prem⭑·ad·o ili profund⭑·ig·is la⭑ pek⭑·ojn ; li
sid⭑·is […] profund⭑·ig·it·a en⭑ mal·gaj⭑·an medit⭑·ad·on . {fos⭑·i}
profund⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
Iĝ⭑·i pli⭑ profund⭑·a, ating⭑·i pli⭑ profund⭑·an lok⭑·on: la⭑ rem⭑·il·oj
profund⭑·iĝ·is, la⭑ ŝip⭑·o turn⭑·iĝ·is sur⭑ la⭑ lok⭑·o ; la⭑ fiŝ⭑-hok⭑·o
profund⭑·iĝ·is ĝis⭑ la⭑ fund⭑·o ; la⭑ sulk⭑·o inter⭑ li⭑·aj brov⭑·oj
profund⭑·iĝ·is, la⭑ vizaĝ⭑·o ŝajn⭑·is lac⭑·a kaj⭑ dolor⭑·a ; mi profund⭑·iĝ·is
en⭑ profund⭑·an marĉ⭑·on, kaj⭑ mi ne⭑ hav⭑·as, sur⭑ kio star⭑·i .
2.
Ating⭑·i pli⭑ baz¹·an, pli⭑ fundament⭑·an nivel⭑·on: profund⭑·iĝ·i en⭑ re·vad³·o
; la⭑ di⭑·a Am⭑·on […] pli⭑ kaj⭑ pli⭑ profund⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ konsider⭑·ad·o de⭑
l'⭑ propr⭑·a di⭑·ec·o ; kelk⭑·aj opini⭑·as, ke⭑ li for·kur⭑·is kun⭑ am⭑·at·in·o,
ali⭑·aj kontraŭ·dir⭑·as tio·n […] kaj⭑ ili profund⭑·iĝ·as en⭑ ĉiu·jn
supoz⭑·ojn ; kon⭑·at·iĝ·u kun⭑ la⭑ konstru⭑·o de⭑ tiu ĉi⭑ lingv⭑·o, profund⭑·iĝ·u
iom⭑ en⭑ ĝi⭑·an jam⭑ tre⭑ riĉ⭑·an kaj⭑ divers⭑·a+spec⭑·an literatur⭑·on ;
profund⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ leg⭑·ad·on .
en·profund⭑·iĝ·i
(ntr)
1.
Ir⭑·i profund⭑·e en⭑ io·n: vi⭑·aj pied⭑·oj en·profund⭑·iĝ·is en⭑ kot⭑·on ; ŝi ne⭑
kuraĝ⭑·is pli⭑ en·profund⭑·iĝ·i en⭑ la⭑ strat⭑·on, nek⭑ pet⭑·i de⭑ iu klar⭑·ig·on
; li⭑·aj okul⭑·oj kvazaŭ⭑ kovr⭑·is si·n per⭑ ŝirm⭑·a vual⭑·o kaj⭑
en·profund⭑·iĝ·is en⭑ si⭑·aj kavern⭑·oj ; la⭑ vir⭑·in·o en·profund⭑·iĝ·is en⭑
tia·jn demand⭑·ojn, esplor⭑·ant·e ĉiu·n ebl⭑·an motiv¹·on . {dron⭑·i} ,
{en·kav⭑·iĝ·i}
2.
{Absorb³·iĝ·i} : en·profund⭑·iĝ·i en⭑ pens⭑·ojn ; ŝi klin⭑·is mal·alt⭑·e la⭑
kap⭑·on, […] kaj⭑ ŝi en·profund⭑·iĝ·is en⭑ si⭑·an labor⭑·on ; mi leg⭑·is la⭑
libr⭑·on […] kaj⭑ tiel⭑ en·profund⭑·iĝ·is en⭑ ĝi·n, ke⭑ mi tut⭑·e forges⭑·is
mi⭑·an ordinar⭑·an plezur⭑·on de⭑ la⭑ Nov⭑+jar⭑·a nokt⭑·o . {en·pens⭑·iĝ·i}
mal·profund⭑·a
Hav⭑·ant·a mal·grand⭑·an profund⭑·ec·on: la⭑ flu⭑·ej·o de⭑ la⭑ river⭑·o est⭑·as
mal·profund⭑·a ; apud⭑·e est⭑·is rond⭑·a, mal·profund⭑·a golf⭑·et·o ; ebl⭑·e
[mi⭑·aj vort⭑·oj] ŝajn⭑·is al⭑ vi tro⭑ mal·profund⭑·aj ? {frivol¹·a} ,
{plat⭑·a} , {supr⭑·aĵ·a}
mal·profund⭑·aĵ·o
Lok⭑·o mal·profund⭑·a: ili […] rem⭑·is al⭑ la⭑ mez⭑·o de⭑ la⭑ lag⭑·o, kie
trov⭑·iĝ·is mal·profund⭑·aĵ·o ; buf⭑·o […] post⭑ est⭑·ad·o en⭑ sek⭑·a lok⭑·o,
sid⭑·as en⭑ mal·profund⭑·aĵ·o por⭑ re·akv⭑·iĝ·i .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.117 2023/10/20 16:38:17 ]
__________________________________________________________________