vidu ankaŭ la klarigojn
ras¹·/·o
ras¹·o
1.
{Sub·speci⁽⁺⁾·o} , est⭑·iĝ·int·a ekz. pro⭑ bred⁸·ad·o, kultur¹·ad·o aŭ⭑ geografi⭑·a
izol⭑·it·ec·o: bel⭑·a ras¹·o de⭑ kok⭑·oj, de⭑ roz⭑·oj;
a)
Ras¹·o animal⁸·a: la⭑ ĉeval⭑·oj el⭑ tiu ras¹·o ( )
sovaĝ⭑·e viv⭑·is en⭑ la⭑ vast⭑·eg·aj step⭑·oj de⭑ Centr⭑·a Azi⁸·o ; la⭑
balanc⭑-ĉeval⭑·o parol⭑·is pri⭑ kur⭑-dres⭑·ad·o kaj⭑ pri⭑ ras¹·a sang⭑·o .
{ĉeval⭑-ras¹·o} , {hund⭑-ras¹·o}
b)
Ras¹·o {vegetal⁸·a} : ekzist⭑·as mil⭑·oj da⭑ divers⭑·aj pom⭑-ras¹·oj;
ekzempl⭑·e, unu⭑ ras¹·o de⭑ tritik⭑·o hav⭑·as 14 kromosom⁹·ojn, du⭑·a
hav⭑·as 28, tri⭑·a hav⭑·as 42 ; Hungari⁽⁺⁾·o nun·temp⭑·e […] uz⭑·as, krom⭑
inter·naci⭑·ajn, ĉirkaŭ⭑ 10 en·land⭑·ajn vin⭑-ber⭑-ras¹·ojn por⭑ la⭑
vin⭑-produkt⭑·ad·o ; la⭑ kresk⭑·o de⭑ kvar⭑ greft⁽⁺⁾+kombin⭑·aĵ·oj de⭑ fru⭑·a
ter⭑-pom⭑-ras¹·o ( ) kaj⭑ mal·fru⭑·a ( ) est⭑·as
stud¹·it·a .
{spec⭑·o^1}
2.
En⭑ {antropologi¹·o} ĝis⭑ la⭑ 20a jc: ar⭑·o da⭑ hom⭑·oj kiu·j plej⭑+part⭑·e
hav⭑·as komun⭑·ajn korp⭑·ajn apart⭑·aĵ·ojn en⭑ si⭑·aj korp⭑·aj trajt⭑·oj: oni
trov⭑·is ĉi⭑ tie nigr⭑·ajn kaj⭑ ali⭑·ajn ne·eŭrop⭑·ajn ras¹·ojn, kiu·j
diferenc⭑·as de⭑ la⭑ blank⭑·ul·oj (1) fizik⭑·e kaj⭑ (2) rilat⭑·e al⭑
ekonom⁽⁺⁾·i-soci³·a nivel⭑·o ; egal⭑·ec·o de⭑ ĉiu·j popol⭑·oj, naci⭑·oj kaj⭑ ras¹·oj
; kruc⭑·iĝ·ad·o de⭑ ras¹·oj ; negr¹·o de⭑ l'⭑ plej⭑ nigr⭑·a ras¹·' ; Malajzi⁽⁺⁾·o
est⭑·as land⭑·o kie loĝ⭑·as divers⭑·aj ras¹·oj ; la⭑ poem¹·o „La⭑ infan⭑·a ras¹·o“
de⭑ . {etn⁹·o}
Rim.: Per⭑ genetik⁽⁺⁾·aj esplor⭑·oj montr⭑·iĝ·is, ke⭑ ĉe⭑ la⭑ modern¹·a hom⭑·o
(t.e. ) la⭑ koncept²·o de⭑ hom⭑·aj ras¹·oj ne⭑ hav⭑·as
biologi¹·an baz¹·on. Ali⭑+vort⭑·e la⭑ genetik⁽⁺⁾·a vari³·ad·o en⭑·e de⭑ unu⭑·op·a etn⁹·o
est⭑·as sam⭑·e grand⭑·a kiel⭑ inter⭑ divers⭑·aj etn⁹·oj. La⭑ modern¹·aj hom⭑·oj
pra- kaj⭑ nun·temp⭑·e tiom⭑+grad⭑·e migr⭑·ad·is kaj⭑ inter·miks⭑·iĝ·is, ke⭑ ne⭑
pov⭑·is apart⭑·iĝ·i ras¹·oj kiel⭑ ĉe⭑ geografi⭑·e izol⭑·it·aj speci⁽⁺⁾·oj aŭ⭑
hejm⭑-best⭑·oj. Pli⭑·e tiu koncept²·o est⭑·is oft⭑·e mis·uz⭑·at·a de⭑ ras¹·ism·aj
kaj⭑ {faŝism} aj⁽⁺⁾ ideologi⁹·oj.
3.
{Gent⁽⁺⁾·o} , {etn⁹·o} : id⭑·oj el⭑ la⭑ ras¹·o de⭑ ; vi est⭑·as ras¹·o
elekt⭑·it·a ; la⭑ ras¹·o Izrael⭑·a ; la⭑ al·flu⭑·o de⭑ fremd⭑·ul·oj detru⭑·is la⭑
unu⭑·ec·on de⭑ la⭑ ras¹·o ; ĉiu popol⭑·o far⭑·as konstru⭑·aĵ·ojn, konform⭑·ajn
al⭑ ĝi⭑·a ras¹·o kaj⭑ gust⭑·o .
ras¹·ism·o
Mal·estim⭑·o aŭ⭑ eĉ⭑ atak⭑·em·o kontraŭ⭑ hom⭑·oj diferenc⭑·aj, rigard⭑·at·aj
kiel⭑ mal·super⭑·aj: lukt²·o kontraŭ⭑ ras¹·ism·o komenc⭑·iĝ·as per⭑ eduk⭑·ad·o ;
mi sci⭑·as bon⭑·e […] pri⭑ la⭑ ras¹·ism·o ĉe⭑ eŭrop⭑·an·oj . {faŝism⁽⁺⁾·o}
ras¹·ist·o
Hom⭑·o mal·favor⭑·a, mal·ŝat⭑·a aŭ⭑ atak⭑·em·a al⭑ hom⭑·oj diferenc⭑·aj: histeri¹·i
pri⭑ Eŭrop⭑·o en⭑ la⭑ man⭑·oj de⭑ faŝist⁽⁺⁾·oj, ras¹·ist·oj kaj⭑ ali⭑·aj
eks·trem⭑-dekstr⭑·em·ul·oj ; ili nutr⭑·is la⭑ antaŭ·juĝ⭑·ojn de⭑ ras¹·ist·oj kaj⭑
dekstr⭑·em·ul·oj, kiu·j tim⭑·as mal·for·tig⁸·on de⭑ tradici¹·aj kultur¹·oj kaj⭑
mor⭑·oj .
bon⭑+ras¹·a
Est⭑·ant·a an⭑·o de⭑ ras¹·o kun⭑ bon⭑·aj, util⭑·aj ec⭑·oj: kurier⭑·oj sur⭑ bon⭑·e
kur⭑·ant·aj bon⭑+ras¹·aj ĉeval⭑·oj ; hund⭑·o bon⭑+ras¹·a est⭑·as bon⭑·a por⭑ ĉas⭑·o ;
hom⭑·id·o, hav⭑·ant·e bon⭑+ras¹·an sang⭑·on kaj⭑ genealogi²·an list¹·on kiel⭑ la⭑
Arab⁸·aj ĉeval⭑·oj .
miks⭑+ras¹·ul·o
Id⁽⁺⁾·o de⭑ divers⭑+etn⁹·aj ge·patr⭑·oj: indian⁽⁺⁾·oj kaj⭑ blank⭑·aj fremd⭑·ul·oj,
plej⭑+part⭑·e miks⭑+ras¹·ul·oj, loĝ⭑·as nun·temp⭑·e pac⭑·e sur⭑ la⭑ argentin⁽⁺⁾·a kaj⭑
ĉili⁽⁺⁾·a dekliv⭑·oj de⭑ la⭑ esting⭑·iĝ·int·a vulkan⭑·o ; kio pri⭑ miks⭑+ras¹·ul·oj
– du⭑·on·e blank⭑·aj du⭑·on·e nigr⭑·aj ?
pur⭑+ras¹·a
Best⭑·o, id⭑·o de⭑ sam⭑+ras¹·aj ge·patr⭑·oj: pur⭑+ras¹·a hund⭑·o; en⭑ 2004 la⭑ last⭑·a
„pur⭑+ras¹·a“ franc⭑·a urs⭑·in·o est⭑·is mort⭑-paf⭑·it·a ekster·leĝ⭑·e .
sam⭑~ras¹·an·o
Sam⭑·et~nan⁹·o: li pli⭑·a+grad⭑·e sukces⭑·as est⭑·i akcept⭑·at·a, ol⭑ ali⭑·aj li⭑·aj
sam⭑~ras¹·an·oj ; tiu est⭑·as la⭑ unu⭑·a foj⭑·o, kiam⭑ mi parol⭑·is kun⭑ ali⭑·a
sam⭑~ras¹·an·o per⭑·e de⭑ skrib⭑·aj vort⭑·oj .
ĉeval⭑-ras¹·o
Sub·speci⁽⁺⁾·o de⭑ {ĉeval⭑·oj} : nun⭑ plu⭑ ekzist⭑·as unu⭑-nur⭑·a kvazaŭ⭑ sovaĝ⭑·a
ĉeval⭑-ras¹·o .
hund⭑-ras¹·o
Sub·speci⁽⁺⁾·o de⭑ {hund⭑·oj} : la⭑ Labrador⁽⁺⁾·a Ĉas⭑-hund⭑·o, aŭ⭑ Labrador⁽⁺⁾·o,
est⭑·as vast⭑·e kon⭑·at·a hund⭑-ras¹·o; Ili (la⭑ hobi⁽⁺⁾·ul·oj) sen·erar⭑·e
disting⭑·as ĉiu·jn hund⭑-ras¹·ojn kaj⭑ difin⭑·as la⭑ hibrid⁽⁺⁾·ojn .
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.46 2023/10/25 09:25:08 ]
__________________________________________________________________