vidu ankaŭ la klarigojn
propr⭑·/·a
propr⭑·a
1.
Aparten⭑·ant·a ekskluziv²·e al⭑ iu aŭ⭑ al⭑ io: li ne⭑ hav⭑·is propr⭑·ajn
infan⭑·ojn ; [li] el·ŝir⭑·is la⭑ lanc¹·on el⭑ la⭑ man⭑·o de⭑ la⭑ Egipt⁽⁺⁾·o, kaj⭑
mort⭑·ig·is li·n per⭑ li⭑·a propr⭑·a lanc¹·o ; tondr⭑·is kaj⭑ fulm⭑·is […] la⭑
fiŝ⭑+kapt⭑·ist·o kri⭑·is, sed⭑ li mem⭑ ne⭑ aŭd⭑·is la⭑ propr⭑·ajn vort⭑·ojn ;
propr⭑·a opini⭑·o ne⭑ est⭑·as leĝ⭑·o por⭑ ali⭑·a ; apud⭑ propr⭑·a dom⭑·o ŝtel⭑·ist·o
ne⭑ ŝtel⭑·as ; al⭑ ĉiu si⭑·a propr⭑·a est⭑·as ĉarm⭑·a kaj⭑ kar⭑·a . {apart⭑·a} ,
{individu¹·a} , {mem⭑·a} , {si⭑·a} , {person⭑·a}
Rim.: „Propr⭑·a“ oft⭑·e est⭑·as uz⭑·at·a pleonasm²·e por⭑ akcent⭑·i la⭑ posed⭑·an
pro·no⁽⁺⁾-nom⭑·on tiel⭑ emfaz³·ant·e la⭑ aparten⭑·on de⭑ io al⭑ la⭑ pri·parol⭑·at·o:
tim⭑·ul·o tim⭑·as eĉ⭑ si⭑·an propr⭑·an ombr⭑·on ; ŝi⭑·a propr⭑·a patr⭑·in·o ŝi·n
for·pel⭑·is de⭑ si ; [ili] ne⭑ sci⭑·as ali⭑·an lingv⭑·on krom⭑ si⭑·a propr⭑·a ;
help⭑·u vi·n per⭑ vi⭑·a propr⭑·a man⭑·o ; [tio·n] ni mem⭑ aŭd⭑·is el⭑ li⭑·a
propr⭑·a buŝ⭑·o ; [li] ven⭑·os en⭑ si⭑·a propr⭑·a nom⭑·o ; ili vid⭑·u la⭑
kapt⭑·it·on per⭑ la⭑ propr⭑·aj okul⭑·oj ; mi ne⭑ pere⭑·ig·u mi⭑·an propr⭑·an
hered⭑·aĵ·on .
{propr⭑·a+mov⭑·e} , {propr⭑·a+vol⭑·a}
2.
Aparten⭑·ant·a al⭑ iu aŭ⭑ al⭑ io kiel⭑ ties⭑ laŭ·natur⭑·a trajt⭑·o aŭ⭑ ec⭑·o;
{konven⭑·a} , {karakteriz¹·a} : facil⭑+kor⭑·ec·o kaj⭑ sen·zorg⭑·ec·o propr⭑·aj
al⭑ feliĉ⭑·a infan⭑-aĝ⭑·o ; li ĵet⭑·is si·n en⭑ la⭑ ĥaos⭑·on de⭑ la⭑ viv⭑·o kun⭑ la⭑
tut⭑·a blind⭑·a, propr⭑·a al⭑ li energi⭑·o kaj⭑ pasi⭑·o ; ŝi hav⭑·is la⭑
kutim⭑·on, propr⭑·an al⭑ mult⭑·aj provinc⭑·aj kaj⭑ moskv⁽⁺⁾·aj sinjor⭑·in·oj, de⭑
la⭑ unu⭑·a tag⭑·o nom⭑·i la⭑ vir⭑·ojn per⭑ ili⭑·a famili⭑·a nom⭑·o ; [li]
akcept⭑·is Ar⭑-kadi⁽⁺⁾·on kun⭑ bon⭑+kor⭑·ec·o, propr⭑·a al⭑ kler⭑·a alt⭑+ofic⭑·ist·o ;
lingv⭑·oj […] kresk⭑·as kaj⭑ evolu²·as laŭ⭑ la⭑ leĝ⭑·oj propr⭑·aj al⭑ ili ;
iniciat⭑·em·o kaj⭑ labor⭑-fort⭑·o propr⭑·aj al⭑ ge·jun⭑·ul·oj ; ekzist⭑·as en⭑ la⭑
soci³·o neniu task¹·o kiu est⭑·as propr⭑·a al⭑ vir⭑·in·o nur⭑ ĉar⭑ ŝi est⭑·as
vir⭑·in·o ; la⭑ observ⭑·em·o, propr⭑·a al⭑ ĉiu·j verk⭑·ist·oj ; bel⭑+son⭑·ec·o kaj⭑
fleks⭑·ebl·ec·o … est⭑·as propr⭑·aj al⭑ la⭑ lingv⭑·o [Esperant⭑·o], tiu·j du⭑
premis²·oj do⭑ ekzist⭑·as ; kostum⭑·o: vest⭑·o propr⭑·a al⭑ cirkonstanc⭑·oj,
al⭑ naci⭑·ec·o . {original¹·a^2} , {specif⁹·a^1} , {tip¹·a}
3.
(nom⭑·o) Koncern⭑·ant·a individu¹·on: la⭑ plej⭑ kon⭑·at·aj nom⭑·oj propr⭑·aj kaj⭑
geografi⭑·aj ricev⭑·is en⭑ la⭑ vort⭑·ar·oj apart⭑·ajn nombr⭑·ojn ; en⭑
, […] nom⭑·oj propr⭑·aj, ekzempl⭑·e Amerik⁸·o = ,
Angl⭑·uj·o = ) .
propr⭑·e
1.
Laŭ⭑ propr⭑·a manier⭑·o, mem·iniciat⭑·e, {mem·star⭑·e} : aparten⭑·i propr⭑·e al⭑
iu; neniu el⭑ la⭑ nun⭑·aj demokrati⁸·aj parti⭑·oj en⭑ Kroati⁽⁺⁾·o aŭ⭑ Sloveni⁽⁺⁾·o
pret⭑·as kuraĝ⭑·e batal⭑·i por⭑ […] la⭑ propr⭑·e deklar¹·it·aj princip⭑·oj ;
Jugoslavi⁽⁺⁾·o hav⭑·is de⭑ 1950 tre⭑ specif⁹·an kaj⭑ propr⭑·e invent⁸·it·an
ekonomi¹·an sistem⭑·on .
2.
{Ĝust⭑·ad+ir⭑·e} , propr⭑·a+senc⭑·e: la⭑ util⭑·o […] est⭑·as tiel⭑ […] vid⭑·ebl·a
por⭑ ĉiu, ke⭑ pri⭑ tio ĉi⭑ ni propr⭑·e ne⭑ bezon⭑·us parol⭑·i ; gazet⭑·a
felieton¹·ist·o skrib⭑·as pri⭑ ili sprit⭑·ajn artikol⭑·ojn [sen⭑] ek·sci⭑·i,
super⭑ kio ili propr⭑·e labor⭑·as ; ĉu⭑ vi ek·pens⭑·is iam⭑ pri⭑ tio, kio
propr⭑·e lev⭑·is la⭑ hom⭑·ar·on tiel⭑ ne·ating⭑·ebl·e alt⭑·e super⭑ ĉiu·j ali⭑·aj
best⭑·oj ? mi propr⭑·e tut⭑·e ne⭑ vol⭑·us, ke⭑ li est⭑·u tiel⭑ fidel⭑·a ; ŝi
hav⭑·is du⭑ mal·dekstr⭑·ajn pied⭑·ojn kaj⭑ du⭑ brak⭑·ojn, kiu·j propr⭑·e
aparten⭑·is al⭑ iu ali⭑·a . {efektiv⭑·e^2} , {fakt¹·e} , {tiel⭑+dir⭑·e} ,
{ver⭑·e^2}
propr⭑·aĵ·o
1.
Apart⭑·a karakteriz¹·a {trajt⭑·o} : raci¹·o est⭑·as propr⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ hom⭑·o;
kiam⭑ li parol⭑·as mensog⭑·on, li parol⭑·as si⭑·an propr⭑·aĵ·on, ĉar⭑ li
est⭑·as mensog⭑·ant·o ; eĉ⭑ unu⭑ rid⭑·et·o ne⭑ aper⭑·is sur⭑ ŝi⭑·a buŝ⭑·o kaj⭑ ne⭑
ek·bril⭑·is el⭑ ŝi⭑·aj okul⭑·oj, oni vid⭑·is en⭑ ili nur⭑ mal·ĝoj⭑·on, kiel⭑
ŝi⭑·an por⭑~ĉiam⭑·an […] propr⭑·aĵ·on ; kern⭑·a propr⭑·aĵ·o de⭑ ĉiu·j
frazeologismoj est⭑·as ili⭑·a fiks¹+formul¹·ec·o ; ili argument⭑·is, ke⭑ la⭑
har⭑-aranĝ⭑·o konsist⭑·ig·as la⭑ ĉef⭑·ajn propr⭑·aĵ·ojn de⭑ ili⭑·a in⭑·ec·o ; la⭑
vakcin⁸·o posed⭑·is rimark⭑·ind·an propr⭑·aĵ·on: ĝi sekv⭑·ig·is la⭑ kre⭑·ad·on de⭑
antikorp⁽⁺⁾·oj, kiu·j plej⭑+part⭑·e neni⭑·ig·is la⭑ virus⁹·ojn ; propr⭑·aĵ·o de⭑
kaj⭑ alf⁽⁺⁾·a- kaj⭑ bet⭑·a-radi⭑·ad·o, est⭑·as ke⭑ ĉe⭑ tio la⭑ radi⭑·ant·a element¹·o
trans·form⭑·iĝ·as en⭑ ali⭑·an element¹·on . {apart⭑·aĵ·o^2} ,
{diferenc⭑·ig·il·o} , {disting⭑·il·o} , {karakteriz¹·aĵ·o} , {re·kon⭑·il·o^1}
, {signatur⁽⁺⁾·o} , {specif⁹·aĵ·o}
2.
Io, kio aparten⭑·as jur⭑·e al⭑ iu: privat⭑·a, hered⭑·a propr⭑·aĵ·o; mi
posed⭑·is kiel⭑ mi⭑·an tut⭑·an propr⭑·aĵ·on kelk⭑·e da⭑ vest⭑·oj […] kaj⭑ tiu·n
ring⭑·on ; ŝi dezir⭑·is ek·posed⭑·i kiel⭑ si⭑·an absolut⭑·an propr⭑·aĵ·on
almenaŭ⭑ unu⭑ jar⭑·on, dum⭑·e jam⭑ la⭑ morgaŭ⭑ ne⭑ aparten⭑·is al⭑ ŝi ;
Esperant⭑·o est⭑·as nenies⭑ propr⭑·aĵ·o ; ne⭑ kon⭑·ant·e la⭑ sort⭑·on de⭑
, kies⭑ majstr⭑·o insist¹·is pri⭑ si⭑·a intelekt⁴·a propr⭑·aĵ·o ;
la⭑ Egipt⁽⁺⁾·oj vend⭑·is ĉiu si⭑·an kamp⭑·on, […] la⭑ ter⭑·o far⭑·iĝ·is propr⭑·aĵ·o
de⭑ Faraon⁽⁺⁾·o ; konfisk¹·o de⭑ la⭑ propr⭑·aĵ·oj ; ĉu⭑ li⭑·a propr⭑·aĵ·o aŭ⭑ li
mem⭑ est⭑·as en⭑ danĝer⭑·o ? {aparten⭑·aĵ·o} , {hav⭑·aĵ·o} , {posed⭑·aĵ·o} ,
{propriet⁽⁺⁾·aĵ·o}
propr⭑·ec·o
1.
{Kvalit¹·o} propr⭑·a de⭑ objekt⭑·o: la⭑ propr⭑·ec·oj de⭑ la⭑ metal⭑·oj, de⭑ la⭑
magnet⭑·o; spirit⭑·e li vid⭑·is la⭑ gaj⭑·an Kristofor⁽⁺⁾·on kaj⭑ la⭑ labor⭑·em·an
n tut⭑·e klar⭑·e, […] ili⭑·aj kvalit¹·oj kaj⭑ propr⭑·ec·oj est⭑·is
tut⭑·e klar⭑·aj al⭑ li ; pri⭑ kristalografi⁽⁺⁾·o aper⭑·is Kristal⭑·aj
Propr⭑·ec·oj ; la⭑ virus⁹·o de⭑ aidos⁹·o hav⭑·as la⭑ specif⁹·an propr⭑·ec·on
infekt⭑·i precip⭑·e la⭑ ĉel⭑·ojn de⭑ la⭑ imun⁴~sistem⭑·o . {ec⭑·o} ,
{karakter⭑·o} , {trajt⭑·o}
2.
Leĝ⭑·a, plen⭑·a kaj⭑ propr⭑·a {posed⭑·o} de⭑ io: la⭑ propr⭑·ec·o est⭑·as la⭑
rajt⭑·o ĝu⭑·i kaj⭑ dispon⭑·i la⭑ afer⭑·ojn kiel⭑ ebl⭑·e plej⭑ absolut⭑·e; li
ricev⭑·is […] la⭑ propr⭑·ec·on de⭑ bien⭑·o ; mi⭑·a propr⭑·a hav⭑·aĵ·o far⭑·iĝ·is la⭑
propr⭑·ec·o de⭑ tiu tro⭑ am⭑·it·a vir⭑·in·o . {propriet⁽⁺⁾·o}
propr⭑·ig·i
{Hav⭑·ig·i} kiel⭑ propr⭑·aĵ·on: ne⭑ de·pren⭑·ant·e de⭑ la⭑ lern⭑·ant·o la⭑ ebl⭑·on
kritik⭑·e propr⭑·ig·i al⭑ si ĉiu·jn riĉ⭑·ig·ojn [el⭑] la⭑ literatur⭑·o, la⭑
Fundament⭑·a Krestomati²·o por⭑ ĉiam⭑ gard⭑·os li·n de⭑ blind⭑·a kaj⭑
sen·kritik⭑·a al·propr⭑·ig·o de⭑ stil⭑·o erar⭑·a ; li for·las⭑·is mi·n,
mal·nobl⭑·ul·o, propr⭑·ig·int·e al⭑ si mi⭑·ajn juvel⭑·ojn ! li dir⭑·as ĉio·n,
kio·n jam⭑ ĉiu·j sci⭑·as […], li propr⭑·ig·as al⭑ si la⭑ sprit⭑·on de⭑ ali⭑·aj
! [do⭑ vi] dezir⭑·as util⭑·ig·i tiu·n simil⭑·ec·on por⭑ propr⭑·ig·i al⭑ vi leĝ⭑·e
glor⭑·an nom⭑·on ! {akapar²·i} , {akir⭑·i} , {plagiat⁵·i} , {uzurp⭑·i}
propr⭑·ul·o
Tiu, al⭑ kiu io aŭ⭑ iu propr⭑·e aparten⭑·as: li ven⭑·is al⭑ si⭑·aj
propr⭑·aĵ·oj, kaj⭑ li⭑·aj propr⭑·ul·oj (li⭑·aj propr⭑·aj parenc⭑·oj,
{proksim⭑·ul·o} j...) li·n ne⭑ akcept⭑·is ; vi est⭑·as nun⭑ la⭑ sol⭑·a kaj⭑
plen⭑·a propr⭑·ul·o de⭑ la⭑ liber⭑·a posed⭑·aĵ·o, kiu·n vi ĝis⭑ nun⭑ hav⭑·is en⭑
farm⭑·o . {posed⭑·ant·o} , {propriet⁽⁺⁾·ul·o} , {ten⭑·ant·o}
propr⭑·um·i
(tr)
Rajt⭑·e {posed⭑·i} kaj⭑ plen⭑·e dispon⭑·i.
propr⭑·um·aĵ·o, propr⭑·um·o
{propr⭑·aĵ·o ^2}
propr⭑·um·ec·o
{propr⭑·ec·o ^2}
al·propr⭑·ig·i
Trans·met⭑·i en⭑ ies⭑ posed⭑·on (ankaŭ⭑ figur⭑·e): Edomujo […] al·propr⭑·ig·is
al⭑ si Mi⭑·an land⭑·on […], por⭑ pri·rab⭑·i ĝi⭑·ajn produkt⭑·aĵ·ojn ; saĝ⭑·on,
fantazi¹·on kaj⭑ sent⭑·on, se⭑ vi pov⭑·as, […] al·propr⭑·ig·i al⭑ vi ili·n,
tiam⭑ vi est⭑·os poet¹-in⭑·o ; mi pov⭑·us […] al·propr⭑·ig·i al⭑ mi la⭑ tut⭑·an
mond⭑·on ! Mart⭑·a al·centr⭑·ig·is […] ĉiu·jn fort⭑·ojn de⭑ si⭑·a memor⭑·ad·o,
por⭑ en⭑ la⭑ daŭr⭑·o de⭑ unu⭑ vesper⭑·o, de⭑ unu⭑ nokt⭑·o, kompren⭑·i,
ek·memor⭑·i, al·propr⭑·ig·i al⭑ si tio·n, kies⭑ kompren⭑·ad·o postul⭑·as la⭑
labor⭑·on de⭑ kelk⭑·e da⭑ jar⭑·oj ; li est⭑·is kontent⭑·a pri⭑ […] la⭑
sen·ŝanĝ⭑·aj kutim⭑·oj, kiu·jn li al·propr⭑·ig·is al⭑ si ; la⭑
kolor⭑-blind⭑·ul·on van⭑·e konvink⭑·as la⭑ instru⭑·o pri⭑ la⭑ ekzist⭑·o de⭑ la⭑
kolor⭑·oj, li neniam⭑ al·propr⭑·ig·os tio·n sent⭑·e . {adopt¹·i^2} ,
{al·pren⭑·i} , {asimil²·i} , {ek·posed⭑·i} , {okup⭑·i^1}
mal·propr⭑·a
Aparten⭑·ant·a al⭑ ali⭑·a ol⭑ la⭑ subjekt⭑·o: sin⁸-trud⭑·ant·o en⭑ mal·propr⭑·aj
afer⭑·oj ; sen⭑ mal·help⭑·o el·konduk⭑·i mal·propr⭑·an bov⭑·in·on kaj⭑ plen⭑·ig·i
sak⭑·ojn per⭑ mal·propr⭑·a gren⭑·o ; fier⭑·i pri⭑ mal·propr⭑·a mezur⭑·il·o rilat⭑·e
al⭑ afer⭑·oj ; pas⭑·ant·o, kiu si·n miks⭑·as en⭑ mal·propr⭑·an disput⭑·on ; la⭑
for·kur⭑·ant·o si·n ŝirm⭑·as mal·antaŭ⭑ mal·propr⭑·a nom⭑·o . {fremd⭑·a}
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.114 2023/12/12 20:10:26 ]
__________________________________________________________________