rad⭑·/·o

rad⭑·o

          Rond⭑·a {disk¹·o} turn⭑·iĝ·ant·a ĉirkaŭ⭑ centr⭑·a {aks⭑·o} : li fal⭑·is sub⭑ la⭑
          rad⭑·ojn de⭑ vetur⭑·ant·a vagon⭑·ar·o ; la⭑ son⭑·ad·o de⭑ bru⭑·ant·aj rad⭑·oj ; la⭑
          vetur⭑·il·o preskaŭ⭑ sen·son⭑·e rul⭑·as, ĉar⭑ la⭑ rad⭑·oj est⭑·as […] vest⭑·it·aj
          per⭑ kaŭĉuk¹·aj ring⭑·oj ; la⭑ rad⭑·oj turn⭑·iĝ·as la⭑ ŝovel⭑·il·oj venk⭑·as la⭑
          kontraŭ·star⭑·on de⭑ la⭑ akv⭑·o, la⭑ ŝip⭑·o vetur⭑·as ; [tie] trov⭑·iĝ·is
          grand⭑·a rad⭑·o, met⭑·it·a sur⭑ horizontal⭑·a aks⭑·o, kun⭑ mult⭑·o da⭑
          mal·grand⭑·aj sitel⭑·oj sur⭑ la⭑ ĉirkaŭ⭑·o ; inter⭑ la⭑ bru⭑·ant·aj rad⭑·oj de⭑
          fabrik⭑·o ; romp⭑·iĝ·os la⭑ kruĉ⭑·o ĉe⭑ la⭑ font⭑·o, kaj⭑ fal⭑·os la⭑ rad⭑·o en⭑ la⭑
          put⭑·on (kp {argan⁽⁺⁾·o} )) ; bel⭑·eg·aj flor⭑·oj tiel⭑ grand⭑·aj kiel⭑
          muel⭑-rad⭑·oj ; grand⭑·aj, kiel⭑ rad⭑·oj de⭑ {muel⭑·il·o} ; la⭑ just⭑·ec·o […]
          kondamn⭑·os vi·n nur⭑ al⭑ mort⭑·o per⭑ la⭑ rad⭑·o ; rad⭑·o mal·bon⭑·a knar⁴·as
          plej⭑ mult⭑·e (kp {barel⭑·o} mal·plen⭑·a) ; ĵet⭑·i baston⭑·on en⭑ la⭑ rad⭑·on
          (mal·help⭑·i) ; [est⭑·i] la⭑ kvin⭑·a rad⭑·o ĉe⭑ vetur⭑·ad·o (tut⭑·e sen·influ⭑·a,
          sen·util⭑·a); la⭑ rad⭑·o (ŝanĝ⭑·iĝ·oj) de⭑ la⭑ sort⭑·o; rad⭑·o de⭑ dolor⭑·o kaj⭑ de⭑
          ĝoj⭑·o en⭑ mi⭑·a kor’ rul⭑·iĝ·as .

radar⁹·o

          Tut⭑·o de⭑ la⭑ {rad⭑·oj} funkci¹·ig·ant·aj aparat¹·on:

        a)
                Ĉiu·j rad⭑·oj kun⭑·e, sur⭑ kiu·j mov⭑·iĝ·as vetur⭑·il·o.

        b)
                Ĉiu·j rad⭑·oj de⭑ {trans·misi⭑·il·o} , horloĝ⭑·o ktp: ĉu⭑ vi dev⭑·as
                mov⭑·i vi⭑·ajn krur⭑·ojn per⭑ radar⁹·oj ? ĵet⭑·i nur⭑ sabl⭑·er·on en⭑ la⭑
                radar⁹·on de⭑ la⭑ financ¹·a spekul⁽⁺⁾·ad·o ; la⭑ sekret⭑·a radar⁹·o de⭑ la⭑
                viv⭑·o .

   {radar⁹·o}

rad⭑·um·i

   (tr)

          Tortur⁹·e {mort⭑·ig·i} iu·n, romp⭑·ant·e al⭑ li membr⭑·ojn kaj⭑ las⭑·ant·e li·n
          kuŝ⭑·i sur⭑ rad⭑·o: li est⭑·is rad⭑·um·it·a sur⭑ la⭑ ĉef⭑·a plac⭑·o en⭑ septembr⁽⁺⁾·o
          1602 ; la⭑ reprezent⭑·ant·oj de⭑ rezist⁴-mov⭑·ad·o est⭑·is ekzekut⭑·it·aj (unu⭑
          sen·kap⭑·ig·it·a per⭑ lign⭑·o-tabul⭑·o kaj⭑ la⭑ ali⭑·a rad⭑·um·it·a) .

rad⭑-radi⭑·o

          {Radi⭑·o} de⭑ rad⭑·o; {spok⁽⁺⁾·o} : kiel⭑ la⭑ aranĝ⭑·o de⭑ rad⭑·oj de⭑ vetur⭑·il·o:
          ili⭑·aj aks⭑·oj kaj⭑ {aks⭑·ing·o} j kaj⭑ rad⭑-radi⭑·oj kaj⭑ rad⭑-rond⭑·oj, ĉio
          est⭑·is fand⭑·it·a ; kial⭑ la⭑ di⭑·ar·o de⭑ vi […] ne⭑ romp⭑·as en⭑ pec⭑·et·ojn la⭑
          radi⭑·ojn de⭑ vi⭑·a rad⭑·o !

rad⭑-rond⭑·o

          Cirkl⁸·a ekster⭑·a part⭑·o de⭑ {rad⭑·o} : ili⭑·aj rad⭑-rond⭑·oj est⭑·is alt⭑·aj ;
          cikloid⁽⁺⁾·o est⭑·as la⭑ kurb⭑·o difin⭑·it·a per⭑ […] punkt⭑·oj sur⭑ la⭑ rad⭑-rond⭑·o
          de⭑ cirkl⁸·o rul⭑·iĝ·ant·a laŭ⭑ rekt⭑·o . {nab⁽⁺⁾·o} , {rad⭑-ring⭑·o}

dent⭑-rad⭑·o

          {Rad⭑·o} , kies⭑ rond⭑·o est⭑·as pro·vizit⭑·a per⭑ dent⭑·oj: al⭑ iu krut⭑·eg·a
          pint⭑·o de⭑ la⭑ Alp⁽⁺⁾·oj […] oni konstru⭑·is dent⭑+rad⭑·an fer⭑-voj⭑·on ; la⭑ ŝip⭑·o
          sub⭑·e mov⭑·iĝ·as sur⭑ dent⭑+rad⭑·aj rel⭑·oj ; por⭑ la⭑ sup⭑+ren⭑·iĝ·o oni uz⭑·as nek⭑
          dent⭑-rad⭑·ojn, nek⭑ dent⭑-rel⭑·ojn, sed⭑ zigzag¹·ojn kaj⭑ rond⭑·ojn ; ĉiu hom⭑·o
          hav⭑·as potencial⁽⁺⁾·on est⭑·i valor⭑·a an⭑·o de⭑ la⭑ soci³·o, tamen⭑ dum⭑·e oni
          est⭑·as dent⭑-rad⭑·oj en⭑ sistem⭑·o .

inert⁴~or⭑·ad·o, inerci⁽⁺⁾-rad⭑·o

          Pez⭑·a rad⭑·o, kies⭑ {inert⁴·ec·o} ebl⭑·ig·as kontraŭ·star⭑·i moment⭑·ajn
          rezist⁴·ojn, regul⭑·ig·i rapid⭑·on kaj⭑ pov⭑·as eĉ⭑ serv⭑·i kiel⭑ ĉef⭑·a
          energi⭑-font⭑·o: la⭑ [kur]tapiŝ⭑·on mov⭑·as elektr¹·a motor¹·o aŭ⭑ ĝi est⭑·as
          pro·vizit⭑·a per⭑ inerci⁽⁺⁾-rad⭑·o ; la⭑ akompan⭑·ad·o imit⭑·as la⭑ rad⭑-ŝpin⭑·il·on
          per⭑ daŭr⭑·e turn⭑·iĝ·aj ses⭑-de·kon⭑·o-not⭑·aj figur⭑·oj de⭑ la⭑ dekstr⭑·a man⭑·o, en⭑
          la⭑ mal·dekstr⭑·a man⭑·o oni aŭd⭑·as kvazaŭ⭑·e la⭑ pied⭑·on, tret⁹·ant·an la⭑
          pedal¹·on por⭑ la⭑ inerci⁽⁺⁾-rad⭑·o .

padel⁽⁺⁾-rad⭑·o

          Cirkl⁸·a aranĝ⭑·o de⭑ {padel⁽⁺⁾·o} j por⭑ trans·form⭑·i turn⭑·iĝ·on al⭑ flu⭑·o aŭ⭑
          flu⭑·on al⭑ turn⭑·iĝ·o: simpl⭑·a maŝin⭑·o, konsist⭑·ant·a de⭑ padel⁽⁺⁾-rad⭑·o kaj⭑
          klik⁽⁺⁾·o ; du⭑ trog⭑-ĉen⭑·oj el·mar⭑·ig·is la⭑ naft¹·on, tamen⭑ ebl⭑·us ali⭑·aj
          metod¹·oj: pump⭑·il·oj, rul⭑-bend⁸·oj, padel⁽⁺⁾-rad⭑·oj . {muel⭑·il·o} , {turbin²·o}
          , {ventol⭑·il·o} , {pump⭑·il·o} .

spekt⁹·o-rad⭑·eg·o

          grand⭑·a star⭑·ant·a {rad⭑·o} en⭑ amuz⭑-park⭑·o, kiu turn⭑·as seĝ⭑·ojn aŭ⭑
          vagon⭑·et·ojn, vid⭑·ig·ant·e al⭑ la⭑ sur·sid⭑·ant·oj la⭑ ĉirkaŭ·aĵ⭑·on: tie
          trov⭑·iĝ·is ruĝ⭑·a mal·grand⭑·a spekt⁹·o-rad⭑·eg·o el⭑ aĉ¹·aj lign⭑·oj, bambu⭑·oj
          kaj⭑ ŝnur⭑·oj ; al·log⭑·aĵ·oj est⭑·as krom⭑ spekt⁹·o-rad⭑·eg·o kaj⭑ ond⭑·a fer⭑-voj⭑·o
          oft⭑·e teatr⭑·o-prezent⭑·oj .

spindel⁽⁺⁾-rad⭑·o

          Part⭑·o de⭑ trans·misi⭑·il·o en⭑ form⭑·o de⭑ {spindel⁽⁺⁾·o} , kun⭑ kaĝ⭑·et·o el⭑ du⭑
          ĝis⭑ mult⭑·aj dent⭑·oj aŭ⭑ stang⭑·et·oj, turn⭑·iĝ·ant·a ort⁸·e al⭑ kron⭑-rad⭑·o.

ŝpin⭑-rad⭑·o

          La⭑ rad⭑·o de⭑ {rad⭑-ŝpin⭑·il·o} , metonimi⁽⁺⁾·e ankaŭ⭑ la⭑ tut⭑·a aparat¹·o: la⭑
          mal·jun⭑·ul·in·o sid⭑·is en⭑ si⭑·a dom⭑·o kaj⭑ turn⭑·is ŝpin⭑-rad⭑·on ; fest⭑·o-fajr⭑·oj
          en⭑ la⭑ form⭑·o de⭑ ŝpin⭑-rad⭑·o ; kavern⭑·a fajr⭑·ej·o kaj⭑ ŝpin⭑-rad⭑·o, ĉe⭑ kiu
          klin⭑·it·a old⁽⁺⁾·ul·in·o […] sid⭑·is dors⭑·e al⭑ mi, silent⭑·e ŝpin⭑·ant·e .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.128 2023/10/20 19:20:10 ]
     __________________________________________________________________