vidu ankaŭ la klarigojn
rigard·/·i

rigard·i

   (tr)

   1.
          Direkt·i si·an vid·on sur: li […] rigard·as mal·supr·en sur la kamp·on
          ; rigard·u bon·e, kio est·as antaŭ vi ; la mort·o daŭr·ig·is rigard·i
          li·n per si·aj grand·aj mal·plen·aj okul-kav·oj ; en·ven·int·e por rigard·i
          la gast·ojn ; ili fiks¹·e rigard·is al la ĉiel·o ; ŝi iom lev·iĝ·is kaj
          rigard·is al la pord·o ; mi rigard·is tra fenestr·o ; ŝi·a frat·in·o
          pov·is nur rigard·i al ŝi en la vizaĝ·on ; ni rigard·is sur la
          mar·on, sur la mult·ajn ŝip·ojn kaj trans·en al la sved⁸·a bord·o ;
          mal·ŝat·e rigard·i iu·n de alt·e ; tra la pord·o rigard·is intern·en la
          stel-plen·a ĉiel·o ; la sun-radi·oj neniam rigard·as tiu·n faŭk·on.
          {vid·i} , {okul·i}

   2.
          Trov·iĝ·i en direkt·o al: fenestr·oj rigard·ant·aj al la kort·o ; tie·n
          el ĉiu el la du dom·oj rigard·is fenestr·o . {direkt·iĝ·i al} ,
          {ir·i^3}

   3.
          Inform¹·i si·n, {kontrol·i} , {konstat·i} : Mari·nj·o, rigard·u, kio
          el·ir·as el la buŝ·o de vi·a frat·in·o ; rigard·u, pro kio est·as la
          bru·o ; kiu don·as al vi rajt·on rigard·i al la fund·o de mi·a kor·o ?
          unu general·o vol·is rigard·i, kiel oni nutr·as la soldat·ojn ;
          anstataŭ blind·e babil·ad·i, rigard·u ( {konsider·u} ) la fakt¹·ojn .
          {esplor·i} , {inform¹·iĝ·i} , {sci·iĝ·i}

   4.
          Atribu¹·i al iu  io ia·n ec·on; {juĝ·i} , {taks·i} , {opini·i} : ni
          dev·us rigard·i li·n kiel perfid·ul·on ; rigard·i Esperant·on nur de
          ĝi·a flank·o praktik·a ; ili rigard·is si·n kiel plej kompetent·ajn en
          la afer·o ; oni rigard·as ili·n kiel hom·ojn frenez·ajn ; rigard·i io·n
          kiel tre grav·an (vd {al·lig·i} ); ili rigard·as la ide·on de lingv·o
          inter·naci·a kiel sen·senc·an infan·an fantazi¹·on ; rigard·u ĝi·ajn
          frukt·ojn kvazaŭ konsekr⁴·it·aj ; tiu·j naiv·aj kontraŭ·parol·oj est·is
          rigard·at·aj kiel ver·oj ne ebl·ig·ant·aj iu·n dub·on ;  mal·saĝ·ul·o, se
          li silent·as, est·us rigard·at·a kiel saĝ·ul·o . {konsider·i} , {pren·i
          ^5}

rigard·o

          Ag·o  manier·o rigard·i: ĵet·i rigard·on al iu ; ĵet·i rigard·on sur
          iu·n  io·n ; la vir·in·o dum moment·o akompan·is li·n per rigard·o
          mal·varm·a kaj mok·a ; nub·a, riproĉ·a rigard·o; koler·a rigard·o
          el·fulm·is el sub li·aj kun·tir·it·aj brov·oj; ĉe la rigard·o, kiom far·i
          rest·as .

rigard·aĉ·i

          Stult²·e rigard·i: rigard·aĉ·i kiel bov·id·o ; kie·n mal·aper·is la
          ard³·ant·o, kiu tiel rigard·aĉ·is mi·n ? {gap⁽⁺⁾·i}

rigard·eg·i

          Insist¹·e, long·e rigard·i: oni komenc·is ĉirkaŭ·ven·i kaj rigard·eg·i la
          fremd·ul·ojn .

rigard·em·a

          Sci+vol·e vid+am·a: kia mult·eg·o da sen·labor·ul·oj de ĉiu·j stat·oj kaj
          ·oj puŝ·iĝ·ad·is ĉi tie, por kontent·ig·i si·an rigard·em·ec·on! .

antaŭ·rigard·i

   (tr)

          Anticip³·e rigard·i: ne sen mal·trankvil·ec·o ŝi antaŭ·rigard·is la
          epok·on en kiu, kiam ŝi·a graved·o far·iĝ·os vid·ebl·a, ŝi ne pov·os plu
          ĝi·n kaŝ·i ; kred·u al mi, mi antaŭ·rigard·is tiu·n ĉi vizit·on kun
          ne·mal·grand·a avid·ec·o ; est·as tre rekomend·ind·e ĉiam antaŭ·rigard·i,
          kaj nur post·e konserv·i (la tekst·on de redakt¹·at·a artikol·o) .
          {antaŭ·vid·i} , {anticip³·i} , {atend·i^2}

antaŭ·rigard·o

          Anticip³·a ekzamen·o.

ĉirkaŭ·rigard·i

   (tr)

   1.
          Rigard·i ĉirkaŭ si, al divers·aj direkt·oj: d-ro 
          ĉirkaŭ·rigard·as kaj vid·ant·e, ke li est·as sol·a, el·poŝ·ig·as bulk·on
          kaj ek·maĉ·as ; kaj li ĉirkaŭ·rigard·is, por vid·i tiu·n, kiu tio·n
          far·is ; kaj ĉirkaŭ·rigard·ant·e tiu·jn, kiu·j rond·e ĉirkaŭ li sid·is,
          li dir·is: jen mi·a patr·in·o kaj mi·aj frat·oj !

   2.
          {Pri·rigard·i} : post tio en·ir·os la pastr·o, por ĉirkaŭ·rigard·i la
          dom·on ; mi direkt·is mi·an kor·on, por ek·kon·i saĝ·ec·on, kaj por
          ĉirkaŭ·rigard·i la afer·ojn, kiu·j est·as far·at·aj sur la ter·o ; li
          ĵet·is rapid·an ĉirkaŭ·rigard·on sur la mal·riĉ·ajn vest·ojn de la jun·a
          vir·in·o .

ek·rigard·i

   (ntr)

          Mal·long·e, rapid·e turn·i la okul·ojn al: anstataŭ babil·ad·i ĉia·n
          teori·an sen·senc·aĵ·on, ili bezon·is nur mal·ferm·i la okul·ojn kaj
          ek·rigard·i ! kiam ŝi de·nov·e si·n re·turn·is kaj ek·rigard·is la lun·on,
          ŝajn·is al ŝi, ke ĝi·a vizaĝ·o trov·iĝ·as tut·e proksim·e antaŭ ŝi ; Li
          ek·rigard·as la ter·on, kaj ĝi trem·as, Li ek·tuŝ·as la mont·ojn, kaj
          ili fum·iĝ·as ; ek·rigard·int·a en anim·ojn de milit·--veteran¹·o .

ek·rigard·o

          Mal·long·a rigard·o: ek·rigard·o al Budhismo ; oni per unu ek·rigard·o
          penetr·as en la kapt+urn·an profund·on .

el·rigard·i

   1.
          (ntr)
          Rigard·i de, el iu lok·o: ŝi ven·is al dom·et·o, el kiu el·rigard·is
          mal·jun·a vir·in·o ; plej ĉarm·aj kap·et·oj de anĝel·oj el·rigard·is inter
          la fald·oj! ; post la unu·a vic·o de iom·et·e verd·aj mont·et·oj
          el·rigard·is nud·aj alt·aĵ·oj ; el ĝarden·o el·rigard·is iu hom·o kaj
          spion·is la vojaĝ·ant·on .

   2.
          (ntr)
          {Aspekt¹·i} : oni pov·is vid·i la sun·on, kiu el·rigard·is kiel purpur·a
          flor·o ; [li] viŝ·is al si la ŝvit·on de la vizaĝ·o, kiu el·rigard·is
          tut·e ruĝ·a kaj ekscit·it·a ; la blank·a steb·it·a lit-kovr·il·o ne pov·is
          kost·i pli ol 10 ŝiling¹·ojn, sed kiel bel·e ĝi el·rigard·is !

   3.
          (tr)
          El·elekt·i per zorg·a rigard·ad·o: la agl·o […] de mont·a pint·o […]
          el·rigard·as por si manĝ·aĵ·ojn ; vi ek·am·is ili·an kuŝ·ej·on,
          el·rigard·is por vi oportun·an lok·on .

en·rigard·i

   (tr)

          Rigard·i al la intern·o de: ili en·rigard·is en la kest·on ; dum ŝi
          plor·is, ŝi klin·iĝ·is, kaj en·rigard·is en la tomb·on ; ni en·rigard·is
          tra la fenestr·oj ; ŝi el·ramp·is el si·a mal·grand·a lit·o, al·ir·is tre
          mal·laŭt·e al la pord·o kaj en·rigard·is en la ali·an ĉambr·on ; ŝi
          demand·e en·rigard·as mi·ajn okul·ojn .

fiks¹-rigard·i

          Rigard·ad·i, ne de·turn·ant·e la okul·ojn: ŝi·aj grand·aj humid⁸·aj okul·oj
          fiks¹-rigard·is mi·n kaj ne·sent·ebl·e mi dron·is en ili·a profund·ec·o ;
          li fiks¹-rigard·as la vizit·ant·ojn, ili rigid·e re·rigard·as li·n .

ĝu-rigard·i

   (tr)

          Plezur·e, ĝu·e rigard·i, {admir·i} , {kontempl⁽⁺⁾·i} : kar·a  ,
          de kiam vi kresk·is, mi·a okul·o ĉiam post·sekv·as vi·n, mi neniel
          pov·as sufiĉ·e ĝu-rigard·i vi·n !

mir-rigard·i

          Rigard·i kun mir·a mien·o: ĉu  est·is konstern·it·a de la vid·aĵ·o,
          mir-rigard·ant·e la deleg¹·it·on kiel vir·o el ŝton·o .

mond-rigard·o

          {Mond-koncept²·o} : la aŭtor·o dum si·a ne·long·a viv·o […] sukces·is
          part·o-pren·i grav·eg·ajn event⁸·ojn kaj dram¹·ec·e evolu²·ig·i si·an
          mond-rigard·on .

post·rigard·i

   (tr)

          Rigard·i de mal·antaŭ·e, al iu mal·proksim·iĝ·ant·a: la ali·aj roz·oj
          post·rigard·is si·an frat·in·on kaj demand·is unu la ali·an: kie·n ŝi
          vetur·as? ;  si·n turn·is al  , kiu post·rigard·is
          la el·ir·ant·an edz·in·on kun mien·o, esprim·ant·a koler·on, hont·on kaj
          antaŭ·tim·on .

pri·rigard·i

   (tr)

          Zorg·e kaj detal·e rigard·i ĉiu·jn flank·ojn de io, {ekzamen·i^1} :
          kaj la pastr·o pri·rigard·os la infekt·it·aĵ·on kaj en·ŝlos·os la
          infekt·it·aĵ·on por sep tag·oj ; kaj la satrap¹·oj, region·estr·oj,
          milit·estr·oj, kaj konsil·ist·oj de la reĝ·o kun·ven·is, kaj
          pri·rigard·is tiu·jn vir·ojn, super kies korp·oj la fajr·o hav·is
          nenia·n fort·on ; kaj mi lev·iĝ·is nokt·e laŭ la torent¹·o kaj
          pri·rigard·is la mur·eg·on, kaj, tra·rajd·int·e de·nov·e tra la Pord·eg·o
          de la Val·o, mi re·ven·is ; li pri·rigard·is la kresk·aĵ·on, gust·um·is
          ĝi·n, sed pri ĝi nenio est·is dir·it·a en li·a scienc·o pri kresk·aĵ·oj
          ; mi star·as apud ŝi, fum·as kaj atent·e pri·rigard·as mi·an gant·on ;
          li sci+vol·e pri·rigard·is la ring·on ; li sopir·is spir·i la freŝ·an
          aer·on de fru·a maten·o en la ĝarden·o, por for·sku·i el si·a kap·o la
          fantom·o-reg·at·ajn rev·ojn, kaj por klar·e pri·rigard·i la situaci·on .

re·rigard·i

   1.
          Rigard·i mal·antaŭ·en: li for·las·is la val·on kun sopir·o, kaj
          vetur·ant·e re·rigard·is al ĝi de la voj·o ; ŝi konsci·iĝ·as pri la
          ne·dezir·at·a akompan·ant·o, ŝi konstern·iĝ·as, hezit³·as kaj re·rigard·as
          .

   2.
          Rigard·i kontraŭ·e al iu; {reciprok·i} rigard·on: li fiks¹-rigard·as la
          vizit·ant·ojn, ili rigid·e re·rigard·as li·n ; mi hezit³·is kiam mi
          vid·is ŝi·n, kaj ŝi re·rigard·is mi·n apati¹·e .

   3.
          Rigard·i de·nov·e, ripet·e: antaŭ la elokuci⁽⁺⁾·o la orator¹·o plur⁴+foj·e
          re·rigard·u si·ajn not·ojn ; mi sufiĉ·e kuraĝ·iĝ·is por […] ke mi
          re·rigard·u la impres·on pied·an, por el·trov·i, ĉu ĝi est·as [mi·a] .
          {ekzamen·i^1} , {kontrol·i}

   4.
          {Konsider·i} pas·int·ajn temp·ojn kaj ag·ojn: balanc·ant·e la kap·on
          [ŝi] re·rigard·is en la pas·int·ajn jar·ojn ; la re·rigard·o (kp
          {retrospektiv⁽⁺⁾·o} ) al la pas·int·o kaj la sen·tim·a observ·o de si mem
          dolor·is ŝi·n ; mi opini·as, ke mi mem est·as kulp·a, se re·rigard·i
          mal·antaŭ·en, mi sent·as tim·on !

sat~rigard·i

   (tr)

          Rigard·ad·i ĝis kontent·iĝ·o: la infan·oj  ne pov·as la patr·on
          sat~rigard·i, ĉar ili ne vid·is li·n tiel long·e .

sen·rigard·e al, sen·rigard·e ĉu

   (prepozici·aĵ·o)

          {Malgraŭ} io  iu, ĝi·n konsider·ant·e mal·grav·a, ne·atent·ind·a;
          {sen·konsider·e al} : la kat·o, sen·rigard·e al li·aj minac·oj, sibl·is
          kaj ten·iĝ·is ankoraŭ fort·e kroĉ·it·a ; oni atend·as de ĉiu·j atlet·oj
          montr·i al ni nepr·e la bel·ec·on de sport¹·o sen·rigard·e al ni·a apart·a
          rilat·o kun ili ; tiu ĉi last·a dev·as mal·aper·i kaj ced·i lok·on al
          la antikv·ul·o, sen·rigard·e, ĉu tiu est·as prav·e .

sub·rigard·i

          Rigard·i de sub·e supr·en; al hom·o oft·e en esprim·o de humil·ec·o, de
          pet·o...:  hezit³·is, iom sub·rigard·is Ĉan·on, ĉu li re·ag·as .

super·rigard·i

   (tr)

   1.
          {Rigard·i} de pli alt·a lok·o la tut·an ampleks·on de: ni man·o en
          man·o supr·en~ir·is la rond·an tur·on kaj super·rigard·is Kopenhag⁽⁺⁾·on kaj
          la mar·on ; ĉiu·mon·at·a period¹·aĵ·o posed·as ali+spec·ajn fort·ojn, ĝust·e
          ĝi·a distanc¹·o, ĉu fizik·a, ĉu temp·a, for de event⁸·oj rapid·e
          evolu²·ant·aj, ebl·ig·as al ĝi super·rigard·i kaj, laŭ+ebl·e, pri·koment⁹·i
          . {panoram²·i}

   2.
          {Kontrol·ad·i} la stat·on  la funkci¹·ad·on de: la ĉef·o est·is
          arb·ar·ist·o, sed li ankaŭ super·rigard·is la ter-kultur¹·ad·on de la
          bien·o ĉe Grand~torent¹·o . {gvat⁽⁺⁾·i^2}

super·rigard·o

   1.
          Vid·ebl·o, la ebl·o super·rigard·i^1 iom da spac·o: nenio blok³·is mi·an
          super·rigard·on al la sub·a dekliv·o .

   2.
          Kontrol·o, la ag·o super·rigard·i^2: la Ĝeneral¹·a Direktor¹·o ten·as
          super·rigard·on pri plen·um·o de la divers·aj operaci¹·oj .

   3.
          Verk·o (artikol·o, raport·o), en kiu oni resum⁽⁺⁾·e kaj konciz²·e
          prezent·as la ĉef·ajn sam+spec·ajn fenomen¹·ojn  okaz·int·aĵ·ojn en iu
          fak·o, la trakt·ot·an material·on de long·a verk·o ktp: en februar⁽⁺⁾·o vi
          leg·os tradici¹·an super·rigard·on pri la Esperant·a libr·o-produkt·ad·o .

tra·rigard·i

   (tr)

          Rigard·i ĝis·fin·e io·n en ĉiu·j ĝi·aj part·oj, unu post la ali·a,
          kvazaŭ skan⁹·ant·e: mi hodiaŭ tra·rigard·is la list¹·on de 465 
          -grup·oj kiu·j trov·ebl·as sub la serĉ-vort·o "Esperant·o". ; est·us
          bon·eg·e hav·i il·on, per·e de kiu ebl·us virtual⁹·e ĉe·est·i seminari¹·ojn
          kaj sekv·i ĉiu·jn okaz·ant·ajn preleg⁸·ojn, kurs¹·ojn, tra·rigard·i
          arkiv³·ojn de jam okaz·int·aj afer·oj ks. ; Mi ir·is en la nuks+arb·an
          ĝarden·on, Por tra·rigard·i la verd·ajn kresk·aĵ·ojn de la val·o, Por
          vid·i, ĉu la vin-ber-trunk·o burĝon·as, ĉu la granat-arb·oj flor·as. .

unu·a+rigard·e, je la unu·a rigard·o

          Laŭ unu·a vid·o, laŭ tuj⁽⁺⁾·a, {spontane³·a} impres·o: je l’ unu·a rigard·o
          oni ne pov·is supoz·i en li tre mult·ajn bon·ajn dezir·ojn por ali·aj
          hom·oj ; tiu fiŝ+kapt·ist·o, kiu·n unu·a+rigard·e li konsider·is kiel
          simpl·ul·on, inspir·is nun al li preskaŭ tim·on .

   [artikol-versi⁹·o: 1.149 2023/12/12 20:10:27 ]
     __________________________________________________________________