revoluci¹·/·o

revoluci¹·o

   1.
          Subit⭑·a, oft⭑·e per·fort⭑·a, ŝanĝ⭑·o en⭑ politik¹·a reĝim³·o de⭑ iu land⭑·o:
          rus⭑·a revoluci¹·o 1905, la⭑ rus⭑·a Revoluci¹·o 1917 ; kiam⭑ est⭑·is ses⭑+jar⭑·a
          knab⭑·et·o  en⭑ urb⭑·o  , ĵus⭑ fin⭑·iĝ·is du⭑·a
          revoluci¹·o kaj⭑ post·las⭑·is ĉie sang⭑·on, larm⭑·ojn, akr⭑·ajn sent⭑·ojn ;
          german⭑·oj […] spert⭑·is ankaŭ⭑ tio·n: almenaŭ⭑ unu⭑ pac⭑·an kaj⭑ sukces⭑·an
          revoluci¹·on en⭑ 1989 ; la⭑ potenc⭑·a arme¹·o de⭑ Gard⭑·ant·oj de⭑ Islam⁽⁺⁾·a
          Revoluci¹·o publik⭑·ig·is minac⭑-leter⭑·on kontraŭ⭑ kler⭑·ul·oj kaj⭑ tiu·j,
          kiu·j apog⭑·as re·form⭑·on . {ŝtat⭑-renvers⭑·o}

   2.
          Subit⭑·a grav⭑·a ŝanĝ⭑·iĝ·o en⭑ ir⭑·ad·o de⭑ ia⭑ daŭr⭑·ant·a afer⭑·o: revoluci¹·o
          efektiv⭑·iĝ·is en⭑ la⭑ prez⭑·oj; cent⭑·o da⭑ plej⭑ grand⭑·aj el·pens⭑·oj ne⭑
          far⭑·os en⭑ la⭑ viv⭑·o de⭑ la⭑ hom⭑·ar·o tia·n grand⭑·an kaj⭑ bon⭑+far⭑·an
          revoluci¹·on, kia·n far⭑·os la⭑ en·konduk⭑·o de⭑ lingv⭑·o inter·naci⭑·a ; la⭑
          esperant⭑·ist·oj kompren⭑·as tre⭑ bon⭑·e, ke⭑ lingv⭑·o […] pov⭑·as dis·volv⭑·iĝ·i
          nur⭑ per⭑ tre⭑ sin⁸+gard⭑·a voj⭑·o de⭑ natur⭑·a evoluci³·o, sed⭑ ĝi tuj⭑ mort⭑·us,
          se⭑ oni vol⭑·us ĝi·n dis·volv⭑·i per⭑ kontraŭ·natur⭑·a kaj⭑ danĝer⭑·eg·a voj⭑·o
          de⭑ revoluci¹·o ; de⭑~post⭑ sen·kolektiv³·ig·o, la⭑ vjetnam⁽⁺⁾·a agr⁽⁺⁾·o-kultur¹·o
          tra·viv⭑·is ver⭑·an revoluci¹·on ; la⭑ manipul²·ad·o de⭑ gen⁹·oj en⭑ tiu
          komenc⭑·o de⭑ la⭑ tri⭑·a jar⭑-mil⭑·o dev⭑·as ven⭑·ig·i terapeŭtik⁽⁺⁾·an revoluci¹·on
          kompar⭑·ebl·an al⭑ tiu de⭑ antibiotik⁹·oj .

revoluci¹·a

          Rilat⭑·a al⭑ revoluci¹·o: revoluci¹·a kant⭑·o ; la⭑ politik¹·o de⭑ la⭑
          teritori²·a ŝtat⭑·o en⭑ la⭑ provinc⭑·o est⭑·is in⭑-vers⭑·it·a al⭑ tiu de⭑
          dis·fal⭑·ig·o de⭑ la⭑ ŝogun⁽⁺⁾·ej·o, kio ek·start⁸·ig·is la⭑ tut⭑+land⭑·an
          revoluci¹·an lavang⭑·on ;  (1877-1910) […]
          fond⭑·is en⭑ 1900 kun⭑ kelk⭑·aj ali⭑·aj student⭑·oj kontraŭ·leĝ⭑·an
          revoluci¹·an ukrain⁽⁺⁾·an parti⭑·on ; dis·fal⭑·is la⭑ orient⭑+eŭrop⭑·a
          social²·ism·a blok³·o kun⭑ revoluci¹·aj politik¹·aj kaj⭑ soci³·aj sekv⭑·oj ;
          Paŭl⭑·o predik⭑·is io·n revoluci¹·an: ĉiu·j hom⭑·oj est⭑·as fil⭑·oj de⭑ Di⭑·o, ne⭑
          disting⭑·ebl·as jud³·oj de⭑ goj⁽⁺⁾·oj, grek⁸·oj kaj⭑ roman¹·oj ne⭑ bezon⭑·as est⭑·i
          cirkumcid⁹·it·aj por⭑ iĝ⭑·i krist⭑·an·oj .

revoluci¹·i

          Far⭑·i revoluci¹·on: revoluci¹·as labor⭑·ist·oj ; la⭑ mal·sat⭑·eg·aj best⭑·oj
          subit⭑·e revoluci¹·as unu⭑ nokt⭑·on kaj⭑ pel⭑·as la⭑ bien⭑·ist·on, s-ro
           , li⭑·an edz⭑·in·on, kaj⭑ li⭑·an dorlot⭑+best⭑·an korv⭑·on […] de⭑ la⭑
          bien⭑·o ;  revoluci¹·is la⭑ manier⭑·on registr⭑·i muzik⭑·on ;
          la⭑ last⭑·a em⭑·o de·ven⭑·a de⭑ Japani⁽⁺⁾·o kiu revoluci¹·as gotik²·an estetik¹·on
          est⭑·as la⭑ soci³-fenomen¹·o  ,  (gotik²·aj lol⭑·it·oj aŭ⭑
          pli⭑ ĝust⭑·e gotik²·aj nimf¹·et·oj) .

revoluci¹·ig·i

   (tr)

          {Revoluci¹·i} ; ŝanĝ⭑·i per⭑ revoluci¹·o: princip⭑·oj kaj⭑ metod¹·oj
          aplik³·at·aj de⭑ monat⭑·o pov⭑·us, sub⭑ cert⭑·aj kondiĉ⭑·oj, revoluci¹·ig·i la⭑
          nun⭑·an inter·naci⭑·an inform¹·--sistem⭑·on direkt⭑·e al⭑ Nov⭑·a Inter·naci⭑·a
          inform¹·--ord⭑·o ; la⭑ okcitan⁽⁺⁾·a […] revoluci¹·ig·is la⭑ tut⭑+eŭrop⭑·an
          pens⭑·ad·on kaj⭑ estetik¹·on, kaj⭑ influ⭑·is la⭑ tut⭑·an okcident⭑·an Eŭrop⭑·on
          dum⭑ pli⭑ ol⭑ 200 jar⭑·oj inter⭑ la⭑ 11a kaj⭑ 14a jar⭑-cent⭑·oj ; tio
          indik³·os, ke⭑ la⭑ civilizaci³·o pelasg⁽⁺⁾·a est⭑·as pli⭑ antikv⭑·a ol⭑ la⭑
          egipt⁽⁺⁾·a aŭ⭑ la⭑ helen⁽⁺⁾·a-romi⁽⁺⁾·a, tio not⭑·ind·e revoluci¹·ig·os ĝis⭑~nun⭑·an
          histori⭑·an pens⭑·ad·on .

          Rim.: La⭑ vort⭑·o „revoluci¹·ig·i“ aper⭑·as en⭑ PV kun⭑ tiu senc⭑·o, sed⭑
          prav⭑·e korekt⭑·iĝ·is en⭑ PIV. Tio, kio aper⭑·as en⭑ la⭑ supr⭑·aj ekz-oj⁽⁺⁾
          kiel⭑ subjekt⭑·o, ne⭑ kaŭz⭑·is la⭑ revoluci¹·on, sed⭑ ŝanĝ⭑·iĝ·is per⭑
          revoluci¹·o. Oni dev⭑·us do⭑ anstataŭ⭑·e skrib⭑·i „en·revoluci¹·iĝ·i“ aŭ⭑
          „ŝanĝ⭑·iĝ·i per⭑ revoluci¹·o“, aŭ⭑ sekv⭑·i PIV kaj⭑ Vikipedi⁽⁺⁾·on kaj⭑ skrib⭑·i
          „revoluci¹·is la⭑ sistem⭑·on, la⭑ pens⭑·ad·on“ ktp.

revoluci¹·ul·o

          An⭑·o de⭑ revoluci¹·a mov⭑·ad·o:  organiz¹·is puĉ⁽⁺⁾·on en⭑ Ĉili⁽⁺⁾·o kontraŭ⭑
           , kiu ne⭑ est⭑·is naci⭑·a revoluci¹·ul·o nek⭑
          instrument¹·o por⭑ soveti⁽⁺⁾·aj potenc⭑·ul·oj ; revoluci¹·ul·oj, cel⭑·ant·aj
          renvers⭑·i la⭑ ŝogun⁽⁺⁾·an reĝim³·on ; ili ne⭑ plu⭑ pov⭑·is lig⭑·i kontakt¹·on al⭑
          la⭑ aktiv⭑·aj revoluci¹·ul·oj .

antaŭ·revoluci¹·a

          Rilat⭑·a al⭑ temp⭑·o antaŭ⭑·ant·a revoluci¹·on, okaz⭑·int·a antaŭ⭑ ĝi:
          astrakan⁽⁺⁾·a mal·nov⭑+reĝim³·a antaŭ·revoluci¹·a ĉap⭑·o .

industri⭑·a revoluci¹·o

          Teĥnik³·a kaj⭑ ekonomi¹·a {ŝanĝ⭑·o} ekinta en⭑ la⭑ 19a jar⭑-cent⭑·o en⭑
          Angl⭑·uj·o kun⭑ ek·uz⭑·o de⭑ industri⭑·aj maŝin⭑·oj, vast⭑·iĝ·int·a al⭑ la⭑ mond⭑·o,
          kun⭑ daŭr⭑·aj sekv⭑·oj en⭑ ĉiu·j aspekt¹·oj de⭑ hom⭑·aj soci³·oj: maŝin⭑·ism·o
          ven⭑·ig·is la⭑ industri⭑·an revoluci¹·on, kiu perfekt⭑·ig·is
          hom⭑-ekspluat²·ad·on kaj⭑ prav⭑·ig·is la⭑ aktual⁴·an kapital¹·ism·on ; la⭑
          produkt⭑·ad·o lud⭑·is mal·grand⭑·an rol¹·on en⭑ ekonomi¹·aj tekst⭑·oj antaŭ⭑ la⭑
          industri⭑·a revoluci¹·o .

kontraŭ·revoluci¹·o

          Reakci³·a renvers⭑·o, kiu prov⭑·as re·star⭑·ig·i antaŭ·revoluci¹·an
          situaci⭑·on: la⭑ venk⭑·o de⭑ la⭑ kontraŭ·revoluci¹·o […] ne⭑ sukces⭑·is
          stimul²·i li·n je⭑ venĝ⭑·o-kri⭑·oj ; dum⭑ pli⭑ ol⭑ 30 jar⭑·oj la⭑ popol⭑+lev⭑·iĝ·on
          oni dev⭑·is nom⭑·i oficial⭑·e kontraŭ·revoluci¹·o aŭ⭑, iom⭑ neŭtral²·e, sed⭑
          kun⭑ mal·aprob⭑·ig·a akcent⭑·o, „la⭑ event⁸·oj de⭑ '56” .

post·revoluci¹·a

          Rilat⭑·a al⭑ temp⭑·o sekv⭑·ant·a la⭑ revoluci¹·on, okaz⭑·ant·a post⭑ ĝi: la⭑
          eduk⭑·a SAT-labor⭑·o est⭑·as antaŭ⭑- kaj⭑ post·revoluci¹·a, ne⭑ dum·revoluci¹·a
          .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.47 2023/10/20 19:20:37 ]
     __________________________________________________________________