vidu ankaŭ la klarigojn
sistem^⭑·/·o

sistem^⭑·o

   1.
          Harmoni¹·a tut^⭑·o da^⭑ inter·de·pend^⭑·aj aĵ^⭑·oj kun·ord^⭑·ig·it·aj laŭ^⭑ mal·mult^⭑·aj
          fiks¹·it·aj princip^⭑·oj: konstru^⭑·it·a en^⭑ la^⭑ stil^⭑·o ĥalde⁽⁺⁾·a [ĝi] tut^⭑·e
          diferenc^⭑·is de^⭑ la^⭑ egipt⁽⁺⁾·aj templ¹·oj […] per^⭑ la^⭑ sistem^⭑·o de^⭑ l'^⭑ etaĝ^⭑·oj
          ; [lingv^⭑·o est^⭑·as] sistem^⭑·o da^⭑ son^⭑·oj por^⭑ la^⭑ esprim^⭑·ad·o de^⭑ pens^⭑·oj ;
          inter·naci^⭑·a mon^⭑-sistem^⭑·o, hor^⭑-sistem^⭑·o ; la^⭑ sistem^⭑·o monat^⭑·a ; la^⭑
          muzik^⭑·a not^⭑·a sistem^⭑·o ; sistem^⭑·o ĉifr³·ad·a ; planed^⭑·a sistem^⭑·o ; ni^⭑·a
          sun^⭑-sistem^⭑·o ; la^⭑ sistem^⭑·oj natur^⭑+kurac^⭑·aj .

        a)
                Laŭ·princip^⭑·a ord^⭑·ig·o de^⭑ objekt^⭑·oj aŭ^⭑ fenomen¹·oj; {klasifik³·o} :
                profesor¹·o de^⭑ botanik¹·o […] pri·rigard^⭑·is la^⭑ kresk^⭑·aĵ·on,
                gust^⭑·um·is ĝi·n, sed^⭑ […] li neniel^⭑ pov^⭑·is trov^⭑·i, al^⭑ kiu klas^⭑·o
                ĝi aparten^⭑·as ‐ „tio est^⭑·as vari³·aĵ·o“ ‐ li dir^⭑·is, „mi ĝi·n ne^⭑
                kon^⭑·as, ĝi ne^⭑ est^⭑·as registr^⭑·it·a en^⭑ la^⭑ sistem^⭑·o!“ ; li
                stud¹·ad·is la^⭑ sistem^⭑·on de^⭑ sufiks^⭑·oj kaj^⭑ prefiks^⭑·oj en^⭑ divers^⭑·aj
                lingv^⭑·oj ; la^⭑ metr^⭑·a sistem^⭑·o .

        b)
                Aparat¹·o, maŝin^⭑·o aŭ^⭑ ali^⭑+spec^⭑·a aranĝ^⭑·o de^⭑ teĥnik³·aj element¹·oj
                plen^⭑·um·ant·a plan^⭑·it·an funkci¹·on: la^⭑ prez^⭑·oj de^⭑ la^⭑ komput⁹·il·oj
                kaj^⭑ de^⭑ la^⭑ traduk^⭑·aj sistem^⭑·oj mal·pli·alt^⭑·iĝ·is ; ekspluat²·ad·o de^⭑
                nov^⭑·aj min^⭑·ej·oj […] per^⭑ nov^⭑·a sistem^⭑·o de^⭑ tub^⭑+or^⭑·et·oj, verŝ^⭑·ant·e
                akv^⭑·o-flu^⭑·et·ojn laŭ·long^⭑·e de^⭑ la^⭑ rok³·oj por^⭑ for·port^⭑·i la^⭑ argil^⭑·an
                sabl^⭑·on .

        c)
                Regul^⭑·ar·o laŭ^⭑ kiu funkci¹·as organiz¹·o, ŝtat^⭑·aj instituci^⭑·oj:
                politik¹·ist·oj kulp^⭑·ig·as la^⭑ eduk^⭑·an sistem^⭑·on kaj^⭑ „mal·bon^⭑·ajn“
                instru^⭑·ist·ojn pri^⭑ la^⭑ angl^⭑·a ; inflaci⁹·eg·o mal·riĉ^⭑·ig·is la^⭑
                popol^⭑·on kaj^⭑ la^⭑ politik¹·a sistem^⭑·o est^⭑·is ne·stabil⁹·a ; re·form^⭑·i
                la^⭑ juĝ^⭑-sistem^⭑·on kaj^⭑ ŝanĝ^⭑·i la^⭑ konstituci²·on .

        d)
                {Doktrin¹·o} : la^⭑ sistem^⭑·o de^⭑ Platon⁽⁺⁾·o; la^⭑ plej^⭑ divers^⭑·aj
                religi^⭑·oj kaj^⭑ filozofi¹·aj sistem^⭑·oj .

        e)
                {Organ¹·ar·o} aŭ^⭑ tut^⭑·o de^⭑ korp^⭑·aj element¹·oj kun^⭑ komun^⭑·aj
                funkci¹·oj: la^⭑ digest^⭑·a sistem^⭑·o ; la^⭑ ost^⭑·a kaj^⭑ nerv¹·a sistem^⭑·oj
                ; la^⭑ sistem^⭑·oj kardi⁽⁺⁾·o-vaskul⁽⁺⁾·a (kor^⭑+angi⁽⁺⁾·a), nerv¹·a […] ; la^⭑
                virus⁹·oj rest^⭑·as dum·viv^⭑·e en^⭑ la^⭑ gangli¹·oj de^⭑ la^⭑ nerv¹·a sistem^⭑·o
                .

          {struktur¹·o} , {organ¹·ar·o }

   2.
          Antaŭ^⭑·e pri·pens^⭑·it·a plan^⭑·o aŭ^⭑ direkt^⭑·ant·a ide^⭑·o, laŭ^⭑ kiu oni
          konstant^⭑·e ag^⭑·as por^⭑ traf^⭑·i difin^⭑·it·an cel^⭑·on: viv^⭑·i per^⭑ sistem^⭑·o de^⭑ el^⭑
          man^⭑·o al^⭑ buŝ^⭑·o ; la^⭑ tiam^⭑·aj pastr^⭑·oj trov^⭑·is sistem^⭑·on gvid^⭑·i si^⭑·an
          popol^⭑·on sam^⭑·e avangard⁽⁺⁾·an kaj^⭑ konvink^⭑·an kiel^⭑, nun·temp^⭑·e, televid⁸·aj
          el·send^⭑·oj kun^⭑ bril^⭑·aj statistik¹·oj ; donac^⭑·oj est^⭑·is grav^⭑·a part^⭑·o de^⭑
          li^⭑·a sistem^⭑·o, kies^⭑ esenc^⭑·on oni pov^⭑·as pri·skrib^⭑·i tiel^⭑: kio est^⭑·is
          bon^⭑·a por^⭑  , est^⭑·is bon^⭑·a por^⭑ la^⭑ parti^⭑·o ; la^⭑ reg^⭑·ist·ar·o
          promes^⭑·is ŝanĝ^⭑·i la^⭑ sistem^⭑·on, laŭ^⭑ kiu kurac^⭑·ist·oj atest^⭑·as mort^⭑·ojn .

   3.
          (de^⭑ ekvaci²·oj) {Ekvaci²·ar·o} .

sistem^⭑·e

          Metod¹·e, ag^⭑·ant·e laŭ^⭑ plan^⭑·o, laŭ^⭑ sistem^⭑·o^2 por^⭑ ating^⭑·i cel^⭑·on: mi
          ek·prov^⭑·is sistem^⭑·e venk^⭑·i ĉiu·jn bar^⭑·ojn ; ni analiz¹·os sistem^⭑·e la^⭑
          sekv^⭑·ant·ajn demand^⭑·ojn ; pro^⭑ sistem^⭑·ec·o de^⭑ mi^⭑·a analiz¹·o ; pruv^⭑·i
          ili^⭑·an sistem^⭑·ec·an mensog^⭑·ad·on kaj^⭑ tromp^⭑·em·on ; en^⭑ iu·j land^⭑·oj oni
          jam^⭑ sistem^⭑·e trejn⁸·as soldat^⭑·ojn por^⭑ „inform¹·--milit^⭑·ad·o“ .

sistem^⭑·estr·o

          Administr^⭑·ant·o de^⭑ mastr^⭑·um~sistem^⭑·o: mi est^⭑·as 27-jar^⭑·a kaj^⭑ mi labor^⭑·as
          kiel^⭑ sistem^⭑·estr·o ; en^⭑ uniks⁽⁺⁾·aj operaci¹·um·oj oft^⭑·e neces^⭑·as
          privilegi^⭑·oj de^⭑ sistem^⭑·estr·o por^⭑ mal·prepar^⭑·i aparat¹·on ; 
          -komut⁽⁺⁾·il·o est^⭑·as flank^⭑-aparat¹·o por^⭑ komut⁽⁺⁾·i mult^⭑·ajn komput⁹·il·ojn al^⭑
          unu^⭑ mus^⭑·o, unu^⭑ klav^⭑·ar·o kaj^⭑ unu^⭑ ekran⁸·o […] tia·mani¹·er·e sistem^⭑·estr·o
          pov^⭑·as rul^⭑·i divers^⭑·ajn komput⁹·il·ojn sen^⭑ re·komut⁽⁺⁾·o de^⭑ stir⁹-organ¹·oj .

sub·sistem^⭑·o

          Part^⭑·o de^⭑ {sistem^⭑·o} , prezent^⭑·at·a apart^⭑·e: kiam^⭑ oni projekt^⭑·as
          komplik¹·an sistem^⭑·on, est^⭑·as rekomend^⭑·ind·e aranĝ^⭑·i ĝi·n en^⭑
          sub·sistem^⭑·ojn ; fak^⭑-lingv^⭑·o est^⭑·as sub·sistem^⭑·o aŭ^⭑ part^⭑·o de^⭑ natur^⭑·a
          lingv^⭑·o ; sistem^⭑·o kiu hav^⭑·is lambd⁽⁺⁾·a-kalkul^⭑·on kiel^⭑ konsekvenc^⭑·a
          sub·sistem^⭑·o ; procesor⁽⁺⁾·o […] est^⭑·as sub·sistem^⭑·o de^⭑ dat^⭑·um·--pri·labor^⭑·a
          sistem^⭑·o, centr^⭑·a unu^⭑·o de^⭑ la^⭑ komput⁹·il·o ; en^⭑ komput⁹·ad·o protokol¹·o
          est^⭑·as aŭtomat¹·e ge·ne·rat^⭑·a raport^⭑·o pri^⭑ la^⭑ aktiv^⭑·ad·o de^⭑ komput⁹·il·a
          sistem^⭑·o aŭ^⭑ sub·sistem^⭑·o .

centr^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o

          Centr^⭑·a part^⭑·o de^⭑ organiz¹·it·a {nerv¹·o-sistem^⭑·o} konsist^⭑·ant·a el^⭑ la^⭑
          {cerb^⭑·o} kaj^⭑ la^⭑ {mjel⁽⁺⁾·o} , kiu kun·ord^⭑·ig·as la^⭑ grand^⭑·ajn nerv¹·ar·ajn
          funkci¹·ojn: kokain⁽⁺⁾·o est^⭑·as kristal^⭑·a alkaloid⁽⁺⁾·o el·tir^⭑·it·a el^⭑ la^⭑
          foli^⭑·oj de^⭑ la^⭑ koka⁽⁺⁾·o-plant^⭑·o; kiam^⭑ oni konsum^⭑·as ĝi·n, ĝi stimul²·as la^⭑
          centr^⭑·an nerv¹·o-sistem^⭑·on . stri^⭑·aj muskol^⭑·oj (skelet¹·aj muskol^⭑·oj)
          aktiv^⭑·iĝ·as vol^⭑·e per^⭑ la^⭑ centr^⭑·a nerv¹·a sistem^⭑·o ; apopleksi¹·o est^⭑·as
          super·noci⁽⁺⁾·o de^⭑ divers^⭑·aj mal·san^⭑·oj, kies^⭑ komun^⭑·a trajt^⭑·o est^⭑·as subit^⭑·a
          perturb⁽⁺⁾·o de^⭑ la^⭑ sang^⭑·o-cirkul³·ad·o en^⭑ la^⭑ centr^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o .

digest^⭑·o-sistem^⭑·o

          Organ¹·ar·o kiu digest^⭑·as la^⭑ manĝ^⭑·aĵ·ojn: stomak^⭑·o, intest^⭑·oj...: en^⭑
           ebl^⭑·as kurac^⭑·i kor^⭑-mal·san^⭑·ojn kaj^⭑ ginekologi⁽⁺⁾·ajn
          problem¹·ojn, mal·san^⭑·ojn de^⭑ la^⭑ spir- kaj^⭑ digest^⭑·o-sistem^⭑·oj kaj^⭑ ankaŭ^⭑
          ostoporoz⁽⁺⁾·on ; la^⭑ digest^⭑·o-sistem^⭑·o de^⭑ sovaĝ^⭑·a leopard^⭑·o evolu²·is,
          spert^⭑·ant·e iom^⭑ putr^⭑·ajn best^⭑·o-kadavr¹·ojn, kaj^⭑ ne^⭑ ĉiu part^⭑·o de^⭑ mort^⭑·a
          best^⭑·o est^⭑·as egal^⭑·e nutr^⭑·a por^⭑ sovaĝ^⭑·a leopard^⭑·o .

eduk^⭑-sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o de^⭑ la^⭑ lern^⭑·ej·oj, program¹·oj, administr^⭑·oj pri^⭑ eduk^⭑·ad·o: la^⭑ pli^⭑
          mult^⭑·aj ital⁸·oj pov^⭑·as parol^⭑·i kaj^⭑ kompren^⭑·i la^⭑ ital⁸·an, pro^⭑ la^⭑ influ^⭑·o
          de^⭑ la^⭑ komunik^⭑·il·oj, la^⭑ eduk^⭑-sistem^⭑·o ; el^⭑ 580 000 instru^⭑·ist·oj
          labor^⭑·ant·aj en^⭑ la^⭑ pol^⭑·a eduk^⭑-sistem^⭑·o nur^⭑ ĉirkaŭ^⭑ 30 000 est^⭑·as
          lektor⁽⁺⁾·oj de^⭑ fremd^⭑·aj lingv^⭑·oj ; mal·bon^⭑·a eduk^⭑-sistem^⭑·o do^⭑ rekt^⭑·e
          kontribu³·as al^⭑ tragedi^⭑·oj en^⭑ la^⭑ san^⭑~sektor²·o .

gener⁽⁺⁾·a sistem^⭑·o, re·produkt^⭑·a sistem^⭑·o

          Organ¹·ar·o dediĉ^⭑·it·a al^⭑ la^⭑ gener⁽⁺⁾·ad·o de^⭑ nov^⭑·aj viv^⭑·ul·oj: persist^⭑·aj
          organik⁹·aj mal·pur^⭑·aĵ·oj […] provok⁴·as mal·ord^⭑·on en^⭑ funkci¹·ad·o de^⭑
          re·produkt^⭑·a sistem^⭑·o ; mi kred^⭑·as ke^⭑ viv^⭑-kondiĉ^⭑·oj, ĉar^⭑ ili efik^⭑·as
          sur^⭑ la^⭑ gener⁽⁺⁾·a sistem^⭑·o, est^⭑·as plej^⭑ grav^⭑·aj kaŭz^⭑·oj de^⭑ vari³·em·o .

impost¹-sistem^⭑·o, impost¹·a sistem^⭑·o

          Leĝ^⭑·ar·o kaj^⭑ administr^⭑·aj aranĝ^⭑·oj pri^⭑ impost¹·oj: la^⭑ ĉef^⭑·a er^⭑·o de^⭑
          ekonomi¹·a politik¹·o, la^⭑ impost¹-sistem^⭑·o, pli^⭑ em^⭑·as dis·iĝ^⭑·i ol^⭑ kun·iĝ^⭑·i ;
          la^⭑ ĉef^⭑·a tem^⭑·o dis·kut⁽⁺⁾·it·a est^⭑·is kia·n impost¹·an sistem^⭑·on dev^⭑·as elekt^⭑·i
          la^⭑ reg^⭑·ist·ar·o .

imun⁴~sistem^⭑·o, imun⁴·a sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o de^⭑ la^⭑ defend^⭑·oj de^⭑ korp^⭑·o aŭ^⭑ de^⭑ organ¹·o kontraŭ^⭑ mal·san^⭑·ig·aj
          fremd^⭑·aĵ·oj: okaz^⭑·e de^⭑ lim^⭑·ig·it·a funkci¹·ad·o de^⭑ la^⭑ sistem^⭑-sistem^⭑·o […]
          ne^⭑ kresk^⭑·as signif^⭑·e la^⭑ oft^⭑·ec·o de^⭑ la^⭑ tumor⁹·oj ; la^⭑ mal·fort^⭑·iĝ·o de^⭑
          hom^⭑·a energi^⭑·o signif^⭑·as la^⭑ mal·fort^⭑·iĝ·on de^⭑ rezist⁴-kapabl^⭑·o kontraŭ^⭑
          mal·san^⭑·o, kaj^⭑ la^⭑ mal·bon^⭑·a funkci¹·o de^⭑ sistem^⭑·a sistem^⭑·o de^⭑ ni^⭑·a korp^⭑·o
          .

komput⁹·il·a sistem^⭑·o, komput⁹·a sistem^⭑·o

          Kombin^⭑·o de^⭑ mal·vast^⭑+senc^⭑·a komput⁹·il·o kun^⭑ ĝi^⭑·aj periferi⁽⁺⁾·aĵ·oj (la^⭑
          {aparat¹·ar·o} ) unu^⭑+flank^⭑·e, kaj^⭑ de^⭑ {program¹·ar·o} ali^⭑+flank^⭑·e,
          ebl^⭑·ig·ant·a komput⁹·ad·on: fiask¹·is nov^⭑·a komput⁹·il·a sistem^⭑·o por^⭑ pag^⭑·i
          salajr^⭑·ojn al^⭑ nov^⭑·-~zeland¹⁰·aj instru^⭑·ist·oj ; atak^⭑·o kontraŭ^⭑ la^⭑
          komput⁹·il·a sistem^⭑·o ĉe^⭑ la^⭑ central⁸·o .

komunik^⭑-sistem^⭑·o

   1.
          Ar^⭑·o da^⭑ inform¹·aj voj^⭑·oj inter^⭑ divers^⭑·aj lok^⭑·oj: tio·n ebl^⭑·ig·is
          modern¹·aj komunik^⭑·--sistem^⭑·oj, last^⭑·e kaj^⭑ precip^⭑·e la^⭑ mond^⭑-vast^⭑·a ret^⭑·o .

   2.
          Lingv^⭑·o: komunik^⭑-sistem^⭑·o por^⭑ hom^⭑·oj kun^⭑ kognitiv⁽⁺⁾·aj handikap⁽⁺⁾·oj aŭ^⭑
          ali^⭑·aj komunik^⭑·ad·aj mal·facil^⭑·aĵ·oj, nom^⭑·at·a  , est^⭑·is
          original¹·e el·labor^⭑·it·a uz^⭑·ant·e sign^⭑·ojn prunt^⭑·it·ajn de^⭑ la^⭑ brit⁹·a sign^⭑·a
          lingv^⭑·o .

limf⁹·o-sistem^⭑·o

          La^⭑ tut^⭑·o de^⭑ limf⁹·aj angi⁽⁺⁾·oj kaj^⭑ nod¹·oj kaj^⭑ vast^⭑·a+senc^⭑·e ankaŭ^⭑ rilat^⭑·aj
          organ¹·oj kaj^⭑ hist⁽⁺⁾·oj, kia·j lien^⭑·o, timus⁽⁺⁾·o, medol⁴·o...: antiseps⁽⁺⁾·aĵ·oj
          est^⭑·as ĝeneral¹·e disting^⭑·it·aj de^⭑ antibiotik⁹·oj per^⭑ la^⭑ post^⭑·a kapabl^⭑·o
          est^⭑·i trans·port^⭑·it·aj tra^⭑ la^⭑ limf⁹·o-sistem^⭑·o por^⭑ detru^⭑·i bakteri²·ojn en^⭑·e
          de^⭑ la^⭑ korp^⭑·o ; uz^⭑·ant·e la^⭑ herb^⭑·ajn kandel^⭑·ojn oni […] aktiv^⭑·ig·us la^⭑
          limf⁹·o-sistem^⭑·on .

mastr^⭑·um~sistem^⭑·o, mastr^⭑·um·a sistem^⭑·o

          {Operaci¹·um·o} : {Uniks⁽⁺⁾·o} , kiel^⭑ ali^⭑·aj mastr^⭑·um·aj sistem^⭑·oj, hav^⭑·as
          si^⭑·an propr^⭑·an kultur¹·on ; [la^⭑ program¹·oj] funkci¹·is per^⭑ la^⭑ tiam^⭑ plej^⭑
          oft^⭑·e uz^⭑·at·a mastr^⭑·um·a sistem^⭑·o, DOS, la^⭑ antaŭ·ul^⭑·o de^⭑ Vindoz⁽⁺⁾·o . en^⭑
          Monat^⭑·o de^⭑ februar⁽⁺⁾·o 1999 aper^⭑·is artikol^⭑·o pri^⭑ la^⭑ milit^⭑·o de^⭑
           , posed^⭑·ant·o de^⭑ la^⭑ mastr^⭑·um·a sistem^⭑·o {Vindoz⁽⁺⁾·o} ,
          kontraŭ^⭑ la^⭑ liber^⭑·a sistem^⭑·o {Linuks⁽⁺⁾·o} ; li ne^⭑ atend^⭑·is, ke^⭑
          mond^⭑+klas^⭑·a mastr^⭑·um·a sistem^⭑·o kun·fand^⭑·iĝ·us kvazaŭ^⭑ magi^⭑·e el^⭑ la^⭑
          part^⭑·a+temp^⭑·a program¹·ad·o de^⭑ mil^⭑·oj da^⭑ program¹·ist·oj dis^⭑·e ĉirkaŭ^⭑ la^⭑
          mond^⭑·o ; la^⭑ mastr^⭑·um·a sistem^⭑·o kaj^⭑ program¹·oj hav^⭑·as uz^⭑·ant-inter·fac⁸·on
          taŭg^⭑·an por^⭑ en·man^⭑·a uz^⭑·o .

mezur^⭑-sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o da^⭑ mezur^⭑-unu^⭑·oj kaj^⭑ ties^⭑ uz^⭑-manier^⭑·oj: en^⭑ mezur^⭑-sistem^⭑·o SI unu^⭑·o
          de^⭑ rezistanc⁽⁺⁾·o est^⭑·as om⁽⁺⁾·o ; pli^⭑[ ]mult^⭑·aj hom^⭑·oj nombr^⭑·as laŭ^⭑ dek^⭑·um·a
          baz¹·o, sed^⭑ pli^⭑[ ]mult^⭑·aj mezur^⭑-sistem^⭑·oj evolu²·is laŭ^⭑ baz¹·o dek^⭑ du^⭑ ;
          la^⭑ inter·naci^⭑·a mejl^⭑·o […] egal^⭑·as […] 1609,344 metr^⭑·ojn, ĝi^⭑·aj
          radik^⭑·oj est^⭑·as en^⭑ la^⭑ Brit⁹·a mezur^⭑-sistem^⭑·o .

mon^⭑-sistem^⭑·o

          Regul^⭑·ar·o pri^⭑ {mon^⭑·o} , ĝi^⭑·aj unu^⭑·oj, valor^⭑·oj, permes^⭑·at·aj uz^⭑·oj: oni
          pov^⭑·as propon^⭑·i al^⭑ ni^⭑·aj kongres^⭑·oj inter·naci^⭑·ajn sistem^⭑·ojn […] kiel^⭑
          ekzempl^⭑·e inter·naci^⭑·an mon^⭑-sistem^⭑·on ; sved⁸·oj, kiu·j ne^⭑ vol^⭑·as hav^⭑·i la^⭑
          mon^⭑-sistem^⭑·on „eŭr⁹·o“ ; [  ] est^⭑·is kre^⭑·it·a de^⭑ iu  (ebl^⭑·e kaŝ^⭑-nom^⭑·o) en^⭑ 2009, […] mon^⭑-sistem^⭑·o baz¹·it·a sur^⭑
          krip⁽⁺⁾-tog²-rafi⁽⁺⁾·a ret^⭑·o . {valut⁹·o}

muskol^⭑·o-skelet¹·a sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o de^⭑ la^⭑ organ¹·oj kaj^⭑ hist⁽⁺⁾·oj, kiu·j hav^⭑·ig·as al^⭑ animal⁸·oj la^⭑
          kapabl^⭑·on si·n mov^⭑·i fizik^⭑·e, konsist^⭑·ant·a el^⭑ muskol^⭑·ar·o, ost^⭑·ar·o kaj^⭑
          la^⭑ koneks⁽⁺⁾·aj element¹·oj (kartilag^⭑·oj, ligament⁽⁺⁾·oj kaj^⭑ tenden^⭑·oj):
          mal·san^⭑·oj de^⭑ la^⭑ muskol^⭑·o-skelet¹·a sistem^⭑·o .

nerv¹·o-sistem^⭑·o, nerv¹-sistem^⭑·o, nerv¹·a sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o de^⭑ la^⭑ kun·funkci¹·ant·a {nerv¹·ar·o} de^⭑ best^⭑·o: ĉe^⭑ la^⭑ best^⭑·oj
          dis·volv^⭑·iĝ·as la^⭑ kapabl^⭑·o de^⭑ konsci^⭑·aj laŭ·plan^⭑·aj ag^⭑·oj en^⭑ la^⭑ rilat^⭑·o
          al^⭑ la^⭑ evolu²·o de^⭑ la^⭑ nerv¹·o-sistem^⭑·o ; tra^⭑ la^⭑ nerv¹-sistem^⭑·o kaj^⭑ tra^⭑ la^⭑
          hormon⁹-sistem^⭑·o signal^⭑·oj trans·ir^⭑·as ; la^⭑ akv^⭑·o est^⭑·as
          alkal⁽⁺⁾·i-hidrogen^⭑+karbonat⁽⁺⁾·a […] ĝi est^⭑·as util^⭑·a kaz^⭑·e de^⭑ metabol⁽⁺⁾·ism·a
          mal·ord^⭑·o kaj^⭑ problem¹·oj de^⭑ la^⭑ nerv¹·a sistem^⭑·o .

periferi⁽⁺⁾·a nerv¹·o-sistem^⭑·o

          Part^⭑·o de^⭑ organiz¹·it·a {nerv¹·o-sistem^⭑·o} , kiu tra^⭑ la^⭑ korp^⭑·o kolekt^⭑·as
          sens⁸·aĵ·ojn por^⭑ la^⭑ {centr^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o} kaj^⭑ al^⭑ la^⭑ divers^⭑·aj part^⭑·oj
          de^⭑ la^⭑ korp^⭑·o konduk^⭑·as mov^⭑·ajn impuls¹·ojn: en^⭑ la^⭑ ripoz^⭑·ej·o est^⭑·as
          kurac^⭑·--diagnoz¹·a centr^⭑·o pri^⭑ ne·specif⁹·aj mal·san^⭑·oj de^⭑ pulm^⭑·oj,
          kor^⭑-mal·san^⭑·oj, periferi⁽⁺⁾·a nerv¹·a sistem^⭑·o .

   Rim.: La^⭑ esprim^⭑·o „mal·centr^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o“, kiel^⭑ en^⭑: la^⭑ fiziologi¹·a
   funkci¹·o de^⭑ la^⭑ cerb^⭑·o est^⭑·as […] regul^⭑·ig·o de^⭑ la^⭑ organ¹·a funkci¹·ad·o per^⭑ help^⭑·o
   de^⭑ […] la^⭑ mal·centr^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o . ne^⭑ klar^⭑·e disting^⭑·as, ĉu^⭑ cel^⭑·at·a est^⭑·as
   „periferi⁽⁺⁾·a nerv¹·o-sistem^⭑·o“ de^⭑ super^⭑·a best^⭑·o aŭ^⭑ „dis^⭑·a nerv¹·o-sistem^⭑·o“ de^⭑
   primitiv²·a organism¹·o.

politik¹·a sistem^⭑·o

          {Reĝim³·o ^1} : ili tra·viv^⭑·is ne^⭑ mal·pli^⭑ ol^⭑ kvin^⭑ divers^⭑·ajn
          politik¹·ajn sistem^⭑·ojn ; trans·form^⭑·ad·o en^⭑ la^⭑ naŭ^⭑+dek^⭑·aj jar^⭑·oj de^⭑ la^⭑
          politik¹·a sistem^⭑·o en^⭑ nord^⭑·--irland⁸·o ; en^⭑ ĉiu land^⭑·o, ĉiu politik¹·a
          sistem^⭑·o ekzist^⭑·as burokrat⁹·oj .

porci^⭑-sistem^⭑·o

          Sistem^⭑·o de^⭑ dis·don^⭑·o de^⭑ manĝ^⭑·aĵ·oj kaj^⭑ eventual¹·e ali^⭑·aj neces^⭑·aĵ·oj, en^⭑
          kiu ĉiu ricev^⭑·as si^⭑·an porci^⭑·on ordinar^⭑·e kontraŭ^⭑ {kupon¹·o} : menci³·o
          pri^⭑ la^⭑ bon^⭑·a kvalit¹·o de^⭑ la^⭑ viski²·o kiu·n  akir^⭑·is en^⭑ tiu ĉi^⭑
          milit^⭑-temp^⭑·o stimul²·is diskut¹·on inter^⭑ kvar^⭑ vir^⭑·in·oj pri^⭑ la^⭑ gen⁹·aĵ·oj
          de^⭑ la^⭑ porci^⭑-sistem^⭑·o .

reg^⭑-sistem^⭑·o

          Aranĝ^⭑·o de^⭑ la^⭑ ŝtat^⭑·a kaj^⭑ ali^⭑+nivel^⭑·a oficial^⭑·a re·gad^⭑·o: parlament¹·a
          pli·mult^⭑·o tamen^⭑ vol^⭑·as, ke^⭑ komision⁴·o diskut¹·u la^⭑ ŝtat^⭑·an reg^⭑-sistem^⭑·on
          ; li sen·de·pend^⭑·ig·is Rumani⁽⁺⁾·on de^⭑ Soveti⁽⁺⁾·o kaj^⭑ daŭr^⭑·ig·is stalin⁽⁺⁾·ism·an
          reg^⭑-sistem^⭑·on tre^⭑ sever^⭑·an, ĝis^⭑ kiam^⭑, en^⭑ 1989, kontraŭ·komun^⭑·ist·a
          ribel^⭑·o en^⭑ Rumani⁽⁺⁾·o ekzekut^⭑·is li·n ; ĉiu provinc^⭑·o organiz¹·as la^⭑
          municip⁽⁺⁾·ojn en^⭑ si^⭑·a teritori²·o laŭ^⭑ si^⭑·a propr^⭑·a municip⁽⁺⁾·a reg^⭑-sistem^⭑·o .
          {administraci³·o}

skrib^⭑-sistem^⭑·o

          Sortiment²·o da^⭑ liter^⭑·oj aŭ^⭑ ali^⭑·aj skrib^⭑-sign^⭑·oj kaj^⭑ la^⭑ uz^⭑+reg^⭑·ul·oj pri^⭑
          skrib^⭑·ad·o per^⭑ ili: raci¹·a, fonetik¹·a, etimologi²·a skrib^⭑-sistem^⭑·o; la^⭑
          skrib^⭑-sistem^⭑·o de^⭑ ĉiu lingv^⭑·o […] spegul^⭑·as ties^⭑ fonologi⁽⁺⁾·an
          struktur¹·on ; se^⭑ Esperant^⭑·o hav^⭑·us fonetik¹·an skrib^⭑-sistem^⭑·on, ni
          ver^⭑+ŝajn^⭑·e dev^⭑·us uz^⭑·i tri^⭑ divers^⭑·ajn liter^⭑·ojn por^⭑ „r“ de^⭑ hispan^⭑·oj,
          franc^⭑·oj kaj^⭑ angl^⭑·oj ; la^⭑ unu^⭑·a vast^⭑·e uz^⭑·at·a skrib^⭑-sistem^⭑·o aper^⭑·is ĉe^⭑
          la^⭑ oset⁽⁺⁾·oj en^⭑ la^⭑ jar^⭑·o 1844 ; spert^⭑·ul·oj pri^⭑ kelt¹⁰·a art^⭑·o kaj^⭑
          skrib^⭑-sistem^⭑·o preleg⁸·is pri^⭑ la^⭑ bel^⭑·ec·o kaj^⭑ signif^⭑·o de^⭑ la^⭑
          art^⭑-element¹·oj . {skrib^⭑·o^2} {son^⭑-sistem^⭑·o}

son^⭑-sistem^⭑·o

          Tut^⭑·o da^⭑ baz¹·aj son^⭑·oj de^⭑ lingv^⭑·o kaj^⭑ da^⭑ ili^⭑·aj kombin^⭑·oj, uz^⭑·at·aj en^⭑
          koncern^⭑·a lingv^⭑·o por^⭑ disting^⭑·i la^⭑ fonem⁽⁺⁾·ojn kaj^⭑ vort^⭑·ojn: lim^⭑·ig·oj de^⭑
          la^⭑ son^⭑-sistem^⭑·o kre^⭑·is mult^⭑·ajn homonim¹·ojn ; la^⭑ akad⁽⁺⁾·a lingv^⭑·o uz^⭑·is
          kojn^⭑·o-skrib^⭑·on, kiu hav^⭑·is pli^⭑ ol^⭑ 600 sign^⭑·ojn por^⭑ vort^⭑·oj kaj^⭑
          silab^⭑·oj, la^⭑ son^⭑-sistem^⭑·o en·hav^⭑·is 20 konsonant^⭑·ojn kaj^⭑ 4 mal·long^⭑·ajn
          vokal^⭑·ojn ; la^⭑ Leĝ^⭑·o de^⭑  […] montr^⭑·as la^⭑ laŭ·regul^⭑·an manier^⭑·on
          per^⭑ kiu la^⭑ ĝerm^⭑·an·id·a son^⭑-sistem^⭑·o diverĝ⁽⁺⁾·is de^⭑ la^⭑ hind⁽⁺⁾+eŭrop^⭑·a
          son^⭑-sistem^⭑·o . {skrib^⭑-sistem^⭑·o}

   [artikol^⭑-versi⁹·o: 1.144 2023/10/21 07:46:47 ]
     __________________________________________________________________