vidu ankaŭ la klarigojn
puŝ·/·i

puŝ·i

   (tr)

   1.
          Per abrupt²·a prem·o  du·on-frap·o mov·i  prov·i mov·i io·n for de si:
          puŝ·i iu·n per kubut·o, genu·o, ŝton·on per pied·o; li puŝ·is mi·n
          ekster·en; oni mi·n puŝ·is, ke mi fal·u ; ŝi puŝ·is la knab·on je la
          flank·o, tret⁹·is li·n per la pied·oj kaj for·pel·is li·n el si·a dom·o ;
          unu puŝ·as kaj frap·as la ali·an ; ne pro mal·amik·ec·o li puŝ·is li·n ;
          oni dis·don·ad·is bulk·ojn kaj kring·ojn, la bub·oj puŝ·ad·is si·n sur la
          strat·oj, kri·ad·is hura³ kaj fajf·ad·is ; la ŝip·ist·o kaj li·a serv·ant·o
          per si·aj stang·oj puŝ·is la ŝip·on antaŭ·en ; jen grand·a vent·o
          lev·iĝ·is de la flank·o de la dezert·o, puŝ·is la kvar angul·ojn de la
          dom·o, kaj ĉi tiu fal·is ; ŝaŭm·o puŝ·at·a de la vent·o flu·as sur la
          bord·o . {bat·i^1} , {frap·i^1} , {pel·i^1} , {ŝov·i}

          Rim.: _Puŝ·i_ disting·iĝ·as de _pel·i_ ĉar ĝi en·ten·as ide·on de
          sen·per·a kontakt¹·o, kaj tiu·n de pli krud·a fort·o.

   2.
          Pen·i met·i iu·n en ia·n stat·on: li puŝ·us Egipt⁽⁺⁾·on al la milit·o ; vi
          mi·n el·pel·us el la regn·o kaj vi puŝ·us mi·n al la mizer·o ; li al
          general·ec·o si·n puŝ·as ; tiu·j mal·bon·aj kondiĉ·oj puŝ·as ili·n sur la
          voj·on al strik·o; reciprok·a mal·konfid·o puŝ·os ili·n al kontraŭ·star·o
          ; ia ne·venk·ebl·a dezir·o puŝ·ad·is li·n antaŭ·en; mal·plen·a sak·o puŝ·as
          al pek·o ; puŝ·at·a de la dezir·o ek·rigard·i ; puŝ·at·a de la
          entuziasm·o ; ŝi·a fort·a pedagogi⁴·a talent·o puŝ·is ŝi·n al la
          instru·ist·a profesi·o; pro la persist·o de la inter·gent·aj mal·am·oj
          la hom·ar·o est·us fatal¹·e puŝ·at·a al nov·aj katastrof¹·oj. {instig·i} ,
          {pel·i^2}

puŝ·o

   1.
          Ek·prem·o  ek·frap·o, kiu de·lok·ig·as: ricev·i puŝ·ojn de si·a patr·o;
          la glit-vetur·il·o flug·is antaŭ·en: de temp·o al temp·o oni sent·is
          puŝ·on, kvazaŭ oni vetur·us super kav·ojn  arb·et·aĵ·ojn ; don·u al
          ŝi mal·grand·an puŝ·on tiel, ke ŝi fal·u en la akv·on ; [pro]
          for·teg·aj vent-puŝ·oj […] en la aer·o flug·ad·is simil·e al cign·a
          lanug·o la ŝaŭm·o el la mar·o ; tiam ni·a afer·o ricev·is potenc·an
          puŝ·on antaŭ·en .

   2.
          {Atak·o} : furioz·a puŝ·o de pasi·o atak·as nun subit·e la pastr-in·on ;
          se […] per unu puŝ·o de ponard·o li pov·us si·n de ĉio liber·ig·i ;
          malgraŭ ĉiu·j vent·oj kaj puŝ·oj Esperant·o viv·is kaj kresk·is regul·e
          .

puŝ·iĝ·i

          Est·i puŝ·at·a; ricev·i puŝ·ojn: puŝ·iĝ·i per la kap·o al la mur·o; ili
          puŝ·iĝ·as je tiom da mal·help·oj […] ke ili perd·as ĉia·n pacienc·on ;
          vi ir·os sen·danĝer·e vi·an voj·on kaj vi·a pied·o ne fal+puŝ·iĝ·os ; ĉies
          liber·o lim·iĝ·as tie, kie ĝi puŝ·iĝ·as kontraŭ la liber·o de ali·aj;
          {fal+puŝ·iĝ·i} ĉe , sur ŝton·o; la entrepren·o puŝ·iĝ·as je mal·help·oj .
          {al·bat·iĝ·i} , {kolizi⁴·i} , {sin⁸-pel·ad·o}

antaŭ·en·puŝ·i

          {Antaŭ·en·ig·i} : mi·a man·o sam+zorg·e turn·is la klink⁽⁺⁾·on de la pord·o,
          kaj ĝi·n antaŭ·en·puŝ·is kvazaŭ ŝtel·ist·o surpriz·ont·a trankvil·an
          loĝ·ant·on ; tio est·as la sol·a ebl·ec·o antaŭ·en·puŝ·i la afer·on ; la
          financ¹+pov·a alianc⁽⁺⁾·o de firma⁽⁺⁾·oj kaj politik¹·o mult+lok·e energi·e
          klopod·as antaŭ·en·puŝ·i privat·ig·on .

de·puŝ·i

   (tr)

          Fal·ig·i puŝ·ant·e: de·puŝ·int·e la kapuĉ·on de l' orel·oj, li aŭskult·is;
           se ili supr·en~ir·us en la ĉiel·on, mi de tie de·puŝ·os ili·n ; ni·a
          lingv·o ne bezon·as jam tim·i, ke io pere·ig·e de·puŝ·us ĝi·n de tiu
          natur·a rekt·a voj·o, laŭ kiu ĝi evolu²·as .

dis·puŝ·i

   (tr)

          Dis·ig·i puŝ·ant·e: la talp·o ek·prem·is per si·a larĝ·a naz·o […] kaj
          dis·puŝ·is la ter·on tia·mani¹·er·e, ke far·iĝ·is grand·a tru·o, tra kiu
          penetr·is lum·o ; la polic·ist·oj est·is dev·ig·it·aj dis·puŝ·i ili·n por
          liber·ig·i la voj·on .

el·puŝ·i, for·puŝ·i

   (tr)

   1.
          For·ig·i puŝ·ant·e: el·puŝ·i iu·n de li·a lok·o; for·puŝ·i almoz·ul·on el la
          kort·o; de l' fremd·ul·o for·puŝ·as mi·n la tim·o ; vi est·os el·puŝ·it·a
          el vi·a hered·aĵ·o ; Esperant·o neniom cel·as el·puŝ·i la naci·ajn
          lingv·ojn . {for·pel·i}

   2.
          Mal·konsent·i, mal·akcept·i, rifuz·i: for·puŝ·i pet·on ; for·puŝ·i admon·on
          ; for·puŝ·i instru·on . {for·bala·i} , {for·ig·i} , {for·ĵet·i}

en·puŝ·i

   (tr)

          Puŝ·i en io·n: la knab·in·o […] super·fort·e en·puŝ·is la pied·on en la
          ŝu·on ; en·puŝ·i al iu la tranĉ·il·on en la korp·on .

inter·puŝ·iĝ·o

          Reciprok·aj prem·iĝ·ad·o kaj re·puŝ·iĝ·ad·o: ni·a labor·ej·o […] hav·as plej
          bon·an reputaci¹·on […] tial labor·ist·in·oj si·n puŝ·as al ni, amas·e
          […] est·as ver·a inter·puŝ·iĝ·o ; en la amas·o far·iĝ·is ne·imag·ebl·a
          inter·puŝ·iĝ·o . {tumult·o}

kun·puŝ·iĝ·i

          Puŝ·iĝ·i unu kontraŭ ali·a: ambaŭ al·ir·as sam+temp·e kaj kun·puŝ·iĝ·as
          per la frunt·oj ; en la pord·o ili kun·puŝ·iĝ·as kun la re·ven·ant·a
          polic·an·o ; ni pov·as pere·i en la okaz·o, se ia el la komet¹·oj
          kun·puŝ·iĝ·os kun la ter·o ; la lingv·oj mem, konstant·e kun·puŝ·iĝ·ant·e
          unu·j kun la ali·aj, ĉiam pli kaj pli konfuz·iĝ·as, kripl·iĝ·as .

re·puŝ·i

   (tr)

          En kontraŭ·an direkt·on puŝ·i: dum paf·ad·o la dubrak·ojde la ark·ore·puŝ·iĝ·as”, kaj la rezult²·ant·a energi·o plu·ig·as la fort·on de la
          el·ig·at·a sag·o ; re·puŝ·i atak·on, mal·amik·ojn; re·puŝ·i iu·n kun
          mal·estim·o; re·puŝ·i (refut¹·i) argument·on; re·puŝ·i la saĝ·ul·ojn
          mal·antaŭ·en kaj mal·saĝ·ig·as ili·an sci·on ;  re·puŝ·is si·ajn
          hom·ojn per [si·aj] vort·oj, kaj ne permes·is al ili lev·iĝ·i kontraŭ
           n ; ili re·puŝ·as influ·on de Vaŝington·o kaj lam·ig·as
          Unu·iĝ·int·ajn Naci·ojn .

tra·puŝ·i

   (tr)

          Tra·ig·i puŝ·ant·e: la nigr·e vest·it·a vir·in·o rapid·e tra·puŝ·iĝ·ad·is tra
          la amas·oj da pas·ant·oj ; kia·mani¹·er·e mi pov·os tra·puŝ·i mi·n tra la
          mus-tru·o ?

pied-puŝ·i

          Puŝ·i per pied·o: restoraci·aj viŝ-tuk·oj […] glit·ad·is sur la tut·a
          ŝarĝ·o-plat·o,  […] pied-puŝ·is ili·n mal·a+taŭ⁽⁺⁾·en kaj ĉes·is
          atent·i ili·n ; li akcept·as pied-puŝ·on de l’ sub·kapitan·o kaj
          puŝ·iĝ·as sub la ferdek·on . {tret⁹·i}

vent·o-puŝ·o, vent-puŝ·o

          Subit·a, iom fort·a vent·o-blov·o: sekv·is ankoraŭ unu vent-puŝ·o, kaj
          ĉiu·j sur ŝnur·o pend·ant·aj fiŝ·oj ek·bat·iĝ·is al la mur·o de la dom·o,
          ; kiam vent-puŝ·o traf·as ĝi·n, la tut·a konstru·aĵ·o sku·iĝ·as ; [ĝi]
          kri·is, kiam vent·o-puŝ·o ĝi·n ĵet·is sur la dors·on . {burask⁽⁺⁾·o}

   [artikol-versi⁹·o: 1.112 2023/10/20 16:38:18 ]
     __________________________________________________________________