vidu ankaŭ la klarigojn
rajt⭑·/·o
rajt⭑·o
Pov⭑·o, prav⭑·ig·it·a de⭑ leĝ⭑·o aŭ⭑ mor⭑·o, nepr⭑·e far⭑·i io·n aŭ⭑ postul⭑·i io·n
de⭑ ali⭑·ul·oj: nur⭑ la⭑ dev⭑·oj est⭑·as la⭑ fundament⭑·o de⭑ la⭑ rajt⭑·oj; hav⭑·i
la⭑ rajt⭑·on de⭑ voĉ⭑-don⭑·ad·o; ĉiu, kiu·n oni kondamn⭑·is al⭑ la⭑ mort⭑·o,
hav⭑·as la⭑ rajt⭑·on parol⭑·i antaŭ⭑ si⭑·a fin⭑·o ; sur⭑ la⭑ dan⁸·an tron⭑·on mi
hav⭑·as rajt⭑·ojn ; ni hav⭑·as plen⭑·an rajt⭑·on uz⭑·i [tiu·n form⭑·on] ; ĉiu
hom⭑·o hav⭑·as plen⭑·an natur⭑·an kaj⭑ ne·dis·put⭑·ebl·an rajt⭑·on parol⭑·i, kia·n
lingv⭑·on aŭ⭑ dialekt¹·on li vol⭑·as, kaj⭑ konfes⭑·i, kia·n religi⭑·on li
vol⭑·as ; kiu hav⭑·as fort⭑·on, hav⭑·as rajt⭑·on ; defend⭑·i si⭑·ajn rajt⭑·ojn;
perd⭑·i si⭑·ajn politik¹·ajn rajt⭑·ojn; Lig⭑·o pri⭑ la⭑ hom⭑·aj rajt⭑·oj; rajt⭑·o
de⭑ sin⁸-defend⭑·o; rajt⭑·o de⭑ aŭtor⭑·ec·o . {privilegi⭑·o}
rajt⭑·e
Konform⭑·e al⭑ ia⭑ rajt⭑·o: rajt⭑·e plend⭑·i; sen·rajt⭑·e ag⭑·i; rajt⭑·e posed⭑·i;
oni dev⭑·as don⭑·i al⭑ la⭑ labor⭑·ist·oj, kio·n ili rajt⭑·e postul⭑·as ; mi,
en⭑ mi⭑·a propr⭑·a nom⭑·o, rajt⭑·e plend⭑·as kaj⭑ protest¹·as ; leĝ⭑·e kaj⭑ rajt⭑·e
;
rajt⭑·i
(ntr)
1.
Hav⭑·i la⭑ rajt⭑·on pri⭑: la⭑ edz⭑·in·o rajt⭑·as pri⭑ li⭑·a korp⭑·o ; ili rajt⭑·as
hav⭑·i propr⭑·an centr⭑·on de⭑ kultur¹·o ; kio·n rajt⭑·as leon⭑·o, ne⭑ rajt⭑·as
azen⭑·o ; vi rajt⭑·as ricev⭑·i kompens¹·on pro⭑ la⭑ perd⭑·o.
2.
Hav⭑·i permes⭑·on pri⭑: ĉu⭑ ni ne⭑ rajt⭑·as manĝ⭑·i kaj⭑ trink⭑·i ? ĉu⭑ mi
rajt⭑·as regal⭑·i vi·n per⭑ glas⭑·et·o da⭑ likvor⭑·o ?
rajt⭑·ig·i
(tr)
1.
Don⁽⁺⁾·i al⭑ iu ia·n rajt⭑·on: regul⭑·a kaj⭑ rajt⭑·ig·it·a kongres⭑·a voĉ⭑-don⭑·ad·o ;
li ne⭑ est⭑·as rajt⭑·ig·it·a ; ricev⭑·i la⭑ rajt⭑·ig·on profit⭑·i de⭑ la⭑
trezor⭑·ej·o ; la⭑ reĝ⭑·o send⭑·os al⭑ vi si⭑·ajn rajt⭑·ig·it·ojn ; kio
do⭑ rajt⭑·ig·as la⭑ katolik¹·an gvid⭑·ant·ar·on postul⭑·i status⁽⁺⁾·on en⭑ eŭrop⭑·a
konstituci²·o, se⭑ ĝi neniam⭑ montr⭑·is em⭑·on predik⭑·i por⭑ eŭrop⭑·a
komun⭑·ec·o […] ?
2.
Ig⭑·i io·n laŭ·rajt⭑·a, oficial⭑·e konfirm⭑·i: rajt⭑·ig·a dokument⭑·o.
{konfirm⭑·i} , {sankci⭑·i}
rajt⭑·ig·il·o
{Permes⭑·il·o} : post⭑ montr⭑·i si⭑·ajn oficial⭑·ajn rajt⭑·ig·il·ojn, ili
dir⭑·as si⭑·ajn nom⭑·ojn: kaj⭑ ; montr⭑·u al⭑ mi vi⭑·an
stir⁹·o-rajt⭑·ig·il·on, mi pet⭑·as ; la⭑ origin¹·aj CC-rajtigiloj est⭑·is
baz¹·it·aj sur⭑ uson⁹·a leĝ⭑·ar·o kaj⭑ ne⭑ nepr⭑·e hav⭑·as jur⭑·an valid⁴·on en⭑
ali⭑·aj land⭑·oj . {licenc⁸·o}
aŭtor⭑-rajt⭑·o, kopi⭑-rajt⭑·o
En⭑ civil¹·a jur⭑·o, la⭑ ekskluziv²·aj rajt⭑·oj de⭑ aŭtor⭑·o de⭑ verk⭑·o
scienc⭑·a, art⭑·a aŭ⭑ literatur⭑·a kaj⭑ de⭑ li⭑·aj jur⭑·aj post⭑·e·ul·oj dispon⭑·i
dum⭑ difin⭑·it·a temp⭑·o pri⭑ la⭑ uz⭑·o, publik⭑·ig·o, re·produkt⭑·ad·o ktp de⭑
tiu verk⭑·o: en⭑ plej⭑~part⭑·o de⭑ Eŭrop⭑·o est⭑·as aŭtor⭑-rajt⭑·oj ĝis⭑ 70 jar⭑·oj
post⭑ la⭑ mort⭑·o de⭑ la⭑ aŭtor⭑·o ; se⭑ neces⭑·as, vi dev⭑·as ankaŭ⭑ ricev⭑·i
de⭑ vi⭑·a dung⭑·ant·o (se⭑ vi est⭑·as dung⭑·it·a program¹·ist·o) […] skrib⭑·an
mal·pretend⭑·on je⭑ la⭑ aŭtor⭑-rajt⭑·o .
azil²-rajt⭑·o, rifuĝ⭑-rajt⭑·o
Rajt⭑·o de⭑ persekut⭑·at·o al⭑ sekur⁴·ec·o en⭑ difin⭑·it·a rifuĝ⭑-lok⭑·o:
azil²-rajt⭑·o: la⭑ rajt⭑·o ob⁽⁺⁾-ten⭑·i azil²·on est⭑·as garanti⭑·it·a, respekt⭑·ant·e
la⭑ dispozici⁽⁺⁾·ojn de⭑ la⭑ Ĝenev⁽⁺⁾·a Konvenci²·o de⭑ la⭑ 28a de⭑ Juli⭑·o 1951 ;
roma⁽⁺⁾·oj sub·met⭑·is al⭑ Greki⁽⁺⁾·o pet⭑·on pri⭑ rifuĝ⭑-rajt⭑·o .
egal⭑+rajt⭑·a
Hav⭑·ant·a egal⭑·an rajt⭑·on: lingv⭑·o inter·naci⭑·a […] prezent⭑·us
egal⭑+rajt⭑·an propr⭑·aĵ·on de⭑ la⭑ tut⭑·a mond⭑·o, aparten⭑·ant·e special⭑·e al⭑
neniu el⭑ la⭑ ekzist⭑·ant·aj naci⭑·oj ; egal⭑+rajt⭑·ec·o de⭑ popol⭑·oj kaj⭑
minoritat⁽⁺⁾·oj ; egal⭑+rajt⭑·ec·o de⭑ vir⭑·in·oj kun⭑ vir⭑·oj .
ekzist⭑·o-rajt⭑·o
1.
La⭑ rajt⭑·o ekzist⭑·i: tiu·j derviŝ⁽⁺⁾·oj kaj⭑ ali⭑·aj ne⭑ plu⭑ hav⭑·as laŭ·leĝ⭑·an
ekzist⭑·o-rajt⭑·on en⭑ Turki⁽⁺⁾·o; pri⭑ la⭑ ekzist⭑·o-rajt⭑·o de⭑ hom⭑·ar·o, kiu
nask⭑·is ŝtat⭑·estr·ojn kiel⭑ .
2.
{Ekzist⭑·o-kial⭑·o} : la⭑ ekzist⭑·o-rajt⭑·o de⭑ Esperant⭑·o est⭑·as ĝust⭑·e tio,
ke⭑ ĝi ebl⭑·ig·as kontakt¹·on kaj⭑ inter·kompren⭑·iĝ·on inter⭑ hom⭑·oj
divers⭑+land⭑·aj kaj⭑ divers⭑+lingv⭑·aj .
voĉ⭑-don⭑-rajt⭑·o, balot²-rajt⭑·o
Rajt⭑·o je⭑ unu⭑ voĉ⭑·o en⭑ voĉ⭑-don⭑·o aŭ⭑ balot²·o: en⭑ Angli⁽⁺⁾·o kaj⭑ Uson⁹·o iu·j
hom⭑·oj, ĝeneral¹·e re·for·mem⭑·aj, tamen⭑ kontraŭ⭑·is la⭑ vir⭑·in·an
balot²-rajt⭑·on ; al⭑ la⭑ urn⭑·oj ir⭑·is 56 % de⭑ la⭑ voĉ⭑-don⭑-rajt⭑·ig·it·oj .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.50 2023/10/21 18:28:34 ]
__________________________________________________________________