senc⭑·/·o

senc⭑·o

   1.
          Ide⭑·o pri⭑ tio, kio·n esprim⭑·as vort⭑·o aŭ⭑ fraz¹·o: la⭑ vort⭑·on „ŝat⭑·i“ mi
          uz⭑·as ordinar⭑·e en⭑ la⭑ senc⭑·o de⭑ „rigard⭑·i kiel⭑ valor⭑·an, kiel⭑ grav⭑·an“
          ; la⭑ senc⭑·o de⭑ ambaŭ⭑ vort⭑·oj est⭑·as mal·sam⭑·a ; [sen⭑] la⭑ akuzativ⭑·o
          […] la⭑ senc⭑·o oft⭑·e est⭑·us ne⭑ klar⭑·a ; kelk⭑·aj verb⭑·oj hav⭑·as du⭑·obl·an
          senc⭑·on ; en⭑ la⭑ fraz¹·o „la⭑ akv⭑·o plen⭑·ig·as la⭑ kruĉ⭑·on“ la⭑ senc⭑·o dir⭑·as
          al⭑ ni, ke⭑ la⭑ sufiks⭑·o „ig“ est⭑·as neces⭑·a ; la⭑ senc⭑·o ne⭑ montr⭑·as al⭑
          ni, kia·n prepozici⭑·on uz⭑·i ; la⭑ akuzativ⭑·o en⭑ ni⭑·a lingv⭑·o […]
          de·pend⭑·as […] nur⭑ de⭑ la⭑ senc⭑·o ; li […] klar⭑·ig·is al⭑ mi la⭑ senc⭑·on
          de⭑ la⭑ dir⭑·it·aĵ·o ; tia ekzamen⭑·o ne⭑ est⭑·as ekzamen⭑·o en⭑ la⭑ propr⭑·a
          senc⭑·o ; li est⭑·is hom⭑·o en⭑ plej⭑ pur⭑·a senc⭑·o ; metafor¹·a senc⭑·o.
          {signif⭑·o}

   2.
          Kompren⭑·ebl·ec·o, mem·evident¹·o: delir⭑·e kaj⭑ sen⭑ ia⭑ klar⭑·a senc⭑·o ; la⭑
          tut⭑·a viv⭑·o perd⭑·is en⭑ mi⭑·aj okul⭑·oj ĉia·n senc⭑·on kaj⭑ valor⭑·on .

   3.
          {Senc⭑·um·o} : [la⭑ bild¹·oj montr⭑·as] en⭑ kontraŭ⭑[horloĝ]a senc⭑·o ek⭑~de⭑
          la⭑ supr⭑·a mal·dekstr⭑·a angul⭑·o .

   Rim.: Pri⭑ nuanc⭑·ig·o inter⭑ „senc⭑·o“ kaj⭑ „signif⭑·o“ vid⭑·u la⭑ {rimark⭑·on sub⭑
   signif⭑·o} .

senc⭑·um·o

          Ĉiu el⭑ la⭑ du⭑ manier⭑·oj, en⭑ kiu·j io pov⭑·as mov⭑·iĝ·i laŭ·long⭑·e de⭑
          lini⭑·o: angul⭑·o kalkul⭑·it·a el⭑ la⭑ Nord⭑·a direkt⭑·o laŭ⭑ negativ²·a senc⭑·um·o
          ; klik⁽⁺⁾·o est⭑·as meĥanism⁸·o kiu permes⭑·as ke⭑ sistem⭑·o ir⭑·u en⭑ ia·n
          senc⭑·um·on, sed⭑ blok³·as se⭑ la⭑ sistem⭑·o em⭑·as ir⭑·i al⭑ kontraŭ⭑·a senc⭑·um·o
          . {orient⭑·iĝ·o^2}

          Rim.: Tiu ĉi⭑ vort⭑·o apenaŭ⭑ est⭑·as uz⭑·at·a, sed⭑ est⭑·is saĝ⭑·e ĝi·n
          en·konduk⭑·i, por⭑ ke⭑ ĝi anstataŭ⭑·u senc⭑·on ^3, kiu est⭑·is logik¹·e
          ne·prav⭑·ig·ebl·a, ĉar⭑ kvankam⭑ la⭑ fundament⭑·aj traduk⭑·oj per⭑ „ 
          “, „  “, „  “ ĝi·n prav⭑·ig·as, la⭑ traduk⭑·oj per⭑ „
           “ kaj⭑ „  “, „  “ ĉi⭑ tio·n ne⭑ al·las⭑·as. Ja⭑
          la⭑ rus⭑·a kaj⭑ la⭑ pol⭑·a prefer⭑·as uz⭑·i ĉi⭑-senc⭑·e vort⭑·on signif⭑·ant·an
          „direkt⭑·o“, kiu ne⭑ plen⭑·e kontent⭑·ig·as, ĉar⭑ de⭑ matematik¹·a vid⭑-punkt⭑·o
          est⭑·as du⭑ manier⭑·oj mov⭑·iĝ·i laŭ⭑ rekt⭑·o, sed⭑ rekt⭑·o hav⭑·as nur⭑ unu⭑
          {direkt⭑·on} .

ĉef·senc⭑·o

          Precip⭑·a, kern⭑·a senc⭑·o, ne⭑ de·pend⭑·a je⭑ kun·tekst⭑·o; {denotaci⁽⁺⁾·o}
          kontrast¹·e al⭑ {kun·senc⭑·o} : la⭑ grek⁸·a termin⭑·o „  “ hav⭑·as
          du⭑ ĉef·senc⭑·ojn: tent⭑·o kaj⭑ prov⭑·o .

iu+senc⭑·e, cert⭑·a+senc⭑·e

          {Iel⭑} rigard⭑·at·e, laŭ⭑ iu vid⭑-punkt⭑·o: sonĝ⭑·oj est⭑·as part⭑·o de⭑ ni⭑·a
          ĉiu+tag⭑·a viv⭑·o […] iu+senc⭑·e grav⭑·aj ; iu+senc⭑·e anim⭑-pur⭑·ig·a muzik⭑·o ; li
          jen⭑ pri·trakt⭑·as […] ali⭑·ajn demand⭑·ojn, kiel⭑ re·viv⭑·ig·o de⭑ lingv⭑·oj
          (la⭑ hebre⭑·a kaj⭑, cert⭑·a+senc⭑·e, la⭑ latin⁽⁺⁾·a) .

kontraŭ·senc⭑·e

          En⭑ mal⭑·a senc⭑·o^3: mi tiu+rilat⭑·e sent⭑·as mi·n tut⭑·e kontraŭ·senc⭑·e de⭑ la⭑
          ali⭑·aj hom⭑·oj ; ĝi⭑·a nom⭑·o, „  “, skrib⭑·it·e kontraŭ·senc⭑·e,
          honor⭑·as la⭑ Universitat⭑·on „  “ .

kun·senc⭑·o, krom·senc⭑·o

          Senc⭑·o flank⭑·a, krom⭑·a aŭ⭑ kiu aper⭑·as de·pend⭑·e je⭑ la⭑ cirkonstanc⭑·oj aŭ⭑
          la⭑ kun·tekst⭑·o; {konotaci⁽⁺⁾·o} : „kred⭑·o“ ja⭑ hav⭑·as tro⭑ da⭑ gnoseologiaj
          kun·senc⭑·oj; ĉe⭑ Paŭl⭑·o tem⭑·as pri⭑ la⭑ „fid⭑·o“ ; [la⭑ vort⭑·o] „ 
          “ akir⭑·is mal·dec⭑·an krom·senc⭑·on .

plen⭑+senc⭑·a

          (pri⭑ vort⭑·o:) Hav⭑·ant·a propr⭑·an leksik⁽⁺⁾·an signif⭑·on, respond⭑·an al⭑ la⭑
          real¹·o en⭑ ties⭑ aĵ⭑·oj, ag⭑·oj aŭ⭑ ec⭑·oj, kontrast¹·e al⭑ gramatik⭑·il·oj
          perd⭑·int·aj si⭑·an semantik⁽⁺⁾·an valor⭑·on kaj⭑ plen⭑·um·ant·aj funkci¹·ojn
          sintaks¹·ajn: plen⭑+senc⭑·a verb⭑·o; (la⭑ verb⭑·o ‹aspekt¹·i›) ĉiam⭑ rest⭑·as en⭑
          la⭑ lim⭑-region⭑·o inter⭑ kopul⁽⁺⁾·aj kaj⭑ plen⭑+senc⭑·aj verb⭑·oj .

plur⁴+senc⭑·aĵ·o

          Vort⭑·o, esprim⭑·o, sign⭑·o, kiu hav⭑·as plur⁴·ajn ebl⭑·ajn senc⭑·ojn;
          {polisem⁽⁺⁾·o} : sintaks¹·a plur⁴+senc⭑·aĵ·o est⭑·as nur⭑ unu⭑ spec⭑·o de⭑
          plur⁴+senc⭑·aĵ·o .

plur⁴+senc⭑·ec·o

          Hav⭑·o de⭑ plur⁴·aj disting⭑·ebl·aj senc⭑·oj; {polisemi⁽⁺⁾·o} : plur⁴·aj
          problem¹·oj pli⭑~komplik¹·as la⭑ traduk⭑·an procez⁽⁺⁾·on, kiel⭑ ekzempl⭑·e
          mank⭑·ant·aj vort⭑·oj, […] plur⁴+senc⭑·ec·o kaj⭑ ali⭑·aj ; la⭑ diferenc⭑·o inter⭑
          plur⁴+senc⭑·ec·o kaj⭑ mal·preciz⭑·o oft⭑·e est⭑·as konfuz⭑·a .

sam⭑+senc⭑·aĵ·o

          {Sinonim¹·o} : en⭑ tiu lingv⭑·o ekzist⭑·as [...] vort⭑·oj, kiu·j ne⭑ hav⭑·as
          sam⭑+senc⭑·aĵ·on en⭑ la⭑ franc⭑·a .

sam⭑+senc⭑·ec·o

          {Sinonim¹·ec·o} : inter·naci⭑·a simil⭑·ec·o kaj⭑ sam⭑+senc⭑·ec·o de⭑
          trafik⁴-sign⭑·oj grav⭑·as en⭑ inter·naci⭑·a trafik⁴·o .

sen·senc⭑·a

   1.
          Hav⭑·ant·a nenia·n senc⭑·on: sen·senc⭑·a parol⭑·ad·o, […] tro⭑ liber⭑·a
          babil⭑·ad·o .

   2.
          Mal·saĝ⭑·a: la⭑ pet⭑·oj, kiu·jn tiu vir⭑·in·o send⭑·is al⭑ la⭑ ĉiel⭑·o, est⭑·is
          sen·senc⭑·aj, mal·just⭑·aj, tro⭑ postul⭑·em·aj ; pro⭑ ne·ĝust⭑·a tim⭑·o antaŭ⭑
          sen·senc⭑·aj atak⭑·ant·oj ili pen⭑·as […] ne⭑·i ;  konvink⭑·iĝ·is, ke⭑
          ĉio est⭑·as sen·senc⭑·a kaj⭑ frenez⭑·a .

sen·senc⭑·aĵ·o

          Asert¹·o, okaz⭑·aĵ·o, situaci⭑·o, kiu ŝajn⭑·e ne⭑ hav⭑·as senc⭑·on, ne⭑ est⭑·as
          kompren⭑·ebl·a: vi parol⭑·as sen·senc⭑·aĵ·on, mi⭑·a amik⭑·o ; la⭑ buŝ⭑·o de⭑
          mal·saĝ⭑·ul·oj el·parol⭑·as sen·senc⭑·aĵ·on ; la⭑ tut⭑·a afer⭑·o est⭑·is nenio
          krom⭑ sen·senc⭑·aĵ·o ! [ili] okup⭑·as si·n je⭑ ĉia plej⭑ sen·cel⭑·a kaj⭑
          sen·util⭑·a sen·senc⭑·aĵ·o, se⭑ ĝi nur⭑ est⭑·as en⭑ mod⭑·o kaj⭑ konform⭑·a al⭑ la⭑
          rutin¹·aj ide⭑·oj de⭑ la⭑ amas⭑·o ; dev⭑·ig·i mi·n sekv⭑·i arbitr⭑·ajn
          sen·senc⭑·aĵ·ojn .

   [artikol⭑-versi⁹·o: 1.127 2023/12/12 20:10:27 ]
     __________________________________________________________________