vidu ankaŭ la klarigojn
rul⭑·/·i
rul⭑·i
(tr)
1.
Antaŭ·en·ir⭑-ig⭑·i objekt⭑·on turn⭑·ant·e ĝi·n ĉirkaŭ⭑ ĝi mem⭑: rul⭑·i ŝton⭑·on,
ŝtip⭑·on, barel⭑·on antaŭ⭑ si; ĉiu el⭑ la⭑ sankt⭑·aj insekt⭑·oj rul⭑·is antaŭ⭑
si argil⭑·an bul⭑·et·on, tra⭑ la⭑ voj⭑·o, al⭑ la⭑ sabl⭑·oj ; tiam⭑ mi komenc⭑·is
rul⭑·ad·i mi·n en⭑ la⭑ delikat⭑·a liber⭑·a sabl⭑·o kaj⭑ turn⭑·o-blov⭑·is ĝi·n alt⭑·en
en⭑ form⭑·o de⭑ grand⭑·aj kolon⭑·oj, kia danc⭑·o tio est⭑·is! ; zon⭑·u vi·n per⭑
sak⭑·aĵ·o, rul⭑·u vi·n en⭑ cindr⭑·o, funebr⭑·u kiel⭑ pro⭑ sol⭑·a fil⭑·o, plor⭑·u
mal·dolĉ⭑·e, ĉar⭑ subit⭑·e ven⭑·os sur⭑ ni·n la⭑ pere⭑·ig·ant·o ; la⭑ mar⭑·o rul⭑·is
pez⭑·ajn ond⭑·eg·ojn sur⭑ la⭑ bord⭑·on ; roz⭑·oj flor⭑·is kaj⭑ tritik⭑·aj spik⭑·oj
rul⭑·is ond⭑·ojn da⭑ or⭑·o ; la⭑ buŝ⭑·o de⭑ l'⭑ poet¹·oj pli·grand⭑·ig·ant·e rul⭑·as
(re·dir⭑·as) tiu·n ag⭑·on . {turn⭑·i} , {volv⭑·i}
2.
Plen⭑·um·ig·i komput⁹·il·an program¹·on: mi rul⭑·is tiu·n test⁹·on sur⭑ ĉiu·j
platform⁽⁺⁾·oj; la⭑ program¹·o bon⭑·e rul⭑·iĝ·as per⭑ plej⭑ divers⭑·aj
komput⁹·il·oj; ĝi ne⭑ ebl⭑·ig·as, ke⭑ pli⭑ ol⭑ unu⭑ fremd⭑·a program¹·o rul⭑·iĝ·u
sam⭑+temp⭑·e sur⭑ la⭑ maŝin⭑·o ; por⭑ est⭑·i ver⭑·a „liber⭑·a program¹·o” la⭑
font⭑-program¹·o dev⭑·as est⭑·i dis·don⭑·at·a kun⭑ la⭑ rul⭑·ebl·aj program¹·oj .
rul⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ rul⭑·ad·o: la⭑ inka⁽⁺⁾·oj lud⭑·is per⭑ rul⭑·aj lud⭑·il·oj, tamen⭑ ne⭑
uz⭑·is la⭑ rad⭑·on en⭑ matur⭑+aĝ⭑·a kultur¹·o ; la⭑ meleagr⭑·o […] plen⭑~blov⭑·is
si·n kiel⭑ ŝip⭑·o kun⭑ etend⭑·it·aj vel⭑·oj, ir⭑·is rekt⭑·e al⭑ la⭑ anas⭑·id·o,
kri⭑·is rul⭑+rul⭑·e (per⭑ vibr¹·ant·a, kvazaŭ⭑ rul⭑·iĝ·ant·a kri⭑·o), kaj⭑ li⭑·a
kap⭑·o far⭑·iĝ·is tut⭑·e ruĝ⭑·a .
rul⭑·o
1.
Cilindr¹·a pec⭑·o de⭑ iu el⭑ divers⭑·aj aranĝ⭑·aĵ·oj, funkci¹·ant·a per⭑
rotaci⁹·o ĉirkaŭ⭑ si⭑·a aks⭑·o: la⭑ rul⭑·o de⭑ tajp⁸·il·o (mov⭑·ant·a la⭑
paper⭑·on); la⭑ rul⭑·o de⭑ farb⁸·il·o; la⭑ rul⭑·o de⭑ fonograf²·o; du⭑ rul⭑·oj,
sur⭑ kiu·j oni ne⭑ pov⭑·as bon⭑·e star⭑·i ; kalandr⁽⁺⁾·/·i = glad/rul/i:
Glat⭑·ig·i tol⭑·aĵ·ojn per⭑ fort⭑·a prem⭑·o help⭑·e de⭑ rul⭑·o kaj⭑ prem⭑·ant·a
kest⭑·eg·o, aŭ⭑ inter⭑ prem⭑-cilindr¹·oj, kun⭑ aŭ⭑ sen⭑ varm⭑·eg·o . romantik²·aj
orgen⭑·oj krom⭑·e hav⭑·as kresĉend⁽⁺⁾+or⭑·ul·on, kiu ebl⭑·ig·as al·ŝalt⁹·i iom⭑ post⭑
iom⭑ ĉiu·jn registr⭑·ojn de⭑ la⭑ orgen⭑·o per⭑ rul⭑·o aŭ⭑ pedal¹·o per·pied⭑·e ;
je⭑ antaŭ·elekt⭑·it·a hor⭑·o ek·son⭑·as muzik⭑·o mastr⭑·um·at·a per⭑ stift⁽⁺⁾-rul⭑·o .
2.
{Rul⭑·ad·o^1} : dum⭑ la⭑ rul⭑·oj kaj⭑ tord⭑·oj de⭑ la⭑ post⭑·aj kelk⭑·aj
minut⭑·oj, la⭑ ten⭑·o de⭑ dek⭑+foj⭑·e mal·firm⭑·iĝ·is, ĝis⭑ fin⭑·e
hazard²·a cirkonstanc⭑·o de⭑ tiu·j oft⭑·aj kaj⭑ vari³·aj mov⭑·oj don⭑·is al⭑ li
nov⭑·an dekstr⭑·a+man⭑·an fiks¹·on ; oni rul⭑·is // en⭑ la⭑ neĝ⭑·o
por⭑ li·n lav⭑·i // kaj⭑ per⭑ tio mem⭑... ĉef·verk⭑·on // oni tuj⭑ sukces⭑·is
hav⭑·i! // „lav⭑·a rul⭑·o“ de⭑ .... ; mi rul⭑-fal⭑·is en⭑
ne·vid⭑·ebl·an sen·fund⭑·aĵ·on ; la⭑ ag⭑·oj por⭑ ating⭑·i tabel⭑-element¹·ojn
part⭑·e est⭑·as plen⭑·um·at·aj dum⭑ la⭑ traduk⭑·ad·o, kio konsider⭑·ind·e
pli·rapid⭑·ig·as la⭑ rul⭑·on de⭑ pret⭑·aj program¹·oj ; li dezir⭑·is de·nov⭑·e
vid⭑·i cert⭑·an vic⭑·on de⭑ datum⁽⁺⁾·oj, kaj⭑ por⭑ ŝpar⭑·i temp⭑·on li re·start⁸·is
la⭑ simul⁽⁺⁾·ad·on mez⭑·e de⭑ ĝi⭑·a rul⭑·o .
3.
{Rul⭑·aĵ·o} : tio·n dir⭑·ant·e, la⭑ jun⭑·a knab⭑·in·o don⭑·is al⭑ la⭑ vir⭑·in·o
mal·grand⭑·an rul⭑·on da⭑ mon⭑+paper⭑·et·oj ; draŝ⭑-rul⭑·o ; antaŭ·tag⭑-mez⭑·e
lern⭑·ant·oj met⭑·is rul⭑·--gazon⁽⁺⁾·on sur⭑ la⭑ asfalt¹·on .
rul⭑·ad·o
1.
Rul⭑·a mov⭑·o: li rul⭑·ad·is si·n sur⭑ la⭑ plank⭑·o ; ili rul⭑·ad·is si⭑·ajn
okul⭑·ojn ; fundament⭑·a postul⭑·o de⭑ ring⭑-uz⭑·ad·o est⭑·as rotaci⁹·o ĉirkaŭ⭑
la⭑ man⭑·o aŭ⭑ la⭑ korp⭑·o kaj⭑ rul⭑·ad·o ; [li] elekt⭑·is la⭑ dat⭑·ojn per⭑
rul⭑·ad·o de⭑ ĵet⭑-kub⭑·o kaj⭑ el·tir⭑·ad·o de⭑ numer⭑·oj el⭑ ĉapel⭑·o. ; nok⁽⁺⁾·oj el⭑
tritik⭑·o […] est⭑·as far⭑·it·aj per⭑ la⭑ rul⭑·ad·o de⭑ iom⭑ da⭑ past⭑·o per⭑ la⭑
poleks⁽⁺⁾·o sur⭑ krad⭑·o .
2.
Monoton⁶·e ripet⭑·iĝ·ant·a bru⭑·o kvazaŭ⭑ de⭑ io rul⭑·iĝ·ant·a: tambur⭑·ist·oj
[…] bat⭑·ad·is laŭt⭑·an rul⭑·ad·on ; la⭑ grand⭑·a urb⭑·o rul⭑·ad·is mal·supr⭑·e
si⭑·ajn obtuz³·ajn mister⭑·ajn sen·ĉes⭑·ajn bru⭑·ojn ; gener⁽⁺⁾·ad·o de⭑
trem⭑-son⭑·oj ĉe⭑ […] frap⭑-instrument¹·oj: la⭑ sam⭑·a sur·frap⭑·ej·o est⭑·as kiel⭑
ebl⭑·e plej⭑ rapid⭑·e ripet⭑·e sur·frap⭑·at·a, je⭑ knar⁴+tambur⭑·et·o aŭ⭑ cimbal⭑·o
tio est⭑·us tiel⭑ nom⭑·at·a rul⭑·ad·o .
3.
Plen⭑·um·ig·o de⭑ komput⁹·il·a program¹·o: special⭑·aj reĝistr⁽⁺⁾·oj, indik³·ant·aj
stat⭑·on de⭑ la⭑ rul⭑·ad·o, inter⭑ ili la⭑ reĝistr⁽⁺⁾·o en·ten⭑·ant·a la⭑ adres⭑·on
de⭑ tuj⭑ plen⭑·um·ot·a komand⭑·o ; antaŭ⭑ rul⭑·ad·o en⭑ modern¹·aj operaci¹·um·oj
kutim⭑·e neces⭑·as agord⭑·i adres⭑·ojn en⭑ la⭑ program¹·o por⭑ inter·lig⭑·i ĝi·n
kun⭑ dinamik²·aj bibliotek¹·oj aŭ⭑ por⭑ ebl⭑·ig·i rul⭑·ad·on post⭑ met⭑·o de⭑ la⭑
program¹·o ek⭑~de⭑ cert⭑·a start⁸·a adres⭑·o .
4.
Transvers⁽⁺⁾·a balanc⭑·o, kiu·n sen·tig⁸·as ŝip⭑·o sur⭑ la⭑ ond⭑·oj.
rul⭑·aĵ·o
Io rul⭑·e volv⭑·it·a aŭ⭑ volv⭑·ebl·a, tiel⭑ ke⭑ ĝi hav⭑·as aŭ⭑ pov⭑·as akcept⭑·i
pli⭑-mal·pli⭑ cilindr¹·an form⭑·on: pren⭑·u al⭑ vi libr⭑·on-rul⭑·aĵ·on, kaj⭑
skrib⭑·u en⭑ ĝi·n ĉiu·jn vort⭑·ojn, kiu·jn Mi dir⭑·is al⭑ vi pri⭑ ;
en⭑ la⭑ rul⭑·aĵ·o de⭑ la⭑ libr⭑·o est⭑·as skrib⭑·it·e pri⭑ mi ; oni trov⭑·is en⭑
Aĥ+met⭑·a, la⭑ reĝ⭑·a kastel⭑·o en⭑ la⭑ Med⁽⁺⁾·a land⭑·o, unu⭑ skrib⭑+rul⭑·aĵ·on, en⭑
kiu est⭑·is skrib⭑·it·a la⭑ sekv⭑·ant·a por·memor⭑·aĵ·o […] ; antaŭ⭑·e ili
send⭑·is teleks⁽⁺⁾·ojn, kiu·j est⭑·is el·pres⭑·it·aj en⭑ 3 ekzempler⭑·oj,
avantaĝ⁸·o est⭑·is, ke⭑ por⭑ tio oni uz⭑·is rul⭑·aĵ·ojn, tiel⭑ ke⭑ oni pov⭑·is
tond⭑·i tekst⭑·ojn en⭑ neces⭑·a format¹·o ; en⭑ ili prepar⭑·as la⭑
plej⭑ fam⭑·ajn kankr⭑·o-rul⭑·aĵ·ojn el⭑ la⭑ tut⭑·a region⭑·o ;
ne⭑-japan⁹+tradici¹·aj rul⭑-suŝi⁽⁺⁾·oj est⭑·as ekzempl⭑·e kaliforni⁽⁺⁾·a rul⭑·aĵ·o
(uz⭑·ant·a avokad⁹·on) kaj⭑ arane⭑·a rul⭑·aĵ·o (uz⭑·ant·a mol⭑+ŝel⭑·an krab¹·on) .
{boben⭑·o} , {volv⭑·aĵ·o}
rul⭑·iĝ·i
Mov⭑·iĝ·i per⭑ rul⭑·a mov⭑·o:
a)
Antaŭ·en·iĝ⭑·i turn⭑·iĝ·ant·e ĉirkaŭ⭑ si mem⭑: fal⭑·int·e li rul⭑·iĝ·ad·is
de⭑ branĉ⭑·o al⭑ branĉ⭑·o; akv⭑·oj rul⭑·iĝ·as (flu⭑·as) al⭑ la⭑ mar⭑·o ;
oni dir⭑·is, ke⭑ la⭑ ond⭑·oj, rul⭑·iĝ·ant·aj ĝis⭑ alt⭑·e sur⭑ la⭑ sabl⭑·on,
for·tir⭑·is li·n ; la⭑ mar⭑·a nebul⭑·o rul⭑·iĝ·ad·is (etend⭑·iĝ·is) super⭑
la⭑ akv⭑·o ; nub⭑·oj da⭑ fum⭑·o el·rul⭑·iĝ·is el⭑ la⭑ fenestr⭑·oj.
b)
Antaŭ·en·iĝ⭑·i sur⭑ rul⭑·iĝ·ant·aj rad⭑·oj: sur⭑ la⭑ strat⭑·oj rapid⭑·e
rul⭑·iĝ·as la⭑ ĉar²·oj .
c)
Volv⭑·iĝ·i kiel⭑ rul⭑·aĵ·o: sek⭑·iĝ·int·a, rul⭑·iĝ·int·a foli⭑·o de⭑ tili⭑·o ;
la⭑ ĉiel⭑·o kun·er⭑·ul·iĝ·os kiel⭑ skrib⭑+rul⭑·aĵ·o .
d)
Transvers⁽⁺⁾·e balanc⭑·iĝ·i sur⭑ la⭑ ond⭑·oj: mi⭑·a hejt⭑·ist·o iam⭑ perd⭑·is
la⭑ ekvilibr²·on pro⭑ ne·atend⭑·it·e pez⭑·a rul⭑·iĝ·o de⭑ la⭑ ŝip⭑·o .
{driv⁹·i^1} , {gir⁽⁺⁾·i} , {tang⁽⁺⁾·i}
de·rul⭑·i
(tr)
For·ig⭑·i, fal⭑·ig·i rul⭑·ant·e: […] de·rul⭑·is la⭑ ŝton⭑·on de⭑ sur⭑ la⭑
apertur⁶·o de⭑ la⭑ put⭑·o ; hodiaŭ⭑ Mi de·rul⭑·is de⭑ vi la⭑ hont⭑·ind·aĵ·on de⭑
Egipt⁽⁺⁾·uj·o .
de·rul⭑·iĝ·i
(ntr)
Fal⭑·i rul⭑·iĝ·ant·e: sur⭑ ŝi⭑·aj vang⭑·oj de·rul⭑·iĝ·is pez⭑·aj larm⭑·oj ; de⭑
temp⭑·o al⭑ temp⭑·o ia⭑ gut⭑·o de·rul⭑·iĝ·is kaj⭑ rest⭑·is pend⭑·ant·e inter⭑ la⭑
long⭑·aj trunk⭑·et·oj de⭑ la⭑ herb⭑·o ; la⭑ akv⭑·o kun⭑ furioz⭑·a bru⭑·eg·o
de·rul⭑·iĝ·as en⭑ de·flu⭑·ej·ojn .
Rim.: Ia+foj⭑·e vid⭑·ebl·as tia·j uz⭑·oj: la⭑ inter·parol⭑·o glat⭑·e de·rul⭑·iĝ·is
kun⭑ la⭑ senc⭑·o „okaz⭑·i“, „pas⭑·i“, „funkci¹·i“. Tio aspekt¹·as paŭs⁽⁺⁾·aĵ·o de⭑
la⭑ franc⭑·a lingv⭑·o kaj⭑ est⭑·as evit⭑·ind·a.
dis·rul⭑·i
Mal·volv⭑·i, etend⭑·i rul⭑·aĵ·on: ŝi […] el·pren⭑·is grand⭑·an kun·kun·rul⭑·it·an
fel⭑·on kaj⭑ dis·rul⭑·is ĝi·n ; mal·nov⭑·aj melodi¹·oj ek·son⭑·is, apart⭑·aj
takt¹·oj, bild¹·oj, rav⭑·ant·aj bild¹·oj dis·rul⭑·iĝ·is .
for·rul⭑·i
Rul⭑·e for·ig⭑·i, for·met⭑·i: vi for·rul⭑·as ŝton⭑·on de⭑ mi⭑·a kor⭑·o .
kun·rul⭑·i
Rul⭑·i en⭑ unu⭑ tut⭑·ec·an rul⭑·on: [la⭑] pentr⭑·ist·o en·tren⭑·is […] grand⭑·an
pec⭑·on da⭑ kun·rul⭑·it·a tol⭑·o ; en⭑ la⭑ tag⭑·o, en⭑ kiu Ni kun·rul⭑·os la⭑
ĉiel⭑·ojn, kiel⭑ kun·rul⭑·iĝ·as la⭑ skrib⭑+volv⭑·aĵ·oj .
kun·rul⭑·iĝ·i
Rul⭑·e ĉirkaŭ⭑ si mem⭑ mov⭑·iĝ·i aŭ⭑ kun·prem⭑·iĝ·i: la⭑ knab⭑·in·o vid⭑·is knab⭑·on
kun·rul⭑·iĝ·int·an sur⭑ la⭑ benk⭑·o .
kun·rul⭑·o
Sam⭑+temp⭑·a plen⭑·um·o de⭑ plur⁴·aj program¹·oj, kun·uz⭑·ant·aj komun⭑·ajn
rimed⭑·ojn: est⭑·as ĝeneral¹+cel⭑·a, plur⁴+paradigm²·a, traduk⭑·it·a
program¹-lingv⭑·o kre⭑·it·a de⭑ por⭑ konsist⭑·ig·i „sekur⁴·an,
kun·rul⭑·an, praktik⭑·an lingv⭑·on“ .
rul⭑-ĵet⭑·i
Fal⭑·ig·ant·e rul⭑·ig·i: mi rul⭑-ĵet⭑·os vi·n de⭑ la⭑ rok³·oj .
rul⭑+temp⭑·a
Rilat⭑·a al⭑ la⭑ period¹·o de⭑ program¹-plen⭑·um·o: rul⭑+temp⭑·a erar⭑·o; pri·not⭑·aj
klas⭑·oj nun⭑ pov⭑·as aper⭑·i antaŭ⭑ klas-, kamp- aŭ⭑ metod¹-deklar¹·oj, oni
mem⭑ deklar¹·as la⭑ viv⭑·on de⭑ la⭑ pri·not⭑·oj: dum⭑ traduk⭑-temp⭑·o aŭ⭑ eĉ⭑ dum⭑
rul⭑-temp⭑·o .
rul⭑·um·i
En⭑ dialog¹·o kun⭑ komput⁹·il·o, ŝov⭑·i ekran⁸·on aŭ⭑ fenestr⭑·on tra⭑ datum⁽⁺⁾·o
kies⭑ ekran⁸·a prezent⭑·o est⭑·as tro⭑ long⭑·a aŭ⭑ tro⭑ larĝ⭑·a, tiel⭑ ke⭑
mal·ebl⭑·as vid⭑·ig·i ĝi·n tut⭑·e: la⭑ inform¹·an tekst⭑·on rul⭑·um·i for⭑ la⭑
ekran⁸·o .
Rim.: Tia ŝov⭑·o pens⭑·ig·as pri⭑ la⭑ Mez⭑+epok⭑·aj skrib⭑-rul⭑·oj, kiu·jn oni
leg⭑·is rul⭑·um·ant·e (trans·volv⭑·ant·e) la⭑ pergamen⭑·on de⭑ unu⭑ baston⭑·et·o
al⭑ la⭑ ali⭑·a. Laŭ⭑ PIV, rul⭑·um·i = volv⭑·i (1).
rul⭑·um~skal⭑·o
Spec⭑·o de⭑ rul⭑·um·il·o en⭑ inter·ag⭑·a sistem⭑·o, ekran⁸·a zon⭑·o ĉe⭑
fenestr⭑·o-rand⭑·o, reprezent⭑·ant·a tut⭑·an dimensi⁴·on (vertikal⭑·an aŭ⭑
horizontal⭑·an) de⭑ la⭑ traktat¹·a datum⁽⁺⁾·o (tekst⭑·o, bild¹·o), kun⭑ _rul⭑·um·a
kursor⁽⁺⁾·o_, prezent⭑·ant·a la⭑ kur⭑·ant·an pozici¹·on en⭑ la⭑ datum⁽⁺⁾·o. Tiu
rul⭑·um·a kursor⁽⁺⁾·o est⭑·as ŝov⭑·ebl·a per⭑ la⭑ mus⭑·o, kio ebl⭑·ig·as rul⭑·um·i la⭑
traktat¹·an objekt⭑·on.
[artikol⭑-versi⁹·o: 1.119 2023/12/30 23:24:32 ]
__________________________________________________________________