sem⭑·/·i

sem⭑·i

   (tr)

   1.
          En·met⭑·i sem⭑·ojn en⭑ la⭑ ter⭑·on, por⭑ ke⭑ ili ĝerm⭑·u kaj⭑ kresk⭑·u: ili
          sem⭑·is tritik⭑·on ; li⭑·a mal·amik⭑·o […] sem⭑·is lol⭑·on mez⭑·e de⭑ la⭑ tritik⭑·o
          ;  sem⭑·is en⭑ tiu land⭑·o, kaj⭑ hav⭑·is en⭑ tiu jar⭑·o
          cent⭑·obl·e-mezur⭑·an rikolt⭑·on ; jen⭑ sem⭑·ist·o el·ir⭑·is, por⭑ sem⭑·i ; kio·n
          vi sem⭑·as, tio·n vi rikolt⭑·os ; nenie sem⭑·at·a, ĉie trov⭑·at·a .

   2.
          En⭑ mult⭑·ajn unu⭑·op·ajn lok⭑·ojn met⭑·i, kon⭑·ig·i, kresk⭑·ig·i: [li] sem⭑·as
          mal·pac⭑·on inter⭑ frat⭑·oj ; buŝ⭑·o de⭑ saĝ⭑·ul·oj sem⭑·as instru⭑·on ; kiu
          sem⭑·as mal·just⭑·aĵ·on, tiu rikolt⭑·os sufer⭑·on ; kia·n mal·trankvil⭑·on vi
          sem⭑·as en⭑ mi⭑·a kor⭑·o ! la⭑ bankier⁶·o plen⭑+man⭑·e sem⭑·is or⭑-mon⭑·er·ojn ; mar⭑·a
          golf⭑·o, sem⭑·it·a per⭑ mult⭑·e~nombr⭑·aj insul⭑·oj ; flav⭑·a eben⭑·aĵ·o, sem⭑·it·a
          de⭑ blank⭑·aj aŭ⭑ brik⭑·o-kolor⭑·aj makul⭑·oj . {anim⭑·i^3} , {fond⭑·i^2} ,
          {inspir⭑·i} , {stimul²·i}

sem⭑·o

   1.
          Mal·grand⭑·a fekund⁽⁺⁾·aĵ·o, el⭑ kiu kresk⭑·os io: scienc⭑·o hav⭑·as sem⭑·on
          enu⭑·an, sed⭑ frukt⭑·on bon⭑+ĝu⭑·an .

        a)
                Tiu part⭑·o de⭑ {frukt⭑·o} , kiu el·fal⭑·as post⭑ la⭑ matur⭑·iĝ·o,
                en·hav⭑·ant·a la⭑ embri⭑·on kaj⭑ serv⭑·ant·a por⭑ produkt⭑·i nov⭑·an
                veget⭑·aĵ·on: iu·j sem⭑·oj fal⭑·is apud⭑ la⭑ voj⭑·o, kaj⭑ la⭑ bird⭑·oj
                ven⭑·is kaj⭑ for·manĝ⭑·is ili·n ; la⭑ long⭑·e dorm⭑·int·aj sem⭑·oj
                komenc⭑·is don⭑·i la⭑ unu⭑·ajn trunk⭑·et·ojn ; l’ amarant⁽⁺⁾·o, kies⭑
                et⭑·ajn sem⭑·ojn, kiu·j est⭑·as nek⭑ gren⭑·er·oj nek⭑ legom⭑·oj, ĉiu
                Hind⁽⁺⁾·o pov⭑·as sen·pek⭑·e manĝ⭑·i dum⭑ la⭑ fast⭑·o ; [ili⭑·a] nutr⭑·aĵ·o
                grand⭑+part⭑·e de·pend⭑·as de⭑ radik⭑·oj, sem⭑·oj de⭑ sovaĝ⭑·aj plant⭑·oj,
                […] .

                Rim.: Ĉe⭑ mal·ferm⭑-frukt⭑·oj tio est⭑·as ar⭑·o da⭑ sem⭑-grajn⭑·oj
                (papav⭑·o, piz⭑·o), ĉe⭑ ferm⭑-frukt⭑·oj tio est⭑·as la⭑ tut⭑·a frukt⭑·o
                (gren⭑·o).

        b)
                Frukt⭑·ig·a substanc²·o produkt⭑·at·a de⭑ vir⭑+seks⭑·a hom⭑·o, best⭑·o (
                {sperm²·o} ) aŭ⭑ veget⭑·aĵ·o ( {polen⁹·o} ): li apenaŭ⭑ est⭑·is en⭑
                ŝi, jam⭑ li⭑·a sem⭑·o ŝpruc⭑·is, kaj⭑ ŝi mok⭑·is li·n plu⭑ ; la⭑ vent⭑·o
                port⭑·as sem⭑·ojn de⭑ plant⭑·o al⭑ plant⭑·o kaj⭑ fekund⁽⁺⁾·ig·as ili·n .

   2.
          Id⁽⁺⁾·ar·o, post⭑·e·ul·ar·a: la⭑ sem⭑·o de⭑  ; el⭑ la⭑ reĝ⭑·a sem⭑·o (gent⭑·o)
          de⭑  ; ili⭑·an nask⭑·it·ar·on Vi eksterm⭑·os de⭑ sur⭑ la⭑ ter⭑·o, kaj⭑
          ili⭑·an sem⭑·on el⭑ inter⭑ la⭑ hom⭑·id·oj . {sang⭑·o^2}

   3.
          Komenc⭑·a manifest¹·iĝ·o de⭑ io dis·volv⭑·iĝ·ont·a; {ĝerm⭑·o^2} : sem⭑·o de⭑
          sovaĝ⭑·a mal·am⭑·o ĝerm⭑·ig·is en⭑ la⭑ kor⭑·o de⭑ la⭑ mal·jun⭑·ul·in·o ; la⭑ sem⭑·o
          ĵet⭑·it·a de⭑  hav⭑·is la⭑ temp⭑·on kresk⭑·i mal·rapid⭑·e […] la⭑
          lingv⭑·o pov⭑·is tiel⭑ far⭑·iĝ·i ver⭑·e viv⭑·ant·a ; la⭑ sem⭑·o de⭑ la⭑ kant⭑·o
          ven⭑·is en⭑ mi⭑·an kap⭑·on dum⭑ mi promen⭑·is ; unu⭑ el⭑ la⭑ ĉef⭑·aj problem¹·oj,
          kiu·j dum⭑ kelk⭑·aj jar⭑-cent⭑·oj okup⭑·is la⭑ antikv⭑·an filozofi¹·on […]
          est⭑·is la⭑ demand⭑·o pri⭑ la⭑ rilat⭑·o […] inter⭑ la⭑ objekt⭑·oj kaj⭑ ili⭑·aj
          nom⭑·oj, ankaŭ⭑ en⭑ tiu ĉi⭑ sfer¹·o la⭑ grek⁸·aj sofist¹·oj ĵet⭑·is la⭑ unu⭑·ajn
          sem⭑·ojn .

sem⭑·ad·o

          Ag⭑·o sem⭑·i: la⭑ plug⭑·ist·o plug⭑·as por⭑ sem⭑·ad·o, sulk⭑-aranĝ⭑·as kaj⭑ erp⭑·as
          si⭑·an kamp⭑·on ; tiel⭑ long⭑·e, kiel⭑ la⭑ ter⭑·o ekzist⭑·os, sem⭑·ad·o kaj⭑
          rikolt⭑·ad·o, mal·varm⭑·o kaj⭑ varm⭑·o, somer⭑·o kaj⭑ vintr⭑·o, tag⭑·o kaj⭑ nokt⭑·o
          ne⭑ ĉes⭑·iĝ·os ; mal·mult⭑·aj el⭑ vi kon⭑·as la⭑ histori⭑·on de⭑ la⭑ unu⭑·aj dek⭑
          jar⭑·oj, kiu·j konsist⭑·is el⭑ sen·fin⭑·a, ŝajn⭑·e tut⭑·e sen·sukces⭑·a sem⭑·ad·o ;
          rikolt⭑·i frukt⭑·ojn el⭑ ali⭑·ul·a sem⭑·ad·o (profit⭑·i de⭑ ali⭑·ul·a labor⭑·o,
          plagiat⁵·i).

dis·sem⭑·i

   (tr)

          Dis·vast⭑·ig·i, dis·met⭑·i en⭑ mult⭑·ajn mal·proksim⭑·ajn lok⭑·ojn: la⭑ unu⭑·a el⭑
          la⭑ tri⭑ jar⭑·oj, dum⭑ kiu·j mi kultur¹·is gren⭑·on, mi ĝi·n dis·sem⭑·is tro⭑
          mal·fru⭑·e ; mi dis·sem⭑·os ili·n inter⭑ popol⭑·oj, kiu·jn ne⭑ kon⭑·os ili (vd
          {diaspor⁽⁺⁾·o} ) ; oaz¹·oj dis·sem⭑·it·aj en⭑ la⭑ dezert⭑·o ; li aktiv⭑·e
          dis·sem⭑·is krist⭑·an·ism·on ; tiu negativ²·ism·o ne⭑ merit⭑·us eĉ⭑ menci³·on,
          se⭑ ĝi ne⭑ dis·romp⭑·us la⭑ konkord³·on kaj⭑ dis·sem⭑·us defetism⁽⁺⁾·on .
          {dis·ŝut⭑·i}

pri·sem⭑·i

   (tr)

   1.
          Prov⭑·i fekund⁽⁺⁾·ig·i per⭑ sem⭑·oj: dum⭑ ses⭑ jar⭑·oj pri·sem⭑·u vi⭑·an kamp⭑·on .
          la⭑ fenestr⭑·oj […] glaci⭑·iĝ·as tiel⭑ mir⭑·ind·e, kvazaŭ⭑ ili est⭑·us
          pri·sem⭑·it·aj per⭑ flor⭑·oj .

   2.
          Dis·ig⭑·i tra⭑ la⭑ spac⭑·o de⭑...: vizaĝ⭑·o […] oranĝ⭑·e~flav⭑·a kaj⭑ pri·sem⭑·it·a
          per⭑ ruĝ⭑·aj ulcer⭑·oj ; la⭑ pad⁽⁺⁾·oj est⭑·is pri·sem⭑·it·aj per⭑ grand⭑·aj
          divers⭑+kolor⭑·aj ŝton⭑·oj .

flug⭑-sem⭑·o

          {Sem⭑·o} hav⭑·ant·a rigid⭑·an flug⭑·il·on, per⭑ kiu ĝi glis⁹·as laŭ⭑ vent⭑·o:
          tiu arb⭑·o post⭑·e ĉiu+jar⭑·e de·nov⭑·e eksplod⭑·os en⭑ mil⭑·ojn da⭑ tia·j
          mir⭑·ind·aj flug⭑-sem⭑·oj .

hok⭑-sem⭑·o

          {Sem⭑·o} hav⭑·ant·a hok⭑·on, per⭑ kiu ĝi kroĉ⭑·iĝ·as al⭑ fel⭑·o de⭑ pas⭑·ant·a
          best⭑·o: mal·mult⭑·aj rilat⭑·oj est⭑·as pli⭑ okul⭑+frap⭑·aj ol⭑ la⭑ adapt³·iĝ·o de⭑
          hok⭑-sem⭑·oj por⭑ trans·port⭑·iĝ·o per⭑ la⭑ lan⭑·o aŭ⭑ fel⭑·o de⭑ kvar⭑+pied⭑·ul·oj .

sem⭑·o-plant⭑·oj

          {flor⭑·o-plant⭑·oj}

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.119 2023/12/12 20:10:27 ]
     __________________________________________________________________