vidu ankaŭ la klarigojn
pronom·/·o

pronom·o

   1.
          Special·a vort·o serv·ant·a por anstataŭ·i {nom·on^4} , t.e.
          substantiv·a  adjektiv·a {pronom·o^3} : person·aj pronom·oj _mi,
          ĝi, si, ili_; posed·aj pronom·oj _mi·a, ĝi·aj, si·ajn, ili·an_;
          montr·aj pronom·oj _tio, ĉi tiu·j, tia·n_; _unu·j, ĉiu, kiu·j, io,
          ambaŭ_ ankaŭ est·as pronom·oj.

          Rim.: Ĉi tia interpret¹·o de la noci⁽⁺⁾·o est·as klasik¹·a kaj
          konserv·iĝ·is en la lern·ej·oj rus·aj kaj orient+eŭrop·aj. Part·e ĝi
          est·as ŝuld·at·a al la fakt¹·o ke en kelk·aj lingv·oj (kaj ankaŭ en
          Esperant·o) est·as vort·oj kiu·j kombin·as la funkci¹·ojn de adjektiv·a
          kaj substantiv·a pronom·oj: _iu, kiu, unu_ ktp. Zamenhof uz·is
          tiel·e la vort·on pronom·o: la montr·it·ajn naŭ vort·ojn (ia, ial,
          iam, ie, iel, ies, io, iom, iu) ni konsil·as bon·e el·lern·i, ĉar el
          ili ĉiu pov·as jam far·i al si grand·an seri·on da ali·aj pronom·oj
          kaj adverb·oj . La klasik¹·aj gramatik·oj trakt·is la pronom·ojn kiel
          apart·an parol-element¹·ontio est·as konfuz·a pens-manier·o. Oni
          prov·is raci¹·ig·i ĝi·n du+manier·e: lim·ig·ant·e la koncept²·on al la
          substantiv·aj pronom·ojtio est·as la voj·o de la okcident·aj
          gramatik·oj lern·ej·aj, de PV, PAG kaj PIV (t.e. pronom·o^2); 
          tut·e mal·e, ĝeneral¹·ig·i la koncept²·on agnosk⁽⁺⁾·ant·e ke tem·as pri ali·a
          dimensi⁴·o (pragmatik⁽⁺⁾·a), kaj etend·i la koncept²·on tiel ke ĝi kovr·u
          ĉiu·jn tabel-vort·ojn (ankaŭ la adverb·ojn, kaj pli ĝeneral¹·eankaŭ
          la pronom·ajn verb·ojn): pronom·o^3. En la modern¹·a lingv·o-scienc·o
          ĉiu·j tri skol³·oj est·as reprezent·it·aj.

   2.
          Vort·o anstataŭ·ant·a sub·kompren·at·an substantiv·on.

          Rim.: Laŭ tiu skol³·o (al kiu aparten·as PV, PIV kaj PAG) laposed·aj pronom·ojne est·us pronom·oj, tamen la termin·o ja rest·as
          tie.

   3.
          Vort·o el ferm·it·a leksik⁽⁺⁾·a-semantik⁽⁺⁾·a ar·o da parol+situaci·aj
          rol¹-vort·oj, ricev·ant·aj si·an senc·on rilat·e al la situaci·o de la
          parol·ant·oj (person·aj pronom·oj, montr·aj pronom·oj),  al la
          kun·tekst·o (referenc³·o al io jam menci³·it·a: _ĝi, tiu, tie_),  al
          la gramatik·a rol¹·o en la fraz¹·o (_si·a, mem, kiu·n_), logik¹·aj
          kvant-or·oj (_iu, ĉiu, nenie_): substantiv·aj, adjektiv·aj, adverb·aj
          pronom·oj; en la angl·a _neither do I_ la vort·o _do_ rol¹·as kiel
          verb·a pronom·o.

          Rim.: Mult·aj, sed ne ĉiu·j, pronom·oj^3 est·as {tabel-vort·oj} .

   [artikol-versi⁹·o: 1.26 2023/10/20 16:38:17 ]
     __________________________________________________________________