pruv⭑·/·i

pruv⭑·i

   (tr)

   1.
          Montr⭑·i per⭑ rezon¹·ad·o aŭ⭑ fakt¹·o, ke⭑ io est⭑·as ver⭑·a: ili ne⭑ pov⭑·as
          pruv⭑·i la⭑ afer⭑·ojn, pri⭑ kiu·j ili nun⭑ akuz³·as mi·n ; vi pruv⭑·os vi⭑·an
          taŭg⭑·ec·on ĉe⭑ la⭑ grand⭑·a ekzerc⭑·ad·o ! li est⭑·as la⭑ av⭑·o de⭑ la⭑
          mal·grand⭑·a paŝt⭑·ist·in·o, kio·n li tamen⭑ ne⭑ pov⭑·is pruv⭑·i ; la⭑
          kron⭑-princ⭑·o pruv⭑·os, ke⭑ li sci⭑·as direkt⭑·i batal⭑-pret⭑·an arme¹·on ; li
          mir⭑·ind·e bon⭑·e pruv⭑·is, ke⭑ ne⭑ ekzist⭑·as efik⭑·o sen⭑ kaŭz⭑·o ; cert⭑·e li
          est⭑·as tre⭑ grand⭑+anim⭑·a, tio·n li pruv⭑·is antaŭ⭑ ne⭑ long⭑·e .
          {demonstraci³·i, demonstr⁽⁺⁾·i}

   2.
          Est⭑·i la⭑ pruv⭑·o de⭑: mult⭑·aj interes⭑·iĝ·ant·oj efektiv⭑·e lern⭑·is kaj⭑
          ek·uz⭑·is la⭑ lingv⭑·on, kiel⭑ baldaŭ⭑ pruv⭑·is cent⭑·oj da⭑ leter⭑·oj, kiu·j
          al·ven⭑·ad·is ĉe⭑ Zamenhof ; ĝis⭑~nun⭑·aj spert⭑·oj pruv⭑·as, ke⭑ eĉ⭑ la⭑ plej⭑
          modern¹·aj instru⭑-metod¹·oj don⭑·as nur⭑ tre⭑ modest⭑·ajn rezult²·ojn ; tiu
          ag⭑·o pruv⭑·is sam⭑+temp⭑·e la⭑ hav⭑·ad·on de⭑ kor⭑·o kaj⭑ de⭑ saĝ⭑·o ; larm⭑·oj
          prav⭑·ec·on ne⭑ pruv⭑·as ; nigr⭑·o sur⭑ blank⭑·o (skrib⭑·aĵ·o) pruv⭑·as sen⭑
          mank⭑·o . {argument⭑·ad·i} , {dokument⭑·i} , {ilustr¹·i} , {pled²·i}

   3.
          Plen⭑·e kaj⭑ nepr⭑·e montr⭑·i la⭑ ver⭑·ec·on de⭑ matematik¹·a {propozici²·o} per⭑
          dedukt³·o: pruv⭑·i geometri¹·an teorem²·on. {demonstr⁽⁺⁾·i}

pruv⭑·o

   1.
          Argument⭑·o, fakt¹·o, demonstraci³·o, per⭑ kiu oni pov⭑·as montr⭑·i la⭑
          ver⭑·ec·on de⭑ io: el·montr⭑·u al⭑ ili antaŭ⭑ la⭑ eklezi¹·oj la⭑ pruv⭑·on de⭑
          vi⭑·a am⭑·o ; mi ne⭑ hav⭑·as pruv⭑·ojn, ke⭑ oni li·n mort⭑·ig·is ; Fenici⁽⁺⁾·o
          don⭑·as al⭑ vi, sinjor⭑·o, tia·n pruv⭑·on de⭑ respekt⭑·o kaj⭑ sin⁸+don⭑·em·o,
          kia·n neniam⭑ ricev⭑·is iu ajn⭑ ;  , anstataŭ⭑ est⭑·i tuŝ⭑·it·a per⭑
          tia·j pruv⭑·oj de⭑ bon⭑~vol⭑·o, terur⭑·e ek·koler⭑·is ; la⭑ lang⭑·oj de⭑ la⭑ drak⭑·o
          est⭑·as la⭑ pruv⭑·o de⭑ la⭑ venk⭑·o ; vi⭑·a stil⭑·o don⭑·as sufiĉ⭑·e fort⭑·an
          pruv⭑·on de⭑ tiu talent⭑·o ; pli⭑ grand⭑·an pruv⭑·on de⭑ amik⭑·ec·o mi ne⭑
          pov⭑·as don⭑·i al⭑ ci ; las⭑·u mi·n al·paŝ⭑·i al⭑ la⭑ pruv⭑·oj, – silent⭑·u, ir⭑·u
          en⭑ la⭑ infer⭑·on kun⭑ vi⭑·aj pruv⭑·oj ! kompar⭑·o ne⭑ est⭑·as pruv⭑·o ;
          suspekt⭑·o pruv⭑·on ne⭑ egal⭑·as .

   2.
          Ag⭑·o aŭ⭑ manier⭑·o pruv⭑·i^3: vi⭑·a pruv⭑·o est⭑·as tre⭑ elegant¹·a.
          {demonstr⁽⁺⁾·o;} {pruv⭑·o per⭑ indukt³·o} , {pruv⭑·o per⭑ redukt⁴·o al⭑
          absurd¹·o} , {pruv⭑·o de⭑ ekzist⭑·o} .

pruv⭑·e

          Adverb⭑·o montr⭑·ant·a, ke⭑ la⭑ sekv⭑·ant·a fraz¹·o est⭑·as la⭑ pruv⭑·o de⭑ la⭑
          antaŭ⭑·a: ni intenc⭑·is pruv⭑·e demonstr⁽⁺⁾·i, ke⭑ efektiv⭑·e ĉio okaz⭑·ad·as
          aliel, ol⭑ oni oficial⭑·e asert¹·as ; en⭑ si⭑·aj Etimologi²·oj li pruv⭑·e
          cit⭑·is Evangeli¹·on [Jn 19:19–20] . {ĉar⭑} , {nom⭑·e}

pruv⭑·ebl·a

          Tia, ke⭑ oni pov⭑·as ĝi·n pruv⭑·i: ŝi⭑·aj suspekt⭑·oj si·n apog⭑·is sur⭑
          neniu·n pruv⭑·ebl·an fundament⭑·on ; terur⭑·a akuz³·o, tio […]! – tamen⭑
          facil⭑·e pruv⭑·ebl·a ; ĝi⭑·a (de⭑ la⭑ tez⭑·o) fort⭑·a flank⭑·o est⭑·as, ke⭑ ĝi nek⭑
          est⭑·as pruv⭑·ebl·a, nek⭑ per·pruv⭑·e kontest⁸·ebl·a .

mal·pruv⭑·i

   (tr)

          Montr⭑·i per⭑ rezon¹·ad·o aŭ⭑ fakt¹·o, ke⭑ io est⭑·as mal·ver⭑·a, pruv⭑·i la⭑
          mal⭑·on de⭑ la⭑ asert¹·at·a: li „fuĝ⁸·as“ […] al⭑ la⭑ ital⁸·a vilaĝ⭑·et·o
           por⭑ pruv⭑·i aŭ⭑ mal·pruv⭑·i al⭑ si la⭑ ident¹·ec·on inter⭑ la⭑
          bon⭑+kor⭑·a sed⭑ mal·fortik⭑·a jun⭑·ul·o, kiu "nur⭑ obe⭑·is ordon⭑·ojn", kaj⭑ la⭑
          48-jar⭑·a bon⭑~far⭑·ant·o . {refut¹·i}

pruv⭑·o de⭑ ekzist⭑·o , ekzist⭑·o-pruv⭑·o

          Pruv⭑·o ^2, kiu montr⭑·as, ke⭑ la⭑ serĉ⭑·at·a objekt⭑·o ekzist⭑·as, kvankam⭑
          ne⭑ nepr⭑·e ebl⭑·ig·as ĝi·n difin⭑·i preciz⭑·e.

pruv⭑·o per⭑ indukt³·o

          {indukt³·o.}

pruv⭑·o per⭑ redukt⁴·o al⭑ absurd¹·o, pruv⭑·o per⭑ absurd¹·o

          {redukt⁴·o al⭑ absurd¹·o.}

pruv⭑·o-teori⭑·o

          Part⭑·o de⭑ {matematik¹·a logik¹·o} , stud¹·ant·a matematik¹·ajn pruv⭑·ojn
          kiel⭑ formal²·ajn matematik¹·ajn objekt⭑·ojn per⭑ matematik¹·aj metod¹·oj:
          kun⭑·e la⭑ model⭑-teori⭑·o, la⭑ {ar⭑-teori⭑·o} , la⭑ komput⁹-ebl⭑·o-teori⭑·o kaj⭑ la⭑
          pruv⭑·o-teori⭑·o konsist⭑·ig·as „la⭑ kvar⭑ kolon⭑·ojn“ de⭑ matematik¹·o.

kio est⭑·is pruv⭑·ot·a (K.E.P.)

          Konvenci²·a esprim⭑·o, sign⭑·ant·a la⭑ fin⭑·on de⭑ demonstr⁽⁺⁾·o.

   Rim.: Mi dir⭑·us „kio est⭑·is pruv⭑·end·a“. La⭑ form⭑·o pruv⭑·ot·a probabl³·e ven⭑·as el⭑
   la⭑ epok⭑·o kiam⭑ la⭑ sufiks⭑·o -end ankoraŭ⭑ ne⭑ ekzist⭑·is; sed⭑ nun⭑ la⭑ senc⭑·o ĝi·n
   trud⭑·as.

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.113 2023/12/17 19:21:40 ]
     __________________________________________________________________