vidu ankaŭ la klarigojn
proksim·/·a

proksim·a

          Apart·ig·it·a per mal·grand·a distanc¹·o:

        a)
                en spac·o: la mal·feliĉ·a infan·o for·kur·is kaj kaŝ·is si·n en la
                plej proksim·a arb·ar·o ; ĉi tiu urb·o est·as sufiĉ·e proksim·a,
                por kur·i tie·n, […] mi sav·os mi·n tie·n ; [la] najbar·o plej
                proksim·a al li·a dom·o ; aper·is unu vir·in·o el la plej
                proksim·a vilaĝ·o ; la son·oj far·iĝ·is ĉiam pli proksim·aj ; ĉe
                pli proksim·a observ·ad·o de ĉiu objekt·o far·iĝ·is al mi klar·e,
                ke ĝi ne pov·as mult·e kost·i ; [li] trov·os la serĉ·at·an plej
                proksim·an voj·on al Hind⁽⁺⁾·uj·o . {apud·a^1} , {najbar·a}

        b)
                en temp·o: proksim·a est·as la tag·o de ili·a mal·feliĉ·o ; ni·a
                sav·o est·as pli proksim·a, ol kiam ni ek·kred·is ; la somer·o
                jam est·as proksim·a ; la tag·o de la edz·iĝ·o est·is proksim·a;
                en la plej proksim·a dimanĉ·o ; tiu·j mizer·ul·in·oj est·is jam
                proksim·aj al la fin·o de la ter·a migr·ad·o . {baldaŭ·a} ,
                {ven·ont·a}

        c)
                per metafor¹·o: proksim·a parenc·o ; proksim·a est·as la
                Etern·ul·o al tiu·j, kies kor·o est·as romp·it·a ; [li] trov·is
                ŝi·n en stat·o proksim·a al frenez·o ; [ili] rakont·is ĝi·n nur
                al si·aj plej proksim·aj amik-in·oj ; fabel·o kaj re·al·ec·o est·as
                tre proksim·aj unu de la ali·a ; voĉ·o tut·e ne decid·a kaj ne
                laŭt·a, tre proksim·a al pet·ad·o ; la senc·o dedomaĝ·oest·as
                tre proksim·a al la senc·o debedaŭr·o“ ; preĝ·ej·o proksim·a,
                sed Di·o mal·proksim·a . {familiar²·a} , {intim·a^1}

proksim·ig·i, al·proksim·ig·i

   (tr)

          Far·i io·n proksim·a: la gast·o proksim·ig·is la seĝ·on al la kanap·o
          kaj frap·is la riĉ·ul·on je la femur·o ; [li] super·fort·e proksim·ig·is
          la botel·et·on al la buŝ·o ; li proksim·ig·is si·an kap·on al ŝi·a ; la
          gent·on de vi·a patr·o al·proksim·ig·u al vi, ili al·iĝ·u al vi kaj
          serv·u vi·n ; [tio] al·proksim·ig·us la grand·an komun·e~hom·an cel·on
          almenaŭ je unu paŝ·o ; tiu ĉi hom·ar·an·ism·o […] real⁽⁺⁾-proksim·ig·as al
          la religi·o tiu·jn, kiu·j perd·is ĉia·n religi·on .

proksim·e de, proksim·e al

   (prepozici·aĵ·o)

          {Apud} , je mal·grand·a distanc¹·o de: proksim·e al la fenestr·o est·is
          libr·oj . la unu·a est·is mort-paf·it·a kiel ribel·int·o en milit·a
          mal·liber·ej·o proksim·e de la memor-park·o .

proksim·iĝ·i

          ·i proksim·a: ne proksim·iĝ·u al la pord·o de ŝi·a dom·o ; li·a anim·o
          al·proksim·iĝ·as al la pere·o ; tiu·j proksim·iĝ·ad·is al la komenc·o de
          viv·o krim·a ; la vintr·o al·proksim·iĝ·as […] en la mont·ar·o jam
          el·fal·is neĝ·o ; tiu·j, kiu·j mal·proksim·iĝ·as de [Di·o], pere·as ; la
          popol·oj inter·proksim·iĝ·us kiel unu famili·o . {al·ir·i} , {al·ven·i}

proksim·ul·o

          Ĉiu {hom·o} , en rilat·o, en kontakt¹·o kun ali·a: am·u vi·an
          proksim·ul·on kiel vi·n mem ; ĉiu […] vid·u en si·a proksim·ul·o nur
          hom·on kaj frat·on . {amik·o} , {kamarad·o} , {kun·ul·o} , {najbar·o}

proksim·um·a

          Ne tut·e ĝust·a, sed nur proksim·a al la ĝust·o: mi don·os klar·ig·on
          proksim·um·an, ne garanti·ant·e, ke mi·a klar·ig·o taŭg·os por ĉiu·j
          okaz·oj ; mi pen·is trov·i vort·on, kiu hav·us ebl·e nur signif·on
          proksim·um·an ; [la] proksim·um·a pez·o est·as tri kilogram·oj .

proksim·um·e

          Laŭ ne preciz·a taks·o, ne plen·e traf·ant·e la ver·on  cel·on:
          ĉe·est·is proksim·um·e kvin mil vir·oj, […] li dir·is al si·aj
          disĉipl³·oj: sid·ig·u ili·n en ar·oj, po proksim·um·e kvin×dek ; li ir·is
          for de ili proksim·um·e ŝton-ĵet·on, kaj li genu·is, kaj preĝ·is ; li
          hav·is unu sol·an fi·lin·on, proksim·um·e dek-du-jar·an ; proksim·um·e en
          la mez·o de la val·o est·is du grup·oj de konstru·aĵ·oj ; proksim·um·e
          tri tag·ojn ni uz·is por ven·i […] al Kopenhag⁽⁺⁾·o ; tia·j proksim·um·e
          est·is la pens·oj, per kiu·j ĉiu si·n okup·is dum la teatr·a
          prezent·ad·o ; la dom·oj est·is nenio ali·a ol lign·aj bud·oj,
          proksim·um·e tia·j, kia·jn ni ankoraŭ nun vid·as sur la vend·ej·oj ; la
          vort·okaper⁽⁺⁾·isignif·as proksim·um·erab·i korsar¹·e“ . {ĉirkaŭ·e^2}

al·proksim·iĝ·o

   1.
          Ag·o mal·grand·ig·i distanc¹·on: li·a nur·a al·proksim·iĝ·o kompromit³·is
          vir·in·on ; feliĉ·e, al·proksim·iĝ·o de ar·o da sinjor·oj kaj sinjor·in·oj
          mal·help·is furioz·an batal·on ; oni aŭd·is la al·proksim·iĝ·on de
          pied·oj .

   2.
          {Al·ven·o} de cert·a temp·o, cert·a event⁸·o: graved·ul·in·o ĉe la
          al·proksim·iĝ·o de la nask·ad·o turment·iĝ·as kaj kri·as en si·aj dolor·oj
          ; al·proksim·iĝ·o de moment·o tre dezir·at·a kaj sam+temp·e terur·a ; la
          al·proksim·iĝ·o de la Saturn⁽⁺⁾·a fest·o ; pro la al·proksim·iĝ·o de la
          vintr·o, ili ĉes·ig·is la ekspedici⁽⁺⁾·on .

   3.
          {Al·ir·o} al demand·o, problem¹·o sen jam solv·i ĝi·n: tiu al·proksim·iĝ·o
          al la demand·o ja est·as komun·a al la pli·mult·o de la scienc·ul·oj,
          laŭ tiu, se ver·e ekzist·as universal·aj leĝ·oj pli-mal·pli valid⁴·aj
          en la tut·a univers·o, oni rajt·as kred·i, ke fenomen¹·o jam okaz·int·a
          en unu lok·o de la univers·o pov·as est·i okaz·int·a, okaz·ant·a 
          okaz·ont·a ankaŭ ali+lok·e .

mal·proksim·a

          Ne apud·a, trans long·a spac·a, temp·a  spirit·a distanc¹·o: tiu ĉi
          mal·feliĉ·a infan·o dev·is du foj·ojn en ĉiu tag·o ir·i ĉerp·i akv·on en
          tre mal·proksim·a lok·o ; mal·proksim·a de ni est·as la dezir·o ribel·i
          ; li·a anim·o est·as tiel mal·proksim·a de ia sang·a pens·o, kiel
          mal·proksim·a est·as la sud·o de la nord·o ; pli bon·a amik·o intim·a ol
          parenc·o mal·proksim·a . {for·a}

mal·proksim·ig·i

   (tr)

          Far·i mal·proksim·a: oni […] for·pel·is jam en mal·proksim·ig·it·ajn
          buĉ·ej·ojn la scen·ojn de mort·ig·ad·o de best·oj, kiu·j ne est·as ebl·aj
          sen flu·oj de sang·o ; mi·ajn frat·ojn Li mal·proksim·ig·is de mi kaj
          mi·aj kon·at·oj for·fremd·iĝ·is de mi ; vi mal·proksim·ig·is de mi
          am·ant·on kaj amik·on ; post tri minut·oj oni mal·proksim·ig·u la
          ŝraŭb·on el la fajr·o . {for·ig·i}

mal·proksim·e de

   (prepozici·aĵ·o)

          Je grand·a distanc¹·o, long·a voj·o, temp·o  streb⁶·o de: mal·proksim·e
          de ili est·is grand·a greg⁶·o da pork·oj, paŝt·iĝ·ant·aj tie ; li est·is
          ne mal·proksim·e de la dom·o ; tre mal·proksim·e de ĉi tie, tie, kie·n
          flug·as la hirund·oj, antaŭ ol ven·as ni·a vintr·o ; de mal·proksim·e
          de la inter·mont·o son·is vok·ad·o de korn·oj ; li·a fianĉ·iĝ·o ten·as li·n
          mal·proksim·e de ĉiu·j diboĉ·aĵ·oj ; ne fal·as frukt·o mal·proksim·e de
          l' arb·o . {for^2}

tuŝ-proksim·a

          Tre proksim·a, kvazaŭ oni pov·us tuŝ·i: jen mal·dekstr·e spir+halt·ig·as
          la real¹·a, tuŝ-proksim·a simbol¹·o de la katastrof¹·o de antaŭ 60 jar·oj
          .

   [artikol-versi⁹·o: 1.124 2023/12/12 20:10:26 ]
     __________________________________________________________________